Katalog

para odemezsınız Dıyelım h. ük araştırmalar ıçın 10 müyon dolar harcadınız bu 10 mılyon dolaı dıger gereklı butun parayı buraya çekmek ıçın bır yaünm olur sismik etkinlik görülmüyor. Burası nedir? McKenzie: Tam soyledıgın gıbı, orada bır aralık / boşluk var Levha tektonıgı henuz 30 yaşında fakat levha tektonıgı füarlerı herkesın kafasına o kadar ıyı yerleştı kı verılerı benım kadar herkes de artık kullanabılıyor 30 yü once üamız arasındakı bu tartısmayı yaptıgımıza kımse ınanmazdı Büımın faydası ışte burada Zümrüt'ten akisler A. M. C. Şengör Size göre depremin büyüklügii ve ivmesi ne olabilir Marmara'da? McKenzie: Manyetıt 66 5 arası olur Sureye gehnce Şımdı üe onumuzdekı 50 yü ıçersınde Yann olursa hıç şaşırmam Fakat deprem olmadıgı surece atım daha fazla bınkecektır Ornegın 50 yü olsa, atımı bır metre daha artar Bır suru deprem dongusu uzerınden ortalamasını alıp hesap edersen, depremlerın meydana geurdıgı hareketın, GPS'ın bıze gosterdıgı rakamla çakışması gerekır Bufayuzerındeyıllıkhareket, belkı2cm'den bıraz azdır Burada 2 cm kadar oldugunu düşunursek, fay uzennde 100 yüda 2 metre, 500 yüda beş metrelık bır atım olacagını hesap edebüırız 6,5 depremı üe 7,5 depremı arasındakı fark, sallantının şıddetı degü, zarar goren alanın buyuklugudur Eger ben haklıysam Marmara Denızı ıçındekı çukurluklann guneyındekı faylar hareket edecekse, Istanbul en kotu hasardan korunmuş olur Benı, tek bır fayın olmadıgı goruşune goturen en onemlı gozlem, Istanbul ıçerısınde deprem dongusunden geçmış bır suru eskı bına olması ve burüarın hepsinin yerle bir olmamasıdır Yunanıstan'da Istanbul'un ıçmde bulunan camılere benzer yapüar hep tahrıp olmuşlardır depremde Bu bınalar çok buyuk ve guçlu gorunuyorlar ama zayıf bınalardır Bu depremin onemlı karakterıstıgı çok dar bır alanı etküemesıdır. Bin Yılın Türkleri Cazetemizin "1000 Yılın Türkleri" anketine cevap vermek ne kadar zormuş meğer! "Bin yıldır üzerinde yaşadığımız topraklar üzerinde yetistirdiğimiz düşün, bilim, san'at, edeblyat, politik, ekonomik, spor alanlarında dünya insanlığına evrensel katkılar ve/veya Türkiye'ye evrensel katkıları olan 10 insanımızı belirlemek" anketinin amaa. Insanlığa evrensel katkı ne demek? Turkiye'ye evrensel katkı ne demek? Ankete cevap verenin önce bunları düşünmesi gerek (belki de anketi düzenleyenlerin amacı bu düşünme sürecine katkıda bulunmak). Ben epeyce bir kafa patlattıktan sonra şu kıstasları seçtım kendime: 1) Seçilecek kişinin yaptığı iş, ya başka kişilerin yaptığından daha geniş bir insan kütlesini etkileyecek (Insanlığa evrensel katkı şartı) veya 2) çok geniş insan kütlelerini etkilemiş fikirler bahis konusu kişiler tarafından Turkiye'ye getirilerek burada başkalannın yaptıklanndan daha geniş bir şekilde kitleleri etkileyecek (Turkiye'ye evrensel katkı şartı). 3) Birinci şartı yerine getirenler her zaman yalnızca ikinci şartı yerine getırmişlere tercih edilecek. 4) Encyclopaedia Britannica'yı seçmemin nedeni, meşhur 11. baskısından sonra bu büyük ansiklopedinin Ingilizce konuşan dünya dışında kapsamlı bir başvuru kaynağı olma niteliğini yitirmiş olmasıdır (mesela Brockhaus Enzyklopüdie evrensel içerik açısından daha iyidir). Dolayısıyla, bir Tiirk Brltannica'nın hele son baskılarına giriyorsa, etki yaptığı insan kutlesinin en azından coğrafi dağılımı epey geniş olmalıdır. Benim bağımsız olarak tespit ettiğin on Türk'ten sekizi Brltannica'nın 1992'de basılan 15. baskısında var. Bunlar yaşadıkları tarih sırasına göre şunlardır: Mevlâna Celalettin Rumî (12071273) Sultan II. Mehmet Osmanoğlu (Fatlh) (14301481) KâtipÇelebi (16081657) Sultan II. Mahmut Osmanoğlu (17841839) Büyük Mustafa Reşit Paşa (18001858) Tevflk Flkret (Mehmet Fikret: 18671915) Cazl Mustafa Kemâl Atatürk (18811938) Mehmet Fuat Köprülü (18901966) Benim Ataturk'ten sonra listeme koymuş olduğum HasanÂII Yucel (18971961) ile eşimin teklifettiği Osman Hamdi Bey (18421910) Brltannica'da yoklar, endeksinde bile adları geçmiyor. Brockhaus'un son baskısı (1994, 19. baskı), 31 ciltlik Büyük Sovyet Ansiklopedlsi (Ingilizce baskı 1983), Crand Larousse Universel (1989) ve Encyclopaedia Unlversalis'de (1990) de bu iki insanımızın adları yok. Mesaj açık: Bu