Katalog

Adolesan=ergenlik ncelıkİP Cumhunyet Büıın Teknık Dergısı nde eıgenlıt gıbı halk dılınde kulldrumı olan ve amdcı tarn kaışılayan bır kelımerım kulldnıl masının mutluluk vencı olduğunu belırtmek ıstenm Arıcak büımsel alanda da konu üe ügılı sık gorulen bır kaı mdşanın duzeltümes! yerınde ola cdktıı Ingılızce ddolesrerıce kelımesının karşüığı ıçın Turkçe mızde er genlık kelımefairun kıülanılması doğrudur Kımı bılım ınsanlarımı? düımızde bu kelımeıım karşüığında adolesans kelımesmı kullanmdkta ısrar etmekie dırler 6 Ekım <!001 guniu 759 sayılı dergıde 9 sayfadakı bır çevırı yazıda ge çen ergenlık ansel cjchşımm başlangıandan tamamldnmasınd kadar geçen 1 sureçhr ıfadesı ıse yanlıştır Bu tanıma uydn kehme Ingılızce de pu berty dıı Bu kehmenın dıhmızdekı kaışüığı ıse buluğ daha doğru olarak erırüık tır Frgenlık ısınılendırmesı başlangıcı ve bıtışı tam olarak bılıneme yen ancak bır bolumunde cınsel gehşımm dc gorulduğıı bır yasam donemı nı tammlamak ıçın kullanüır ÇocukJukla yetışkınlık arasında kalan bır ara do nemdır Dunya Sağlık Orgutu np gore 10 20 yaşları arasını ıçenr Insanda bu donemde bedeasel cınsel ruhsal ve sosyal olarak bıı olgunlaşma VP gelıs me gorulur Daha once de belırttıgım gıbı cınsel gelışımın bablangıcından tamamlanmasına kadar geçen sureç ıçın ıse buluğ ya da erırüık ısımlen dırmesı doğru kullanım olacakiır Saygıyla duzoltır ozenlı bıhrnsel etkınlıgı nızde her zamankı başarınızm devamını dılerım O Yeni tann anlayışı I Dr Tanju Yılmazer Bir tarım müzesi kurulabilir hiuı yeçnnşd e",kı adıyla bıt pd/aıihda tbkı tanm alPÜenmn bııi ıı, porça nın sdtıldığmı gunmrp bunlann setgılenıuesmm tarım tarıhı bakıınından onfmlı oldtağını duşundum Yme bu gazetedc Turhye nın ılk tanm kultur ve ekolojı muzpsının Selçukta açılacağmı belırtıyordu 2002 yılmda £" = • Muzei,me /< < bağlı olaıak açüacak Dotfa Muze^ı nde Ege bolgesmdekı aııtık çağdan gunumuze kadar gelen bıth o; tuiu hayvanlar ve deıuzm dıırumu qıbı konulaı aıaştınlacak Aynra muzede Egc Bolgesmde urpürnı yapılan zeytm ıızum ıncırın geçmışten gu numuze kadar hdngı teknıklerle ureüldığıru bekrlen belgfler VP pserler sergılene cek Tanm msan ılışkTa dc bıı tanm tarıhı aynı zamanda bır msanlık tanhıdır Gele tektc msanlığm tanhmm doğıu oğrelılmesmdp geçmışten gunumuze kadar ınsanın tanm ıçın kullandığı teknıklprm oğretılmesı ve gostenlmeiı onemlı bır yarar tatfla yacaktır banayı devıınv IIP bırhkte oluşan tarıma dayalı teknolopnm duynası msan lık tarıhmde onemlı bır atılım yarattı Toprak ışlemeden tutun da dokuma teıgahına kadaı bıı çnk yeru d/aç geıçeklpştıııldı Tarıma dayalı sanayı dpvrımı ve nıhdyel 18001ı yıllann sonlanndd Udktorun tanmda kullanılmdbi ıle gelışpn VP zıncırleme tektıolojı kullanımı yenı bır çağ açtı Şımdı ıçınde hulundugumuz bılgı toplıımunda yenı tanm tckıuklen ve araçlarının kulldnılması kaçınılmaz dııruma geldı En son en fnrmatık bılı^mu