Katalog

POLİTİK BİLİM Aykut Göker http:/www.ınovasyon.org;[email protected] Prof. Dr. Ergun Türkcan’ın Dünya’da ve Türkiye’de Bilim, Teknoloji ve Politika başlığını taşıyan yeni kitabı bilim ve teknoloji politikalarıyla uğraşanlar, dolayısıyla bu köşenin ilgi alanı açısından da son derece dikkate değerdir. 2009 Matematik şampiyonu İskenderun Tosçelik Fen lisesi 15 Kasım 2008’de 17 ilde düzenlenen il birinciliği sınavlarına katılan 1972 öğrenci içinden Hatay İskenderun Tosçelik Fen Lisesi öğrencileri şampiyon oldu. OYAK Grubu’nun bu yıl yedincisini gerçekleştirdiği yarışmanın birinci etabı 15 Kasım 2008 Cumartesi günü Adana, Balıkesir, Batman, Bolu, Düzce, Hatay, Kahramanmaraş, Kırıkkale, Manisa, Mardin, Ünye, Rize, Sakarya, Sıvas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Zonguldak illerinde eşzamanlı gerçekleştirildi. 20 Nisan 2009 Cumartesi günü TÜBİTAK tarafından hazırlanan sorular ile İTÜ Gümüşsuyu Kampusu’nda 17 ilin birincileri kendi aralarında şampiyon okulu belirlemek için yarıştılar ve 33,6 puanla Hatay İskenderun Tosçelik Fen Lisesi öğrencileri bu yılın şampiyonu oldu. İkinciliği Sıvas Fen Lisesi, üçüncülüğü Batman Fen Lisesi kazandı. 17 – 21 Nisan tarihlerinde il birincisi okulların öğrencileri, ekip lideri öğretmenleri ve okul müdürleri aileleri ile birlikte İstanbul’da OYAK Grubu’nun misafiri olarak ağırlandılar. 4 günlük Ergun Türkcan’ın Kitabı Hakkında... Sayın Osman Bahadır’ın Prof. Dr. Ergun Türkcan’ın yeni kitabıyla (Dünya’da ve Türkiye’de Bilim, Teknoloji ve Politika, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2009) ilgili değerlendirmelerini okumuşsunuzdur (CBT, 10 Nisan 2009). Kitabın daha çok, 493687’nci sayfaları arasında kalan son üç bölümü, bu köşenin ilgi alanı açısından son derece dikkate değerdir. Bu bölümlerin başlıkları şöyle: “TÜBİTAK’ın Kuruluşu ve Örgütsel Gelişmesi, 19632005”; “TÜBİTAK’ın İşlevsel Gelişmesi ve Bilim Politikası”; “Türkiye’nin Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları.” Anılan bölümleri bu köşenin ilgi alanı açısından ‘son derece dikkate değer’ kılan husus, Sayın Türkcan’ın kendisinin de ‘Türkiye’nin bilim ve teknoloji politikaları’ pratiği içinde, hem de bu pratiğin farklı evrelerinde TÜBİTAK’ın konuyla ilgili birimlerinde fiilen görev yapmış olmasıdır. Aynı bölümlerin, belli bir evrede aynı pratik içinde yer almış olmasından dolayı, bu satırların yazarı açısından da, özel bir önemi var. Kitabında da belirttiği gibi, Türkcan, 1960’ların başında, OECD “Pilot Takımlar Projesi”nin Türkiye ayağında “çırak olarak” yer almış ve böylece ‘bilim politikaları’ alanına ilk adımını atmıştır. Bu proje hayata geçmemiştir ama, Türkiye’de bilim politikası tasarımında bir ilk olması açısından önem taşır. Türkcan daha sonra TÜBİTAK’ta, Bilim Politikası Ünitesi’nde (kurumun konuyla ilgili ilk birimi) uzman yardımcısı olarak görev alır. Yıl 1965’tir. Bu birim 1984’e kadar faaliyetini sürdürür; ancak, bu evrede, Türkcan’ın anlatımıyla, “TÜBİTAK, ...ülke bazında bir bilim politikası çerçevesi yaratmaktan ya her zaman kaçınmış ya da bu çerçeveyi uzun zaman kuramamıştır.” (age. s. 598) Türkcan sonraki bir dönemde, TÜBİTAK Bilim ve Teknoloji Politikaları Daire Başkanlığı görevinde de bulunmuş; 2000 yılında getirildiği bu görevde iki yıl kadar kalmıştır. Bu birimin 1993’te kuruluşuysa, TÜBİTAK üst yönetiminin ‘Türkiye’nin bir bilim ve teknoloji politikası olması gerektiği’ tespitinden hareketle, böyle bir politika ortaya koymayı kurumun misyonu olarak gördüğü ve BTYK’ya, Türk Bilim ve Teknoloji Politikası 19932003 belgesini sunduğu evreye rastlar. Bu evre Prof. Dr. Kemal Gürüz’ün TÜBİTAK Başkanlığı döneminde başlamış ve aynı misyon anlayışı, kendisinden sonra iş başına gelen Prof. Dr. Tosun Terzioğlu, belli farklılıklar göstermekle birlikte, Prof. Dr. Dinçer Ülkü ve Prof. Dr. Namık Kemal Pak’ın başkanlık dönemlerinde de sürmüştür. Kısacası Türkcan, yukarıda işaret edildiği gibi, Türkiye’nin bilim [ve teknoloji] alanında izleyeceği politikanın belirlenmesinde temel alınacak politika tasarımlarını hazırlamakla görevli TÜBİTAK birimlerinde (hem de, birbirinden farklı evrelerde) görev yapmıştır. O açıdan kitapta savunduğu fikirler, Türkiye’de