Katalog

Sülükler ilginç hayatlarıyla modern tıbbın hizmetinde S uluklerın en onemlı ozellığı saatlerce kanayan yaralar açmak Hayvamn tukuru ğundekı maddeler yara ıçın dgrı kesıcı etkı yaratırken pıhtüaşmayı onler ddmaılan genışleterek kan akışmı artırır Suluklerın amehyatlarda kullamlması ıse oldukça kolaydır Bunun ıçın sıcak mavı şışmış kanla dolu derıyı ıgne ıle delerek koyu renklı kanın akması saglanır Daha sonra uzun sure aç bırakümış suluk yaranın uzerıne konur Obur suluk uç parçalı çenesındekı 300 adet dışını derıye geçırır Hastanın vucudu yenı kan akış kanallan yaratıncdya kadar solucan emıcı ağzı ıle toplanmış aşırı kanı çeker ve dolaşımı sağlar Suluk 20 dakıka ıle bır saate kadaı olaıı donemde 15 üe 30 mılılıtre arasında kan emer Tı ka basa doyan suluk çenesını açıp yerınden ayrılsa dahı ka rıın pıhtılaşmdoinı onleyen madde yaranın uzerınde 10 saat kaddi etkısım surdunır Tıbbi yararları bilimsel olarak kanıtlanan sülükler, özellikle cerrahide yaygın olarak kullanılıyor. Sılahlı kuvvetlerde askerı doktor ola idk çalışırken cıddı enfek&ıyonlaı ın tedwı sınde sınek kurtlaıından yararlandıqını anımsayan Upton bu olayda da dogal çare leıden yaıaılanabılpcpgını duşundu Zo olog Roy T.Sawyer ın ıdhıbı oldugu Bıop harm şırketını arayan Upton acele bır kutu suluk gondermesını ıstedı Sulukler hemen amtlıyat sahasına uhştırüdı ve t;ocuqun kulagına uyqulandı Sonuçta kulak başanlı bıı şekılde yerıne dıkılmış oldu Upton bu operasyonun sonuçlarını Plastıc and Re Insanoglu yaklaşık 2000 yıldır Hıru constıuctıve Surgery ısımlı tıp deıgibinde do ya fazla kanını cmdırıyor Lskıden kan yayımlayınca suluk yenıden moda oldu 9 aldırmakla vucudun salqı dengesının du yü sonra sulukler ılgınç bır olayda yme ya zenleneccgıriL başagnsından hemoroıde şarrı kuıtaıdı Doguştan yuz anormallıö^ı dek pek çok hastalı^m bu şekıldt ıyüeşe olan 8 yaşmdakı bu Hol landalı çocuğun du7Pİt me amelıyatı sırasında dılı kanla dolarak şı^tı Şışkınlık gelısıp dıl agza sığmaz hale gelınce ço ruğun solunum yollannı tıkadı Steroıdler vp antı bıyotıkleı bıı ışe yara madı lşto bu aşamada devreye gııen 27 adet suluk 6 '•aat sonra çocu gun yenıden soluk alma sını sagladı Ve çocuk ya^ambal tehlıkcyı atlattı Enfekslyon kapmıs kulakta kan akışı yavaşlar Sülükler Bu olaydan srınra suluk kan akifinı kolaylaştıran blr enzlm salgılayarak zor I latınre adı Hıı udo rne dıunalıs olan Avrupa kokenlı tıbbı suluk 10 santım uzunlugunda etobuı ıkı cınsıyet lı bolumlu bır solucandır Ikı ucunda da emıcı orqanları 5 çıft qozu vc ortasında 32 sıruı duğumu ya da bpyınlerı vaıdır 650 tıını bulunan suluk qenellıkle su bırıkmtüeıı v« batıklıklarda yasar Bazı turlen vok ozel koşullarda ya^aı uı negın bırı yalnızca yer solucanları ıle bazüarı ıse donduıucu kutup denı/leı ındekı balıklarla beslenır Bu tuıu Sahra çollerındekı develerın bu runlarında yaşaıktn bıı dığeıı Afrıka hıpo potamırnn rektumunda (bdğırsaCpn mdkata bıtışık duz parçası) yaşaı Yenı Gıne nın ıridyaıal ınnda yaşayan bır suluk turu yara salaruı kaıılaııyla b t ltıııı Aımzon orman larındakı devasa bır sulugun uzutüugu 45 santımı buluı cegıne ınanılırdı Sulukler tıp ıle o denlı ıç lıdışlı olmuştur kı Anqlo Sakson Inqüızce sınde Leech ve doctoı so7cuklerı eşanlamlıdır 19Yuzyüdasulukleı bugunun aspırını gıbı kullarulıyordu Fransa da o do nemın unlu doktoru FrançoisJosephVictor Broussais ın hastayı qoı mederı once geleneksel