Katalog

TahirM. Ceylan Tutkunluk Nasıl çollerin kendi asırlan varsa, döne done her oğle tepesıne dıkilen tutkun guneşlen de vardır. Asırlar ve guneş birbırinin içine geçip, çolieri beraber yaratmıştır. Nasıl gullenn dallannda, yapraklartnda kendı sulan varsa, onlann da gide gele sularını doken tutkun insanlan vardır. Nıhayet gul, su ve insan yaratısıdır. Tutkunluk çok şeyi oldurur belki ama, bir seyi de yaratır Gunesın çolu yaratırken neler oldurduğunu sayabilir misiniz? Ya da insanın kendı gulunu bulmak ıçın kaç ba}ka gul soldurduğunu... bir dusunsek mesela ve de çok uzulsek, diyelim ki orası sanki darulbeka anlayabılır miyiz7 Tutkunun illa da, tyıye, guzele, zekıye ve de bulunmaz bir ustune karşı olması gerekmez tabii kı. Hatta gule değil, dıkenine tutulanlar daha bile çoktur. Şaşırırsınız belki, dişi kediler yetehnce uzun sure erkek idranyla yan yana bırakıldığında, kekre kokulu idrara tutkulanndan, onun koktuğu tahtaya, taşa gunlerce dudak yanak surup kalırlar da, erkeğin kendisını gorduklerınde yuzune bıle bakmaz olurlar. Onun gıbı sevdığı kadının pesınde kul kole olan, kadın terk ettiğinde de, kırlı çamaşırlarını yıllarca, kedinin ıdrar koklaması gıbı koklayıp kalan az adam tanımamışımdır. Tutku kilitlenip kalmaktır. Eroin tutkunlarını bılırsıniz, bir gram eroın ıçın, hırsızlık, fahışelık, katıllık yapmak mubahtır onlar için. Filler de keza, olgunlaşıp içınde alkolu fermente etmış mango meyvesı yıyebılmek ıçın, kılometrelerce yürumeyigoze alırlar ve buldukları butun mangoları ışkembeye ındınrken, fark yok, tıpık bir alkolik gıbı davranırlar. Sonra da çakırkeyf olup yalpalaya yalpalaya bir guzel sarhoşluk yaşarlar. Bereket kı mango, Tekırdağ Rakısı gıbı dort mevsim bulunan bir meret değildir de, filler bızım alkoliklerımız gıbı tam bir tutkunluk gelıştırıp kalmazlar. Tutkunluğun kendisi kadar adına uyan baska bir hal herhalde az bulunur. Tutkun insanlarla hayvanlar, savaşta buyuk bir patlamanın ortasına duşmuş askerler gibi kalakalırlar. Aynen guneşın karşısında ayın, sevdanın karşısında kadının, ısığın karşısında gozun, hıçkırığın içinde boğazın, masalın karşısında çocuk kulağının tutulup kalması gıbi can, tutkunu olduğuna tutuklanır. Beyin o sıra kendı morfinini (endorfın) ıster. Endoıiın, tutuklu olunana açlığı bıtirır, doyum gelır, beden kaynar suya duşmuş keçe gibi serılır. Kara kaplı, kalın ciltli, derin felsefı ve psıkanalız içeriklı kitapları kanştırsanız, gorurusunuz ki, tutkunluk, insanın sosyal yarıslardan duşup azalmasından sonra, insanın az işine yarayacak, hatta bile zararına olacak bir nesneyle ortaklık kurup, kendıni saçma bir çozum (absurd solutıon)le "fazlalastırmasıdır" Uyusturucu bağımlılan isterlerse uyuşturucuyu derhal bırakabileceklennı, ama bunu ıstemediklerıni, çunku uyuşturucunun kendilerini fazlalaştırdığını soylerler. Alışvenş tutkunları(compulsıve buying) da orneğin alışverişin kendilerini çok rahatlattığını, bu rahatlığı baska hıçbir şeyın sağlamadığından dem vururlar. Onun için sosyal statusunu kaybeden herkes, saçma bir çozume açık hale gelır; kuçulmenın bunaltısından, tutkun olunan şeye yapışıp kalarak ve kuçukluğunu