n,ensmde mahne bılgısayar bıleşenı bılgı çağmda kendısmı gos termeyp başladı Her yaşam bıçımı kpndı sd/up olduğu uıetım araçldrına bağlı ola rak kcndısmı gostennekledn Gehşen bıiım ve tekıuğm yanttıty tııketım toplumu Luıdısmın dığer alanlarda olduğa gıbı tanm teknıklprmm eüınılnv n ve tarım uıvn leımın ınodpınızasyonunda da etkm uldu Bu bağlamda geçmışte uırtılmış ve ta rundd kulldnıtmış bır çok ıınm bugun kulldmlmaktadır lakat bızleı bıhyoruz kı bu gunkıı teknok ji gi\mıştokı urunlerdpn esııüenerek yıpılmıştır Insanlığm kultuıel Vdilıklara sahıp çıhnası ve geçmışındpn emanet dldığı bu varlıklann gelpceğe dktdiılması ıçm kurulmuş olan muzeler m başlıca ıkı borumlulu ğu vatdıı Bırmcısı muzpdekı nesneye koleksıyona kary dığen de tophıma ozelhk fe de oğıenııye karşı A/pcten oğrenuye karşı7*Muzeleıın asıl gorevlermden bırısı de eğıtım oldugund goıe bu Pöjtımm teınelden ukullaıda vprılmev gtıtkmektcdır Ea kat bızde bırakınız ükoğretımı unıversıtelıletde bıle muzp VP mıuptılık bılmu gelış memıştır Bu bağlamda ulkemızde muzerıhğın toplumsal ışlevleı mın goz drdı edıldı ğı gonılmektedır Gplecekte taıım oğıenalerının ge<,mışleımı bılmPİen geçmHfin zpngınhklermden yararlanarak yenıden duşunerek yenı bulgulatı yakalaması konu <~undd duşunLC sıstemlermın gelışmesı açısmdan tanm mııze^ı yaralı uldiaktıf'Ayn ca muzeler kulturun seıgıkndığı yerler oknası ncdenıyle hdlktan u&diılaım değışık kesımden otfrpnrıler ve unıversıtemızı zıyaret edecek aıaştmcılann ve yabdiıcıların zıyarel edpcpğı yerlerm başuıda gelcrektır Muzelerde aynı zamanda araştırma ya yııı toplumu egıtme ve bılgılendırmt ışlevı vouidığı ıçm dığer kübiınlade kııllur ak tanmı yapacaktır Dunyada muzeler gunumuzde toplum adına topluımm kulturel varhğmı koruyan eğıtım kurumları hahne gelmışlcrdır ):apısı meldiıları sngılpmp sı ptkınlık progıamldiı ve kurumsal ılışkıleıı ıle halkla doğrudan VP doldylı üotışım iijindedıılpr Geçmışten gunumuze dpğışen tantn ti'kıukleı ının oğrencılere ve yuıt taşlara gosteı ılmpv amauyla larım ınuzesınm kurulmabi her yonuyİP yararlı otacak tır Tanm dunyada ılk yapıldığı bolgeleıden olan şımdıkı GAP Bolgesını de kapsayan Mezopotdinya dan tutun da Çukurovd nın hmanı olan larsub lımanı uzenndph hereketh toprakldrda 8000 yıllık bır tanm kulturu bulunmaktadıı Bu bdkımdan bol gemızdp her turlu tanm uıvnu eser ve kahntıyı bulmak mumkundur Bu sureçte kııl lamlan tcknıklerın dprlmmesı ve gclecek kuşakldia dktanhnası unıvprsıtelenn ui tesmde gelebüeceğı bıı ış olarak gorvyorum Bu konudd Mustala Kpmal Ataturk un Muzesız Umvasıte Unıversıtesız Muze olamaz sozu haurlandıgmdd unıver^ıtemız de kurulacdk bıı tarım muzesı bır ılk ve çağdaş bır anlayışı kazandırmış olacak y srıınrle Cunıhu Hrisyanlığm dogmaları ı ıyet Bılım Tek bilimsel gelişmeler karşısmda nık ın Ibl sayı smdd yeı alan Yenı tek tek çöktü. Sadece Bın Tann Kavıamı Aıa Hristiyanlık, bilimle ve akılla