Katalog

Aya Neden Dönülmeli? Mars yolculuğunda, Bush'un da onerdığı gıbı, ayın bır uçus rampası olarak kullanılması Kızıl Cezegen'e gıden en mantıklı yol olmayabılır Yıne de bu, yenıden gundeme gelen ınsanlı bır uzay programı kapsamında ayın yer almaması gerektığı anlamına gelmez Işlevsellık açısından ele alındığında, ay bılımsel arastırmalar ıçın essız olanaklar sunar Ayrıca uzaybılımsel gozlemevlerının oluşturulmasına da son derece elvenşlı bır yerdır. En mcelıklı optık aygıtları etkılemeyen atmosferıyle uzayın dısına ışık tutar ve dev yapıları barındıracak sağlam bır yuzey sunar Aya gıtmenın bır ba}ka gerekçesı de dunya dışında yasamayı oğrenmek ıçın en uygun yer olmasıdır Oksı/en, sılıkon, alumınyum, demır, kalsıyum, magnezyum ve tıtanyumun yanı sıra, az mıktarda helyum, hıdrojen, azot ve karbon da ıçeren toprağından ya}am ıçın gerekli olan jeylerın uretılmesı ısten değıldır yarken Mars konusunda atıp tutması kolaydır ama oraya ulasmdk hıç mı hıç kolay de gü Boylesı bır ıse kalkışmadan once bır dızı soruna çozuın getırümesı gerekır Bu sorunlardan ükı ve en barız olanı Mars a yaraşıı bır uzay aracının tasarlanıp yapürnasıdıı Shuttle turu kanatlı araçlar Mars atmosferıne uygurı olmadıklan g±ıı yaşaııarı ıkı felakette de goruldugu gıbı pek guvenılrı de degüler Bu da Merkuı Gemmı ve Apollo programlannda çok ıyı hızmet veıen kapsul modelıne daha yakm bu tdsarıma gerı donulmesı aıüdmırıa gelıyor NASAıuıı onde gelen büım adamla rından Donald Henninger uzayda kolay ca yenstırüebüecek 13 besın arasmda pata tes soya fasulyesı ve yeşıl sebzelerın de yer aldıgına dıkkat çekıyor Kımı uzaybüımcüerının kafasıru kurcalayan bu" başka sorun da Bush un onerı sınde Mars yolculuğunda bu durak noktası olarak Ay a bel baglanıyor olması Baskan NASAdan once ayda brr us oluşturulmasını orada yaşanıayı ve çalışmayı ogrenmesmı daha sonra da Maıs a fuldtıldcak aracm ge reksınımlerının ve onarım ışlemlerının oıa da karşüanmasrnı ıstryor ^ deflerın kınıı zanıan ana hedefe donuşebı leceklen oldugunu soyluyorlaı NASA Jet Uçuş Lahoıatuvdiı eskı başkanı Bruce Murray Aya takılıp kalrnabüeceğı ve asla Mars a ulaşılamayacagı uyarısında bulunurken Mars Dernegı Başkanı ve T h e Case for Mars' adlı kıtdbın yazaıı Robert Zubrin o turde uzun erımlı bır sapmanın uzay ıstasyonunda yaşanan turde bır aldatmaca oldu guna dıkkat çekıyor Mars ıle ılgüı tasarıda bulunanlar ger çekten de uzay araçlannın monte edılıp uzay yolculuklannırı baslaülabılecegı sag lam ve çekrrn gucu duşuk bır yer peşmdelerse o zaman yeryuzunden 320 000 kılo metıe uzakta yer alan ve Dunya üe Ayın çe kunlerının hemen hemen eşıt oldugu Lag range Ll noktasına uçmak çok daha yaıaılı oldbüır Kozmık açıdan garıp bu gıbı yerler de çekım guçlerı genellıkle brrbulerını yok ettıklerınden, buralardan kaüaş çok daha kolay oluı nın hemen hemen tumuııu gehştııdıgı 1973 arasmddkı dltırı çagı ılo gununıu/ NA SAsı ardsındakı fark o donemde kurumun tek bır hedefı (ay) olması ve on bır yü bo yunca bu hedefe