Katalog

en 9 milyarı doyurmak yan aç vc yoksul ınsanlann kendılennı ve ço cuklarını beslemek ıçın ekosıstemı genye do nuşu olmayacak bıı şekılde bozmalan kaçınıl ma7 Planlı gübre kullanımı Anc ak bu kaıamsar tablo çıftçüerın da ha az mıktarda kımyasal gubre kuUanabüebıleceklen gerçegmı ortadan kaldırmaz Tek nolojık olaıak zenguı ulkelerde ılerı tanm ya panların tarlalanndaJa her metıakarerun ve ıım durumunu yakından ıncelemelen raum kıındur Sonuçta hangı bolgenın daha fa/la gubıeye ılıüyan oldugunu tespıt edebılırler Dolayısıyla heı noktaya aynı mıktarda gubre kullaııümdz Bu şekılde gubre mıktarı azalır ken landıman aıtaı Zaman ıçmde uzun vadelı hava raporları da ekım planlarına dahıl edılebılır Boylece hangı hava koşullarında ne kadar gubre kullanılacagı onceden hesaplana büıı Dunyanın daha az gelışmış bolgelerınde çozum gelışmış ulkelere gore farklüık goste ı n Oı negın Afı ıka Karayolu ve demıryolları nın yetersızlığı nedenıyle kımyasal gubrerun malıyetı gelışmış ulkelerm çok uzerındedır bazen 5 mıslını buluı Bu durumda Afrıkalı çıftçüer daha duşuk mıktarda sunı gubre kul lanıı getırebüırleı Kesın olan şu kı organık çıftçüıgın yararlan yadsınamaz Ozellıkle yoksul çıftçüer ıçm Ancak koru konıne oı ganık tanm bazı teknıklen yasaklar bazüanna ızın verır Sonuçta çevre her zaman bu yaklaşımdan yaraı sagiamaz Oıneğın zaıarlı bıtkılen olduren kımya sal üaçlan ele alın Burüar sulara karışarak ınsarüan ve dogal yaşamı zehırler Berkeley Kalıfornıya Unıveısıtesı nden Tyrone Hayes geçen hafta ABD de sıklıkla kullanüan bır bıtkı oldurucu olan Atıazıne nın kurbaga yavruldrının gelışımını onledıgını ortaya koydu Ne var kı çıftçıleı bıtkı oldurculerden tumuyle vazgeçerse çevreye daha fazla zarar verecek başka bır şeye yanı sabana bel bağ larlar 'ftnmın sımgcsı olmakla bırhkte saban topragı tohuma hazırlamaktan çok aynk otla nnı kontrol altında tutmak ıçın kullanüır Fğer ayrü< otlan başka şekıldp kontrol edebüıılerse çıftçüerın sabana geıeksuımüerı kalmaz Saban kullanmanın sakıncalan son yü larda ıyıce su yuzune çıktı Topragı tekrar tek rar sabanla surmek su geçırgenlıgını azaltır Son yülarda agırlıkları uç katına çü<an traktorler topragın katmanlannı süaştuır ve verımı duşurur Ayrıca toprak erozyonu sıkıştınlmış topraldarda daha fazladıt Almarıyada Kıel Unıversıtesı nden Rainer Horn tarafuıdan yapüan çalışmaya gore sabanla ışlenmemış topraklar daha az gubreye ıhtıyaç duyuyor Saban kıülannıayan çıftçıler aynk otlannı kontrol altında tutmak ıçın nıtrojen duzenleyıcı baklagüler cınsmden urunlprdpn faydala nır ABD Kentuckyde saban kullanılmayan mısıı tarlalarmda topraga atmosferden yuzde 40 oranında daha fazla karbon geçtıgı tespıt edümış Alternatıf olarak genetık yapüan de gıştırümış mısıı ve soya ekımıne agırhk venlıyor Bu bıtküer glıfosat ıçeıen bıtkı olduruculerden etküenmıyor Glıfosat dırençlı urun lerı eken çıftçüer aynk otlannı goıece olarak daha zararsız olan spreylerle kontrol altında tutabüıyorlar Karışık ürün ekimi ubrelere bel bağlamak sakmcalıdıı Or « taıımcüar kımyasal gubre kullanmazlar . fl.sıyla topragın venmlılığını artnmak ıçın ıtkı aıtıkldiiııddn ve hayvan gubresınden lanırlar (b) tulayı nadasa bııakıılaı (c) ^umlu olaidk baklagıller nnsınden baş tkılpr pkerler vcya dıtjeı teknıklerden ya ııı lar Bu yontemlcıle son derece saglıklı bır k Pİde edılır Oyle kı bıtkınm kokleı ı ve »sındekı üulucanlar mukemmel bır şekıl ^slpndıklerı ıçın topragı daha da sagiıklı ile qetınrler Boyle bır toprak nıyu daha ttugu ıçın yagmuıdan ve sulama sularm maksımum yararı saglar Ve organık ip CO^ ye bağlanarak fosıl yakıtlarının lası sonuru oluşan emısyonu yok eder çta kuresel ısınmayı azaltan bır etkı yara ganık tarımdan yana olanlar sentetık i üe beslenen topraldarda yetışen ıırun eşıt mıktarda verırn aldıklannı ılerı suru Jınegın Pennsylvanıada Rodale Enstıtu en Bill Liebhart bu ıkı yontemle yetış ı mısır soya VP domates verımını karşı iı Sonuçta oıgaııık larırnla eldp edıien ın konvansıyonel ekımın yuzde 94 veya j 100'une yaklaştığını ortaya çıkarttı peg dekı Manıtoba Unrversıtesı