Katalog

sureklı gozlem altında tutmak mumkun dc gıldıı Meyveli sözmetik w Sudaki ceset Denizde yaşayan memelilerin tatlı su gereksinimi Soru Denızlerde yaşayan memehler su gereksınımlerım nasıl karşılarlar? Mec bur kahnca donız suyu ıçeıler nv? Yanıt Rhode Island Unıversıtesı denız bıyologlarından Robert Kennedy bu konuda şu açıklamayı yapıyoı Bazı denız memelılerının ozel durumlarda denız suyunu ıçtığını bümekle bırhkte bunu genelleyemeyız Bu hayvan ların başka seçeneklerı daha vardır Denızlerde yaşayan memelıler suyu yıyeceklerınden alırlar Aynca yedıklerı yıyeceklerm metdbolık parçalanması sonucu suyu vucutlarmın ıçınde ureürler Denız memelilerin kanındakı ve dıger vucut salgılarının tuz mıktan karada yaşayan memelüerden ve omurgalüardan pek de farklı degüdır Bu mıktar denız su yunun ıçındeh tuzun uçte bırı kadardır Bır omurgalı yaratık denız suyu ıçerse kanından uç mıslı daha tuzlu bır sıvıyı ıçtıgı ıçın fazla tuzu ıdrarla atmak zorundadır Fok ve ayıbalıklarının ıdrarlarında denız suyunun ıçerdıgınden 2 5 kat daha fazla tuz bulun dugu olçuldu Denız memelısı tuz ve su dengesın de ortaya çıkan sorunlan mınımıze ederken doktorların tansıyon hastalaıına onerdıklerı yontemlere başvururlar Bu da tuz lu gıdalardan uzak durmaktan başka bır şey degüdır Omurgasızlaı (kabuklu denız hayvanlan ve yumuşakçalaı) veya bıtkıler le beslenen turlcı denız suyunun ıçerdıgı mıktarda tuz ıçeren yıyeceklerle beslenır ler Dolayısıyla bu hayvanlar denız suyunu doğrudan ıçeılerse fazla suyu dışan atma soıurıu yaşamak zotunda kalırlar Oysa tam tersı denızlerde yaşayan memelıler balıkla beslendıklen zaman kendı kanlarındakı tuz mıktannd yakın bır yıyecekle beslenmış olurlaı Sonuçta fazla tuzun dışarı atüması gıbı bır sorunla karşı karşıya kalmazlar Calıfornıa denız ayüarı uzerınde yapılan bır araştırma balıkla beslenen hayvanlarm tatlı su ıçmeden yaşadıklannı gosterıyor Bazı foklaı ve denız ayüan ara sıra denız suyu ıçerler Aynı şekılde yunuslar ve susamurlan da mecbur kahnca denız suyu ıçerler Ancak dığer turlerde denız suyu ıçme alışkanlıgı hemen hemen hıç gorulmez Koşullar uygun olsa denızayüan ve bazı kepçe ayaklı denız memelılerı tatlı su ıçmeyı tercıh ederler Benzer şekıl de maıulaı tatlı su ıçmek ıçın kar yerler Ancak yunusların ve bahnalann su gerek sınımlerını nasıl karşüadıkları konusunda kesın bır bılgı yoktur çunku bu hayvanlan Soru Sudafa cesetler nıçın zamanla su yuzeymĞ çıkar? Yanıt Bır ınsan boguldugu zaman akcığerlerındekı havanın yerını su alır Vucut agırlaşır ve batar Vucudun ıçındekı bakterıyel çurume sonucu ortaya çıkan gaz ye terh duzeye ulaşınca vucut yuzer hale ge hr ve yuzeye çıkar Bu surecm suresı suyun dennlıgme suyun sıcaklıgına cesede gelen guneş ışıgının mıktanna kopru alünda mı yoksa ıaf gıbı duz bır çıkıntının altında mı olduguna bağlı olarak degışır Aynca cesedın su yo lunun kuzey veya guney kıyısında oluşuna baglı olaıak da bu sure degışır çunku su yun ısınması her kıyıda aynı degıldır