Katalog

Politik Bilim Aykut Coker Eylüldeki bilişim etkinlikleri3 Hındıstan'ın yazılımda yaptığı atılım uzerıne dunyada çok şey yazıldı Ama, yazılımalarımızın ozlemını duyduğu bu atılım, bızde, hak ettığı genışlıkte ıncelenmedı, Turkıye'de uygulanabılırlığı açısın dan cıddı bır ırdelemeden geçırılmedı Konuya Turkıye açısından bakabılmek onemlıydı, çunku, Hındıstan'ın yazılımda kaydettığı gelış melerı ınceleyen yabana uzmanlar tamamen bu ulkeye ozgu koşullarda yaratılmış bır modclden soz edıyorlar ve bunun altını çızıyor lar Bu model, bır mılyar dolayındakı nufusunun neredeyse yarısı okuma yazma bılmeyen ve halkının ezıa çoğunluğu sefalet ıçınde yaşayan bır ulkede, her yıl, yazılım sektoru ıçın 100 bının uzerınde muhendıs ve bu rakama eşlık edecek ara elemanlan yetıştırmeye da yanıyordu 100 bın rakamını 2000'lı yıllann başında yakalayan Hındıstan yetıştıreceğı yazılıma sayısına ılışkın hedefını 2007 yılı ıçın daha da buyuttu Yıkılan eski efsaneler ve beynimize yeni umutlar Enver Melık (*) T Ucuz ve nitelikli Modelın asıl belırleyta yanı, yetıştırılen yuksek nıtelıklerdekı muhendıs ve ara elemanların Hındıstan'ın yaşam koşulları nedenıy le, son derece ucuza çalışmayı kabullenmeye hazır olmalarıydı Hındıstan'a ozguluğu buradan kaynaklanan model elbette, yalnızca bundan ıbcret değıldı Bu ucuz, ama, nıtelıklı ınsan gucuyle ve sağlanan başka kolaylıklarla, Hındıstan'ı, yalnızca yerlı gırışımcıler ıçın değıl, bılışım sektorundekı dunya devlerı ıçın de bır cazıbe merkezı hâlıne getırmek ve yazılım ışlerını bu ulkede yapmalarını sağlamak modelın onemlı hedeflerınden bırını oluşturuyordu Boylece, Hındıs tan'da çok genış bır ıstıhdam alanı, dolayısıyla onemlı çapta net katma değer ve buyuk bır ıhracat potansıyelı yaratılmış olacaktı Model ucuz beyın gucu sağlamaya yonelıktır dıye, peşınen suçlanıp dışlanmamalı Hındıstan'ın, bu modelı yururluğe koyarken, yazılımda dunyanın bellı başlı aktorlerınden bın, belkı de bas aktoru olmayı ve bu ulanda ARGE yeteneğını de tam anlamıyla gelıstırerek, dunya yazılım pazanndakı fıyatları belırler hale gelmeyı hedef ledığı, bu hedefe enşebılmek ıçın de, başlangıçta, ucuz beyın gucunu bır sıçrama tahtası olarak kullanmayı planladığı duşunulmelı Ama, bu modelın ulkemızde de uygulanması arzu edıldığıne gore, Hındıstan'ın kalkış noktasıyla bugun geldığı noktayı çok tyı ço zumlemek ve şu soruların yanıtını bulmak zorundayız ıp U7maııluı fizıi" egzeısız ve dıyet ıle ydşlanrrid sureçlennın gecıktırılmesını VL tuhumuzun uzui) suıe qeııç kdlrridsmı ogutlpdıgı hdlde beyınlc mcşgul olaıı bılırrı dddiuldiı bu ıddıayı cıddıye almadıhr Çunku 19 yuzyıldaıı yakın za nıaııa kaddi Vdioldn bılgıye gote ınsan doğumdan hemcn sonıa btyuı h u u e letının u / 3 unu kdybetmektp normdJ yptışkmde hızla her gun yu7İeıce buı leıce sınıı hucresı (noron) yok olmak ta ılerı yaşlaıda bu hucıc kaybı 40 d kadaı ulaşdbılmektpdır Jinır hucıele ıının kaybcdümesı sonucu ıster ıstemez çeşıtlı beyın hastalıkları ve yaşlan ma kaçınürridzdıı Yeni bilimsel bilgilerin entelektuel ış ıle mt .gul olaıı ırısaıı larda ılerleyen yaşlarda smıt hucıe ışığında eğer yaşlan lerının yaşanı suıtoi dalıa uzunduı mak istemiyor, uzun ve bu kışılerde hucre kaybı duşun sure genç bir ruha sa me ve bellege katılan beyın bolge lerınde en dzdır hip olmak istiyorsak, Yakın zamandah bılırıii,el go fizik egzersiz ve sağlıklı luşe gore sınır hucrelen harıç vu rudumuzun rum hucrelen yenılene beslenmenin yanında, bılıyoı boylece orneğın