beyninin algılamasının onune geçerek kurtulabilmektedir kısı. Kuçulmuş beyın, tutkun olunan şeyin, kendıni buyuttuğu yanılsamasını usta bir çozummuş gıbı derhal yutar. Cuneş çollerde ne kadar saçma bir çozum uretmişse, insan gülde, ne kadar uçucu, solucu bir guzellığın pesınde yok olup gıtmısse işte, her turlu tutkun da, tutulduğu ısığa, pirizma olup kalacak, govdesini ancak ısık yarmada kullanacaktır. Kuçulen, incelen bedenler, şeffaf etleriyle, gordukleri her ısığa bir guzel delınırler! Aslında doğa, tutkunluk yaratacak hiçbir seyi, dort mevsim kesintisiz sağlamaz insana. Ama insan, afyonları tozlaştırarak, ıçkıleri damıtarak, kadınlan elsunlaştırarak, erkekleri heykel gibi yontarak, liderleri ulaşılmaz yaparak, teorılerı kusursuzlaştırarak, dınleri uhrevileştirerek, futbolu ayinleştirerek, makinaların, bilgisayarlann karşısında azalmış bedene kesintisiz bir endorfın sağlar, kafasını yağlar, ruhunu da çın çın 6ten bir Iznik Kâsesine aheste sağıp, incelikle yeniden mayalar! tmceylan@superonllne.com 842 /6 1 yılda 6 milyon kanserden ölüm Kanserin sadece üçte biri tedavi edllebilir sınıfa giriyor. Korunma önlemleri sayesinde ABD'de kanser sıklığında düzenli azalma var T ıırk Kanser Araştırma ve Savaş Kuıumu ıle Hacettepe Onkolojı Enstıtusu Vakfi ortaklıgında ve TUBÎTAK desteklı XV Ulusal Kanseı Kongresı 23 27 Nısan 2003 tanhlen ara smda Antdlya Kemeı de yapıldı Ulusal Kanser Kongrelen 1975 yüındon bu yana her 2 yılda bu duzen lenıyor Bu yıl toplantıya 1500 nvannda bılım ınsanı katıldı Kongrenın ılk gunu ozellıkle kanser ıle ügılı dallarda ust uzmanlık egıtımı alan gençlere yonehk Klınık Onkolojının Bıyolojık Temellen' konulu bir kurs veıüdı Kongrenın son rakı 3 gunu boyunra Turk ve yabancı bılım insanlan tarafmdan gunccl konu larda konferanslar paneller ve tartışmab oturumlar hazırlandı Kongıede 600 uzerınde poster büdırısı sunuldu ve bunlaı junleı taıafından değerlendırıle rek seçılenler sozlu bıldırıme çadfrıldı En başanlı 3 postere Kongre odulu ve nldı Serenas Cenel MUdürU Mustafa CUrbüz, Prof. Dr. Şevket Ruacan ve Prof. Dr. Tezer Kutluk kongrenln çahfmalannı anlatıyor ya devam edecegı tahmın edilıyor Şu anda tüm kanser vakalazuun ancak üçte birinin tedavi edilebilen sınıfa gırdıgını duşunursek daha etkm tanı ve tedavi yontemlenne acüen ıhtyaç duyulmakta 2002 yılmda ABD'de 1 284 900 yenı kanseı hastasına tanı konula cagını ve 555 500 kısının kanser nedemyle hayaünı kaybedecegı hesaplan mış Ustelık bu olumlerın %60'tan fazlasının sadece 8 kanser tıpınden kaynak lanacaĞp büınıyor Ulkemızde ıse her yıl yaklasık 150 bın kışının kansere ya kalandıgı tahmın edilıyor Bunlann yaklaşık 3 bm'ı ıseçocuk Kansenn gerçek sıklığında behrgın bir artş olmamakla bırhkte yaşlı nufusun artması, tanı ımkânlaıının gehşmesı kanser kayıt sıstemlenrun daha saglıklı yapılıyor olması hekıme baş. vunılann ve farkında olunurlugun artması nedenı ıle dalıa fazla sayıda kanseı h vaka tespıt edılmekte Ancak sıgarayla savas basta ol mak uzere kanserden korunma onlemlerının sonuç vermeye başlaması uzerı ne ABDde 1992 yüından sonra kanser sıklığında düzenli bir azalma gorul mekte Amerıkan Kanser