Katalog

derece dogaldır 12. Bilimsel toplantı laı:Turkıyp do büımspl longıeleıırı aııa anidcının ulkonın büımsel gelışımmp katkıda bulunması gerçegı gozaıdı edılmoktedn Kong reler sadece meslek ıçı egıtım verılen toplanülaid donuşmuştur Sınıpozyıım konuşmacıları kerıdı yeııı büımsel veııletuıdcn bahset mck yerınp unıvernte uçunru doıduncu smıflaıdd aıüdülnidbi ye ıeken deılpmelon anlatmaktadır Sozlu sımunüaıa çok kısa zaman ayrümokta bılımp katkıda bulunacdk tditışma oıtarıu oluşmamakta dıı Poster sunumlan hpmen hernprı hıç üqı gunnemektedıı rınden once aıılatacakları bulgula rm herhangı bır ozel sektor fırması taidfuıdaıı fuıaıii.u edılıp edılme dığını bıldırmek zorundddırldi 16. Patentler: Batıda tum orıjınal buluşlaı paterıtlemnektedıı Patentlenmeden yayınlanmıç buluşların urun halıne geçmesı pratık olaıak ınıkdiiMzdır Tıukı yede patent çok nadır olarak yapılıridktadıı Bılım kıuuluşlarmm patent ıçın bır hutçesı yoktur (Av mpada patent masıaflan yaklaşık 20'00n Euro tutmaktariır) Patent avukathgı/malıkemeleı ı bır uz manlık alanı olarak batıda etkırı bır şekılde çalışmaktddıı Avrupa Birliği ARGE'den ne anlıyor? Ülkemizde ARGE çalışmalan ve üniversitelere düşen görevler konusunda değişik görüşler ileri sürülmekte iken Avrupa'nm ARGE'den ne anladığını incelemekte yarar var üındıgı gıbı ekonomık etkmlıkleıdc "bılgı" heı zanıan onemlı bıt etken olmuş ve gunumuzun 'bılgı tabanh' ekonomüeımde bu oııem çok daha fazla artmıştır Ve bılgının ana uretıcısı olan AKUC de gıderek ddlid onemlı olmaktadu Ulkemızde AR GE çalışmalan ve unıversıtelere duşen görevler konusunda de^ısık gonısler ılerı surul mekte ıken Avrupa'nm AR GEden ne anladığını m relemekte yarar varf l ] BİLİMİN FİNANSMANI 13. Temel bilimin finansmaıu: Batıda temel bılımsel araş tırrnalarm fmansmanı, devletm aııa butçcsı tarafindan etkın bır bıçımde garantıye aluımıştır Cuçlu temel bılım araştumaları olmayan ul kelerde urune donuşecek bılımsel buluş yapüamayacağı uzun zamandır bılmmektedıı Ayııca bılımsel aıaştırmalaıı destekleme amacı ıle kurulaıı vakıllaı temel bı lımleı m fınansmanında oldukça etkıtı bu lol oynamaktadu laı 14. Özel sektörün rolü: Batıdd büımırı ozel sektoı taıafm dan fmansmanı toplam bılım fındiısmaııın %3070 kadaıuu oluş turmaktadır Onjınal bılımsel buluşlar ydpüdıkdaıı sonid somut urunler ortaya konmasmda ekonomık sıstemm geıegı olaıak ozel sektor rol almaktadır Du sayede bılımsel buluşldiın suıatle aıtı de ger olması ve toplumun gonencme katkıdd buluıunası saglanmaktadır Büımın ozel sektor tarafındaıı fmansmanrnı sdglamak ama cıyla batıda sermaye üe bılım adamını bır aidya getume toplantüan yapümaktadır Orıjmal buluşu ve patenü olaıı bılım ddanıınu asıl ışı nı kaybetmeden (spmoff) fırmd açmd kokylıkları saglaıımıştır Fır malarm sureklı olarak bdöjımsız bılım kuıumlaıma pıoje vcıme alış kanlıkları vardır ve butçelerınde bu anıaçld sureklı olaıak para bu lunmaktadır Ayrıca ozel sektor fıı mdkıı onjmal buluşlan patentlemc konusunda ılen derecede yetkııı duler Şu ana kadaı kı uygulama her açıdan üa tarafı da tatmın etıruştu Kdiıuıüar ve kuıallaı üetışım teknolojısme pdranırı globalızasyonuııa ekonomık gelışmelere ve yem oluşan gereksınımlere paıalel oldidk sureklı yeıııleştıı ümektedır 15. Şeffaflık: Batıda bılımın fmansmaru