Katalog

Cumhurıyet Bılım Teknık Dergı sının 30 Hazıran 2001 sayısmda htap aşırma savı' konulu haber bılım ve yayın etığı konusunda en temel en doğal ılkelenn ulkemızde nasıl bıhnmezden geldığme çok çarpıcı bır omeğı aktanyor Dr Benjamın Spock un htabmdan referans verme den almtı yapan thsan Doğramact bu davranışı hakkmda Mıllıyet gazetesme yaz dığı yazı dolayısıyla Turhye Büunler Akademısı Bılım Ahlah Konvtesı uyesı Hasan Yazıo aleyhıne 20 nvlyarhk tazmınat dava sı açnuş Her cıddı bılım msanmın budığı ve mesleğmm olmazsa olmaz kurallan olarak ıçme sındırdığı aynca her sağduyu sahıbı okuryazann da kendı manüğıyla çı karabıleceğı yayın etığı ılkelen Doğrama cı Spock dktarmasında açıkça ıhlal edıl mış Daha da çarpıcı olanı Doğramacı'nın Hasan Yazıcı aleyhıne açtığı dava bağlamında dava dılekçesıode ve dılekçeye eklı Turk Pedıatn Derneğı karannda one sunüduğunu oğrendığımız savlar Bu ıddı alann aksıne, onjınal olmayan çok bıhnen bügüer dahı her ıto farklı htapta metıun bırçok hsmında aynı kelımelerle aynı paragraflarla yer ahrsa bu raslanü olamaz Ihncısı bıhmsel araşurma makale lenndeh başkalannm fıhr urunlenne say gı gosterme (almtı yapma referans ver me) kurallan derleme eserlerde ' revıew makalelennde dershtaplannda ve populer bılım htaplarmda da aynıdır Bır htabm orıjmal bılgı ıçermemesı populer duzeyde olması ve hele bılım dunyasına değıl genel kamuoyuna hıtap etmesı bu htapta tırnak ıçme almadan referans vermeden başka bır htaptan metın aktarma yı geçerlı ve ahlaka uygun hlmar Bunlann Turhye de unıversıte sıstemının başmda bulunmuş bırhşıyı savunmakıçm ya da Turhye Mıllı Pedıatn Demeğı gıbı bır bılım meslek kuruluşu tarafmdan one surulmesı de durumu değıştırmez Bu savlar ancak ulkemızde bıhm etığı ve etık kavramlannın ne kadar vahım bır şehlde en ust duzeylerde ve yaygın bır şehlde ıhlal edıldığını gosterır Oysa bıhmde ve eükte amaçlar araçlan haklı çıkaramaz Kışılenn nufuzuna gore değışen bılım ve etık kural lan yoktur Turhye nın şartlannda bu ka daretık bu kadar bılımsel yontem uygundur dıyemeyız Herkes gıbı bılım yapıyor sak herkes gıbı dogruyu yanhştan ayıracağız Etikte istisna olmaz Daha çok birey daha çok eğitilmeli Latıf Mutlu eğerlı Kardeşım Orhan Bursalı, On dort yılı aşkın bır sureden ben ya yınladığın dergıyı aralıksız takıp edıyorum Değen zamanla azalmayan bu dergılerı arşıv yapıyorum Bılıme ve teknolojıye verdığın oneme kaülıyorum Ama onlardan once gelen bır şey var kı o olmadan ne bılım olur ve ne de teknolojı O da bıldıgınız gıbı E$itim. Yır mıncı yuz yıldan oncekı zamanlarda tek başına bıhm yapılıyor ve bıreyler ıcatlarda bu lunuyorlardı Bılgı bırıkımı ve yaşamın kar maşıklıgı her yıl kaflanarak artıyor D OEDC ülkelerindeki gayri safi ntllli hasıla (CSMH) Isvlçre 35000 laponya Norvef Danlmarka 30000 Bilim ve teknolojinin etkinlik kazanabilmesi için, daha çok bıreyin, daha uzun süre eğitilmesi gerekmektedir. Bır sureden ben dergınızın az da olsa Eğıtıme yer vermeye başladığını goruyo rum Bu Eğıtm ıle ılgılı yazılann da dıkkatı çeken bır yönu meraklı eğıümcüerın gozlemlerı olduğu ve genelde dergının son say falannda yer ahşıdır Gerçekten ulkenın ennç ve gonencını dıkkate alırsak verılen eğıtım yetersız Ye tersız egıtım nedenı üe büım ve teknolojıden bekledıklerımızı de elde edemıyoruz Bu gun ıçınde yaşadığımız butun olumsuzlukla nn temelınde yatan asü neden egıtım dekı somnlardır Egıtım nıcelık ve nıtelık yonunden yetersız Turhye Cumhurıyetı de Osmanlı Imparatorluğunun yaşadığı gıbı duraklamado nemını yaşıyor Çaga ayak uyduıamıyoruz Çağdas uygarlıktan gerı kaüyoruz Bu goruşumuzu belgeleyen bır tabloyu ekte sunuyo mm Son yırmı beş yılda kendımızı Avrupa bırbgı ve bazı OECD ulkelerı ıle karşılaştır dıgımızda aramızda farkın gıderek buyuduğunu goruyoruz Isvef Avusturya Almanya Flnlandlya