Katalog

Kadro ve unvan kavgası Y OK Yasdsı'nı tartışırken unıversıte ıçınden gelen sesler de çoğalıyor Aksaklıklcir sayılıp dokuluyor, değışıkhk ısteyenler so lunları gerekçe gosterıyorlar Karşı çıkanlar, değışıklıgın bunları gıdermeyecegını, tersrne arurdcağını omeklenyle ortaya koyuyorlar NdsreddınHoca nkrasındakı gıbı, hepsı haklı Unıversıtelerdekı ıkı temel sorunun kaynak yetersızlığı ve nıtelıklı eleman açı§ı olduğunu ve bunldiı kiüa surede hıçbır yasal duzenleraerun çoze •••••••• meyecegıru de bıüyoıuz Uruversıtelenn ele geçırılmesı, ıdaıecılenn seçımı, kadrolaşmd, rektor egemenlığı ılerıcı gerıcı yonetım tartışmalan her dununda devdin edeccktır Unıversıte onurıdekı yığıl malar, kalabdlık üimflar, ogrencı harçldrı, beslenme bannma, paralıpdrasız eğıüm vb konulaı yasa ıle çozulebılse şurıdıye kadar çoktan ortadan kdlkmış olurlardı YEK taslağınrn daha bdşlangıçta en az yuzde yetmış beş mspetınde YOK mevzuatı nı onerdığını qorduk Bu olagan çunku yurutulmeaı gereken bır yuksek oğretım var Kı "sacası, kuıuluşu sağlansa bıle YEK de he men ertesı gun başlayacak eleştırüenn odağını teşkıl edecektır Mevcut sısteme leaksı yon gostermek her zaman çozum onermek değüdır Buyazıda bır çoksoıununkaynagı olan akademık unvanlar uzerınde durula caktır Matematikçe konuşmak Unıversıte içinde neredeyse konuş" anlayışı ege men olmuş Bılgının "unvanın kadar konuş" anlayışı ve saygınlığın uıı egemen oldu. Bilginin ve saygınlı vanda değıl kısıde ğın unvanda değil kişide olduğu olduğu bıhnıyor ama gunluk yaşayış biliniyor, ama günluk yaşayışta y'ı ta yıne de unvanlar ne de unvanlar konuşuyor. Toplu konuşuyoı mun unvanlara gösterdiği ilgi, belkı bilime ve bilgeliğedir. Unvanlar "Ben emekbunun tek gostergesı haline getiril IL." di ve unvan ticareti yerleşerek, ar Bu duıum yalnız uruversıtede değıl, tık neredeyse saygınlık, onur un tum ust duzpy kamu van oldu.. gorevleımde de ge Bu yazıda üniversitelerin te çerlı ve kışıler ken mel sorunu olan unvanlar konusu dıru tamnrken ısımlerınden once "ge na bır çözüm onehliyor. nel mudur' 'muste ••••••••••• şar" "emeklı valı", "emeklı general" vb şeklınde gorevlerını belırtıyor ve aktıf goıev den uzaklaştıklan halde 'peşın ıtibar"dan yararlanmağa devam edıyor Bu duruın olağan karşılaruyoı ıse burokrasıdekı makam kav galarma şaşmamak parüzanlıktan yakınmamdk ldzıındır Ozetle sdygınhğı bılgıyı bılqehgı kışı den abp ıınvana yukleyen toplumsal anlayışın bu korıuda gunahı buyukrur Aynı anlayışın unınu olarak yaşuid uygun unvanlan alama mış olanlar unıversıtede hem oğrennlerı hem kendı aıkadaşlan taranndan psıkolojık baskıya uğruyorldr veya kendılerı oyle hıssedıyorldi üavPten buradakı her tuılu go revlen unvana bağlaymca kadrounvan sa vaşları da doğal oluyoı Kadro ve unvan vadeden ıdarecı adaylan ıle bunlardan unvan kadro bekleyen çok sayıda eleman varken, tartışmalarda sadece sonuçtan şıkayet edıyoruz Utopık fakat kesın çozum toplumdakı saygınhk anlayışınııı unvan mtbe makamddn, kahte fıkır bıkme donuşturulmesı ıle bulunmuş olacak Zıra bu ınsan doğdsırid da ha uygundur Unıveısıtedekı unvan duzenlemesı bu bdkımdan onemlıdu ve huzuru kalı a, başarısı sureklı yuksek oğretım kurumldiı yaratabılır •••^•M "onur mucadelesı" ydpmalan kdçınılmaz oluyor "Unvamn kadar konuf" şeklıne so kulmuş sıstemde huzuı olmayacağı dçıktır Dıyekm yemek kalıtesının arürümasında veya yorıetmekk tddüatmda, profesorun yar dımcı doçentten daha ıyı fikır gelıştıreceğınm gdrantısı ve daha fazla soz sahıbı olması mn mdnüğı yoktur Her çalışkan olanın (kı bugunku unıversıtede yayınların fazlalığı şeklınde anlaşüıyor) yeterh ahlakı olçulere hur duşunce