Katalog

Cumhuriyet BîLİM TEKNİK Güneş fırtınasının şarkısı Ceçtiğimiz günlerde yaşanan güneş patlamaları karanlık gokyüzünde parlak ışık oyunları sundular. Bir araştırmaa şimdi güneş fırtınasını "Cassini" uzay sondası sayesinde dinlenebilir hale getirdi. 28 Ekimde meydana gelen guneş patlaması U zay sondası Cassini, Saturn'e doğru yol alırken geçtiğımız son 30 yılın en kuvvetle guneş patlamalarım kaydetmişti Astrofizıkçi Don Gurnett'e gore ışık hızındaki radyo dalgalarının, Guneş ten uzay gemisine ulaşması sadece 69 dakika içınde gerçekleşmekte 28 Ekimde bir guneş fırtınasına şahit olan Cassini, şu sıralar dunyadan yaklaşık 1,3 milyar kilometre uzaklıkta bulunuyor Cassini en buyuk guneş patlamasına ait sesleri radyo ve plazma dalgası enstru manlarıyla kaydetmiş "Ses, guneşteki elekt ronlar tarafından yaratılmakta. Yuksek frekansta yansıyan elektron sesleri daha sonra kalın seslere donuşuyor diye açıklıyor Gurnett Guçlu Guneş fırtınası geçtiğimiz Cuma gunu de buyuk bir heyecan yaratırken Çarşamba gunu ikinci bir patlamayla meydana gelen parçacık fırtınası Perşembe gunu saatte sekiz milyon kilometrelik bir hızla dunyanın manyetik alanına ulaşmıştı Fakat etkileri Cu m<ı sabahı hıssedildi Gerçı ikinci fırtına eskisi kadar guçlu değildi ama yine de bugune değin olçulenlerin en kuvvetli 20 fırtınasından biriydi insanlara zarar vermeyen Guneş fırtınaları dunyadaki teknik sistemleri bozabiliyor. Guneşteki etkinlikler sürecek B ir haftalık uzay fırtınasından sonra Guneş'te yeni patlamalar meydana geldi. Yuklu parçacıklardan oluşan bulut, Spaceweather.com sitesine gore buyuk bir olasılıkla dunyayı "sıyırıp" geçti. Geçtiğimiz haftalarda yaşanan XI7 ve XI2 kategorisindeki guneş fırtınalarına yol acan patlamalar bugune kadar olçulerin en kuvvetlileriydi. Patlamaların meydana geldiği dev leke onumuzdeki gunlerde Guneş'in Dunya'dan gorulmeyen yuzunden yok olacak. Guneşteki olağanustu etkinlikler de o zaman nihayet son bulacak, diyor bilim adamları. Geçtiğimiz haftalarda yaşanan fırtınalar birçok uzmana ozellikle de bulutların iki gun içinde buyuk bir suratle tam dunyaya doğru yaklaşmaları açısından eşsizdi. Parçacık bulutları 150 milyon kilo metreyi sadece 19 saat içinde tamamladılar. Oysa genelde 48 saat kadar yol aldıkları bilinmekte. Guneşteki patlamalar ayrıca proton olayları tarafından da takip edilmişti. Neredeyse ışık hızıyla hareket eden yoğun enerji yuklu protonlar dunyanın manyetik alanına girdiler. "Daha once hiç boyle sine eşsiz olayların yaşandığını duymamıştım" diyor Soho gozlemevi bilim adamı Paal Brekke. Uluslararası Uzay Istasyonu murettebatı bu yuzden defalarca ışından koruyan modullere geçmek zorunda kaldı. Dunyadaki zararlarsa Soho'nun uzay hava raporu tahmini sayesinde en duşuk sevi yede kaldı. Guney Isveç'te 20.000 konut elektriksiz kalırken, iki Japon uydusu manyetik fırtına yuzunden bozuldu. Uzmanlar, geçtiğimiz 14 yıl içindeki en guçlu fırtınanın, guneşteki etkinliklerin maksimum seviyeye ulaştığı donemde gerçekleşmiş olduğunu şaşkınlıkla karşıladılar. Oysa istatistikler en kuvvetli Guneş fırtınalarının etkinliğin en yuksek olduğu donemde değil, bu donemden onceki veya sonraki yıllarda meydana geldiğini gostermekte. 869/16