Katalog

ı ne kadar? ganızmalann, guvenlı ortdmlardd ydşaydrı organızmalaıa goıe daha çabuk gelışıp çok sayıda dogum yapıp genç yaştd ol duklerı goruluyoı Fa reler bır baykuşa yern olmaddn bu ıkı ay yaşadılarsa kpnciı leıuıı tpcitit.li sayabılıı ler Kuşlar ve kanatlı memelıleı uçabüdık lerı ıçın tehlıkeleıdpn kaçdbüuleı lnsanlar şenı pdiızeleıle yuzde ^9 oranmda dynı genetık yapıya satup olnıakla bulıkte ıkı mıslı U7iın yaşdildi Austed bu duıumu şoyle açıklı yot Buıada diuıhtaı kavıam ınsdnlaıın sosydl sifatenılendıı Insanlar çevıeleııtıı bıı olçuye kadaı kontrol altına aldbılıı Uygaılıguı hedeflo ı mden bırı de ydşamı dahd guvenlı bu hdle getırmek olduguna gore uzun yaşam tıendı bu şelolde de vdrrı edecek Zaman ıçuıde uzun yaşam msdn DNAsuid kdzı nacak Sonuçta kultuı bıyolojık kadeıı be krleyecek 102/100 Helen Reichart doğum tarihi: 11.11.1901 Leonore Reichart doğum tarinİ: 26.5.1903 Helen 18 yaşında başladığı sigarayı 90 yaşın da bıraktı, Kızkardeşi Leonore ağzına sigara veya içkl koymadı. Helen, bu kadar uzun yaşamasını neye borçlu olduğunu bilmediğini söylüyor. 2.1902 yrıca arada bir iç 102 Albert Gordon doğum tarihi 21.7.1901 Her gün Manhattan'daki ofisine gidiyor. 81 yaşınday ken Londra maratonunu koştu. tırıı Serbest ladıkal rnodelı bugun yaşlanma konusundakı en geçprlı kuram Ayııca bu ku tam yaşam hızı kuıamı üe de uyuşuyor Başka bu deyışle metabolızmanm hızı arükça ser best radıkal bu üamı vc vordığı zarar da artar Ancak yaşam hızı kuramının bazı oıga nızmalarda geçerü olmadığı goruluyor Sozgeumı kuşlarm metabolızmdlan aynı boydakı memelılerden ıkı mıslı hızlı olmasına karşın, daha uzun yaşarlar Papağanlar fıllerden daha uzun omuıludur Bu tuı Kuzey Amerıkan yara sası farenın yan boyutlannda olmasma kar şın vahşı dogada 30 yıl yaşar Oysa kedı bu yuklugundekı opossum (Kuzey Amerıkd ya mahsus rnemelı bu hayvan) üa yü yaşar Bır dıger ıstısna da ınsandır Insanlar boyutian ve metabolık hızldiuıa goıe yaşamaları gereken dcn 4 mıslı uzun yaşarlar suıecı ızlenıcdığı oldukça esnek bır rgıledıgı yolunda somut kdrntldi ıçem ııtldi ozellıkle tuıleım kaışılaştınlması ı elde edılır Bır rneyve smegı uç hafta yü dıken kozalaklı çam 1 000 yıl yaşar turlenn hepsınde benzer bu hucıesel jgemendır k yaşam süresi 'Yaşam surelen turden ture nıçın bu kak edıyoı 9 dıyc t>oran Austad Bu ko en atılan çok sayıda goruş var Buı 100 e one suıulen yaşam hızı üe ılgılı olan Bu kurama gore hdyvanın metabolız 1 ı ornıuııu de behrhyoı dıyor Dolayı ıplumbagalar gıbı so<5uk kanlı hayvan >anlar g±)i sıcak kanlı hayvanlaıdan da n yaşar Ayrıca vucut boyutkn da ya ıresmde beluleyıcıdır Buyuk hayvanla •tabolızmalan daha yavaş olduğu ıçın hdyvanlaıdan daha uzun ornurludurler föşam hızı kuramı bazı çok basıt gıbı :n çıkanmlara zernın hazırbyor Sozgeı kuramdan ylold çıkatak memelı turle apsının yaşamları suresınrp aynı sayıda tışına sahıp oldukldrı one surulur Bu ı dcstekleypn bazı kanıtlar da yok dermal metabolık eneıjı tuketınu serbest Jeı denüen reaktıf molekuller ureür ;t radıkalleı DNA, enzım ve hucre zarla uar vcrır Bu zarar zaman ıçınde bırııpar ve oıgdnızmanm kanseı ınme ve ıa gıbı hastalıklara yakalanma rıskını ar cak bu kurdrnm bır de