Katalog

TRT2'de yeni bilim dizisi TRT 2 de yenı bır bılım belgeselı yayuid başladı Dızıde Aşk gulmek, stres gıbı so yut ve büımsel arüdümı zor 10 kdddi korıu, canlandırmalarla büımsel bır şekılde sunuluyoı Cumaıtesı akşamlaıı 20 30'da yayımlanan programda uzmanlar, sanatçılar, bılımsel sonuçları yorumluyor ve programa katkıda bulunııyor Belgeselın yonetmenhğıru Aygün Filiz yapımcüıguıı Nihal Boğatarkan yapıyor Bugun yayımlandcak 4.Bölüm: Müzik. 9 Muzıgın ınsana hıssettırdıgı duygu nedrr ? Muzık kulağı nedu nasü dyudedüıı Ayldi ca bazen yıllarca emek verüerek uretılen bır eserle bır gecede ortaya çıkıveıen bır muzık parçası nasü "Muzık" dıye anılabüıyor? Uıüu kenidn sanatçısı Suna Kan ıse belgeselın sanatçı konugu Obuı hdftdldiın koııulan Yaralardaki iyileşme süreci ve kanser, aynı programa göre işliyor Kanserlı tumor, lyıleşmekte oldiı bu yatdya benzıyoı, üası de aynı genetık programa gore ışle mekte Amerıkalı büım adamlan bu ozel gen etkınleştırıcı motıfe yaradakı iyileşme surecı koşıülannı tdşıyan kultuı hucıeleıuıde ve kanseı hucrelerınde ızledüer Araştırmayla ılgılı sonuçlar Publıc Lıbrar y of Scıence Bıoyolog deı 1} Sumtt tvresl Yara, kandakl gısınde yayımlandı Bılım adamla Iferiklerin, pıhtıla^an kan ve flb rin Iferiklerinin içerl uzmasıyla rı kansetın ydyılunı ve metastaz doluyor olusumunu daha oncelen de ya ralardakı iyileşme sureçlerıyle kdişıldştınruşldidı Çuııku tıpkı kanserde oldugu gıbı ıyıleşmekte olan yaralarda dd uzmdtüdşmış hucıeleı hızla bolunerek yakında ka bağ dokusuna sızarlar Dığer hucıe turlen ıse hucıe toplulu gunddiı ayrüaiuk yenı damarlaı oluştururlar Howard Chang îa) Onanm evresl' Bu evrr granu lasyon dokusundan olufon yara şımdı Stanford Unıversıtesı ndekı dokutuyla bellrlenlr ProfHerasyon sonucunda yuıeydeki epltel plaka arkadaşlarıyla bırlıkte bu benzer da yenllenmt yafamyor lıklerın bır rastlantı olmadıgını saptadı lyueşmekte olan yaralaıda onemlı bır rol oynayan gen ler bırçok tumor hucresınde de aktıf Bu genetık progıam, bu tumo nın ne derece agresıf olduğunu beurlemekte Çunku tam da yaıalarda saptanan genetık motıfleruı benzeıleıme sahıp tumorleı daha çok metastaz oluşturuyorlar Bu tumorleıe ıse prostat, kaıacıgeı bellı 2) Emlllm evresl Derlnln baâdokuiu, itzmti makrofajlonyta ofuflu başlı meme akcıger ve mıde tu rulan pıhtıyı emhfor Aynı zamanmorlerı de ddlul Kanseıın ük safda baıal epttel ve kan pıhtnı ve gronillasyon dokusu orasmda yer halarından ıtıbaron saptanabılen değiftlrmeler yafamr etkırüık motıfı tedavı sırasında da değıs.mıyoı Bu nedenle gelecekte gene tık bır testle metastdz rıskının oldukça eıken bu asamada teşlııs edılebıleceğı tahmın edılmekte Ancak büım adamları soz konusu genlerdekı etkmlıgm tumordekı sınyal maddelerıyle mı yoksa