ydpısına, bıhmsel zıhmyete sahıp olduğu da ayrı tdrüşmd konusudur ve her bırı en az çalışkanlık kadar onemlıdır Ügınçtrr kı, >öz suasında herkes uıı vanların uzmanlık olçusu olmasıru çakşmayanldrın elenmesını, çahşarun kdişılığını gor mesını, etık olçulerle uıetken bır unıversıteyı ıstıyor ama çoğu kendısını bu değerlend^menırı dışmdd tutuyor O kulumuzda yapıljn ' Matematıkçe Konuşmak"adlı semınerdc okul mudurumıız Nüzhet Tolga bana ne den boyle bu yazı yazdığum sordu Bunun açıklamasmı şoyle yaptım Her sene mutlaka bırkaç kez matematık oğretmenlenne 'bu bı7im ne ışımıze yarayacak?' turunden sorular sonılıır Ben tuçbır zaman boyle bır soru sor mudım çunhı bu sorular sorulurken nidtema tık oğıetmenlennın cevap venrken zoüandık lannı ve uzulduklermı hıssetum Bunun uzerıne bırkaç yâdu ben de matcmatığı çevremde aramaya başladım Ikı yudır kafamda kahp değışurmış olan matematık derslermden ve bu yu uyguladığımz, Bügı Kurdinı dersmdcn sonra anladım kı nereye bakarsam bakayım, her yerde matemahğı goruyorum Bunun uze rıne, matematık oğretmenlennm uzulmerne len ve amaçlanna ulaştıklannı gormden ıçm bu yazıyı yazdım İki yol Büım yapmayı hedef tutanlar ve unıversıteyı hayat bıçımı oldrak seçmışler açısınddn sonuçları aynı bırı radıkal dığerı ılım lı, ıkı yontemden bırı tercıh edılebılır Radıkal olanda doktora dışında unvdnlar kaldırüır Doktora sonrası cıddı bılımsel ve ahlakı krıterlerle oğretım uyehğı (oğretım ağırlıklı sorumluluğu olan) veya bılım uyelığme (araştırmd ağulıkh sorumlulugu olan) atanır be şer yıllık donemleıle sozleşmeb olur ve ancdk bukaç sozleşme donemı sonunda (orneğın uç) ddimı oldrak atanır Başdrının kaışılı ğı krıterlere bağldruııış sozleşme yenılenmesıdıı Ucretler sozleşme sdyılanna gore duzenlenebılır Ilunlı yol ıse bugunku unvdn ları konomakla berabeı, profesorluk dahıl tumunun sozleşmeh olması ve unıversıte dışın da unvanların kullanılmasını sırurlamaktır Sozleşme yemlenmesınde en az son atandığı kadar uretım yapması ıstenu Her kade medekı yoneücı adaybğında unvan ve kıdem şartı aranmaz ve boylece unvan kavgası azahr Buradakı onemh noktalardan bırı doktorasıru tamdmlayanların aynı bolumde oğre tım uyehğı veya bılım uyelığıne atanmalannın engellenmesıdır Bır kuruma asıstan gı np oradan emeklı olma duzenının cıddı sa ^^^•B kıncaldiı vaıdır Mevcut unıversıte yapısında aka derruk unvanlar sorunların gızlı kaynaklarınddndır Unvanların kaldınlması veya tumunun soz leşmehye çevrümesı onerılerı "asgarı duzeyde eşıtlık" veya "yoıgan gıttı kavga bıttı" yakla şımlan değıl, kımseye ve ulkeye yaran olmayan unvankadro kavgalarını kadrolaşma tehdıdıru ortaddn kaldırma onenlerıdır Her şeyın ıyı gıttığı butun ele>> "•^• manlarının mukemmel olduğu kurumldi yoktur Sorunlar çıkması olağandır Onemh olan, herkesi hizmete teşvik edecek sıstemı kurmaktır Bır kurumun kendı elemanlan adaletsızlıkten şıkayet edıyoısa duzenlemeye kadrolardan başlamak gerekır Dığeı tum şartlar çok çabuk ve kendıhğınden oluşacakür Nizamettin Kazana Prof Dr , Gebze Yuksek Teknolojı Enstıtusu, Kocaeh nkazancı@gyte edu tr El yordamıyla yaşamayanlann oyunu Matematık oğretmenleı ıııın ders anla tırken çogu kez karşüaştıklan bır soru "Bu bızım ne ışımıze yarayacak9' O an hırsla der sı anldtmdkta olan ogretmenı koşeye sıkıştı racak hevesını kaçuacak bır an onun büe afallamasıru sağlayacak bu ustune çullanma" durumu Sahı hayatm neresınde mate maük7 Bu anne adayı ıçrn karnmdah behe qın kalp dtışlaıı bu mu7isyen ıçın muzığm rıtmı bır bılgısayaı ıçın 0 ve 1 sayılan, brr ozan ıçın olçu ve uyaklar, dort yaşında bır çocuk ıçın bır elın parmakldrı Matematık bır zckâ oyunu hayatı