odaklannidsıdır Insanoglu gerçekten Kızü Gezegen e ayak basma ya kaıarhysa oncelıkle duşunsel bağlamda kapsarrüı bu degışımden geçmesı gerekıyor Uzay oyları toplar mı? Genellıkle bu A B D Başkarn nın 2020 yüından dem vurmaya başldması onun o srrada dıbe çokmu^ olan saglık ve sosyal guvenlık gıbı alanlarda yem duzenlemelere gıdümesını oneıen süacı bır konuşma yapa cağı arüanıırid gelır l'asarıya mıza dtan Bush ve sıyasal danışmanı Karl Rove afakı goruşleı m gucune ınanıyoı ve bu goruşlerın ınsanları et küeyecegını büıyorlar Halk şundüü< Bush un çagrısına farklı tepküer gosterıyor Buyuk bır seçmen kıüesıne sahıp olan ve NASA nın dd en onde ge len kuruluslarının bulundugu Teksas ve Flo rıddda ınsanlaı hıç kuşkusuz bu onerının buyusune kapüıyorlar Bu da soz konusu kalelerde Bush un ekmegme yag 'suruyoı Ne var kı genelde halk bu deıüı uysal bır tavır sergüemıyor Bu araştırmaya gore Amerücalüdrın %611 uzay projesıne mılyar lar dokulmesme kaı^ı çıkıyoı Kennedy 1961 de ulkesını ük kez dya yolculukla tanıstırdıgmdd arka planda so guk savas vardı Apollo nun heı adırnı ayıu zamanda Sovyetler e kaışı kdzanılan bu za ferdı Ancak terorle savaşın Bush a benzer bır yarar sağlaması duşunulemez Mars a adam gondeı rnekle Usame bm Ladın ya dd soydaşları ele geçırılernez Rita Urgan, Kaynak Tırne ?6 Ocak Kararlılık, çok önemli Mars yolunda hız her şeydır Bunun nedenı yalıuzca yolculugun yedı ay surme sınderı degü ayru zamanda uzayın derınlık lerındekı yogun ışrnım yuzunden olumcul brr etkı yaratabümesuıden kdyndklanır Bu yuzden astronotlann bır tur koruyucu zırha gereksınımlerı olacaktrr Mars a yolculuk sırasında ışuumın etkısını kısıtlamanın en ıyı yolu trdnsıt suresınde kısıtlamaya gıtmektır Bu da bugune dek tum uzay araçlarının ta ijidıkları geleneksel motorlann daha da gelıştuümelen gerekugı anlamına gelır Yakıt, yiyecek ve su Boeuıg Aerospace astronotları astronot taşıyıcı araç uzerınde çaüşıyor Kongre taıauııddn da desteklenen tasarımdd Apollo ben7erı bır olu^uma donulrnesmm temelın de uzay yolcıüugunun ılk ve son 100 rmllık bolumunde parçaJarımayacak denlı saglam olmasındarı yatıyor Aıacın tasdrımmdan çok daha çetre fıllı bu soıun da boylesı bır yolculugun gerektırecegı yakıt yiyecek ve suyun karşüan ması Apollo uçuşları 12 gurıu asmayan gıdışdonuşlerı ıçeımekteydı Oysa Dunya üe Mars arasmda 14 aylık bu yolculuk ve gezegende yaklasık bır buçuk yıl kalma soz konusu oldugunda durum çok farklı bır boyut kazanıyor Tum bu yuku taşıyabılecek bır araç yapüsa büe onu yerden kaldıracak gucu bulmak gerekıyor Bu soı una bu çozum getırümesı ıçın gereksınım duyulacak şeylerm buyuk brr bolumunun Marsta uretürnesı gerekıyor Bu yuzden NASAnrn tayfasız uzay ardçlarından bırının Marsta bır su kaynagı bulması heı şeyı degıştrrebüır Mars'ta bulunacak suyun antılmasıyla ıçrne suyu geıeksuummın yanı sıra banyo gereksmırnıne de çozunı getuümış olur Dahası su oksrjenle hıdrojenden oluştugun dan yakıt uretımrne de olanak taıuyabılır Kızıl Gezegen uzermde uretılecek