etrafib)Yara izl: Son evrtde yitıeydt takı dokunun tumorun buyumesme yine farklı blr epltel plakası baÇlı olarak bozulmaRiyla mı orta ya çüctıŞuu herıuz büemıyot Idisd da yenı bügüerm etkılı bır konner terapısıne aktarüabümesıru umuyorlar 5 ve 6.Bölüm Şiddet Bu konu ?, bolurrı haluıde ele alındı Şıddetm patolojık ve psı kolojık yonunu ışlemenm yanısıra sıyası şıddet, gençhk şıddetı, kadına yonehk şıddet ve orgutlu şıddetm sosyolojık açıklamalarını yapıyoruz Prof.Dr Doğu Ergil, Prof Dr Mehmet Sungur uzman konuklaı Mithat Beıeket ise bu savaş tanıgı olarak yeı alıyor belgeselde 7.Bölüm Yalan konusunu ıslıyor Insana ozgu bır durum gıbı gorunen yalana aslında hayvdnldt ırıdd başvurduğu, yalaıı makı nelermın anlatıldıgı bolumde Psıkolog Prof Dr Nesrin Hisli Şahin vaı tclal Aydın çocukluk yalanları ve beyaz yalan uzenne konuşuyoı Tıyalıo oyuncusu Derya Alabora ıse "lyı oyımcular ıyı yalan soyler mı" sorusurıu yarııtlryor 8.Bölüm...Yapay Zekâ da ıse zekânınne oldugu, rıeden yapay zekâya ıhtıyaç duyul duğu sorusuna yanıt aranıyor Yapay zekâ konusunda büırnsel çalışmalar tanıtılıyor ve deep blue adlı bılrjısayar tartışılyor Konuklar OD'lU'den Pıof Dı.Göktüık Üçoluk ve Erol Şahin Felsefe profosoru Ahmet tnam ıse konuya felsefi açıdan bakıyoı 9.Bölüm Zaman konusunu ışlıyor ve zamanda yolculuk mumkım mu sorusuna cevap arıyor Fızık Bolumu oŞretım uyesı Prof Dı .Tekin Dereli bu konudd büımsel bılgıler verırken urüu yarışçı Volkan Içık hi7 ve 7dmarı konusurıdd konusuyoı lO.ve sonuncu bölttm Bilim başhgmı taşıyoı, uısanogluııu bılım yapmaya ıten ne denler bılımm yaşamımızdakı yerı ve onemı, Turkıyedekı büımsel çakşmalar alt başlıklar Yuzyılın buluşu olarak adlandırüan sagvvaym Antalya Saklıkent'te gokyuzu gozlem şerüığı ve Avrupa'nın 2 buyuk teleskopun anlatüdıgı Prof Dı Tayfun Akgül de bılım ıçerıklı karıkdturlerı ıle büımsel bakışırı korıugu oluyor 880/4 Mucize ilaç aspirine gölge Duzenlı olarak dspırm dldiüarm pankreas kanseııne yakalanma ı ısklen daha yuksck R8 000 kadından alınan verılerle gerçekleştırüen uzun vadelı araştırmarun sonucu bugune kadar mucize ağn kesıcı olarak büınen dspume golge duşurdu Aspıruı ve benzer agn kesıcüeı çeşıtlı hastalüdaıa karşı mucize üaç olarak bıhnır Ornegın kdlp ve doldşım bozukluklaıma ıyı geldığı gıbı ozellıkle de mıde ve yemek borusu kanserını orüeyıcı etkısı vardır Doktorlar bu yuzderı heı gun duzeıüı olaıak dusuk dozda aspırın alınmasını tavsıye ederler Fakat Harvard Tıp Okulu büım adamlan şımdı 18 yü devam eden bır didstıınidyld elde ettıklerı bılgıler ışığmda duzenlı aspırın dlımından vazgeçümesı gerektıgını büdudüeı Arastırmaya katılan 88 000 kadından uçte bırısı haftada 325mg'hk 2 3 dspııın tablotı yutmuş U?un sure aspırın kulldnan kışıletde pankıeas