Katalog

Yeni Türk Medeni kanunu ustafd Kemal Mıllet Meclısı nııı 3 toplantı yılını açarken hâhmlere gereklı nıtehğı kazandırmak uzre bır hukuk ıııektebuvn açılması ıçın butçeden para aynldığmı açıklıyordu Bu Scivaştan sonra, hukuk devrımının yapüacdgının ük gostergesıydı Nıtekun 1923de çağdaşbırey ve topluın ıçın yurttaşlar yasası (mede nı kanun) çauşnıalarınd başlandı olumlu sonuç alındrnayınra ışın ıvedüıgı de goze celerı Ya s a d a azımsdnmıyacak olçude dıl yanhşlan dd yapılmıştır Unutmayalım yasa koymadd yuzlaş ma dıhn dogru kul ldiıılmumasıyld başlar lşte bır kaç oınek Davaya hakkı olan eşm ıstemı uze rıne hâkım, esası m telemeden yapaca ğı ıhtardd terk edcn eşe ıh ay ıçmde ortak konuta donmesı geıcküğını VP don memesı halmde do ğacak sonuçlar hakkmda , uyaııda bulunur (m 164)" Aynı anlama gelen ıhlar (Arapça) ve uyan sozcukİPrının bıılıkte kullanılması gereksız olup tumce yapısını da bozmuş tuı Ayrıca" ıhtar terk eden eşe yapüacağı na gore ıstemde bulunacak eş bellıdır davaya hakkı olan eşın sozcuklen de gp reksızdır ' Hâbm ıstem uzerme ve esası m celemeden terk eden eşe, doğacak sonuçlan da açıklayarak ıh ay ıçmde ortak konuta don Cerçi ozgun bir tılerek tsviçre Medeni Kanunu nun (1MK) çevın yoluyla dlmmdsı (ıkubas) yeğ lendı 1Ü26 dd yuı urluğe gıren Turk Kaııunu Mcdenısı 7b yılda devruncı uluscu de mokratık, laık, bıreycı ve ozgurlukçu nıtelık lenyle çağdaş bır toplum ve hukuk yaıatıl masmd buyuk kdtkılaıda bulunarak başdiılı bu sınav vermıştır medeni yasa ortaya koyamadık, olumsuz yanları hâlâ çok, yine de yeni yasa aydınlanma mayasmm tuttuğunu gösteriyor gerçekleşmesı guçluklerİP karşılaşdcağı gıbı yenı sorunlar da gunde me gelebüır Medeni yasalar yurttaşların bırbırlerıyle olan hukukı ılışkılerını duzenler ılgıh konulaıın, ola bıldığuıce aynı çatı altmda toplarunası gereku Mulkıyetle ılgüı temel kurallar medeni yasalar da yer almasına karşın, bır çok konu dyrı yasa larda (kadastro yasası vd) duzenlenmıştır Kat mulkıyetı ve Çevre ve benzer yasalann temel kuıalları da TMK nda yer almahydı Gelişmeler değişikliği zorluyor Toplumlarda her alandakı gelışme ler degışıklıkler yasaların gozden geçuü mesını gereklı kilaı tşte 1 Ocak 2002 de yuruıluge Tıuk Medeni Kanunu (TMK) boy le bır gerpksınmenın uıunudur TMK ozellıkle aıle hukukuna getırdı ğı çoğun olumlu buyı uklarıyla (hukum) kdmu oyuna yepyenı ozgun (orjındl) bıı ya sa olarak taralıldı Oysa bıçım ve oze ılışkın degışıkkklcr hatta düının buyuk olçude an laştırürridsı yasdya ozgunluk kazandırma mıştu Kaynak İMK nun temel yapısı ozu ko runduğu gıbı yenı getırüen kurallar da çogun Isvıçro'den alınmıştır Toplumsal bek lpntüerı karşüaydcak degışıklıkler Yasanın dılı arüaştırüarak bolum ve maddelere üış kın duzen kotunaıak yapılsaydı Yenı ve ozgun yasa yaptık dıye kendımızı aldatma