Katalog

Akıllılar daha çok içiyor Akıllı fdieleı ayyaş oluyuı Bu keşıf en dkıllılann en koldy saı hoş oUnlar oldugu dnlammri qplmıyoı dnrak msanlan alkolık hdle yetıren nedenleıı aydınlatabılu Bırçok araştırmaya gore genetık yapı alkolık olmanızı etküı yoı (New Scıentıst 27 Kasım 1999 s38) Ancak kemırqenler uze ı ınde yapüan araştırmalar ddvranışın çok daha onemlı bır etken ol dugunu gosterdı Farklı ortarnlar keşfetmeyı seven fareler ursat veıılııse çok fazla alkol almaya egıümlıdırleı Labırentlerde yon bul ma amacıyla yetıştırüen faıeleı çakır keyıf olmaya meraklıdırlar Genlerın ve davıanışm etkılerını tam olarak belırlemek ısteyen Concordıa Unıversıtesı'nden Brain Smith ve çalışma aıkadaşldiı ozel bu suya aıt ol mayan 60 erkek farpyı bır labııentın ıçıne koydu ve ballı pınnç yemeğını bulma yeteneklerını gozlemledı 19 qurıluk denemelere lutulaıı her faıe hız vo dogruluk uzerınden değerlendırü dı Aıdından ekıp, faıeleı m 5 guıı boyunra kpndı ısteklenne baglı olarak ne kadar alkol aldıklarını olç lu Sunuçtd labııentte en lyı yon bulan farelenn en fazla alkol alan lar oldnklaıı ortaya çıktı Smıth farPİerın zekâlarından oturu alko luıı koku ve ladıyla ıyı lusselme eLkerıı arasmdd bu ıkjkı kuıduk kırını kaydettı Az alkol dlan hdyvdnldrdaysa buyıık olasılıkkı tadı beqenmemeleı ınden oturu dyru olay gozlenmedı Smıth beyın kımyası ve çevre gıbı gen dışındakı etkenlerın de aşırı dlkol alırnını etküedığım kaydettı Ogrenme yetenegı gıbı davranışsal ozellıkler de bır rısk faktoru olabılıyor Smıth Gençken alkolle tdmştıqmızda çabuk sarhoş oluı çabuk çıkaru ve bır gun sonra da dunden kalma gezersınız Ancak yaş üerledıkçe bır çok kışı sınırldrını ogrenmeye başkr ' dıyor Smıth, ınsdnları alko lıklıgp ıten nedenlerden bırıran ılerletılmış ogrenme kahıhyptı olduQunu belutıyoı Yapılaıı çdlışmdlaıın sddece belıılı konuldiı açık ladıgını kaydedpn Smıth şoyle konuştu Fareler U7prındekı araçtır ınaldi msanlaı m tdmamına uygulanamaz Ancak davranışın belırlı yonlermı tanımlayarak msanlardakı araştırmalar yon verır Yeniden düşünmek Bir süredir yayımladığımız, yeni küreselleşme ivmesinin 12 yıllık sonuçlarmı konu alan yazılar, üç noktada önem taşıyor: a) Batı dünyasmın kurumsallaşmış bir dergisinin, New Scientist'in editoryal olarak bu küreselleşmeye eleştırel yaklaşımı... b) Bir bilim dergisinin küreselleşme gibi çok karmaşık ve siyasalhğı ağır basan bir olguya bilimsel olarakyaklaşma çabası ve ... c) Bir sürece, uygulama ve sonuçlanna bakarak, "Yeniden düşünme ReThinking" açısmdan yaklaşmak. Batmın rasyonel düşüncesmin temelinde bu "bilimselyaklaşım"yatıyor. Zaten Batı "bilimselyaklaşım" silahmı ele geçirdikten sonradır ki uygarhğını bugünkü noktaya çıkartabildi. "Yeniden düşünme", basit bir "olanbiten muhasebesi" değildir. Geçmişin özetini çıkarmak hiç değildir. Eylemlennı, etkmliklerini, özüyle ve temeliyle birlikte, hatta bazen sistemik olarak gözden geçırmedir. Bir bilimsel araştırma da, "yeniden düşünme" konusu olmahdır. Acaba varsayımı, araştırmayı baştan hatalı mı kurduk sorusunu sormak önemlidir. Bir şirket de, başarıh bile olsa, kendini, bir aşamada "yeniden düşünebilmelV'dir. *** Belki de çok doğal olan ve hayatm her alanmda çoktan yerini almış olan bir kavramın, bana böyle birden büyüleyici ve anahtar sözcük gibi gelmesinin nedeni ne ola ki? Sanırım Türkiye'de pek alışık olmadığımız bir kavram, "Yeniden düşünmek". Ne siyaset olarak alışığız... Ne devlet