rılt yara lanması veya kemık kııılmdsı ıyüe vicdanlı kalma, yeni şebılıyor bilgi edinme ve bilgiKanda ve kemık ılığınde bulu den zengin, pozitif mo nan kok hucre olaıak adldndııan tivasyonlu çevrede ya hucrelerm vucudumu7un beyın hd ııç pek çok dokuyu oluştuıabılme şamanın gerektiğini becerısı vaıdıı tavsiye edebiliriz. Beyınde kok hucresı bulun s ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^^^^^^ Klınık vakaJar bu bılgılerı guçlu olar ık desteklenuştu Orrıegın 6S yaş sonı ısıııda Alzhcınıeı hdstdlıgı (bellek vc algüama zılıırı ve konuşma kapasıtesmde d/alma) ve Partanson hastalığı (elleı ve ayakldiı tıtre me) olasüığı Iıızla di tmaktddır hdkat ypnı hılımsel ıleılemeler bu bılgılen s>dis nıaya başladı Yeııı Pohitrorı Fmıssıon lomografı mcto du kuLldridrdk ?0 9? yaşlaı ı arasmdakı ınsdiıldn ıncele yeıı bu çdlı^nıadd saylıklı beynın ?0 70 yaşlan arasın da yaygın noron kdybına ugramadıgı 70 ydştan sonrd noron kaybı sonucu beynın kuçulduğu fakat bu kaybın diıcak >IO oranında oldugıı gosteıüdı Guncy Kdlıfoı ma Unıversıtesmde çalışan Prof Dr M Neıl gore Yaşlanma ıle ınsanlann bınlerce beyın < hucıesuıı kaybettıgı qorus.u kot,kocaman bır efsanedıı madıgı ıçın smu huctelerının yeni lenmedıgı kabul edılmıştır Fakdt 1999 yıllaıında Sahlgıeıibkd Unıversıtesı (lsvıçre) ve Kalıfoınıyadd Bıyolojı Fnstıtusunde çalışan bılını adanı ları yetışkm beynınde bellek ve Alzheımer hastalıgı ıle ılujkılı beyın yapısı olan hıpokampusta kok hucıelen bulıındugunu ve yem noıorıldi oluştuğunu keşfetmeye ba^lamışlardır Kendini yeniliyor Şımdı büım adamldiı beynımi7e yeni umut ol nidktd beynın devamlı olarak kendını yemledıgını ve ham ynşlanmaya dahı uyum gosterdıgıru kdbul etmek tcdıı Bugun büım dunya&ı beyuıde bulunan kok huc ıtİLrırıın nasıl yeni sınır hucresı oluşturdugunu araştır makiadıı Boylece belkı yakın gelecekte beynın tıav ma Alzheımer hastalıgı veya Paıkınson hastalıcjı nede nıyle kaybettığı smu hucrelerı yenne konabılecektıı Sorı 10 yüda hızla gelışen yeni molekıüeı gerıe tık teknıkler hayvan deneylennde yetışkınde beyınde ozellıkle hıpokampu1' bolgesmde fızık ve züıın egzet&ı zı üe yeıu noıon ve noıorüdiın ddllannın (dendntleı) oluştugunu gostermeye başlanmıştır Gerçekten zıhınspl ve fi7iksel egzersız yeni smır hucıelen oluşumu ıçın guçlu bıı uy uorıdıı ve o/ellıkle Alzheımeı hastdJarmın teddvısıne yardımcı olabüır Yaşam tarzı önemli Yenı jpnrtık 7 ıhvmalaı btyuı hucıelen haııç butun organldim hucıeleımm (bobıok karacığeı ba gıısaklar gıbı) y~H uını ıyu nedtn ulan genetık progrd ma salııp oldugunu gofatenyor Beyındekı sırur hucrelerı ıse olebıkr fakat yaşlan rııaz Ügınçtır beynın sınır hucrelen ınsanm olumunden sorıra yaklaşık 48 ' lat daha ya^dnı 1 dt Vdnı eder çev lesmdc bulundn uyaıanları duyar smyal oluştuıuı ve dıgpr sınır hıırreleı ıne aktaı ır Beynımızm oldukça gııçlu oldugunu beynın ha° tdldnması ve hurrelerını kaybetme^ının ıse ınsanın ya şam tar/ına baQlı oldugunu soyleyebılıı 17 Beynırruzın en buyuk duşmanı bızı hula yaşldn dııan laonık Aıa, ve beynı yeterlı bılgı ıle besleme rrıektıı HılgıİPiın ezbetlerınıosı ve devaınlı televı/yon seyredümesı bu sorunu ço7emıyor 6 19 yaşlanndakı gençleı ezbcıleyerek zamanı nın çoğunu televızyon ızleyerek geçırdıgmde ozelıkle ydratın ve tasavvur etme ıle ıkşkdı olaıı beyın bolgele 11 devamlı pasıf durum kalmakta bu gençleı ın yetışkuı donemde gerçeğı yorumlama ve hayata uyurn sagla ma yetenekleı 1 azdlnidkld hdydtın olaylarına duygusal ve streslı yanıt