tanımlayabılen tek foı mul Bazen kıskanılan bır yetenek ü bu sırııı tanımdina durumu Hayatı el yordamıyla ya şamayanldrın oyunu Daha, kuçuk brr çocukken duşmanımız olarak taruştrrüan senelerre uğraşüan lıse veya unıversıtp bıtmce çoğu kışı tarafmdan kdlduılıp atılan bır bela Matematığe haksızlık edıüyoı O bunları hak etmıyor Matematık herkesın kafasmda farklı yoı umlanmalı herkes ona bu şeyler katrna lı, kdtldiınıalı gun geçtıkçe kı evrenle aynı dı lı konuşakm, çunku evren matematıkçe konuşuyor Dolayısıyla bızun ıçın bır sırdan ıbaret olan yaşamuı sım ancak matematıkle çozulebılır 'Ben senı senın benı uzmeleıuun kok 3 katı kadar sevıyorum" Matematık hıç kunseden bunu beklemıyor ama bunu anlayabümek de matematığm gorevı çunku matematık zekıınsanlannkddeıı Matematık brr taşın ıçınde bır volkarun patlama surecmde ve bız onu sadece ınsan beynımn algılayabüeceğı boyutta anlayabılıyoruz Bızım ıçın 80 yühk bır omur belkı fazla büe ama bır jeolojık devrm 4 mılydr yü surdugu duşunvılduğunde bız bırer hıçız matematığm gozunde Matematığı beynımızdekı hapısten çıkarmahyız artık Ondan korkmak neye yardr şu büım gerçeğrnde Kendımızı ve zekâmızı gelıştırmenın brr yolu olaıak gorup, matematığı akkmızın en saygın koltuğuna oturtmalıyız Matematığı anlayan ınsanlardan oluşan bır toplumda sorunlar çorap sokuğu gıbı çozulmeye bdsldiıdığında ancak anlayabıleceğız reel sayüarın ne kadaı sonsuz olabıldığını Sena Kademoğlu Ozel Kalamış Fen Lısesı FEN 9 Yanlı kadrolaşma Unıversıtelerdekı akademık unvanlar çabarun bügırun, emegın ve saygınlığın gos tergesı olarak faıkldiı vurgulamak ozendırmek ve şuphesız çdlışdrüdim gayretını artırmak ıçın konulmuştur "Kuru unvan ne ışe ya rar°" sorusunun cevabı olarak her birinin parasal karçıhğı da ayndır Unıversıte mensupldn doğal olarak bır ust unvaıu almak ıçm uğraşmakta, ulkedekı artan ekonomık sıkmülarla beraber bu ıstek gıderek şıddetlen mektedıı Bu artan ıstegın olumlu sonucu ulusal ve uluslararası duzeydekı yayınlann sayısındakı artış olumsuz yönü ıse haksız yollara bdşvurulmdsı ve yanb kadrolaşmadır Oyle kı Etık Kurulldrına ıhüyaç doğmuşrur Bu ust unvanı alma, bühassa bunların en sonuncusu olan pıofesorluğe hangi yolla olursa olsun şıddeth ulaşma arzusunun bır sebebı unıversıte ıçı baskı, dığerı ıse ka mu ve kamuoyunun unvarüara verdığı aşırı degerdır Toplumun unvanlara gosterdığı ügı, belkı bılıme ve bılgeüğedır Büerek veya bılmeyerek unvdnlaı bunun tek ve gerçek gostergesı halıne getırılmış, yıllar ıçrnde artan unvan ticaretı bu mancı pekıştu mıştır Aı nk neredeyse saygınhk onur ~ unvan oldu ve ıtıbar ısteyerun de unvana talıp olması do ğaldır Köfteciye sipariş verırken de, ış ta kıbınde de, sıyaset yaparken de unvanlar oncehkle kullanılıyor ve maalesef eüaü oluyor Unıversıte ıçınde neredeyse "unvanın kaddr Çalışanla çalışmayan ayrımı Unıversıtelerde kadro kavgaları ıle sebepsonuç ıüşkısı ıçınde olan husus "çahşan ve çalışmayanın ayrüdmama sı"dır İdealı çalışmayanın kendılığınden elendığı sıstemın yerleşmesıdır Bu elemenın ol mdyışı yanlı kadrolaşmanın kendısı veya bır başka çeşıdı^ ^ ^ ^ ^ dır Tembeller çahşmdyanlar i^"""** maalesef kolay elenmıyor, boylece sorun başlıyor Elenmemesı, bu kışıle nn haksız şekılde unvan ve kadro alması demek olup gızlı açık smır savaşının temel se bebıdır Sorunun agırlaşmasına kenobnı çahşkan ve başanlı bulanlann yaptıgı aşın baskı da bır olçudc katkıda bulunmaktadır Burada çogu kez gozden kaçan, çalışmayan ve elenmesı gerekenleıın ınsanlık onurlannın korunmasıdrr Onur unvan ıle eş değer hale sokulunca, unvanı almamışlann Önemli olan herkesi hizmete teşvik edecek sistemi kurmaktır 842/12