Cemıyctı nın 2015 yılı hedeflerı arasında kanser sıklığında %2 kanser nedenleıınde ıse ( /o50 azalma hedeflenmekte Kongrede neler görüşüldü? Tuıkıye Kanseı Dernegı Başkaru Prof Dı Şevket Ruacan kongıede Ulusal saglık sorunlannın yanı sıra gunumuzde kanseı konusunda ulaşüan en son bılgı ve goruşlerın yer aldıgını belırttı Son yıllaıda ozellıkle kan.r;er huc resı genetı^ı hucre ıçı ıletısım mekanızmalaıı transplantasyon ımmunolojısı gıbı alanlardakı çok hızlı gelısmenın klınıge yansıtılabümesınp yonehk çalış malara tanı ve tedavi yontemlenndekı yenılıklere yer verıldıgını belırttı Kan ser erken tanı taıama pıogıanu ıle halka ulaşılacagmı bu nedenle buyuk bir kampanya başlatacaklannı belırttı Ele alınan konulardan bırı kansenn tedavısınde kemoterapınm onemı ve yenı gehsen ılaçlann tanıtımı En dogru ve en ekonomık tedavi yontemlerının tartışılmasıydı Kanser nereye? ÇaSpn hastalıCp sayılan kansenn tedavısınde son 20 30 yüdır yaşanan gelışmelerle bırçok kanser turunde tedavı edılebılırhk oranında atıs gorulu yoı Yuksek tedavi şanslarının haslalaıa veıılmesınde yenı uretılen 'bılgılerm payldşümasında ve kanseı tedavısı ıle ugraşan tum saglık çalışanlanran bu gelışmelerden haberdaı olması gerekıyor Bu nedenle dernek kanserle ugraşan tıbbı onkolojı radyasyorı onkolojısı çocuk onkolojısı cerrahı patolojı ve dıger bılım dalldnnın uzmanlan hemsneler ve dıger bazı saglık elemanlarından oluşan kışılenn katılımıyla kongıesını gerçekleştırıyor Tum dunyada oldugu gıbı ulke rmzde de kanser olum nedenlerı arasında kalp hdstdlıklanndan sonra ıkıncı sırada yer almakta ABD ıstatıstıklerde (2000) yıb ıçın, gerek erkeklerde gerek kadınlarda kanser olumlerınde bırıncı sırayı akcıger ve bıons kanserlen ah yor Bunu meme rahım prostat, mıdebagusak ve den kanserlen ızlıyor 2000 yüında tum dunyada kansele baglı olum oranının 6 milyon olarak tahmın edıknekte Tum olumlenn % 12'sınıolusturanburakam kansendun yada 3 sırada gelen olum nederu halıne geürmekte Kansenn tum dunyada baş ta gelen olum nedenlerınden bırı olma Akciğer kanseri birinci sırada: Suçlu sigara mesı akcıger kanseri gelısmesının yuzde 90'dan fazlasından so rumlu Akcıger kanseri rıskı, gunde ıçılen sigara sayısı ıçılen suıe ıçe çekme dennlıgı, sigara Saglık Bakanlıgı verılenne gore 1995 yılında bıldırüen 28 bın 812 kanseı arasında akcıger kanserlen yuzde %22 63 ıle ılk sırada Erkeklenn daha çok yakalandıgı bu hastalıkta ka dınlarda da sigara ıçme egılımın aıtması ıle yakalanma yuzdesı artıyor Akcığeı kanserıne neden olan başlıca sebep sigara Sigara dumanında 2 bınden fazla kımyasal madde var Bu maddelerden en az on tanesmın karsıojenık (kanser yapıcı) oldugu kanıtlanmış Sigara ıçıl dakı katran ve rukotın oranıyla ılglı olarak degışmekte Yapılan araş tırmalar gostermıştu kı sigara ıçenlerde ıçmeyenlere gore akcıger kanserınden olum nskı 8 20 kat daha artmış Sı gara ıçmedıgı halde sigara ıçılen ortamlarda bulunanlarda akcıger kanseri gelışme olasılı gının arttıgı kanıtlanmış Akcıger kanseı ı gelış mesınde rıst faktoıu olabılecek dığer sebepler ıse, mesleksel ve sıgaıa dısındakı çevresel fak torleı, ıadyasyon dıyet ve genetık