oksıjen so Iudugumu7 hrfvanın da yerını tutabıkı Ne var la yedı aylık bır mesafede boylesı bır gırışımın beklenen sonucu venp vermeyecegmden emm olmak gerekı Bush un ya da herhangı brr ay ve yor Bu denlı U7iın bır yolculugun fızıksel ve Mars a yolculuk onerısının yaşama geçrrüe ruhsal bozuklukldid neden olabılecegmden bümesı ıçın ne gerekmektedır' Onceükle kaygı duyan Johnson Uzay Meıke/ı u?man kararlüüc NASA nın Mercury Gemrnı Apol larından VVendell Mendell Ay ın yaşamı sur lo Skylab Ranger Marrner Surveyor u yadurme becerılerınm denenmesı açısından şama geçııdığı ve bugun var olan teknolojı elvenşlı bır yeı oldugu goruşune ka Mors Yolculuğunda .Mars ta hlıyor Aydakı yer çekımı yeıyuzurıde kınrn altıda bırme eşıt oldugundan Aym son derece el verıslı bu uzay aracı fırlatmd yerı oluştur dugu da bır gerçek jasom Karsılasılabilecek Sorunlar iiıenıı birlıku fciinmoı, otanokuıdıt bohas.ı Van ;ct nım cv a: yoKuluk uraiinöoki gibt nkmtıiı oıobilıt Cn:umtcr Mars ta !>u; olfnen dummundc tnı ttut triîilcek tuttctiiebîhr iuöor eiöt edîler akiifen id>unumo olow myabitit Geıcgen uTcrindt alusturuloıak ıcralarö"^^ YCtıftiriletCk tıitkiltt iiycick Loruntıne (dzutn \ jctırcbilt' Mctol ve âo toprak karunoklat > Ara iştasyon neresi? Gelgelelını ışler bu denlı basıt degü Her astrono tun büdıgı gıbı bu uzay aracıru ışlet menın en zorhı aşa maları kalkı^ ve ıruş suasmda yaşanıyor Ek duruş kalkışlar ddn kdçuulmdsı ola sı ıse yapüabüecek en ıyı şey bunu de nemek Bu de mu hendısleıden çok yonetıcılerı duşun durensoıun vaı Yonetıcıler NASA nrn tarüıı boyunca kamtladıgı tek bır şey varsa onun da uzayla ügüı ara he iorun Tum uzay yolculuklan yer <ekiminc kanı veriicn bir iinafla baslof Mors yokuluğu ıcin gerekli orocın boyutu duıunutdugunde bu hU dr irvindiıici t>ir haber de gıldir Cozumlcr Agır yukle yole cıkmoyo gerek yok Arocı panolar holmdc uzayo gondcrip oroda mcntc et mck iorunu ço2fbılır 1 Dünyadan aynlış iorun Man o ulaimok ycdi oy suren :ortu ve uıoyın derinliklcrindcki yo Oun (iımm nedcmyle ion derece tchli keli bir Lureö gerektirit Çozumter lyon ya da nukteer termol ılti gucu hıiı onırabilecegi gibi gae gtnlerarau yolculuk iurcjını de kiia! tobiiir Kalın nrtılat yuku artına âo toyioyı tnnımdon koruyobilir 2 Mars a yolculuk 4 Eve donüş iorun bonus yokuluğu icin yeterli mik tarda yokıt ioglomak htc de kolo\ olmo yabilit Ikı geıegcnin konumu uygun ol modtgınöa bu yolculuk yedi oydon do uzun surebilir CoTumlcr iudon elâe edilctek hidrajen vt oks.ijen yokıt otarok kutlomlabilir Mon ile Dunva iki yıldo bir birbirlerinc yoktatırlor Su öanetn uiay yokuluklonnın iureuni kı ioltobilir Mars'ta sera Yakıt hdva ve su yermde uretılebüı yorsd besınlerm de orada uıeülmesı olası Mars ta topragm bol oldugu bıknıyor Spırıt uzay arannın bıze ulastıracdc/ı kunyasal or nekler ıncelendıqınde bunların zchuh ol rriddıklarının anlaşüması duı umunda orada hemen bu sera oluşturulması sıcaklıgm dr trrılması ve hava pompalanaıak bırkaç to hum ekılmesı de ışten değü 880/7