olarak suluk tavsıye ettığı büınır Tıp bılımı üerledıkçe suluk yapıstır ma aüskanlıgından yavaş yavaş vazgeçıldı Ancak mıkrodamar cerrahısının ve doku transferının devreye gır mesıyle cerrahlar suluğu bır kez daha keşfettıler Ha Slovak cerrah 19601ı yıllarda suluklerı yenıden tıp dunyasma soktu o/el lıkle doku naklınde suluk lerın ne denlı yararlı oldu guna dıkkat çektıler Da ha sonra 1985 yılında Harvard lı plastık ceııah Joseph Upton kulagı ko pek tarafmdan ısııılıp ko paıtılmış 5 yaşmdakı bır çocuCfun kulagını yeııne dıkınesı ıçın çagrıldı Ku lakta kan damarları çok ınce oldugu ıçın o zamana kadaı başaıüı bır şekılde yerıne dıküemıyordu Upton gece boyunca çocu gun arteıleıı (ataıdamaıları) ıle bır sorurı yaşamamasına kaışın loplaıdamarlaıı bır lestııııken pıhülaşma sorunu IIP karşı kaışı ya geldı leı tıp dunyasında oldukça saglam bır yer edınmış oldu Sulukler o tarıhten sonra kopan oı ganların yerıne dıkılmesı operasyonlannda bikça kullanılmaya başladı Tıp lıteraturu eder balık ve hem karada hem de suda yaşayan hayvanlaı Olgunlaşmıs sulukler ıse kurbanını sıgır at ordek ve ınsan gıbı daha buyuk canlılaıdan seçer Suluklerın kanın pıhtılaşmasını onleyen dogal salgısı hıruduı kanın 20 üe 40 dakıka boyunca buqun sulukleruı parmak, kulak, penis, pıhtıld^nıadan kafa derisi gıbı or akmasını saö; ganların yeııne dıkıl laı Hayvamn mesı operasyonlann doyması ıçın da amelıyat sonra oı bubuıeyeterh taya çıkan damar kon dır Bu surerıın jestıyonunu (kan top sonunda sulu lanması) hafıfletmektp gun vucut agır np denlı yaıaılı oldu lıgı 10 katma gunu gosteren yazı çıkar ve yakla larla doludur Ozellık şık 60 gram le gogus buyutme ve gelır Bır sulu ya kuçultme amelıyat gun salgısı laıında gogus uçlan yaklaşık yaıını nın gereğınden fazla SUlüğun kafaunda, kenarları keskln dlflerle kaplı üç adet çene bulunur. fmcan mıktirın kanla dolarak ijişmesı Reslm 30 mlsll büyütülmüftür dakı kanın pıhtı gıbı duı umlcirda suluk laşmasını onleı Emdığı kanı sındırmesı ISP ler cankurtaran vazıfesı gomr Kısaca su 18 ayını alır Bu sure ıçınde suluk neıedey lukler rnınyatur ecza deposu gıbıdır Bıhm se hıçbıı şey yapnıaz Yaı ı baygın bır şekıl adamlan hayvamn tukurugunde bugune de bır kenarda yatar yalnuca uıemck ıçın dek bır duzıneye yakm maddenın ızme yermden kımılddi Hermafrodıt (hem dışı rastladılar Bunlar kanın pıhtüaşmasını onlu hem erkek) olan yaratüc çıftleşme ı^ını ka yoı şışkınlıgı gıdenyor kan damarlarmı rada tamamlar Eşıne bıı mukus (sumuksu açıyor bakterılerı olduruyor ve agrıyı onlu madde) yardımıyla sarıhr ve dalıa boma bır yor koza oıer Kozayı kıyıdakı ıslak topraga bı Tıpta kullanüan sulukler Batı ve Gu rakır Ikı veya 4 hafta t>onıa 15 üe 25 suluk ney Avrupa nın nemlı ortamlarmda yaşar ortaya çıkaı Koşullar uygun ıse bır suluk Kurbanın ısısından haıeketınden veya gol ten 5 yıllık yaşamı boyunca 1 200 adet yav gesınden sezen suluk emıcı organları üe ru elde edılıı Bıopharm da sulukler yapay kendını kurbanına yapıştırır varlığmın hıs bır zann uzerıne dokulnıu^ domuz kanı üe i.edümemesı ıçın uyuşturucu bır madde beslenuleı Sulukler bu zarı doqal kurbarı salgılar ve harekete geçer Kafasındaia uç yenne koyarlaı Bıophaınıın sıüukleıdon çene sertleşır dışan doöfru uzar ve kurba suıunüu teknısyenı Carl Peters, yavı u ÜU nın derısıne dışmı geçırır Olgunlaşmamıs luklerı ?6 ?7 deıecede b ay besledıkten bulukler derısı mce olan kuıbanlaıı tercıh 783/10