Katalog

sellık ıçeıen uzcllıklcrrie yoktuı Hprıye sadece 'cmayet obauayo nu" olcirak ısımlendırebüecegımi7 cınayetten zevk alma koııtıolu elınde tutma takıntır.ı kalmdktddır Fantezi=cinayet Cııidyet bu kı^ıde fantezıyo kaışüık gelır Fakat bu fdntezısım olustuidn da çocukluk yaşantüarı dır Açık havada, uzun menzılü sılahla, susturucu kıülanümış kurbanın kendısı açısmddn onemı yok, tek kurşun ve tek vuruşta ol durme genelhkle kdfadan, kendısı dışında tum ınsanldrda korku ya şatmak, ABD'de gundemı hatta tum dunyadd gundemı elınde tutmak Çocukluğunda yaşanmaz buldugu dunyayı şımdı kendısı dışında tum ınsanlann yaşanmaz bulmasıııı ıstemek Ve bu fantezısıne kımseyı mudahale ettırmemek Fantezısı dgresyonun en uç şeklı olan olumle, olum korkusuyla ve habersız olumle ılgılı sankı kendısıne çocukluğunda yaşatılan tum olumsuz duy guların tezahuı u gıbıdır Kışı eğıtımlı, beyaz, evlı, ış sahıbı, bdbasını hıç gormemış aılesı muhtemelen teokratık veya aşıret duzemnın hâkım oldugu yerden goç etmış ve kendısı 2 kuşak goçmen, para problemı olmayan çocuklugundd ozellıkle kışüığmın oluşmasında onemlı rolu olan kışının sılah koleksıyonuna tamk olmuş, tıtız ve hatta temızlık, sımetrı ve kontrol etme takıntılanna sahıp, erken uyuyup erken kalkan, affetmekte zorlanan, kın tutan mukemmelıyetçı ve elektromk eşya koleksıyonuna sahıp veya ışıyle ugraşan olabıkr Silahlar ortamdan temizlenmeden silahla cinayet işleyen seri katillerin yaratılmasını insanoğlu engelleyemez. Sonuçta teknolojik gelişmişliğe rağmen paranoya ile ve terörize yaşamak milenyumda en hakim olan yaşama duygusu halini alır. insanlıktan çıkıyor muyuz? Nancy Andreasen, Amerikah ünlü bir psikiyatrist. Araştırmalan ile dünya psikiyatrisinde kendine önemli biryer edinmiş; ABD Bilim Madalyası sahibi. Üstelik saygın bir psikıyatri dergisinin editörü. Türkiye'ye dost, ayrıca. Yanında çoksayıda Türkpsikiyatrist öğrenım görmüş. Andreasen, Ulusal Psikiyatri Kongresi'nde değerli bir açılış konuşması yaptı: "21. Yüzyü'da Psikiyatri: Bir bütünleşik bakış". Modern psikiyatrinin kökeninin Rönesans'ta yattığım, Aydmlanma dönemiyle geliştiğini ve felsefi olarak da bireyin gurur ve onurunun ön plana çıkmasıyla bu bilim dalımn biçimlendiğini anlattı. Andreasen tam aydınlanmacı bir bakışa sahip. Bilimin bugünkü anlamıyla ortaya çıkışım, Ronesans ile birlikte insanoğlunun mutlak otoriteyi sorgulamaya başlamasına; kendi gözlemlerine önem vererek doğrudan bilgi üretmeye başlamasına bağladı. Böylece humanistik ilkelehn belirlenmesi temelinde, hastalann doğrudan incelenmeye başlaması doğdu. Bugün psikiyatri çoklu bilim konusunun kesişme noktasında duruyor, Psikodinamizm, nörobiyoloji, bilişsel psikiyatri. Yani beyindeki dinamik süreçler anlaşümadan, sinir biyolojisi incelenmeden ve bilişsel süreçler hesaba katılmadan, tam bir "psikiyatrik hastalık tablosu" ortaya koymak zor. Andreasen 20. Yüzyılı psikiyatrinin altm çağı olarak nitelendirdi; "öğrenme ve belleksüreçlermm anlaşümaya başlanmasıyla sağlam temeller üzerinde yükselmesini sürdürdü". Taİ3ii, sadece psikiyatri için değil, 20. Yüzyılı genel olarak bilimin altm çağı olarak nitelendirebiliriz. 21. Yüzyıl bilimi, bu altm çağm üzerinde dokusunu örüyor. Andreasen'm vurguladığı bir diğer önemli nokta, beynin "plastisite özelliği"nin kavranması. Bu, beyine yenı bir bakışm penceresini açtı. Tabii, bu plastisite kavrammın asıl genetik yapımızla ilişkisi çok daha ilginç. Bu genetik ilişkiyi bir başka Gündem yazısma bırakalım. Andreasen, "beynin plastisitesi" ile deneyimlerin, beyni bilişsel ve biyolojik olarak da değiştirdiğine ve durmadan yeni süreçlere izin verdiğine işaret etti; bu keşfin özellikle zihinbeyin ilişkisinin ve süreçlerinin kavranmasmdaki önemli rolünü vurguladı. Ortam uygun Olaylar serı katılın ydptıklarının tamamen ABD'de fu < farkında oldugunu du"seri clnayetler şundurtmektedır Serı Ifleyen katll cmayetlere başlatan lerin" yaygın faktor de, ABD halkısuç aleti nın 11 Eylul ıle berasilahtır. ber terorıze olmasına ve sılah serbestlıgıne bağlanabılır Yanı gunluk hava ve konjonktur teror ve