bilim, teknoloji ve yenilik politikaları alanında, bu köşede sürekli sözü edilen, geçmişteki politika tasarımları ve uygulamalarını değerlendirebilmek açısından önemlidir. Yine yukarıda belirtildiği gibi, bu satırların yazarı da belli bir evrede, Türkiye’nin bilim ve teknoloji politikasının tasarımlanması sürecinde yer aldı; kurulduğu 1993 yılından 2000 yılının başına kadar olan dönemde, TÜBİTAK Bilim ve Teknoloji Politikaları Daire Başkanlığı görevinde bulundu. Kendisinin, bilim, teknoloji ve yenilik politikaları açısından, Prof. Dr. Ergun Türkcan’ın bir akademisyen olarak savunduğu ve TÜBİTAK’ın ilgili birimlerinde görev aldığında da izlemeye çalıştığı ‘politika’ çizgisinden farklı bir çizginin izleyicisi olduğunu da, burada açık kalplilikle söylemek gerekir. Buna rağmen, Türkcan’ın kitabında öne çıkan bazı görüşleri konusunda, önümüzdeki haftalarda bu köşede yazılacaklar, daha çok, onun bu görüşlerini doğru anlayıp size de doğru aktarabilmeye yönelik olacaktır. Sayın Türkcan’ı doğru anlamalıyız; çünkü o her şeyden önce bir akademisyen... program boyunca İstanbul’un tarihi ve kültürel yerlerini gezen öğrenciler Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi kampuslarını da ziyaret ettiler. Ödül töreninde yarışmaya katılan tüm öğrencilere çeşitli hediyeler dağıtılırken şampiyon okula 15.000TL değerinde karma laboratuvar kurulması, öğrenci, öğretmen ve okul müdürüne 1.000YTL değerinde birer kese altın ve başarılı öğrencilerin ailelerine de 1.000TL değerinde hediye çeki verildi. MEF bilimin buluşma merkezi MEF Eğitim Kurumları ile EBAV (Eğitimi ve Bilimsel Araştırmaları Destekleme Vakfı) tarafından düzenlenen dünyanın en kapsamlı uluslararası bilim buluşması olarak bilinen etkinliğin 18.’si bu yıl 1215 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Fizik, kimya ve biyoloji alanlarını kapsayan etkinliğe Türkiye’den katılan okulların dışında 19 yabancı ülkeden 21 okulun 24 projesi sergilenecek. Geleceğin mucitlerini ve bilim insanlarını desteklemeyi amaçlayan MEFEBAV 18. Uluslararası Araştırma Projeleri Etkinliğine Türkiye’nin çeşitli illerinden fizik, kimya ve biyoloji alanlarında toplam 435 proje ile 847 öğrenci başvuruda bulundu. Projelerden 65’i sergilenmeye değer bulundu. Etkinlik haftası boyunca Almanya, Belçika, Bulgaristan, Azerbaycan, İsveç, Çek Cumhuriyeti gibi 19 ülkeden gelen eğitim duayenleri de hazır bulunacaklar. Düzenlenecek olan sergi, panel ve toplantılarla MEF Eğitim Kampusu bir hafta boyunca dünya gençleri için bilimin merkezi olacak. Amatör Astronomi Yaz Okulu Ege Üniversitesi Gözlemevi 13. Amatör Astronomi Yaz Okulu 29 Haziran 1 Ağustos tarihleri arasında, birer haftalık beş ayrı dönem halinde yapılıyor. Tel: 02323884000, iç hat: 2322. Ayrıntılı bilgi: http://astronomi.ege.edu.tr ; eposta: [email protected] Ayrıca, Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ve Ege Üniversitesi Gözlemevi olarak 2009 Dünya Astronomi Yılı (DAY2009) etkinlikleri çerçevesinde astronomi biliminin anlamını özellikle çocuklara ve gençlere kavratma ve bilim sevgisini derinleştirme amacıyla, 100 kadar değişik gece ve gündüz etkinliği düzenledi ya da içinde yer aldı. pine aynı web sayfasında bu etkinlikler izlenebilir. Uzay simülasyonuyla gezegenlere yolculuk Türkiye’de az sayıda bulunan aktif gözlemevlerinden ikisini bünyesinde bulunduran Eyüboğlu Eğitim Kurumları’nın bu yıl 13.’sünü düzenlediği Gökyüzü Şenliği, 2 Mayıs Cumartesi günü gerçekleşecek. Şenlikte, 713 yaş grubu öğrenciler için “Planetaryum” gösterisinin yanı sıra tüm öğrenciler ve veliler için gündüz ve gece gözlemleri düzenlenecek. Dünyadaki birçok bilim müzesinde bulunan planetaryum, Eyüboğlu Çamlıca Kampusu’nda yer alan Spor ve Sanat Kompleksi’ne kurulacak. Planetaryumda gökyüzündeki hareketler yapay olarak canlandırılacak ve görsel efektlerle desteklenecek. Gökbilimleri ile ilgili gösteri ve sunumların tavana yansıtılarak yapılacağı sinema salonuna benzeyen şişme planetaryum, astronomiye meraklı küçük öğrencileri gezegenlerde keyifli bir yolculuğa çıkaracak. 30’ar kişilik gruplar halinde düzenlenen ve her gösterinin 30 dakika sürdüğü planetaryum gösterileri 10.00’da başlayarak 15.30’a kadar sürecek. CBT 1155/ 6 8 Mayıs 2009