yışı başlıklı yazı ustu ne duşuncelerırm be hesaplaşmayı yaşadı lııtmek ısterım Yazıyı palıktan soz edümese de alttan kaleme alan lahıp ozet olarak alta Papalık kurumu kollanıp raruı kavramı ustunp duijunce hatta pekistırüıp sağlamlaştırıiı lerımı belırtmek ısteıım Yazıyı yor Çunku Pdpalık kendınde kaleme alan rahıp ozet olarak Tann adına soz soylemek hakkı Tann kavramı revıze edılmelı nı goruyor Bu kere de her şeyı ondan bazı sıfatlar alınmalı Tan bılmekten uzak ama bır baba n her şeyı büemez bılmesı de olan Tann adına Papalık bazı gereklı degü dıyor Yanı Tanrıyı şeylere karışlak hakkını elde el bırlığıyle yenıden yapüandır edecek Zaten Papdkk dın ve malıyız dnlamuıda bır yazı Ge lann adına buçok alanda vara rısını soylemeye geıek yoktu Bu 17 yoğa karışıyor Işte ornek ınsan yenıden yapılandırdıĞfimi var kolonlanmasının dını çevrelerın ettığımi7 Iannya da ınamp tap baskısıyla sınırlı tutulması Bu maiıyız Şımdı o yazıyı yazan yenı anlayışla Tann bırçok şey rahıbın dedıgı gıbı Tanrıyı her den elını etegını çekmış gıbı go şeyı bıknekten azade olsun Ya runse de yıne de bır baba o k nı vaı oluşu açıkldma ıddıasın rak her şeyın ıçınde olacak Do dakı Tanı ı bu sıfatlarmdan arm ğaldır kı Tann adına konuşma sın Oyle olunca da bu yenı an ıddıasındakı Papalık yıne heı layışla varcdden ve artık her şe şeye karışıyor olacak yı açıklama ıddid&uıda olmayan lanrı bılırn&el gehşmeler karşıZorunlu olarak belırtmek sında bocalamaktan kurtuknuş te yarar var Ronesanstan berı olacdk Dogaldır kı Tann kavradın/Papalık bılım karşısında su mıyla bırhkte onun ardında du reklı genleme halınde Roneran dın dının orgutlu ve kurulu sanstan berı dını dogmalar ço duzenı olan Papalık da kuyor Bılındıgı gıbı dogmalar Çevırırun sonlarınd dogru Tann bır baba hatta kendı ba şına ebeveyn olsun1 denıyor Muşfık qozeten bır ebeveyn1 Boyle demekle dp yazıda Pa dın adına varoluşu ve evrenı açıklama bıçımlerıdır Kristof Kolomb kılısenın dedığının ter sıne dunyanın kure bıçımınde olduğunu ortaya koydu Koper nık dogmdlann aksıne dunya degü guneş merkezlı bır evren sıstpmını ka nıtlddı Kepler ıse bu nun ya^alannı ortaya koydu Gıardono Bruno Kopernık'ın ateşlı bır savunurusu oldugu ıçm küıseco yakıldı Galıle de kılısenın yaktığı bu ateşe dusuyordu a^, daha Kıliberun bu yuklu geçmışı karşısında her şeyı bılen goren Tann yerıne bu ışlerden elını etegını çekmış bır Tann onerı yoı yazar Daha dogrusu yenı bıı Tann oluştuıuyoı Anıaç bel lı her büımsel gelışme karşısın da bu kavram yenıderı yaıakın masın Hırıstıyanlıgm dogmaları bilimsel gelışme karşısında tek tek çoktu Yalnız şunu da behrt melı kı bır tek dın yanı Hırıstı yanlık yaşadı büımle akılla bu hesaplaşmayı Bu durumda Hı rıstıyanlık gunumuzde bılımın ve ırısan merakının bu darbele rınden korunmak ve hatta gıde rek yenı kazanımlar ıçm bazı arayışlara gerek duyuyor olma lı Belkırakıbın Cumhunyet Bı lım Teknık ekınde yeı alan yazı bi bu arayışlann ükı Ne Vdr kı eger bır şeyı revıze etmeyı du şunmeye başlamışsanız o şey artık yetersız kalıyor demektır Eger Tann kavramı gozden ge çırılmpyı gerektırıyorsa hele bugunun büımı bu gereksınımı büe gereksız kılıyorsa o zaman bu kavıamı ıhya etmek nıye 9 Bu kendı elıyle yaptıgına tapın mdnırı yenı bıçımı olmayacak mı' Metın Aykan (Coşkunoğlu) 'KuşlaK üzerine... 