nden Vaclav Smil dunyadakı tum ^ıftçılerın bugun kullan dıklan 80 mılyon ton agırlıgındakı sentetık gubıeden vazgeçmesı durumunda toplam hububat uretımının yaiı yaııya azalacdğını he sapladı Bu durumda çıftçıler ya ekım yaptık lan tarım alanlarım ıkı katına çıkartacaklar ya da müyarlarra msan aç kalacak Tanm alanla nnın ıkıye katlanması o topraklardakı dogal yaşamı buyuk olçude olumsuz yonde etküeyecek Kısaca dunyanın kimyasal gubreye ıhtıyau var ÇıftçıİPim sunı gubre kullanmala nna kısıtlama getııılmesı durumunda verım duşecek hububat fıyatları yukselecek ve so nuçtı yoksul bııaz dalid yoksullaşacak Işın ahlakı yonu bır yana aç insanların dogaya verdüderı zaıaı da yadsmdmaz Yarını olmaVerımı aıtımken çevıeye mınımum zalaı veıen bu dığer yontem de tek bır toprak paıçası uzerınde farklı urunler ekmektır Uıun kokteylı tek bır urun cınsıne oıanla ışıgı ve dıger besleyıcı oğelerı daha ıyı tutabılır Ayrıca bu yontemle ayrık otlan ve haşeıe üe daha etkın bıı şekılde mucadele edılebıhr Ornegın Meksıka da mısır kabak ve fasulyenın bıılıkte drkümesı tek başına mısır ekımıne oranla 1 7 kat daha fazla uı un aknmasını saglıyoı Bu şekılde kanşık ekım makıne üe hasat almmasını zoılaştını Dolayısıyla yalnızca kuçuk olçeklı çıftçılık ıçın onerüebüır Dunyada kuçuk tarım alanlanndan daha ıyı randıman alınması bu nedprüedır Hatta mekanıze çıftçı ler bıle bu tekıuklerden yararlanabüır Bunun ıçın farklı urunlerı bubırme yakın şerıtler halınde ekerek makıne kullanımını olanaklı hale Böcek öldürücelerinin sakıncaları Bocek olduruculer de zehırlı kımyasal maddelerdır Son 10 yüdır yapüan aıaştırma lara gore dogru yontemlerle yapüan tanmda pahalı bocek olduruculere geıek kalrnaz çunku doğa zararlı haşerelerle bedavadan baş edebüır Bazı duı umlarda spesıfü< bır haşeıeyı üaçlayarak oldurmek daha zararlı baş ka bır haşerenın bıtkıleıe dadanmasına yol açabüıyor Endonezyada 1990 yüından bu yana haşere olduı ucu kullanımı yuzde 80 ora nında azaldıgı halde verım yuzde 25 oranında aıttı Dolayısıyla çıftçüerın cebmden 1 mılyar dolar daha az çıkmış oldu Boceklerı oldurmek ıçın yararlı bocek ve kuşlardan yaıaı lan manın yanısıra çülçüer en son teknüderden de yaıarlanıyor Bunlann başında spesıük Koku Tuzakları' bocekleıın çütleşmesını engelle yen kokular veya yararlı boceklere cazıp ge len kokular gelıyoı Ancak çıftçüerın haşere olduruculerden tumuyle vazgeçmeleı ı de soz konusu değü Reyhan Oksay NevvSrıentıst 18Mayı<5 2002 794/9 Damlaya damlaya göl olur Dunyadakı eküebüır topraklann verımlüıgını etküeUrün TARIMDA yen en onemü faktor sudur Sulama sıstemlerının | 1 It. sarap SU aşırı tuketımı yuzunden yeıaltı suldiımrı buyuk bır KULLANI1 kg mısır kibrnı bugun tuketümış ve tatlısudan boşalan yeıle 1 It iüt re tuz bırıkmeye başlamıştır Boyle bu duı umda ta ıım t.ektorunun gelecegını kurtarmak ıçın uzmanlaı 1 It llmon suyu suyun daha ekonomık kulldnılmasını ve her damla 1 kg buğday smdan daha fazla yararlanılmasını oneııyoı Bu 1 kg plrinç baglamda ılk onerı suyu zıyan etmeden kullanmak tır Bunun ıçın de daha az et yemelıdır Çıftlık hay vanlan buyuk mıktarda bıtlayı daha az mıktarda ete donuşturur Dolayısıyla etın heı kaloıısı bırkalorı hububat uıetrnek ıçın kullanüan sudan daha fazlası *noo soo nı gerektınr Ayrıca sulama sıstemleruıde yapüacak Lltre olarak su kuçuk degışıklıkler suyun ekonomık olarak kullanıl masını sağlar Yoksul ulkelerdc ıse en onemlı soı un buyu top)lamak ve dagıtmak ıçın gereklı olan altyapıdır Uluslararası orgutlerın bu konuda yapacakları yardımlar tarım uretımınde buyuk artışlara yol açabüır Dığer taraftan daha az suyla yetışen tohum uretımı konusunda araştırmalar surmektedır I I I )anik tarımın sakıncaları Antak bu lyımseı tablo gerçeğin yalı yansını yansıtıyoı Çıftçıleı tanıyasal ^ kullanmadan yalnızca organık yontem heı yıl aynı venmı alamaz Donuşumlu < topraga bır yıl urun ekılııken bır dıger ıklagılleıdeıı topraCp besleyen bır bıtkı ekmek zorunda kalulaı Boylece uzun i c buğday pırınç ve mısır gıbı hububat ı alınan verım duşer Bu da oıqaııık tan • buyuk dezavantajıdır Kanada VVınnı n