Katalog

POLİTİK BİLİM Aykut Göker http:/www.ınovasyon.org;[email protected] Türkiye’nin seyir defteri: Yıl 2012... Sonbahar... Ülke imamhatip zonunda… CBT 1333/8 5 Ekim 2012 Eğitimde dinsel dogmayı esas alan okullaşma sürecinin ilk tohumlarının 1940’lı yıllarda atıldığı; imamhatip kurslarının açılmasıyla başlayıp 50’li yıllarda imamhatip okullarının kurulmasıyla devam eden bu sürecin giderek hızlandığı; özellikle 80’li yıllarda tırmanışa geçtiği; sonuçta da bugünlere kadar gelindiği biliniyor. Günümüzde artık, ulusal eğitim sisteminin kökten değiştirildiği, eğitim programlarına din motifinin yerleştirildiği ve mezunlarına kamu yönetiminde, eğitim dâhil bütün kamu hizmet kadrolarında görev verebilmek için olağanüstü çaba gösterilen imamhatip okullarının normal liselerin yerine geçirilmek istendiği bir sürece tanıklık ediyoruz. Mübeccel Kıray, 1980’li yılların başlarında kaleme aldığı bir makalesinin sonuç bölümünde, “Son derece temelde ve geniş değişmelerin yer aldığı Türk toplumunda dinselliğin değişmesi de kaçınılmazdır.” der. Bu hükme varırken ortaya koyduğu güçlü kanıtlardan biri de“eğitim gibi bir konuda dinselliğin çözülmesi”dir. Kıray, bu konuda şöyle diyor: “Olanak varsa önce laik okullara gidilmektedir. Bu tür eğitime talep inanılmaz boyutlardadır. Sonra dinsel eğitim gelmektedir. Bunun da içeriği 19. yüzyıl dinsel eğitiminden çok farklıdır. Ayrıca istenen, arzu edilen meslekler içersinde her yerde kırdakentte mühendislik, doktorluk en önde gelirken imamlık en gerilerden gelmektedir.”( Kıray, Mübeccel B. (1981, 1982), “Toplum Yapısı ve Laiklik”, ‘Toplu Eserleri 4, Bağlam Yayınları, 1999.’ içinde.) Kıray, bu tespitini, daha ziyade, sonuçları 197071 yıllarında yayımlanan monografik araştırmalar[ın]a dayandırmaktadır. Demek ki, 40’lı yılların ikinci yarısında başlayan, halkı dinsel eğitime yönlendirme çabalarına rağmen, 70’li yıllarda, ‘kırdakentte’ halkın eğilimi hâlâ, kendisine tanınan lâik eğitim imkânlarından yararlanma yönündeymiş. Halk, eğer genç Cumhuriyet’in eğitimdeki atılımının önü kesilmeden, okul seçiminde kendi hâline bırakılsaydı, bu eğilim günümüze dek de böyle sürüp gelebilirdi. Bugün bile, imamhatip okullarının yaygınlaştırılması ve öğrenci sayısının artırılması için her türlü imkânın seferber edilmiş olmasına ve devleti ardına alan bütün zorlamalara rağmen halk kesimleri çocuklarını bu ‘mekteplere’ göndermekte çok da istekli değillerdir. Ama eğitim konusunda dışa vuran “Türk toplumunda dinselliğin değişmesi” ihtimali, siyasette giderek öne çıkan bazı sınıfsal güçlerce de tam zamanında görülebildiği içindir ki, bu gidişe, halkın aydınlanmasına, devlet eliyle müdahale edilmiştir ve 40’lı yılların ikinci yarısında başlayan bu müdahale 1980’li yıllarda, döneme damgasını vuran generallerin açtığı yolda hızla ilerleyen Özal tarafından, istenen sonucun alınabileceği bir düzeye taşınmıştır. Gerçekten de, ‘eğitimde dinselliğin çözülmesi’nin önlenmesi bir yana, ‘eğitimde lâikliğin çözülebilmesi’nin sağlam temelleri de 80’li yıllarda atılmıştır. Mübeccel Kıray bu gerçeği de görmüş olmalıdır ki, 1995’te yazdığı bir makalesinde şu tespiti de yapmıştır: “19791994 arası Türk toplumunun siyasal değişmesinde yeni bir aşamadır. Topraktan kopma, şehre göç her şeye rağmen devam etmektedir. Öte yandan Özal iktidarı, batının istediği sosyoekonomik politikaları ve muhafazakâr dinsel davranışları yerleştirmeye gayret etmiştir. [atç]” (Kıray, Mübeccel B. (1995, 1996), “Kentleşme ve Yeni Siyasal İslam”, age. içinde. ) Sözün kısası 1940’lar, 50’ler karanlığıyla başlayan süreç, geleceğin Türkiye’sinin hangi yönde inşa edilmek istendiğinin güçlü işaretleridir ve o geleceği inşa etme peşinde olanlar, kendileri açısından işe çok doğru bir noktadan başlamışlardır; eğitimden, öğretimden... Ama denetimi elden kaçırmışlardır. Kurdukları iktisadîsiyasî sisteme bağlı ‘muhafazakâr, itaatkâr, mütevekkil’ bir oy tabanı yaratabilmek için yetiştirdikleri kadrolar şimdi iktidardadırlar ve önce onların has partilerinin üzerinden silindir gibi geçmişlerdir. İmam Hatip Okullarını Halk mı Dayattı? Yaz saatine tamam/devam mı? Hasan H. Esenoğlu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, [email protected] gün saat 1 05 Merkür Spica’ın 1.8 derece kuzeyinde 2 08:05 Batıda Ay doğuda Güneş ufuktan 11 derece yüksekte 3 08:34 Batıda Ay doğuda Güneş ufuktan 16 derece yüksekte 3 11 Venüs Regulus’un 0.1 derece güneyinde 4 17 Jüpiter sabit görünümde 5 04 Ay Yer’e en uzak 5 24 Jüpiter Ay’ın 0.9 derece kuzeyinde ve örtü lüyor. 