mış, ozgun gerck^esıyle tanhı bağı koparmamış ve yetmış beş yılda oluşmuş bı hmsel yapıtld: ve yaıgı mançlanyla yasa maddeleu aravndafo bdğı da zoıa sokma mış oluıduk Nıtckım kaynak tsviçre Me denı Kanunu (İMK) 1907 den berı yuı urluk tedır geıeklı değışıkler ekler ılqılı mad delerde yapılmaktddıı Yasdda hukukun uygulanmdsıyla ıl gılı kuıallara da yer verümıştu (m 1 7) en a7 bunlar kadar yurttaşlan ılgılendıren bıleym doğru ve guveniı (adıl) yarguanma hakkı da guncelleştınlmehydı Yargıçlar, bııeylen msana saygı ılkesmı goz ardı etmek,um yansız ve uygun vırede yargılamakla yukumludur gıbı bu buyruk evrensel bır değerın bıhncınm yerleşmesıne yar dımcı olurdu Kınibe ozgur luklennd e n Çocuklu kışılenn evlat edınebılmesı" top lumsal gereksınımderı mı kaynak Isvıç ıedekı duzenlemenın ozentısıyle mı kabul edılmıştır9 Yenı duzenlemeylp 75 yıl yururlukte olan mal ayrıhğı terk edüerek eşler arasında 'edırukmş mallara katılma adı altında (lsvıçre den) yenı bu duzen kabul edılmıştır 31 Aralık 2001 den sonra evlenenler ev lenme sırdsında oncekı evhler de (gerıye yurumemek koşuluyla) bır yıl ıçınde başka bır mal duzenı seçmezlerse "edınılmış mallara katikna' geçeru olacaktır Oldukcd ayrınülı duzenlenmış bu yasal duzenı tumuyle buradd dçıklamak ola naksız Ozetle EduuLmış mal eşlerın evlılık donemınde çahşma karşıhdjı elde etüklerı mallann değeıı ıle sosyal guvenhk veya sosyal yaıdım amacıyla kurulan sandık ve kuru luşlann yaptıklan yardımlar çahşma gucunun kaybı nedenıyle yapıkn odenceler tşı sel mallann (kışısel kulldnırrid yarayan eşya ıle evlılık oncesı mıras yoluyla ve kaışılık sız elde edılen mallar) gehrlerı ve edınılmış mallann yerıne geçen değerlerm topldmı dır Bu mal duzenı Boşanma yd dd olum le, pdırulnıış mdlldia varsa 'eşlerm karşılıksız olarak elden çıkardığı nidllann değerı ve kışısel mala gıden pdınılmış mdllann karşılıklan da ekleneıek bulunacak tutardan değeı aıtışpayı edınılmış mala gıden kışışel mallann karylıklan ve horçlar duşulmesıyle kalan net akçalı degerın (mallar degıl) yanya yanya paylaşılmasıyla son buldCdktıı Duraksamada haklibinız bu yalm dçıklama büe usunuzu (akıl) kanştıracak m telıkte Işın ozune guıldığınde uzman hukukçulaıı büe kaygulandıracak bu duzen lemeyle karşı katşıyayız Yuru evleneceklere ve bu yıl ıçmde seçımhk hakkı kullanma yı duşunen PVIÜPIP bu oneıım olacak Uzmdn hukukçıüara (bulabıhrsemz tabu) danışmadan karar venneym Bu yenı duzende kadın erkekdyuı mı soz korıusu degüdıı Ancak ortulu dnıaç boşanma üe guç durunıa duşen ya da yülarca düe bırlıgme emegıyle katkıda bulunan kadmın çıkarını koı umdktıı dogru ve yerındedıı Ancak uygulamada amacm yeıçekleşmesı kolay olrridydt.dk ve yenı sorunlar gundeme gelebılpcektır Edınılmış mallara katılma duzenınde hakkın aluıması bu anonım şırketın sorıuçlandırümasından