Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 lanma yöntemini bulan, Düyanın ilk demir köprüsünü yapan, İngiliz demir üreticisi – Japon tiyatrosunun bir türü. 2. “… da Vinci” (Birçok bilimsel buluşa da imza atan, İtalyan sanatçı) – Dul kadınlar. 3. İlave etme – Parlak kırmızırenkte, demir oksit ve alüminyum bakımından zengin toprak. 4. Ksenonun simgesi – Birbuçuk dirhem değerinde eski bir ağırlık ölçü birimi – Boynuzunun biri kırık hayvan. 5. Negatif elektrikle yüklü iyon, eksin – Silis gru ilginç SORULAR Ku lar ve ba rsak gaz Soru: Ku lar n ba rsak gaz ç kartmad klar do ru mu? Yanıt: Kuşların bağırsak gazı çıkartmaması, çıkartamadıkları anlamına gelmez. Kaliforniya’daki Monterey Körfezi Hayvan Parkı’nda çalışan veteriner Mike Murray, kuşların gaz çıkartmaya uygun anatomik ve fiziksel yapıya sahip olduklarını belirterek şöyle konuşuyor: “Ancak röntgen ışınlarında kuşun midebağırsak sisteminde gaz olduğunu tespit edersem, bu sistemde bir bozukluk olduğu anlamına gelir.” Kuşların bağırsaklarında, insanlar ve diğer memelilerde olduğu gibi yiyecekleri sindirmeye yarayan ve gaz oluşumuna yol açan bakteriler bulunmaz. Dolayısıyla dışarıya atılacak bir şey yoktur. Papağanlar bazen gaz çıkartıyormuş gibi ses çıkartırlar, ama bu farklı bir sestir. Murray bu konuda şu açıklamayı yapıyor: “Papağanlar oyun amacıyla neşeli sesler çıkartmaya bayılırlar, ancak bu sesler alt uçtan değil, üst uçtan, yanı ağızlarından çıkar.” Ne var ki bilim adamları kuşların gaz birikimlerini ağızlarından çıkartıp çıkartmadıkları konusunda görüş birliği içinde değil. Kuşların ağızlarından gaz çıkarttıklarına ilişkin resmi bir belge de söz konusu değil. Çok sayıda kuş bilimci, kuşların ağızlarından gaz çıkartamaya ihtiyaçları olmadığını düşünüyor. Pittsburgh’taki Ulusal Kuş Parkı yetkililerinden Todd Katzner bu konuda şu bilgileri veriyor: “Kuşlar ağız yoluyla pek çok şeyi dışarı çıkartma yeteneğine sahiptir. Kuşlar yavrularını beslemek için ağızlarından yarı sindirilmiş yiyecekleri kusarlar. Böyle bir yeteneğe sahip olan bir yaratığın aşağıdaki diğer şeylerin yönünü de tersine çevirmemesi tuhaf. Kuşların ağızlarından gaz çıkartmaması beni şaşırtıyor.” SOLDAN SA A 1. “… … Bell” (Telefonu icat eden, İskoç asıllı Amerikalı öğretmen. 2. Güçlü, sğlam – Tropikal Amerika’da yerde yaşayan gece kelebeği cinsi – Neonun simgesi. 3. Oyuncunun yaptığı hareketler – Değerli bir taş – Anglosaksonların kullandığı yaklaşık 4,5 litrelik bir tür ölçü birimi. 4. Dağlalesi – Retorik. 5. Yaşlı ve saygı duyulan kadınlara verilen unvan – Bir alay işareti. 6. Eski Yunan mitolojisinde, savaş tanrısı – “Erdoğan …” (Birçok Fransız şairi de Türkçeye çeviren şair, çevirmen) – Melke. 7. Mendelevyumun simgesi – Kuzey Anadolu dağlarında yetişen bir ağaççık – Elvis Castello’nun tanınmış şarkısı – Namuslu. 8. Hile, entrika – Yükselti. 9. Bir tatlı su balığı – Kütahya’nın bir ilçesi. 10. Kabul etmeme – İsveç işçi sendikası – Lavrensyumun simgesi – Din bilginleri. 11. Bir tür yapay mermer – Dinsel inançları olmayan – Mektup dipnotu (kısa) – Bin metrenin kısa yazılışı. 12. Özay Gönlüm’ün sazının adı – Hindiba – Katkı. 13. Bir barın binde biri değerinde atmosfer barıncı ölçü birimi – Bir tür şekerleme. 14 Kalite – Zekâ, zeyreklik. 15. O’nun eski biçimi – Arıların kovan deliğini kapamak için kullandıkları sarı ve yumuşak madde – Annaud’nun bir filmi. YUKARIDAN A A IYA 1. Demir cevherini eritmek için kok kömürü kul bundan bir mineral – Çivit rengi. 6. Vietnam’da bir bölge – Çok iri ve zehirsiz bir yılan türü – Bir sayı. 7. Hile, entrika – Jüpiter’in bir uydusu – Soluk borusu. 8. Siirt’in bir ilçesi – William Shakespeare’in bir oyunu. 