şeffaf olarak surduıul rnektedır Bılımı fınanse eden tum kuruluşlar kıme, haııgı pıoje ıçm ne kadaı para verdıklerını topluma dçıklamaktadırlaı Tum bılım ku rumlaıı yülık raporlarmda araştırmaldrınm rıasü fmaııse edıldıgını açıklamaktadırlar Tum bılım koııfeıansları ve deısle SONUÇ Turkıyede bılımın oıganı/dsyoııu ve fınansmamndakı guç lukler kamuya aıt saııayı kuı uluşla ıınırı zdidr etmeleıme ve buer bı ıer elden çıkmalannd yol açdn solunlaid çok benzemektcdır Şu an kı koşullarda Turkıyede ulkenın gonecını aıttıracak çok onemlı bu bılımsel buluş yapılsa bıle yukarıda bahsedılen nedenleıden dolayı patentlenemeyerek VP urun halıne donuşmesınde buyuk sorunlar olaraktır IJlkenın gerçek anlamdd çağdds uygarhk ve lefah duzeyıne ulaşması, bılım ve teknolojı uretırrıını attırmak ıçın gereken duzen lemelerın suratle yapılmasma baQ lıdu Yapüdn heıhangı bır orıjınal bılımsel buluşun patentlemnesı urune donuşmesı ıçın olan engel Ier suratle gıderılmelıdıt Temel bı lımsel aıaştumaların unıversıteler Tubıtak ve benzerı devlet kuruluş ldrı ve vakıflaı taıafindan en ıyı şe kılde dpsteklprırnesuun yeıektıgı unutulmamalıdır Ozel sektorun ardştırmdgelıştume harcdrridldiuu drttırmak ıçm gereklı duzenlemeler yapılmalıdır Tubıtdk ve TUBA'nın butçesı etkınlıgı ve şeffaflıgı artırılmalıdır Bılıme destek olan vaiaflaım sayısı arrtırümahdır Bılım'ın gelışmesıne yonelık sıvıl toplum orgutlerı yaygmlaşmalı bır çok gelışmış Batı ulkesmde bulu nan bılmı ve teknolojı bakanlıgı kıırulmalıdır Prof Dr. Cezmi A. Akdiş B 1994 yılma goıe ıkı katuıa ulaştı • GSYllldan AR(îh ye aynldn pay ABD'de "/„ 2 70 ve Japonyada % 2 9R ıken AB'de uye ulkelerdp ortdldma oldidk "ı. 19 dddy ulkeleı de dahıl eddecek oluısa "n 18'dır • AB'ye uye ve aday ulkeleı aıasmda GSYlHdan ARGE ye ayrıldn pdylat buyuk fdiklüıkldj yosteımektedu Orneğm buoıan Guney Kıbns ta "İ. 0,2b ıken Isveç te",« 3,8 dıı • Her buı aktıf nufus başına aıaştumacı sayiM bakımından AB ABD ve laponydrun durumu kdişı ldştırıldı<3ındd AR CE haıcamaları üe aktıf nufustakı araşurmacı oranı arasmdakı Imeer üışkı dogıultusunda araştumacı sdyüdiı sııasıyla 5 8ve9'duı Avrupa Bulığı(AB) ne gore ARGE hem ekonomık uretkenlıgın ve buyumenın gerçekleştırılme snun temel mısuıu hem de surdurulebüır kdlkmma ıçm toplum polıtıkdlarmın hedeflerme erışebılmesı mıı destekleyıcısıdır Ancak, buyume ve ıstıhdam ıçm gereklı olmakla bırlıkte yeterlı degüdır, çunku AR GE'ıım ekonomı uzermdekı etkısı ekonommm bılgıyı ırmovasyond doııuşruıebüme becerısıyle ümtılıdır lnnovasyon ışletmelerırı tekdbet ustunlugunu saglayabümelerınm anahtarı olarak gorulmekte ve "bu fıkrı pa zaılanabılu ba urun ya da hızmete yenı ya da gelıştırümış bır ımakt yd da da ğıtım yonterrune ya da yenı brr toplumsal hızmet yontemme dorıuşturmek" oldiak tammlanmaktadır Bılım ve teknolojı on plana çıkartı laıak "bılım ve teknolojıyı ekonomık ya dd toplumsal bır faydayd donuştunnek" bıçnrande de ıfade edümekte ve teknolojık mnovdsyonun temel gırdısının ARGE oldugu kabul edılmcktedır Inno vasyonun on koşulu olan yenı bügının ARGE ıle dogrudan uretılebılecegı veya başkalan tarafindan uretılen bılım ve teknolojmm kullanılmdsmd ımkaıı verecek bılgı ve becerıyı ARGE'nın saglayacağı du şunulmektedrr Bdşkaldiı tatanııdan uretılen bılun ve teknolojıyı