Katalog

rioğal kaynaklar mınımal bır rol oynadığını kabul edıyordu Akadcmık çovıe lerın bu soykıtımdarı dldığı en buyuk ders ıç çatısmalarda çevresel ve doğal kaynakların de denlı etkın bır rol oynadığı oldu İdeolojik boşluklar çatışma nedeni GLÇUI yü Robb bıı duı Vdkd çdlibnidsı sonurunda ıç çdtışmalar ıle kaynak zengınlığı arasmda çok yakın bır bağ oldugunu oıtaya koydu Orneğın 1996 da Afganıstanın PaJıban dfakerlerı tardfından PIP geçınlmesınden sonra Kuzey tttifakı adı voıılcn grubun komutanı Ahmed Şah Mesut ordusunu sılahlandırmal' ıçın ulkesının zumrut yataklarının ışletım hakkını "Inter Commerce" adı verılen Polonyalı bır şııkete sattı Kuzey Ittılakı nın bu dlışverışten yılda 200 mılyon dolar karandıgı soylrnıyoı Dığeı taraftan Talıban dd Pakib lan a kereste satarak ıktıdarını pekaştırdı Kolombıyada asıler petrol şırketlerınden paıa kopaıa büınek ıçın kuyulaıda yangın çıkartacaklan tehdıtlerını sd Endonezya 'da özgür Aceh Hareketl doğalgazı vurdular Ayrıca kokaın satışlarından buyuk gehrler elde et tatarak güç sağlıyor tıler Kamboçyadd da Kızıl Kmerler 1990 lı yıllardakı guçlerıra ulkelerının safır yakut gıbı kıymetlı taşlanna borçlular Lıbeı ya nın despot lıderı Charles Taylor, ulkesının doğal kaynaklannı satarak gucunu korudu Geçen yüın Ekım ayında Bırleşmış Mılletler uzmanlar heyetı ulkenın zengrn ke reste uretımının yuzde 86'smın süah tıcaretı yapan gıubun kontrolunda oldugunu yazdı Bu paralar sayesınde 'Idylor komşuldrınddkı kanlı ayaklanmalara destek sağladı Bunlar dan bırı dc Sıeııa Leone ıdı Doğal zengmlıklerın paylaşımı konusunda savaşların çıkması kaçınılmaz ve yıllardır da bunun boyle oldugu büını yoı Ancdk son yıllardakı çatışmalarda savaş ganımetlerınm paylaşımı neredeyse çatışmalaıın ana hedefı olarak karşımı za çıkmaktadır Gunumuzun savaşlannda ıdeolojıler artık gerı plana atılmıştır onemlı olan kaynaklaıın payldşımı ve kontrolunun kımın elınde olacagıdrr dıye konuşan Renner Kolomblya'da narkotlk polisl dağlarda uyufturucu Bu savaşlarda onemlı behrlı bır bolgenın yonetımıra ele ge kaçakçılannı Izllyor çıımek değıl yeıaltı kdynakldrı zengın olan bolgelerı eİP ge şın barış ıçınde yaşamaktadır Oysa komşusu Angoladadu çırmektır dıyor lum bunun tdin tersıdır Bu durumda ortdyd şu soru çıkıyor Soguk Sdvaş ın sond ermesı bunun en buyuk tetıklpyı Zengın dogal kaynaklar hangı koşullarda ıç savaşlara yol cılerınden bırı Muhalıf gıuplar artık stratojık avantdjlaı ıçın dçdr 9 Burada anahtar kavram zengüıklerın yagmdlanma ve super guçleı tdidfınddn desteklenmempktedır 1990 lu yüla talan edılme koşullandır Bostwana nın elmaslan çok derın rın başlarında sosyalızm ıdeolojısı veya ulkeleıı sosyalıznı leıde yatmdktadıı ve çıkdrtnidk ıçın çok buyuk yatınmlara ıh dan kurtarma operasyonları hız kestı Bunun yanısıra yoksul tıyaç vardır Flınde kurek ve kazmayla dolaşan bır müıtanın ulkelerde serbest pıyasalann hakım olması hukumctlcı ın gu hddı şurddan bıraz elmas çıkartayırn demesıyle elmas çıcuııu azalttı Hukunıeüerın ekorıomı uzenndekı yetkılerı azalkartılma?7 dıkçd muhalrf gruplar ganımetlerını rahatlıkla yurtdısına sa Ross a goıe zengm doğal kayıidkldr ıkı ş,ekılde ıç sa tabılmcktcdır vdşldra yol dçar Ük senaryo doğal kaynaklann asılere yag Muhalıf gruplann bugune dek başanlı bır darbe sonu malama fırsatı tanrmasıdır Kı bu Afrıkada sıklıkla karşımıza