Katalog

DÜNYA KURTULAMAYAC Cüney Afrika'nm Johannesburg kentindeki Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi'nde biraraya gelen 60 bine yakın delege, yerkürenin geleceğini kurtarmak için çareler aradı. Tartışmalar başlıca nüfus ve sağlık, yiyecek, su, enerjı ve iklim, biyoçeşitlilik olmak üzere 5 konu üzerinde yoğunlaştı. Ancak, zengin ülkelerin hem insanlığın hem gezegenimizin karşı karşıya olduğu temel sorunlar konusundaki çözüme yanaşmayan ve bugünkü üstünlüklerini koruyucu tutumlan nedeniyle, gerekli değiştirici kararların alınması zaten beklenmiyordu. ünya liderleri en son 1992 yılında Rio de janeiro'da duzenlenen Dunya Zirvesi'nde bir araya gelerek çevre ile ilgili sorunların çöziimü konusunda tartıştılar. Aradan 10 yıl geçtikten sonra devlet başkanları ve başbakanlar bu kez Güney Afrika'nm Johannesburg kentinde Surdurulebilir Kalkınma Zirvesi'nde bir araraya geldiler. Bu iki toplantı arasındaki 10 yılda ne yazık ki somut hiçbir adım atılmadı. Hava kirliliği eskisi gibi insanların sağlığını tehdit ederken, denizlerdeki sorunlar uygulama aşamasındaki beceriksizlik ve ihmallerden dolayı giderek büyüyen bir çevre sorunu hale gelmiş durumda. Yine de bu 10 yılda hiçbir şey oğrenilmediyse, dunyamızı kurtaracak tek şeyin surdurulebilir kalkınma olduğu çok net bir şekilde ortaya çıktı. Johannesburg'da toplanan herkes tek bir konuda görüş birliği içindeydi. Uygulanması çok zor, ancak anlaşılması çok kolay bir kavram olan sürdürülebilir kalkınma dünyamızın onündeki tek umut ışığı. 6.1 milyar kişi yaşamak için gezegenin kısıtlı kaynaklarını buyük bir sorumsuzlukla tüketirken, bu kaynakların yavaş yavaş dibi görünmeye başladı. Malihazırda her yıl yeryüzünün bizlere sunduğu ekin, hayvan ve diğer biyomaddelerin tüketilme hızı yenilenme hızından yüzde 20 daha fazla. Bu da şu anlama geliyor: 12 ayda tukettiklerimizi doğa 14.4 ayda yeniliyor. Sürdürülebilir kalkınma işte bu sureci tersine çevirecek. Şöyle ki doğal kaynakların kullanım tabanı genişletilirken, bunları ekonomik olarak nasıl kullanılacağı kesin ilkeler çerçevesinde belirlenmesi gerekiyor. "Eski çevresel hareketler elitist bir yapı içeriyordu" diye konuşan Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) yoneticilerinden Mark Malloch Brovvn, "Şimdi anahtar yapı şu. Önce insan sonra çevre gelecek. Bu arada şunu unutmamak gerekiyor. Doğal kaynakları sorumsuzca tuketmek insanları da mahvetmek anlamına gelir" diyor. Sürdürülebilir kalkınma ilkesi çerçevesinde zirve'ye katılan delegeler çevreyi ve insanları etkileyecek şu 5 konu üzerinde durdular. ENERJİ unyanın pek çok bolge rarlanamıyor Yaklaşık, nulmuyor Gelışmekte 2 5'luk bir hızla buyuy< yakıtlarıyla karşüanma ğer sera gazları havaya karısacak Bılı mayı tetıkleyecek ve denız sevıyesıruı km sapmalanna yol açacak Şu anda en acıl sorun hava kırlı ney Asya'da hava kırlılığı tehlıkelı sın bulutu" olarak tanınan ve 3 kılometre yıl yuzbınlerce ınsanın solunum yolu 1 yol açıyor Uzmanlara gore dunyanın eneı ucuz, daha temız kaynaklar yaratmak onerüerın başında, petıol kullanımını 1 lıtıkalannı terk ederek alternatıf ene nımsenmesı geliyor Hındıstanda bu çunku devlet ruzgar enerjısınıden yar, Dığer teknolojüer kendı çapınd Lanka ve Nepal gıbı ulkelerde devre' ırmaklardan alarak, buyuk toplama hc yor Herbır santral 200 küovvatt ener]i yerının ıhtıyacını karşılayabılıyor ve 2( rulan santralın urettığı enerjı, koperatı Dunya Bankası ve UNDP'nın kurduğu Kuresel Koy Enerjı Ortakhğı ısımlı proje 300 müyon kışıye 10 yıl boyunca enerjı sağlamayı planlıyor Burada temel hedef doğru enerjı kaynagını dogru tuketıcı ıle buluşturmak Orne ğın guneş ışıgını elektnğe donuşturen guneş paneh, r kışder ıçm ucuz bir enerjı kaynağı ol elektrü< şebekesını genısletmek dahe D gelışmekte olan ulkeler olmak uzere artıyor Ancak bu konuda karamsarlığa kapümaya gerek yok çunku nufus artış hızı giderek azalıyor Dunya nufusu 1975 ıle 2000 yıllan arasmda yuzde 48 oranında artarken, 1950 üe 1975 arasındd yuzde 65 oıanında artmıştı Bu azalma devam ederse nufus artış hızı zaman ıçınde plato yapacak ve bu yuzyüın ıkıncı yarısında 11 mılyara ulaşacak Ekonomik kalkınma ve aüe planlaması programları nufus artısını onleyecek da onemlı faktor Ancak bazı bolgelerde nufus olumsuz koşul lara bağlı olarak azalıyor Dunyanın en yoksul bolgelerınde, ozellıkle Afnka'da, AIDS, sıtma, kolera ve verem gıbı salgın hastalüdar Malthusıan etkısı yaratıyor Kırsal alanlarda eküecek toprak bulamayan koyluler şehırlere akın edıyor Sonuçta şehırler plansız bir şeküde buyuyor ve bu yıgılmanın yarattıgı pıs yaşam koşullan hastalüdar ıçın ıdeal bir ortam 807/8 oluşturuyor Dunyada 2020 yılında 68 müyon kışının AIDS'ten olmesı beklenıyor Bunların 55 mılyonunu Sahra Çolu'nun guneyındekı ulkelerde yaşayan Afrıkalılar oluşturacak Zengin uluslarm kalkınmakta olan dunyada doğurn ordnını azalması yorıundekı yardımlan hastalıklann yayılmasını da onleyecek Aüe planlaması ve sağlık hızmetlennden yararlanma olanaklarının artması da aynca bu baglamda etküı Yoksul ulkelerdela kadınların doĞjurganlık oranları hâlâ çok yuksek Yıne de bunların toplam doğurganlık hızı 1969'dakının yuzde 50 altmda Ve bu oranın 2050 yılında daha da azalması beklenıyor Dunyada 15 ıle 24 yaş arasında 1 milyar ınsanın yaşadığı tahmın edüıyor Hızlı kalkınma bu kesımın sağlık hızmetlennden daha fazla yararlanmasına olanak tanıyacak Bu kesımın saglıklı bir yaşam surdurmesını sağlayacak programlann uygulanması verımlı ve uretken bir neslın ortaya çıkmasmı sağlayacak