kendı ıhtıyaçları dogrultusunda kullanmdyı bılmeyen veya becererneyenlerm bu dunyada pek fazla yaşama şansları olmayacagı 16 OECD ulkesı ardsm dd ydptıklaıı uıcelemede yurt ıçı AR GE etkmlıgı fazla olan ulkelerde yabancı ulkelerdekı ARGE soııuç larmuı kendı uretkenlıkleı mde daha etkm oldugu go rulmuştur AR GE tabanlı mnovasyonun toplam ıstıhdamın hacmı ıle ratehgını ve ekonommın butun sektoı leımde urun/uretım sureçlermdekı teknolojı katkısmı artıracagı, ıstıhdam yapısmda ddha mtelıklı ısgucu ıhtıyacuıa doğru kayma olacagı dolayısıyla kısı başma gelırm artarak refdtı duzeymın yukselecegı ve ur urı/hızmet çeşıtklığı üc uretrmdekı artıslarm da ayrıca fıyatlann duşmesme neden olacagı beklenmek tedır • AB ıle ABD arasınddkı uçurumun drw bıleşenı ış dunydsı tdrdfmdan fmaııse edılen AR GE'dır ay nca devletm ış dunyasına sagladıgı kaynak ve devlet tardundarı desteklenen endustııyel AR GE harcama lan bakımmdan da buyuk bu açık vardır Ozel sektorun payı, ABD'de % 68 2 ıken AB oıtalaması % 56 3'tur dığer taraftan Japonyada % 72 4 tur Isvıç re Alerjı ve Astırn Aıaş tırma Enstıtusu lmmunolojı Bolum Başkanı Referanslar 1. Scı ent P Hnd Tprhnoloqy Indıcators for the European pnKiim.su • AB'de oıta teknolojı sektorlerı agırlıkta ıken ABD'de daha çok yuksekteknolo]i sektoıleıı vaıdıı Avnıpa ıle ABD arasmdakı farkın buyuk bolumu savunma sanayu ıle bılgı ve üetışım teknolojılen (BIT) sektonmden gelmektedn bu sektorler ARGE yogun endustrılerdır • Sdvunma sanayımde AR GE'ye ayrılan pay AB üe ABD arasında 1 e 5 oranındadır, yaklaşık 10 mılyar Euro üe 50 müyar Euro mertebesındedır • BIT konusundd ABDdekı ARGE haıcamalan AB'dekmden uç kat fazladır, OECD ulkelermm BİT e yaptıkları araşürma yatuımının % 52'sı ABD'de, % 22'sı de Japonya'dadır ve AB bu alanda sadece % lb'lık bu paya sahıptu • Hızmetler sektorundekı yogunlugun da ABD'den çok dusuk oldugu behılenmıştrr • Yabancı şırketlerın ARGE harcamalaıı Almanya, Fransd, Isveç, Fınldndıya ve ABD'de AR GE ureummm % 15'mden fazladrr Bu oran, Italya, Hollandd ve Portekız'de % 20'yı Ingütere'de % 30'u geç mekte hatta Ispanyada % 40 a ve lrlarıdada % 65 e ulaşmaktadu Neler önerildi? Komısyon raporunda bu tespıtler dogrultusunda, şu goruş ve onerüere yer veı üıyoı • Uzun vadede, Lızbon hedeflerme erışüdıö>n de yaru ıssızlık kalmadığmda ve Avıupa nufusu yaş landıgında AI^ GE'rrm ıstıhdam etkısı dZdlsd büe zeıı gmlıgm artması ve yaşam standardının yukselmesı ıçm uretrm artışma olan etkısı onemını korumaya devam edecektu • Uluslar arası şırketleruı ydürunlanmn uluslar ardsı hdieketldıgmdekı artış goz onunde tutulrnalı YAZININ DEVAMI 14. SAYfADA Resean lı AILJ (RTA FRA) http //www cordıs lu 2. Devlel ısUtıstık İlginç kıyaslamalar AR GE run onemı konusunda bu goruslerı dıle getıren Korrusyon AB ıle ABD'yı AR GE yogunlugu (AR GE harcamalanran uretune oraru) dçısmdan karşüaşturmış ve şu hususlan belırlemıştır • AR GE harramaldrı konusunda AB de ABD drdsmddkı uçuıum 1995'ten bu yana satm alma gucu bakımından sureklı arttı ve araddkı faık 2000 yüında http //wwwdıe govtr/konulaı/bı lırn'lel hlnı 3. tducalıotı ıcbpaıch and tech nology promotıng ınvestmenl m Swıtzer lands excellence Fedeıal OBice for Pıo fessıonal Eduratıon and Technology htip //www bbw admın ch/hıml/ pa hp pdf 869/13