6 10 Merkür Satürn’ün 3 derece güneyinde 7 08 Ceres Ay’ın 0.9 derece kuzeyinde ve örtülü yor 12 22 Venüs Ay’ın 6 derece kuzeyinde 15 15 YENİ AY 17 04 Ay Yer’e en yakın 17 05 Merkür Ay’ın 1.3 derece güneyinde 18 16 Mars Ay’ın 2 derece güneyinde 20 09 Mars Antares’in 4 derece kuzeyinde 20 17 Plüto Ay’ın 0.08 derece kuzeyinde ve ör tülüyor 21 10 Vesta sabit görünümde 22 07 İLKDÖRDÜN 23 16:29 Batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 17 dere ce yüksekte 24 16:42 Batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 14 derece yüksekte 24 19 Neptün Ay’ın 6 derece güneyinde 25 12 Yer–Satürn–Güneş dizilişi ile kavuşumda 25 19:56 Batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 12 derece yüksekte 26 17:09 Batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 9 derece yüksekte 27 01 Merkür–Güneş açıklığı en büyük (doğu 24 derece) 27 13 Uranüs Ay’ın 5 derece güneyinde 29 22 DOLUNAY 31 23 Ceres sabit görünümde EKİM’DE GÖK OLAYLARI GÜNLÜĞÜ 22 Eylül 2012 tarihinde gece gündüz süresi birbirine eşitlenmişti. 22 Eylül’den itibaren gecelerin uzaması ve gündüzlerin de kısalması sürecek. İki resimde 2012 Ekim ayında sol (sağ)dan sırasıyla: gece (tam karanlık; Güneş ufuktan 18 dereceden çok aşağıda iken), astronomik tan (koyu gri; Güneş ufuktan 12–18 derece aşağıda iken; bilimsel astronomik gözlemlerde kullanılır), deniz tanı (gri; Güneş ufuktan 6–12 derece aşağıda iken), günlük tan (açık gri; Güneş ufuktan 6 dereceden az aşağıda iken) ve gündüz (tam beyaz; Güneş GÜNEŞ ufkun üzerinde iken) gerçek saatlerinde verildi. Karanlıktan aydınlığa ya da tersine gündüzden geceye geçişlerde 3 ayrı gri ton arasında 6 derecelik fark, yaklaşık yarım saat kadar bir zamana karşılık gelir. Gündüz–gece–gündüz geçişlerinin toplamda yaklaşık 1,5 saati bulduğunu söyleyebiliriz. Bu bilgi kullanılarak Güneş’in doğuş batış saatlerinden itibaren ileriye–geriye tan zamanları kestirilebilir. Ay boyunca gece, gündüz ve tan süreleri resim ve çizelgede verildi. Mart ayı sonunda başlayan “1 saat” ileri yaz saati uygulaması 7 ay sürmekte ve Ekim ayı sonunda kaldırılmaktadır. Yaz saati uygulaması devam etsin mi kaldırılsın mı tartışmasına yardımcı olabilecek “1 saatlik fark”ı gösteren iki resim birlikte verildi. Bu yazıda verilenlerde 28 Ekim 2012 Pazar gününden itibaren yaz saati kaldırılarak işlemler yapılmıştır. Gök Cisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gök Cismi Ay Merkür Venüs Güneş Mars Jüpiter Satürn Uranüs Neptün Plüto 1 Ek i m Doğuş En yüksekte Batış 18:40 01:22 08:13 08:20 13:50 19:19 03:34 10:22 17:10 07:01 12:54 18:46 11:06 15:56 20:44 22:00 05:24 12:49 08:45 14:15 19:45 18:40 00:49 06:57 17:12 22:33 03:53 14:01 18:51 23:41 1 5 Ek i m Doğuş En yüksekte Batış 07:04 12:40 18:09 09:13 14:11 19:08 04:02 10:30 16:58 07:16 12:50 18:23 11:02 15:42 20:22 21:04 04:29 11:53 07:58 13:26 18:54 17:40 23:48 05:55 16:17 21:37 02:57 13:06 17:56 22:46 3 1 Ek i m Doğuş En yüksekte Batış 17:18 00:36 07:58 08:44 13:19 17:54 03:35 09:39 15:42 06:34 11:48 17:01 09:56 14:29 19:02 18:58 02:21 09:45 06:05 11:30 16:56 15:36 21:43 03:50 14:13 19:33 00:53 11:05 15:55 20:44 Parlak Gezegenlerin Güneş’ten Açısal Uzaklıkları ve Parlaklıkları (gece saat 03 için) (D: doğu, B: batı; Uzaklık: yay derecesi biriminde, Par.: kadir) Tarih Merkür Venüs Mars Jüpiter (Ekim) Uzaklık Par. Uzaklık Par. Uzaklık Par. Uzaklık Par. 10 D 20 –0.2 B 39 –4.1 D 45 +1.2 B 121 –2.6 20 D 23 –0.2 B 37 –4.0 D 42 +1.2 B 131 –2.7 30 D 24 –0.2 B 35 –4.0 D 40 +1.2 B 142 –2.7 2012’İN OLAYLARI Satürn Uzaklık Par. D 014 +0.7 D 005 +0.6 B 005 +0.6