9. Gözdeki ağtabaka – Kent dışındaki açıklık alan – Buddha’ya Japonya’da verilen ad. 10. Büyük Britanya’nın plaka işareti – Mucize – Rüzgârın estiği yönü gösteren, direk başlarına konmuş alet. 11. Ayakkabı, çanta yapılan tabaklanmış dana derisi – Kilometrinin onda birini simgeleyen harfler – Cıvata ve somunlardaki yiv. 12. Sinir hastalıklarıyla ilgili hekimlik kolu – Yabancı – Cemal Gürsel’in lakabı. 13. Şaibe – Emile Zola’nın bir romanı – Fotoğrafçılıkta bir terim. 14. Bir elektrolitteki artıuç – Uzaklık anlatan sözcük – Soğurma – Bir hitap ünlemi. 15. Yasaklama – Luc Besson’un bir filmi – Taşlık, konsa. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 A N D R EMA R İ E MAH İ 2 L A V O İ S İ E R AC ED 3 B A D R DOS T AYNA 4 E T T ERAS ENDER 5 R L AND T E S L A YA 6 T R A K E ZA İ T MS K 7 E U R O AR N İ Ş OKA 8 İ T Z UM P T UE F A 9 N İ T SPA HAHN S F 10 S N O P ERSOY DANA 11 T S TAR EVAZ E AR 12 E U AB TRE AREKA 13 İ Z A H A T ANAMUR D 14 N A R NA İ P MAN İ L A 15 MAX İ M ARAN NE Y Bilgisayar kapatarak enerji tasarrufu sa lamak Soru: Bilgisayar 11.5 saat gibi k sa bir süre kullanmad m z zaman kapatarak enerji tasarrufu sa layabilir miyiz? Yanıt: Bir saatliğine bilgisayarınızı kapatarak az da olsa enerji sağlarsınız. Ancak buradan sağladığınız az miktardaki tasarruf bilgisayarınızın ömrünü kısaltacaktır. Ortalama bir bilgisayarın değişik evrelerinde ne kadar enerji harcadığını tespit etmek için Harvard Üniversitesi’nden fizikçi Wolfgang Rueckner 2005 model iMac G5 bilgisayarının üzerinde birkaç test yürüttü. Açarken ve kaparken cihazın 130 vat (herhangi bir anda tüketilen elektrik miktarı ölçüsü) harcadığını tespit etti. Hiçbir şey yapmadan durduğu zaman 92 vat harcarken, sleep modunda 4 vat harcıyordu. Bilgisayar fişe takılı durumda olduğu için kapalıyken bile 2.8 vat tüketiyordu. Açma kapatma sırasındaki elektrik tüketimini de hesaba katarsak, bilgisayarın bir saat boyunca kapalı kalması, uyku modunda tükettiğinin biraz daha altındaydı. Bu sayıların ışığı altında bürodaki 20 kişi yemeğe çıkarken bilgisayarlarını kapatırsa, bir saat boyunca yalnızca 24 vat tasarruf edilebilir. Bu da standart bir floresan ampulün yandığı zaman tükettiği miktara eşittir. Rueckner’e göre bir saat boyunca kapalı kalan bilgisayardan elde ettiğiniz enerji tasarrufu zaman içinde tersine dönebilir, çünkü sabit disk açılıp kapanırken yaptığı dönme hareketlerine bağlı olarak daha hızlı aşınır. Dolayısıyla yeni bir sabit diskin 100 dolar olduğunu varsayarsak, tasarruf ettiğinizden çok daha fazlasını tüketmiş olursunuz. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR Köydeki Tarlamız Düzenleyen: Necah Büyükdura ([email protected]) Öğrenim amacıyla yıllar önce ayrılmış olduğum köyüme, yıllar sonra döndüğümde gördüm ki ne tarlamızdan eser kalmış ne de oradaki evimizin, samanlık binamızın izi kalmış. Sadece, dikdörtgen tarlamızın köşegeni üzerindeki, (biri diğerinin kuzey doğusunda olan) asırlık iki çınar ağacına bir şey olmamış. Yıllar önce lisedeyken köye geldiğimde bazı ölçümler yapıp not etmiştim. Bunlara göre, kuzeyde doğu – batı yöndeki yola iki çınarın uzaklıkları 30 ve 70 metre; dikdörtgen tarlanın doğuya bakan iki dik kenarı üzerindeki evin ve (evin güney batısında olan) samanlığın uzaklıkları 50 ve 150 metre. Doğuda, kuzey – güney yönde uzanan sulama kanalına olan uzaklıklar ise, çınarlar 70 ve 90 metre; ev ile samanlığın uzaklıkları 30 ve 110 metre. Tarlanın kuzeydoğu bölümünde yer alan köşesinin köşegene olan uzaklığı da 80 metre. SORU: Arsamız kaç metre kare idi? 1155.sayıdaki “Asal Sayılardan Bir Demet” isimli bilmecenin yanıtı: Asal sayıların toplamı: 1287 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Necah BüyükduraAnkara, Süleyman Çevikerİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Ahmet SaraçoğluDenizli, Güngör Bingölİstanbul 15 Mayıs tarihli bulmacanın çözümü CBT 1157/15 22 Mayıs 2009