Hollanda Belflka inglltere Fransa 20000 Italya 15000 ispanya Yunanlitan 10000 Porteklı TÜRKİYt M.AHAIpar Bırleşmış Mılletler her yıl kendısıne uye ulkeler arasmda ulkelerı gehsmıslık yonunden karşılaştırarak sıralarna yapıyor 1995 yılında yayınlanan (Human Developman Report) dd Turkıye 69 Sırada ıdı 2000 yılında 85 Sııaya duştuk Bırleşmış Mılletler ulkelerın ge lışmışlık dereceleı rnı oncelen Ulkede kışı başına duşen gelırın GSYIH nın dolar cınsınden tutarvna gore değerlendırıyordu On yıldan bu yana gelışmışlık ıçın başka fdktorlerı de dıkkate alıyorlar Ulkedekı yaşam ka lıtesını ve gelışmeyı behrleyen bu faktorler şunlar a) Yaşam süresi; Doğuşta beklenerı ortalama omur b) Zenginlik ; Kışı başma du^en reel gelırm dolar cınsınden mıktan c) Bilgi ; Okuryazarlık ılk orta ve yuksekogretmde okullaşma oranı Bır ulkenın I i I ! i S! gelışmışlıgını belırlen bu uç etmenden sonuncusu yanı Bilginın dığerlerının amılı oldugu açıkça goruluyor Uzun yaşamanın gızlennı ancak bılgı edınerek ogrenırız Zengınlıgın kuralları da yıne bılgı ıle ogrenılır ve kazanılır Bılgı olmadan ne zengınleşebılınz ve ne de sağlıklı ve uzun bır hayat elde büırız Eger bu raya kadar sıraladıgım duşuncelerın dogrulugunu ve oncelıgmı kabul edıyorsan onerılenmı açıklayabılrrım Turkıyedekı butun olumsuzlukla nn kokenınde egıtım sorunu yatmaktadır Egınm sorunu çozulmedıkçe Yazının devamı 23. sayfada de uluslaraıası vakıf ve derneklere, unıversıte ve bakanlıklara gonderıldı Bır grup ogrencı bır yıl boyunca çıkan gazete ve dergılerı tarayıp çevre uzerıne yazıları resımlerı topladı ve arşıvledı Çop sorunu hava gurultu denız kırlılıgı konularında yapılan araştırmalar sonucunda ah nacak tedbırler uzerıne raporlar oluşturuldu Istanbul'un başta Kuçukçekmece ve Buyukçekmece gollennden olmak uzere çeşıth bolgelermden su orneklen alınarak analız edıldı Ogrencıler okulda ve evlermde damlatan musluklan tespıt ederek su ve paıa kaybı ıle ılgılı ıstatısnkler hazırladılar Fen bolumu ogrencılerı gulden karanfüe ıncırden haşhaşa kaıdelenden zakkuma 40 bıtkıyı tıpta kullanım alanlanndan konu olduğu şuılere atasozlenne pek çok alanda ınceleyerek bır yaprak ve tohum koleksıyonu oluşturdular 747/17 SEMEP Projesi S EMEP UNESCO'nun 27 genel kurulunda onaylanan bır çevre egıtımı projesı SEMEP projesının Turkıye ayagını Mıllı Egıtım Bakanlıgı yurutuyoı Çevre Bakanlıgı nın da destekledıgı projenın ulusal koordmatorlugunu ıse 1995 yılın dan bu yana Akdenız Umversıtesı Çevre Sorunlan Araştırma ve Uygulama Merkezı yapıyor SEMEP Projesı ne okul duze yınde 1116 yaş arasındakı ogrencıler ve ogretmenler katıla bılıyor SEMEP ın amaçlan şoyle sıralanabılır • Sosyal tarıhı bılımsel teknolojık ekonomık etık ve kulturel boyutlarını da dıkkate alarak çevre egınmı alarunda dısıplınler arası ve butunsel bır egıtım modelı gelışürmek • Dogu Akdenız Bolgesı ulkelerı arasında çevre sorun ları ve çevre egıtımı konulannda ışbırlıgı ıleüşım ve kulturel degışım olanaklarını artırmak • Çevre bılıncının yerel bolgesel ve kuresel olçeklerde gelışhnlebılmesıne katkı sağlamak ve çevre konusunda okullar ogretmenler ve ogrencıler arası ılışküerı yogunlaştırmak • Yaratıcı ve etkın ogretım teknıklennın gebştırümesıne oncu luk etmek SEMEP Projesı ıçın AREL KoleJİ'nm her bolumunden 100'den fazla ogrencı bır yıl boyuncd çalıştı Fen sosyal Turkçe ede bıyat ve uygulamalı dersler bolum başkanlannın onderlıgınde projeyı yuruten ogrencıler ağaç takvımlen degışık teknıkler kullanılarak çevre ıle ılgılı toplam 152 kartpostal hazırladı Ağaç takvımı ıçın Tbros kara çamı tuylu kara tavuk sedır at kestanesı koknar naı ladın gıbı agaçlar hakkında detayü bılgı toplandı ve her ay fotograflan çekıldı Agaçlar gozlenerek degışıklıkler aylık rapor olarak sunuldu Bu takvımler ve kartlar konuyla ılgılı hem ulusal hem