6 Ekım ?001 tatıhlı Cumhunypt Bılmı Teknık Dugısmde yayımlanan Doğanın Vazgeçıl rtiP7 Paıçası Kuşlar Dunydsına Bıı Bakaş ko nulu yazıda kuçuk bazı duzeltmeler yapmak ıstıyorum 1. Yayımlanan yazı admdan da anlaşıkcağı gıbı kuşlar hakkuıda bazı bügıler vermektedır ve de ydiarlı bügıler oldugundan kuşkum yoktur An cak metm ıçensmde 8 paragTafta kuslann bazı ozel lıklerıbelııtüırkpn bırcumleüe Yarasalar yavrulaı ını dogumd kadar vucutlannda taşır denmektedır Bu cumlemn konu üe bır üıskısı bulunmamaktadır ve okuyurunun kafasında yanlış duşunce bııakma rifakı soz koııusudur Şoyle kı okuyucuda a. Yardsalann kuş olduğu duşuncesını uyan dırüabüu b . Kuşların dogum yaptıklan duşunulebıhr Büındıgı gıbı Yarasalar kuş olmayıp memelı hayvanların buyuk bu grubunu oluştunnaktıı Dola yısıyla yavrularını doguma kadar vucutlannda taşı rnaları çok dogal bıı durumdur Kaldı kı memelüer ardsuıda yumurta üe çoğalan turler bulunmasma karşın kuşlar arasında doğum yapan turleı yoktur Yara&dların dogumlan konusunda belkı de en ügınç olan durum çıfüeşmelerm sonbaharda olmasına karşm dışı bırey ılkbahara kadaı speımlerı vurudunda depo eder ve Ükbaharda doUenmenın ger çekleşmebinı sağlar Yavrulannı dıgeı memelı turlerınde oldugu gıbı sut be^lerıyle beslerler (emzırme) ve bazı tuıler uçma sırasında yavıulannı sırtlanndd td şırlar 2. Son paragrafta kuşlar ıle ügüı veıüen ta kamlarda tutarsızlık sozkonusudur Bıı yerde 9600 tur olduğu ıfade edılırken hemen altında 10 000 tur olduğu soylenmektedıı 3. Latınce ısımler VP Turkçe kaışüıklannda (tereı durumda aynı şeküde) bazı dıkkate alınması gereken ükeler gozonunde bulundurulmalıdır Or neğın Toy kuşu (Otıs taıda) Turkçe ısmı ve latınce karşılıgı verümışken metın ıçerısınde geçen bır çok turun adı verümemıştır Guguk kuşları ( Cucculus canorus) denüerek sıstematık hata yapümaktadır Çunku Latınce ısımlendıı me bır ruru belıt tır Bura da ıse bır gruptan soz edümektedıı Onlarca C5uquk kuşu vardır bu hangı turdur sorusuna karşılık ola mamaktadır Aynca metm ıçerınde almtı yapüdığı gosteı ü meyen kaynaklar yararlanüan kaynaklar lıste^mde gosterılmıştır Bır onen Bu tur yazüarın konuyla ü güı bıı hakemın ıncelemebinden sonıa yayınlanmasına ne dersınız Bır hafta geç yayınlanmasma neden olur ama hata yapma mıktan bııaz da azaltü mış olrnaz rnı 9 Kendı adıma bu katkıyı sunmaktan kdçınmam Doç Dı Yuksel Cojkun Dıcle Unıv Fen Fd hakultesı <~yukselc@dıcle edu tr Doç Dr Ibrahım Ortaş Çukuıova Unıver"ite<;ı e poJd asportıs@maılcueüu tı 762/16