cu yonetımı de ele geçırerek ceplerını doldurduklan pek çıkmaktddır Ikınn olarak doöfal kaynaklar aynlıkçı hareketle soylenemez Bu gruplann ulkeyı yonetmekle ugraşıp kuçuk rı tetıkleyen gerılımlere yol açar Bu ıkıncı şık ddha çok As odullerle yetrneceklenne ulkeyı suıeklı kannaşa alündd tu yada ozellıkle tndonezyddd gorulmpktedır Bu buyuk takıtup ozgurluk mucddelesı kısvesı altında yolsuzluk talan madalarda devletın bırlık ve beraberhk ıçmde oldugu soyle pmek somurusuyle zengın olnidk ışlerıne gelmektedir Lon nemez ve ayrılıkçı gı upldr uzprınde lıak ıddıa ettıklerı doğal don School of Economıcs den David Keen ın belırttıgı gıbı zangınlıklerın uzaktakı başkentlerıne akıtıldıgını duşunmek Büım adamları karmaşayı sıstemın paı çalanması yıkılrnası tedıı Ornegın Sunidtrd addsı uzerındekı Acehte bulunan ularak degeılendııme eğılımmdedır Aslında alterndtıf bır dogal gaz tesıslerınden elde edılen paralann yerel halka de sıstem karmaşa ve savaşlar şeklınde ortaya çıkar Bu sıstem nidddı kazdnç ve guce endekslı12 ayiık blr süre tçinde 1000'den fazla klfinln Ölümüyle sonuçlanan savaşlar dır Afganlstan'dakl Kuzey Ittlfakı Llderl Ahmet Şah Mesut ülkeslndekl kıymetll taş ocaklannı Iç savaşlar engellenebilir Butun bunlar karmaşa ve ıç savaşların doğal zengınlıklere sahıp ulkelerde kaçınılmaz oldu ğu anlamma gelnıemeh Afrı ka nın en uzun omurlu demokra sılerınden bırıne sahıp olan Bosrvvdna elmas satışından yuk luce bır gelır elde etmesıne kar Kolomblya Petnl, attm, 1984 Bugiln ğıl başkent Cakarta ya gıtmesı rahatsızük yaıatmaktadıı Ross yonetımlerın bu hoşnutsuzluklarla baş etmek ıçın çeşıtlı yontemleıe başvuıduklarını belırtıyor Ayakldnan g 1 uplara karşı sert onlemler almak bunlardan bırıdır Boylece muhalıf gruplann yerel zengınkkleı 1 ele geçırmesı onle rur Asıler de yonetımlere karşı yera yenı taktıkler gelıştırıyor Bunlardan bırı gelecekte ele geçıımeyı umdukldrı ganımet lerını peşın olarak satıp sıldhlanmak ıçın malı kaynak yarat makür Ross bu taktığın geçmışte hıç kullanılınadığuid tu muyle yenı bır yakldşım olduğuna dıkkat çekıyor Cazıp bır geleceğı pazarlama taktığı Demokrdük Kon go Curnhurıyeü'ndekı bıtmez tukenrnez ıç savaşın en belır gm nederadır Ross yabann şırketlerın Liynlıkçı grupfâıa destek vermemelerı durumundd ıç savaşın bır dy ıçınde bı teceğını ılerı suruyor Oysa ulke 4 yıldır buyuk bır kdrmdşa ıçınde Sonuçta Demokratık Kongo Cumlıurıyetı ıkıye bolundu Ikı tarafta ulkenın değerlı doğal kaynaklannı tuketerek bu anlamsız çatışmayı surduruyoı Bazı büım dddinldn ıç savaş ların doğal zengmlıklerın çokluğundan mı yoksa yokluğun dan mı kaynaklandığı konusunddkı tdrtışmaldn yanlış bulu yor Homer Dıxon a gore gerçekten bol mıktarda bulunan bır doğal zenMyanmar (Barmı) gınlık arz talep dengesızhğınden do Kertftf, flnko, Afgmbtm kıymetll foj, afyon layı değerını yıtınr Bır doğal kaygd Kıymetll toı, afyon Kambofya 1949 Bugün 19782001 ğın gerçekten değerlı olup olmadığı Kemte, ki] yeıel olardk bol bulunup kuresel ola1978rak az mıktarda bulunmasına bağlıdır Kongo Cumhuriyetl Bu doğru bır ongoru olabılıı Ancak Petrol kesın olan şu kı zengrn doğal kaynak 1997 lar gıderek ıç çatışmdların temel tndonez ^ Doğal gaı nedeni olma yolundadır ıkratlk Kongo ıhurlyetl (Zaire) Bakır, dmas, altın, kobalt 1967Bugttn MSBugüıt New Scıentıst 29 Hazıran 2002 Reyhan Oksay 800/11