kanseıı tıskı %58 oıanında yuk selmekte Hatta 20 yü ıçmde haftada 1 <\ veya daha fazla ağrı kesıcı aları kadmlaıda bu ıısk %86 dıyoı büun adamları "Journal of the Natıonal Canser InstıUıte" dergısınde BBO hdber djdiısuid korıu^diı Eva Schernhammer doktorlar aspırrn tavsıyesuu degıslurrıeden once sonuçlaıımızuı daha genış kap samlı araştırmalarla kanıtlanması gerekıyor dedı Fakdt aspıruıın karıser rıskuu neden yukselttığmı Schernhammer ve ekıbı henuz açıkldydmıyoı Tdfınurüere goıe pankıeasta üühaplanmaya neden oluy or Smdırım ıçın degerlı enzımlen ureten pdnkreas ydsamsal onem taşıyan bu organımızdır ABD tıp verilerini birleştiriyor Tıbbı araştıımalann en buyuk para kaynagı ABD'dekı Ulusal Sağhk Enstıtulerı (NIH) tıbbı araştırmalar ıçm "AraştırmaYol Harıtası" projesı hazırladı Bu proje sayesmde ınsan genomu gıbı üerlemelerden daha ıyı yararlanılacak ve arastırmacüarın verüere erısımı ve bu verilerin paylasımı onundekı engellerı kaldıracak Kurumlardakı en buyuk sorunun, bılgı ağı oldugu belırüldı Çabalar sonucunda kurulan NECTAR, yanı Ulusal Elektronık Klınü< Deneylen ve Arastırma Ağı bınmın, çok sayıda ve dağınık halde bulunan verı tabanlarıru tek bır dev havuza toplaması ve bu araştırma verüermı etkın bır şekılde doktorlara üetmesı kararlaştırüdı Kalıforruya Unıversıtesı'nde bıyotıp bügüerı bolumunden sorumlu Daniel R. Masys, bugunku çabşma şeklının çok etkısız oldugu goruşunde 'AraştırmaYol Harıtası'nın gelıştırümesınde oncu olan Stephen I. Katz ıse, NECTAR'la bırlıkte sıstemın kesırüıkle değışeceğını soyluyor Yenı sıstemın, venlen ınternet üzerınde bırleştıreceğira kaydeden Katz, "Sısiem, her buyuk ve yenı araşürma ıçın sü baştan altyapı hazırlanması gereğını or tadan kaldırıyor" dıyor Vaıolan teknolojüerı, verı tabdnldnnı ve agları ıncelemeye alan NECTAR, klmık verüer ıçeren kunımlarla on çahşmaldiına başladı Gelecek 2 yü ıçmde, bıyotıp aıaştırmacüan üe bügı teknolojısı uzmarüannm mputlannı bırleştırerek oları NIH, boylece buguıü<u agları geçecek püot projeler başlatmayı ve kuçuk çaplı kuıesel bır araştunıa agı fıknra oluşrunnayı planlıyor Bu arada enstıtu, çalışma protokollerırun yazunını standaıt halme getu"en ve basıtleşüren bır yazüım da gelıştırecek Aynca, terımlerın aynı olmasını sağlayacak olan enstıtu, arastırmacüarın aynı düı konuşmamaları durumunda verüerın bır havuzda toplanamayacağma dıkkat çekıyor 5 yü ıçmde genış olçekiı bu ornek çahşmaıun başlaması ongoıiüuyor ve dıger 5 yü ıçmde de NIH "ulusal aglardan kurulu bır agın" ışı devralmasmı umuyor NIH'm Bıyoteknolojı Çauşmaldrı Buımı Dffektoru Amy Patterson NECTAR'm muazzam bır gırışun oldugvınu ve bu nederüe de başannın zor olacağını vurguluyor. Scıentıfıc Amerıcan, Ocak 2004 Sayfa haberleri: Nilgün Özbaşaran Dede