Ceset agaç gıbı bır engelın altmda sıkışmış ıse veya uzeıındekı gıysıler bır engele takılmış ıse su yuzeyıne çıkrnası zorlaşır Cesetler aynca nehır kıyılanndakı gızlı bır gırıntıye suruklenırse hıçbır za man bulunamaz çunku zamanla uzerlen denızden gelen bırıkıntılerle kaplanır ve orada yuzyülarca kalır Benzer şekılde su çok soguk ıse ceset derın dondurucuda ımış gıbı donar ve hıçbır zaman su yuzeyıne çıkmaz Başka bır açıklama da şoyle Ceset Aşagıdakı toplama ışlemmde rakamlar bırer harf ıle degıştırümıştır ELMA + KİRAZ ARMUT Soru: ELMA sozcugunun sımgeledıgı sayı 31 üe tam olarak bolunebüdıgıne gore bu toplama ışlemını sayısal formda yazınız 745 sayıdab "Can Paran'm sozmetığı" ısımlı bıimecenın yanıtı Can = 270 Paran = 97470 Bümeceyı dogru bılen okuyuculanmız Harıta Muh Odası Denızlı Temsılcüıgı Aydın Bıngol Ankara Mehmet Mete Erdem Istanbul OzenMurat UralIstanbul Duygu Onur Gun Istanbul Orhan Zekı DemırayAnkara Necah BuyukduraAnkara Kazım Can Eser Ankara Nursel CamcıAnkara Ibrahım Ozan Balıkesıı Naım UygunIstan bul Kamıl Akdogan Ankara Saadet KarabulutEskışehır Ismaıl Hakkı KıvançLstanbul Mehmet Uygun Hatay Volkan AçıkyolHatay Ufuk Ekşı Hatay Emr^ AkbaşAnkara Mesut Yılmaz Ankara Nurı AydınMarmans Ender Aktulga Istanbul Eylem UguıluIskenderun Nur KoçAnkara uyuru Akademi'ye yeni uyeler Turhye Büırnler Akademısı nın 30 Hazıran 2001 tarıhınde yapılan genel kurul toplantısında Akademı ye 5 yem uye daha seçıldı Genel kurulda Macanstan Bılımler Akademısı Muhabır LJyesı Turkolog Prof Dı György Hazai (Ilgı alanı Macar Turk dıl ve kulturımun karşüıklı et kıleşımı Eskı Uygarca metınler Rumeh Osmanlı dıyalektlerı) şeref uyesı Bükent Unıvorsıte sı Fızık Bolumu Başkan Yardımcısı Prof Dr Bilal Tanatar (Ilgı alanı yuksek korelasyonlu kuvantum sıstemlerı ve duşuk boyutlu elekteron sıtemler) aslı uye yme aynı unıversıteran Fı zık bolumu ogretım uyesı Doç Dr Ahmet Oral (Ilqı alanı Taramalı Hall Etkısı Mıkroskobu Atomık Kuvvet Mıkroskobu) ODTU Kımya dan Prof Dr Engin Akkaya (Ilgı alanı Fonksıyo nel Supıamolekalur Kımya Floresans sınyalleme ve katalız) Koç Unıversıtesı Psıkolojı Bolu mu nden Doç Dr Sami Gülgöz (Ilgı alanı Metınlerden ogrenme) asosıye uye seçıldıler Boylece TUBA nın uye sayiM 116 ya yukseldı Daha çok birey daha çok eğitilmeli Baştarafı 17. sayfada.. hıç bu sorunumuza çare bulunmayacaktır Egıtım neden sorunlu a) Nıcelık yonun den ycteısız b) Nıtelıksız a)MEB yayınlanndan; 1 ogıetınıde okulld^nid otanı 88 9 yuzde U f h idogretımde 54 7 Yuksptogrctımde 22 4 DİE Istatistiklerinden; 9 müyon okuma yazma bılmeyen yetışkın ınsan 6 mıl yon Okuryazar oldugu halde dıploması bulunmayan 49 Müyon yetışkın nufusta 15 mıl yon cahıl vatarıdaş Yuzde otu m vasıfsız ışgucu Dunya Bankası Yayııu; (Average years of schoolıng for adults) Yetışkınlenn okul yıllaıı oı taldmdii Turkiye ;3.8 ÜP en sonda yer alıyoı Bulgarıstan 9 Z Yunanıstan 8 8 Su rıye 5 1 Irak 4 0 Iran 3 9 üe bızden üerde b) Nitelik; Bu konu üe yakından ügüı