olumsuz. yonu vardır O da orgaru7manın ureme ışlevmı bıürdıkten sonrd yaşamdsına gerek kalmamasıdır lnsanlarda kanser kalp hastalıkları uune aıtent katarakt Alzheımcı hastalığı ve yaşlılıkta gorulen dıger hastalıkiann engellenmesı konu sunda herharıgı bır evrımsel kazanç soz konusu degüdır, çunku bu hastalıklar genellıkle orgaruzma ureme gorevını başanyla tamamladıktan sonra ortaya çıkar Bılımsel drdşlunidlar yaşam suresı ve ureme arasında memelı ve kuş cuısmde çok yakın bır ılışkı olduğunu gosterıyor Genel olaıak organızma cmsel olgunluQa ne kadar erken erışuse o kddar çabuk olur Yaşam suresuun aynca hayvanın yavruldruıuı sayısı üe de ılışkısı vardu Uzun yaşayan hayvanlar b\ı yıl suıesınce daha A7 sayıda yavru doguruı, çunku uzun omuılu olduklan ıçın nesülerınm devamıru saglayacak kadar uremek ıçuı ye terlı zamanlan vardu Evrım ya nıcelıgı kısa omurlu hayvan ların çok sayıda yavıaı dogurması ya da ratelığı uzun omurlu hayvanlann az sayıda yavm ve tıtız bakım tercıh eder Insan ve balına gıbı rnemeldeıde yavrularm yetışkın duıuma gelmceye kadar bakım ve gozetıme ıhtıyaç duyması anababalann doğumdan sonra da uzun bır sure saglıkü kdknasuu gerektınr Kaldı ki ebeveynlerın erken olmesı yavı unurı yaşam şansını azaltır Kazalaı hava koşullan yıyecek kıtlıgı gıbı tehhkplerle dolu bu ortamda yaşayan or Austdd, Ols hanskyden farklı olarak ınsdiı omıunun onune sırur çekılme suıe karşı "Bundan sonrakı 20 üe 30 kuşdk soma evıım uısanın yaşlanma surecını ortalama yuzde 2fa orarunda yavaşldtardk Bu hedefı sağlaydcdk tek etmen evı ım degü, tıp büımı de yaşlanmayı yavaşlatarak Bu yolda atılacdk en etkılı adım seıbest iddücalleruı yol açtığı hasarlan ortadan kaldırmak' Kalıtsal faktörlerin gücü Boston Unıversıtesı nden geridtrı uzmanı Tom Perlı, yaşlanma konusundakı draştu malannı 100 yaşmın uzerındekı nufus uzennde gerçekleşrjrdı 100 yaşınuı uzeruıdekj 750 denek uzennde surdurdugu araştırmdnuı sonucunda elde ettıgı bügüen Perls şoyle ozet lıyoı "Bazı yaşlüar saglıklı yaşamın tam karşıtı bır yaşam tarzı surdurmeleruıe kaışuı 100 ya şuıa erışme şansını yakalıyor Oncplıkle genetık yapılan butun bu oiumsuzluklaıla başede büecek kadar guçlu Bu noktadd uzerınde durmamız gereken genetık yapüarımn bunu nasü başardığını araştırmak Aynca uzun yaşamda şansın da çok onemlı bır rol oynadıgmı kabul etmek gerekıyor Uzun yaşam çok sayıda kaza ve felaket rısh anlamına da gelır Dolayısıyla 117un ya şam yalnızca genetık yapı ve saglıklı bıı çevreye degü şansa da baglıdır Kaldı kı 100 yaşına gelen bırının hayatuıda şansm çok buyuk bır yerı olduğunu kabul etmek gerekıyor dıyor Reyhan Oksay Dıscoveı Kdsım 2003 870/9 Evrim kuramı ve yaşam süresi 1950'u yıllarda lngılız bağışıklık uzmanı Sıı Peter Medawaı evı ım kuramının etkısın de kalarak, olum ve hastalıkiann doğal seleksıyon tdranndan onlendıgını ve gecıktuıldıQmı ıleı ı suruyordu Bu goı uşe gore butun canlılar urenıeyı başarmcaya kadar hayatta kdlnidlı dır Dogal seleksıyon orgamzmanın ureme çağıııa uldşmasını saglayan tum ozellıklerı destekler ve korumdya alu Bu ozellıkler DNA onaıınuıu saglayan mekanızrna sağlanı bu bağışıklık sıstemı ıyı bu gonıs, kuvvetlı ke rnıkleı ve hızlı duşunme gıbı nılelıkleıdu An