daha guç olacaktır Uz man avukat ve yargıç gereksınımının do ruklarda oldugu ulkemızde yozlaştııdığı mız bıhıkışı kuııımunun olunvtu? etkibi de duşunulurse Yargüdmdldi uı benelerce uza ması ve yasaya karşı hıle gırışımlerıne olanak ça^laması kdçuıılmdzdır Işvıçıe ve Almanyadd büe bunların sıkıntısı çekü mektedır Mutlak eşıtlık sureldı dogru (ddü) olanı gostermez Oyle somut ornekler ortaya çıkdbüır kı eşlerden bırının hdksız ka zanç sağldmdsı duzeltıcı yasal buyrukldrla ( TMK m 2 Borçlar Y m 43) da onlen m e , J uydi ısmda bııhınur bıçımınde ydzüabılırdı Bın dığermden gelen (m 17)' soz cukleııyle kan hısımlığı dnlatılmak ıstenmıştıı Bırbıımın (bırı dıgerının) dolunden gelen dense kabdlık rru oluıdu' Fııl Eltlıyetıne sahıp(Arapça) bulunan her gerçek foşı (m 64), burada <;ahıp, herhangı bu nıtelıgı olan kımse anlamm dadır bulunan yarduncı eylemıyle (fııl) kul larulmdsı yanlış oldugu gıbı, tumcenın ku ruluşuna gorp bulunan sozcugu de tek başırıa ayıu anlamı verır Fııl ehlıyeü (eylem yeterhgı) bulunan qerçek faşı Yasa koymanın en guç yonu ışın ozu no ılışkın kural ve kurumlann duzenlenmesıdu medeni kanun gıbı temel yasalarda gosterılecek o/en yuksek duzeyde olmalıdu Toplumsal gerçekler gereksınımler bılım aldnında ve bılımscl yontemlerle de <3eılcndıımedıkçp onqoıulen amaçlann Hukuk bilimselleşemedi Di(*[Pr yaneidn bu geıçegı de bılmflıyız Istense büe yepyenı ve ozgun bu me denı yasa yaprrid hemen hemen olanaksızdu Çunku ulkemızde hukuk büunselleş memıştır Bılım dduid yapılanlar bır çok alanda oldugu gıbı aktarmacıhktdn bıhnv ve yasalan yorumlamaktan oteye gıdememektedu Yasdnın en bdŞdiüı yonlerınden bırı dılının ozleştırumesıdır yabancı kokenlı yuzleıce sozcuk yerıne Tuıkçelerı kullanıldı Ancdk yeı yer aynı ozenm gosterılme dıgı de bır olgudur tlân( duyuru) ehlıyet (yeterlık, uzluk) teblığ (bıldırun) feı'ı (ıkın cıl) res'en (kendılığınden ) rucu (don me) nıuaccel (ıstenebılır) defıne (gomu) adet (tore gelenek) lejım (duzen) ve nı779/10 vazgeçemez veya onlan hukuka ya da ahlâka ay kın olarok sınırlayama7 buyruguyla (m 23/11) ozgurluklerın kışının kendısıne karşı korunması amaçlanmıştır Ozgurluk ler demokratık toplumun temel taşlanndan ve kışuıın nesnel (maddı) ve tınsel (manevı) degerlermı gelıştırrnebuıuı asal koşullarındandu" 'Yasalaıda ongorulen sınırlandırmalar gereklı bır onlem durumuna gelmedıkçe kışı ozguıluğune karşı kulldnılamaz yar gıç, demokratık toplumun dışlayamıyacağı açık duşunce hoşgnru ve çoĞjukuluğun ge reklıhğını gozetmekle yukumludur bıçımın dekı ek buyrukla ozgurlukle ügılı sorunla nn çozumu ve bılıncın yaygmlaşması koldylaşırdı Tıp bılımmın de kabul ettıgı onanlmdzsonuçlaıı ortada ıken Amca dayı tey ze hala çocuklannın cvlenmelen yasaklannıasa da caydıncı VP denetleyıcı duzenle melere gıdılmesı yerınde olmaz mıydı'