oldugunuz ıçın sızm benden çok daha ılerı derece bügınızm bulunduguna ınandıgımdan bıı şey yazmıyoı um Işgucumuzu ça^da^. bügı üe donatmadıgımız takdude bugun ıçıne duştugumuz bunalımdan dila kuı tulamaya cagımız oıtdda Kurduğumuz üctısadı devlet kuruluşlaıı ıyı çalışmıyor ya zararda ya eksık kapasıte üe verımsız çaüşıyoı Çunku ınsana yatırurı yapmadık Çalışkan ve atügan teksul cımızın urettıgı maü dunya pazdrlarma yabancüarm aracılıgı üe satabüıyoruz Saüş bede lmden uretımcımız yuzde 20 alırken aracı Ingüız fırması yuzde 60 ını alıyor Mah bız uret tıgımız halde kendı markamızı koyamıyoruz Yabancı marka olarak saülıyoı ve bazen de gerı gelıp Turkiye de de saulabüıyor Dunyaca büınen tek markamız YUĞURT ıdı onu da Fransızlar satın aldı Mesleksız Vasıfsız kaynaşmış bır kıtleyız Ne tunç büeklı ve ne de de mır yureklıyız Artık anayurdu demır agiarla da ormuyoruz Lıse artık temel egıtım duze yınde Lıseden sanatkâr da usta da vasıflı ışçı de yetışmez Lıse mezunu eger daha üerı bır egıtım gormezse vasıfsız ışçıdır Sermayesı yoksa kapı kapı dolasarak ne ış venrse nız yaparım dıyecektır Lıse mezunlannın bu durumuna uzulen bazı yetküüer ve rektorler lıse mezunlarına kısa kurslar vererek onları kısa yoldan hayatlannı kazanmaya yonlendır meyı onermektedırler Buna verüecek cevabımız şudur Bu gençlenmızı Korelı Master ve Doktora gormuş gençleıın yaptüdaıı otomobülerı tamır etsrn dıye mı kursa tabı tutmak ısüyorsunuz ' Eğıüm sorunun temelınde de parasızlık yatıyor Turkiye gelırırun Yuzde 15 ını egıtım ıçın ayınyor Bu 6 mılyar dolar kadar bır para bunu nufusa bolunce 100 dola r ı dahı bulmuyor Karşüıklı üışkı ve rekabet ıçınde bulundugumuz OECD ulkelerının egıö me kcimu butçesınden ayırdıklan payın ortalaması yuzde 12 kadar Ama nufus başına 1200 dolardan az degıl Büım ve teknolojının ulkemızde verımlı olabümesı ıçın once eğıtımın sagbga kavuşturulması gerekır Egıtım olmadan büım do teknolojı de araştırma da olmaz 747/23 leı bu dı/ı bıyolojık lamydfadl fızıksel de gışıklıklere rnaıuz kalır Sorıuçta vucudun parçalan yıyocek zıncırıne gerı doner Bu degışıklıkler ve aynşmanın hızı vucudun nerede olduguna bağb olaıak degışır Ha vadakı çurume suyun ıçındekınden üa mıslı topragın altındakmden ıse dort mıslı daha hızlıdıı Canlı bır ınsan suyla hemen hemen aynı yogunluga sahıptır Soluk aldıgınız za man yuzersınız solugunuzu verdıgınız zaman batarsınız Cesetlerın nıçın dıbe battı gı ılk once buna baglıdır Derken degışıklıkler baş gosterır Bunların başmda dokulann ıçındekı şeker lerın ve proteınlerm baktenyel çurumesı gelır Bunlar anaerobık (oksıjensız yaşaya bılen) bakterılerdır ve normal olarak kalın bagırsakta yaşarlar Bunlar çurumekte olan ınsan etıyle beslenırken gaz karbon dıoksıt ve sulfur dıoksıt çıkarürlar Bu gazlar vucut parçalannı şışınrler en fazla yuz karın ve erkegın cınsel organı Genel olarak cesetler suyun altında bır üe ıkı hafta arasında kalırsa da bu degı şır ve bazı cesetler hıçbır zaman su yuze yıne çıkmaz