Katalog

Zümrütten Akisler Beyindeki rastlantılar Beynımız kumaı oynamdk tan gerı kalrmyor Camb rıdge Unıversıtesı nden Roger Carpenter ın başı çektıgı bır grup norofizyo log beynın çakan ışığa tepkı suresının 15 üa 35 salıse aıasında degıştıgı nı bunun da tepkı suresı nın tamamen rastlantısal oldugunu gosterdıgmı be hrttıler Bu sezgıyı karutla ydbılmek ıçın de 30 salıse farkla bırbırınden ayn ıkı ışık çakmasma ıkı faı klı yerdekı gozlpmcılprın na sıl tepkı gosterdığını ınce ledıler Gozlemcıleı çogu kez ılk kez yanan ışıfla bakıyoı iaı Aı cak bu her zaman boyle olmuyor Gozlemcılerın ıkıncı ışığa yoneltiıklen dıkkat ıse ıb uşık bılgısı sankı beyınde bırbırıyle rekabet halındekı üa farklı sı nır hucresı grubu tarafindan bagımsız şekılde algılanıyomuş gıbı bır ızlenımle açıklanabı lır Aıaştumacılaı şu sonuca varıyorlaı Rastlarıtı beynırı ı uleü olarak tdnımlanabdecek bu tur alttakı ıkmcı temel ozellık olarak açıklanabılır Beynm bu ongorulemeyen davranışı av cıdan kaçan av rakıbını yenmek ısteyen tenısçı ve yeru fıkırlenıı peşmde olan araştırmacı ıçın avantaj sağlayabılır A.M. Celal Şengor Modernleşen üniversite II Uç hafta oncekı yazımda unıversıtenın 1933'den 1980'e kadar ızledığı çızgıyı ve bunun nedenlerını ozetlemıştım Bu çızgı negatıf eğımı gıderek artan bır eğrıdır Negatıf eğımın negatıflesme hızı, bılhassa 1980'den sonra artmağa basladı Bunun nedenı, YOK kanunu ıle genel kalıte standartlarında yapılan kağıt ustundekı duzeltmelenn uygulamayla nakzedılmesı oldu 1980'den sonra bu gıdışata dırenmeğe çalışan bır ıkı unıversıte kal mıştı Buralardakı bazı kahraman hocalar sefalet çızgısı avarında gezınen komık maaşlan ve ancak yurt dışından elde edebıldıklen araştırma ımkân larıyla yaşamaya ve bılım yapmaya çalışırlarken, bu sefer Vakıf Universiteleri adı altmda oluşan kurumlar, ayakta durmaya çabalayan bır ıkı unıvenıtenın kanını emmeğe başladılar Devletın aç bıraktığı hocaya bu ku rumlar den karşılığı daha lyı maaşlar verdıklen ıçın, sefaletle mucadele eden pek çok hoca bu kurumların hızmetıne gırmek zorunda kaldı llke de, bu bırçıkış yolu olabılırdı Fılhakıka, bızzat 1980 sonrası unıversıte polıtıkasının mımarının kurduğu vakıf unıversıtesının dışandan tahmın edılebılen amaa, bırer meslek okulu duzeyıne ındırılmış dığer "unıversıtelerın" arasmda parlayarak Turkıye'nın tek gerçek unıversıtesı olmaktı Vakıf üniversiteleri ve araştırma Ancak en babayanısı bıle, devlet ıçındekı en buyuk destekçısıne ıl lâllah dedırtecek yontemlerle devletten emdığı buyuk parasal yardım sayesınde ancak ayakta durabılen vakıf unıversıtelerının eksensının araştırmaya para ayırmasıpek mutevâzı butçelerıne baktığımızdamumkun değıldır Unutulmamalıdır ki yalnızca 2000 oğrencisi olan Caltech'ın yıllık butçesl, her yıl orneğin Koç Crubunun toplam değeri avarında dır1 Caltech'de bu butçenın ezıcı buyukluğu (2,5arastırma projelerı çer çevesınde devletten alınan paradan olusur Amerıka'daki tum buyuk araştırma üniversite butçeleri milyar dolarla hesap edilmektedir Turkıye'de devlet dahıl hıçbır kurulu} tam teşekkullu bır arastırma unıversıtesını sureklı destekleyebılecek mâlı guce sahıp değıldır Sozde üniversiteleri mantar gıbı bıtırenlerın de aklına ne hıkmetse guçlennı bırlestırıp bır ıkı gerçek unıversıte kurmak gelmemıştır Vakıf Unıversıtelerıyle bırlıkte son yırmı yılda gelısen manzaraya baktığımızda, bırakın arastırmayı, Turkıye'de yuksek oğretım, besık mudemslerının atandığı Osman lı eğıtımı sevıyesıne, profesorluğun yalnızca hazır ders paketlerı sunanlann bır kazanç kapısı addedıldığı pek uzucu bır sevıyeye