Katalog

.J* Doğmamış bebeğin ğj dünyasına ' ' 32.gUn Hızla bUyüyen beyln ve kalp artık beden küt kslnln yansı kadardır. Kalp dört kannağa aynlmif ve omur \ ganın Ilk parçalan ortaya çıkmiftır. Cunden güne gelişen göruntüleme ve bilgisayar teknikleri sayesinde artık doğmomış bebeğin # gizemli dünyası aynntılı bir blçimde izlenebiliyor ';WL K aracığer mavımsı beyın kınnızı da marlarsa pembe ışıldıyor Sanmsı renkte ızlenen bel kemığınde ucu yu varlatılrmş kılçık bıçımınde ılk sınır boğumlan buyumeye başlamış Ilk kez elde edüen bu goruntuler sayesinde ana karnındakı bebeğin gızemlı dunyasındakı yolcu luk tıpkı bır mercan tesıfinın renkh dunyasını keşfet mek kadar keyıflı New Yorklu fotoğrafçı Alexander Tsiaras ın şımdı son kıtabında bır araya getırdığı fotoğidflaı m sanın gelışım suıecını başlangıçtakı hucre kumesın den doguma hazır hale gelmış cenıne kadar gozleı onune serıyoı Okurlar mırucık akcığerlenn pank reasın ve sınır yollarının gehşımını takıp ederken hıçten varolan bır ddmardan zaman ıçınde beyın ve omurüıgın ne şeküde oluştuğunu ve uçuncu aydan ıtıbaren ılk kıkırdaklann kemıkleşmeye başla dığını ogrenıyorlar Ustekk tum bu geüşmeler übbı veriler den elde edılmış uç boyutlu goruntulerle su nulnidkta okuıa Tsıaras bu goruntulerın onemlı bır bolumunu bilgisayar tomografisıy le elde etrnış Noımalde yetışkın ınsan bede nını gorunur kılan bu aletlerle artık mınık bedenlerı de aynntılı bu bıçımde ıncelemek mumkun Ancak kıtaptakı 27 bebeğin yaşamı do ğumdan once sonlanmışü Bu bebekler şımdı VVashıngton dakı 7000 olu embrıyondan olu şan Carnegıe koleksıyonunda saklanıyor Tsı aras modellennı ışte bu koleksıyondan seç rms Çunku teknık doğmdan doğruya ana karnından goruntu alacak kadar gelışmedı henuz Ama yıne de ultrason veya radyo dalgalanyla hucre dokulannı ışınlayan aletlerle elde edılen yuk sek çozunurluklu gonıntulerde bıle bu mılımetre bo yutundakı cenuı beyııı kolayca seçılebılmekte Tomografiden ultrason tekrağıne kadar farklı yontemlerle doktoı ve araştırmacılar embnyonun karanlık dunyasını gıtgıde daha ıyı aydınlatmaya başladılar Oyle kı embnyonun beyın etkuıhklen bıle dı şandan olçulebıbyor Manyetık rezonans aparatlanyla mınık duşunce organının metabolızması goruntu lenmekte Hatta yaşamın ılk evrelennde şımdıye kadar gızlı kalan bozukluklan bıle saptamak mumkun Dahası anne baba adaylan bebeklennın gelışımını doğumdan once de ızleme şarısına kavuştular Araştırmacılar ıçın en ılgınç olan nokta ana karnındakı bebeğin dışandakı yaşam ıçın ne kadar er ken bu evrede hazırlarnyor oluşu Tsiaras m kıtabı bu konuda çok ıyı ornekler sunuyor Mesela sekızmcı haftadan ıtıbaren safra uretmeye başlayan kaıacığe nn hızla gehşerek çahşacak duruma gelmesı veya kalbın henuz kurtçuk bıçımınde olmasına ıağmen at maya başlaması gıbı ılgınç olaylara yakından tanık olabılıyor okur Oancı ayın sonunda embnyo 60mm boyutuna geldığı zaman kan damarlan ana hatlanyla tdmarn lanmış olur Bu evrede dolaşım sıstemının merkezın de dev bır kalp atarken damarlar artk beyne kadar dallanmaya başlamıstır Hk başlarda farc veya fıl embnyosundan ayırt edılemeyen ınsan embrıyosu uçuncu aydan ıtıbaren prımat embnyosunun ozelkk lennı almaya başlar Embnyon bu donemden ıtıbaren cenın olarak ddlanduılu ve yuzu bıçımlenmeye başladığı gıbı tum organlar belırgınleşmıs ve ıslevlerını bır arada surdurme aşamasına gelmışlerdır Carüı embnyolardan bu rur aynntıl] goruntuler almak henuz mumkun degıl Tomografidekı ısınlama suresı çok uzun olduğu gıbı ışın dozu da çok yuksekhr Gerçı embnyon anne ve be beğe zarar vermeden ultrasonla goruntulene büıyor ama ultrason aletnın ekranında aynntı lar gorunmez Artık çok daha yuksek çozunurluklu goruntu lenn elde edılebüdıgını hatırlatan Tsiaras ultra son teknığının gelecekte çok daha ıyı olanaklaı sunacagmdan emın Bugun bıle yenı aletlerle ana karnından canh goruntuler alınabüıyor Araştırmacılar bu teknık sayesinde cenının davranışlannı daha yakından ınceleyebılecekleıuıı sanıyorlar Monıtorlerde de ızlenebıldığı gıbı ana rahmın de çok erken bır donemde hareketlı bır yaşam başhyor Embnyo d ıkı hafta sonıa sadec karşın yand yatabıli} hatta ağzını esner gır 838/8