olarak... Belki de şirket ve kurumlar olarak da alışık değiliz. Biz sadece "kutlamayı" bilen bir toplumuz. Cumhuriyet'in 75. yıldönümünü büyük şenliklerle kutlarız, 75 yılda nereden nereye geldığımızm kitaplarını yayımlanz. Ama 75 yılda neler yapamadık, ne yanhşlar yaptık, başka noktalara niye gelemedik diye hiç sormayız. Bir siyasi parti, iktidarda bulunduğu süreyi, icraatım yeniden düşünme gereğini duymuş mudur? Bır partı başkanı? Bır yönetıcı? *** Yeniden düşünme, eleştirel düşünmenin ve yaklaşımm ikizidir. Bunlann hepsi "bilimsel duruş ve bakış"m kavramlandır. Türkiye'de bilım eksik, bilimsel bakış eksik, yeniden değerlendirme eksik, eleştirel düşünme eksik... Varoluş, varlığı yeniden yoğurmayı gerektirir. Bu yoğurmayı yapamazsan, varoluşun kadar var olursun! Uygarlık mşa etmek, her şeyden önce veya bütünüyle düşünceye, akla dayanan bir olaydır. Akıl da ancak eleştirel olduğu sürece gelişebilir, parlayabiîir, uygarlık inşa edebilir. Türkiye, aklm "tutsaklığı"nm örneğidir. Yoksa, vardığımız bu noktayı (veya varamadığımız yeri) açıklamakta yetersiz kalırız... Dar alanda cep kullanımı tehlikeli Kaldbalık tronlfidekı yolrular uluslaraıası tuzuklerde belırtı len degerlerden çok daha yuksek bır elektromanyetık aJan ıçmde hıüunurlar Pekı neden? Çunku ev ıle ış arasmda hergun gıdıp ge len kışıler cep telefonlarını ayrıı anda kullanıyorlar Paırstekı Curıe Enstıtusu'nden Tsuyoshi Hondou Japon ya'dakı trenlenn cep telefoıılarıyld mtenıette gezuıenleıle dolu ol dugunu belırtıyor I Iondou bu yenı modanın tren vagonlarındakı elcktiüiridiıyetıi îddyasyonu nasıl etkıledıgını draştırdı Jdpon bılımadamı standart bır tren vagonunu PIP alarak bu vagondd bulunan cdmlaıın qenışlıkleı ını hesdpladı Aıdından Hon dou bu deo;pn kullanarak rpp tplpton laıınddiı ydyıları rmkıoddlgd ışınldrımrı ne kadarının camlardan dışarı aktarılabılecegını ve ne kddannın gen ıçerı yansıyabılecegını belırledı Araştırmacı dahd sonra ışınldrın vagona dagüan mıktarını saptadı Hondou, hem yansıyan hem de mıktdiı qıdprek artan dalgaların etkılerı dıkkatp alınırsa trenın ıçınde oluşan elektıomanyetık alanuı, Uluslaıaıası Non lyoruze Radyasyon Komıtesı'rıın (ICNIRP) beürledıgı ınsan saglıgına tehlıke oluşturan .'jinın geçügıru buldu Hondou "Tren çok kdldbalık olmasd büe ay nı sonuç ortaya çıkar1 dedı Standart bır tren vagonu 151 kışı taşır Bır cep telefonun uıetebılecegı en yuksek guçse 2 vattır Hon dou'nun hesaplamalanna gore 30 kışı 0 4 vat'lık radyo dalgası yayan cep telefonldrıru aynı anda kullandığında büe ICNIRP'nın degerlerı aşüıyor Hondou son model kablosuz dız ustu bılgısayaıların ve cı hazlann çıkmasıyla bırhkte yenı ÇPVTP sorunlan yaşanacagını kay dedıyor Raylı sıstem yeüolüeı mın bunu dıkkdte dlmdları gcrektıgı nı belırten Hondou Şu anda ınsanların bırarada bulundukları Lilcuıldrda cep telefonu kullaııuıımd üişkuı bır yonetmelık yok" dıyor VP eklıyor Aynı sorun otobuslerdp VP asansorlprde de (be) Bilge Eser obursalı@cumhuı ıyet com ü CBT Internet adresı www cumhurıyet com tr Cunüıuriyet BİLİMTEKNİK • No 794 8 Hazıran 2002 Imtıyaz sahıbı: Yedı Mayıs Haber Ajanaı Baaın ve Yayıncılık A.Ş. adına tlhan Selçuk . Yayın Danışmanr Orhan Bursalı • Sorumlu Müdür: Fikret tlkiz. Göısel Yonetmen: Tüles Hasdemlr • Baskı: Sabah Yayıncılık A Ş tdare Merkezi ve Yazıçma adresi: Turk Ocağı Cad No 39/41 Cağaloğlu, 34334 Istanbul. Tel. (212) 512 05 05 • Faks: 0212513 85 95. Reklam. Publi Media 794/3