Tıpta yeni bir görüntüleme yöntemi Cüt kanserı ya da dığer derı hastalıklarını behrlemede yenı bır tıbbı goruntuleme yontemı ya kında dermatologlara yar dımn olabılprpk Opto akustık olarak adlandııı lan bu yontem Bern Unı versıtesı ndekı fızıkçıler tarafindan kamuoyuna ta rutüdı Yuksek keskınlığe sahıp bır lazer hastanın cddıne (sanıycnın 10 mıl yarda bırı) ışıklı tepıler gondeııyoı Dokulaı ışı gın emıhmınden kaynak lanan şok dalgasma tepkı gosterıyorlar ve cıldın yuzeyıne yerleştırüen alıcı ların topladıgı ultrasonlar gonderıyorlar Daha sorıra bılqısayar çpşıtlı kpsıt goruntulerını bırlpştı rerek dokulann vo kın dımarlannın yeıuden da Öncelikle tek bir uluslararası gerçek üniversite yaratılmalı gıhmını ortaya koyan uç boyutlu bır resım oluşru tuyor Tıbbı goruntulemenın uzııidrılaıı tdrafırıdarı orıjınal bulunan opto akustık tomografı hastane lerde yer almadan once daha sayısız klınık den maruz kalacak çokmustur Turkiye'de artan "yayın" sayısı, toplam "arastına" sayısına ve bu yayınların alınan atıfa oranlarıyla bırlıkte sunulmadığı surece anlamsızdır, zıra tum dunyada "araştıncı" ve yayın sayısı son yırmı yılda buyuk bır hızla artmış, buna karşılık ortalama kalıte bızzat batıda da genelde dusmuştur Turkıye'de artan bırkaç rakamı kamuoyuna "gelısme" dıye sunmak, afyon çekmek gıbı geçıcı bır mutluluktan başka bır ıse yaramaz Çözüm nerede? Çozum, tamamen sosyal nedenlerle, Istanbul'da veya hemen yakınında tek bır gerçek unıversıte yaratarak bunu dunya çapında rekabet duzeyıne ulaşana kadar desteklemek, daha sonra da bu kurumun kendı desteğının en az yuzde ellısını yurt dısından elde edılecek ve uluslararası rekabete dayanan gelırlerle karşılamasıdır Turkıye'nın bır Caltech veya bır MIT veya bır Cambndge yaratmasını beklemek (ulkenın kulturel ve ekonomık yapısı temelden değışmedıkçe) bır hayâldır Ama Turkıye en az bır gerçek unıversıteyı yaratıp besle yebılır Boyle bır kurum kendı gelırlen olan bır veya bırkaç vakfa dayandırılabılır Gerçek bır unıversıtede toplanacak gerçek bılım ınsanlan, bır nesıl sonrasının bılımalennı yetıştıreceklerdır Ancak devletın bılınçlı bır polıtıkayla gerçek bılımı hassasıyetle kollaması gerekır Boyle bır durumda bı lımsel ehlıyet ve verım dışında eşıtlık ve hakkanıyet kavramlarından bahsedılemez Avantaj ve destek kayıtsız ve şartsız bılımı uluslararası duzey de uretebılenden yana olacaktır Bunu yapanlar unıversıteye sağlanan destek ve refahın arslan payını alacaklardır Anayasamız buna musaıt değılse derhal bu yonde değıstırılmelı, gelıştınlmelıdır Bu yapıldığı takdırde, yetısen yaratıa kafalar, eğıtımımızı de ekonomımızı de kurtaracaklardır Aksı takdırde, Turkıye bagımsız bır devlet ve ulus olarak 21 yuzyılı bıtıremeyecektır 779/5 Göze hayat veren elektronik çip Retınadakı hasaı sonucu gorme duyusunu yıtırmış uç hastamn retınasınuı arkasma elektıonık bır çıp yerleştırıldı ABD Ilhnoısda Dulage habtaııebinde Aları Chow uıı arnelıyat ettı Retlna gı hastalarda çıpe hprhangı bır tepkı be lırlenmedı 2 mııı çapı olan çıp metalık elekirotlara bağlı ışıga duyarlı detpktor Optlk sln, leıdcn oluşuyor Işıgın etkısı altmda çıp retınanın noronlannı uyaran bır elektrık uıetıyoı Çıp naklının ışlevsel olup olma dıgını belırlemek ıçın daha uzun sure beklemek gerekıyor ancak şunu da şım dıden belırtmek gerekır kı retınanın ma kulasında mılyonlarca fotoreseptor var 3500 ışık detektöründen ken çıptp sadpcp 1500 ışık dptpktoru bu oluşan çlp (yukarda) relunması retma uzermde oluşacak goıun tlttaya yerieftlriliyor. rulerın flu olmasma yol açacaktır Sayfa haberlerı Anahıt Hazaryan