vermekte ve üen ya^laıdd erken buna ma (Alzheırııeı) hdstdlıgma yakalanma olasıügı artmak tadır Yanıt bekleyen sorular Hındıstan, gerçekten, dunya yazılım pazarının belırleyıcı bır aktoru halıne gelebıldı mı? Yoksa, bılışım sektorunde, yazılımda ol sun gomulu yazılım ya da donanımda olsun, araştırma yetkınlığını ellennde tutan dunya devlerıne oldum fıyatına ış yapan bır taşeron mu oldu7 Bu boyleyse, taşeronluk, modelın kaçınılmaz sonucu muy du? Sonucun boyle olmaması ıçın başka seçenekler var mıydı7 Tamamen dış pazarlar ıçın yazılım uretmeye yonelık bır stra te/ı ızlenmesını ongoren bu modelın çıkmaz sokagı, yazılım urunlerıne ıç pazarda da cıddı bır talep yaratacak sektorlerın yazılım sek 7 torune paralel olarak gelıştınlmesının ongorulmemış olması mıydı 1 Yoksa bu ongoruldu, ama, başarılamadı mı" Hındıstan'da, orneğın, telekomunıkasyon hızmetlerının ya da Internet kullanımının, yaygın sefalet dolayısıyla yeterı hızda gelıştırı lememesı, boyle bır ongorudc bulunulmuş olsa bıle, bunun zaten gerçekleştırılemeyeceğının bır kannesı mfi Öneri reçete Uzun sure sağlıklı bıı yaşam ^uırııek ısteyerüere oneıüecek ıeçete suıeklı olardk zıhınsel ve fızıksel eg zeısız yapmaktır Fızık egzersız büdıgınız gıbı aerobık yurume gıbı spoılaı oldbılıı Zırıınsel egzersız ıse okuma okunıa ve yırıe de okumadır ancak sadece gazete degıl dunyada populer olan roman ve oykulerı okuma kldbü< rnuzık dııüemp bulmaca çozme satıanç ve dkıllı bılgıçayaı oyuıüaıııu oynamadır 6 18 yaşlan arasında kazaıuldn okuma alışkanlıgının yetışkm çdğlardakı zıhmsel yetenekletm esas belırleyıcısı oldugu saptandı Caid VVesteı n Umversıtpsmde yapüan bır araştıı rrid 01 td yaşta zıhınsel ve fızıksel olaıak AL aktıvıte gosteren bueylenn Alzheımer hastalıgına yakalanma rıs kmın 3 kat daha fazla oldugunu gosteıdı Yanı yem bılımi.el bılgılerın ışıgmda eger yaşlan mak istemiyor uzun sure genç bır ruha sahıp olmak ıstıyorsak fızık egzersız ve saglıklı beslenmerun yanında vıcddidı kalma yem bılgı edinme ve bügıden zengin pozıtıf motıvasyonlu çevrede yaşamdrun gerektiğini tavsıye edebüınz (*)Prof Dı Çukurova Umversıtpsı Tıp Fakultesı Fızyolop ABD E Posta emehk&naıl ru p<iu tr Bize uygun mu? Model, yukarıda da belırüık, her şeyden once, nıtelıklı eleman yetıştırmeye ve yetıştırılen elemanların, ucuza da olsa, Hındıstan'da ıstıhdamına ve sonuçta, yaratılan net katma değerın onemlı olçude Hındıstan'da kalmasına dayanıyordu En azından bugerçekleştı mı, yoksa, Hındıstan ucuza yazılım ıhraç etmenın yanında, doğrudan ucuz yazılıma da ıhraç eden bır ulke hâlıne de mı geldO Bır an ıçın Hındıstan ınsanının başka bır seçım yapma luksu olmadığını anlamaya çalışabılırız, ama, bu model bızım ıçın de onenlıyor ve bızım de başka bır seçeneğımız yok denıyorsa, modelı onerenler, açık kâlplılıkle bunu ortaya koymalı ve ayrıca, bız de bu yola gırersek, hem sudan ucuz yazılım hem de sudan ucuz yazılım cı ıhraç eden Hındıstan'la nasıl rekabet edeceğımızı açıklamalılar Eylul'dekı bılışım etkınlıklerınde bunları konuşamadık, bır dahakı Ey lul'e kadar bekleyelım mı dersınız? http //www ınovasyon org Az eğitim fazla hastalık Arneııkddd Clevelanddd bulunan TaseVVesteın Reserve Uruversıtesı Tıp Fakulteauıde yapıldiı bu çalış n u Alzheuneı hditdldnnın hdyat boyunca sağlam kışı leıden daha fd7İa televızyon seyıettıguu ve egıtım duzeyı duşuk ınsdnldnn Alzheımer hastalıgına yakalanma rusklerının daha yuksek oldugunu gosteıdı Ne kadaı eııterefaan kı cıddı büım adamları ve '0/6