savaş uzerınedır Bu terorıze ortam, anlayamadıgı fantezısını harekete geçırmış olabılır Cınayetler ay nı zamanda gerçekle bağını kopardıgı anlaıdır, fantezısını yaşadıgı anlardır, her cinayet bır sonrdkı fdiıtdzısını başlatır Bundan dolayı bu serı katıl sadece cinayet ışlerken yakalanabılıı Serı katıl yaşamak ıçın fantezısını gerçekleştırmek yanı oldurmek zorundadır Bu ılkel doneme takılıp kalmış olması ancak yakalanmasına ortam hazırlar *** "Psikiyatri en önemli tıp dalı" dedi Andreasen. Aslında bunu birpsikiyatristin sübjektif değerlendirmesi olarak görmek doğru olmaz. Diğer tıp alanlan, çeşitli organlara odaklanırken, psikiyatri, kişinin en özel alanına, düşünme süreçlerine girmeye çalışıyor. tnsanın en mahrem yeri, beyni, aslında. Yanlış olarak, özellikle dinsel otoritelerin dayatmasıyla mahremlik ile cinsellik arasmda bire bir ilişki kurulmuş ve ne yazık ki bu da kabul görmüş. Psikiyatrist, insanın benlik süreçlerine "girmeye" ve bu süreçlerî anlamaya, algılamaya ve tedavi için mudahale etmeye çalışıyor. Andreasen'm konuşmasımn bence en etkileyici bölümü sonuydu. Bugün hangi noktadayız, diye sordu ve psikiyatritıp hasta itişküeri açısmdan aslında önemli tehlıkelere dikkat çekerek karanhk bir tablo çizdi ve eleştiri oklarmı kendi meslektaşlanna, sisteme yöneltti. Andreasen'a göre, doktorlar hastanm bütününden kopuyor, yani onu biyolojik, psikolojik, toplumsal ve sosyal bir varlık olarak ele alıp "oyküsünü" dinlemiyorlar. Halbuki, kişinin öyküsü, hastalığmın hem anlaşılması hem tedavisi açısmdan birinci derecede önem taşıyor. "Semptomlarla yetiniyoruz, bireyin öyküsü tedavinin merkezine oturtulmuyor" dedi vc ağn bir sonuca işaret etti: "Bu gidişat, insanoğlunun yok oluşu demek olur"... Doktorlar her şeyi çok iyi bilir rolündeler. Bu bakış, her bireyin, her bakımdan farkhlığını ve kişinin kendine özgü süreçlerini reddeden; herkesi tek ve aynı gören, sübjektif bir bakış. lnsanı biricikyapan "kendi kişisel deneyimleri"dir. Bu deneyimleri ortadan kaldırdığmızda, tek tip teşhis, tedavi vb gündeme gelir ki, bu gerçeklerle örtüşmez. Andreasen, bu bağlamda iki noktanm altını çizdi: ABD'de doktorlar fiziksel muayene nedir unuttular. Teknoloji herşeyin yerine geçti. Hastayı doğrudan cihazlara ve laboratuvara sokuyor ve elindekı sonuçlara göre teşhise gidiyor. Ne öykü ne de fiziksel muayene. Bilimin hem iyi hem riskli yönlerine işaret eden bu ünlü bilim kadınmın sozüyle Gündem 'i noktalayalım: "tnsanlıktan çıkıyoruzl". *** Silah satışı kısıtlansın ABD'de ük defa bıroyspl süahldrın kısıtlanması yonunde tarüşma bdşldtıldı Bıreysel sılah edınmek ABD'de anayasal hakor Dunyada var olan rı00 mılyon bıreysel sılahın 200 mılyonu ABD'dedır Bundan dolayı da qelışmış ulkeleı ıçeıısınde en fazla süahla ışlenen suçlar ABD'dedır Sılaha olan ügı de ılkel donem takıntısıdıı Bu olayda da en onemlı ıp ucu silahtır Insanlan oldurme ve süahlanma duşuncesınden uzaklaştıran uygarlaşma duygusudur Bu duygu ınsanlan bır arada yaşamaya ıtmıs ve toplu olaıak dogadan gelebilecek tehlıkelere karşı korunmayı ve dogaya hakım olmdyı oğretmıştır Guven duygusunun tcmelı budur Bu guven duygusunun sureklılığı ınsanlann bazı durtulerını engellemesı ve vazgeçmesı ıle mumkun dur Bundan dolayı ensest ve cinayet ınsanlann en korktuğu davranışlardır Bu olaylar nefretle karşüanır ve herkesı tedırguı eder Bu duyguldr değışık boyutlarda ınsanlarda zaten vardır Bastınlmış durumdadır Fakat bu duygulan açığd çıkdran en onemlı draçlar da pornografi ve silahtır , *** Gelecek cumartesiye kadar mutlu bir hafta dilerim... obursalı@cumhurıyet com tr CBT Internet adresi wwwcumhunyet com tr Cumhuriyet BtLtMTEKNİK • No: 816 9 Kasım 2002 lmbyaz sahıbı: Yedı Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. adına tlhan Selçuk . Yayın Daruşmanı: Orhan Bursalı • Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu Gorsel Yönetmen: Tüles Hasdemir • Baskı: Sabah Yayıncılık A.Ş. Idare Merkezi ve Yazışma adresi: Türk Ocağı Cad. No: 39/41 Cağaloğlu, 34334 lstanbul. Tel: (212) 512 06 05 • Faks: 0212513 85 95. Reklam: Publi Media 816/3