ikislnin etkileri uluJararası büyük ansiklopedilere konu olabilecek kadar Türkiye dışına taşmamış. Resimden ve arkeolojiden anlamadığım için Osman Hamdl Bey hakkında fikir yürütemeyeceğim, ama HasanÂII Yücel hakkında biriki şey soyleyebilirim. Kanımca hem orijinal bir felsefeci, hem de orijinal (hem de çok orijinal) bir eğitimci olarak adının sayılan ansiklopedilere girmemiş olması kısmen bizim, kısmen de onların ayıbı gibi geliyor bana. Belki kızı Canan Yücel Eronat'ın hem Kültür Bakanlığı ve Yapı Kredi Yayınları'yla, hem de diğer yayınalarla surdürdüğü HasanÂli Yücel külliyatı çalışması ses getirir de bu büyük adamın gerçek değer ve etkisi takdir edilebilir. Ancak burada tarihçilerimize de iş düşüyor. Yücel hakkında kaliteli, ciddi dergilerde basılmış makalelere, uluslararası yayınevlerince basılan kitaplara (Mustafa Çıkar'ın o çok faydalı tezine rağmen) gereksinim var. Hem bu tür çalışmalar ulusumuzun uygarlık tarihinin de kilometre taşları olur (aklıma gelmişken: Bilmem uluslararası sitasyon endeksine burun kıvıranlar bundan ufak da olsa bir ders çıkarırlar mı?) Her şeye rağmen, ben listemin 9. ve 10. maddeleri olarak HasanÂli Yücel'i ve Osman Hamdi Bey'i yazmaya karar verdim. Bizim topluma olan etkileri, hem de olumlu etkileri, sanırım hiçbirimizin ifade edemediği kadar büyük olmuştur. Bir de Türkiye dışındaki Türkler var. O bu anketin konusu dışında. Bir liste de onlardan hazırlansa acaba hangisi oğır basar? Ama orada Türk tanımı sorun çıkarmaya başlıyor [ailesi Istanbullu, kendisi Istanbul doğumlu, Osmanlı vatandaşı, Robert Kolej mezunu, buyuk filolog ve felsefeci Cregorios Vlastos (19071991) k'ımin kendi hanesine yazılmalı?]. Ben biriki deneme yaptım. Karşılaştırmalarda bizi hep Atatürk'ün bizim listede olması kurtarıyor. Yoksa Fârdbî'lerle, alBirunî'lerle, Harold Lamb'in "askeriik san'atının tüm tarihteki en büyük üç hocasından biri" dediği Timur Gürgân'larla, Cazl Yaşargil'lerle başa çıkmak kolay değil. Neden değil? Işte bu anketin en önemli sonucu bu sorunun cevabının aranması olmalı. 680/5 Peki 30 yü soıura bu tartışmayı hangi düzeyde ve bilgilerle yapacağız? Deprem bilgisi 30 yüda ne kadak yol alacak? McKenzie 30 yü ıçerısınde depremlen onceden kestırebüırsek çok şaşırınm Bolgelemeyı çok daha ıyı yapabüecegız Hangı bolgenın ne kadar sallanacagını çok daha ıyı büecegız Ve onumuzdekı 30 yü ıçersınde büımden çok, büımın ogrettıklerının nasü kullanüabüecegı tarüsüacak Mesela memurlann ahlâksızlıgına, ruşvete vb nasü manı olunur, tarüsüacak Daha çok burüar uzerınde durulacak Bır de bır kost/ effect anakzı yapüacak Şımdıden herhangı bır bolgede hıç bır zarar gormeden depremı atlatabüecek bınalar yapabüıyoruz, fakat çok pahalı Dolayısıyla ıçındeküen oldurmeyen, ama zarar goren bınalar yapacagız Insanlan dıyehm kı erken uyan üe dısan çıkartıyorsunuz, ama bu sefer mal varlıgı elden gıdıyor bunu azaltmak gerekır Izmıt'tekı ınsanlan duşunun onumuzdekı 5 6 yüda kazanacak lan para, eskı evlerını tekrar yapmaya gıdecektır Burada bellı h kost/effect oranı yanlıs hesaplanmış yuzde 10 daha fazla para harcasalardı bınalarına, belkı yuzde 9O'ı hayatta olacaktı Ve bunlann yanı sıra butun Turk şehırlerınde deprem şartnamelerının çok ıyı uygulanmasına onem vermenız gerekır Marmara'da bir bölgede Dan Peter McKenzie, hiç kuşkusuz çağımızın en buyuk yerbilimcisidir. Levha tektoniği teorisinin kantitatif bir hale gelmesinde jason Morgan ve Xavler Le Plchon ile oynadığı rol nedenıyle kendisine yerbilimterinde Nobel eşiti sayılan Japon odulu verilmiştir. McKenzie teorik jeofizikten tektoniğe, petrolojiden jeokimyaya kadar yerbilimlerinin pek çok dalında önemli buluşlar yapmış, kıt'a tektoniği, çökel havzalarının gelişmesi, manto sorguçlarınm doğası ve manto/litosfer Hişkilerİnde devrim yapan makaleler yazmıştır. Uzun yıllar boyunca Cebelitank ile Pakistan arasında kalan AlpHimalaya sisteminin batı kesiminin faal tektoniği ve depremselliği ile ilgilenmiş, özellikle Türkiye'nin bu tektoniğin anlaşılmasındaki anahtar rolune, Ihsan Ketin'in çalışmalarını temel kabul ederek dikkat çekmiştir. « Prof. McKenzie batı Anadolu ve Ege Denizi'nin depremselliği hakkında pek çok makale yazmıştır. Son uç yıldır Cambridge Üniversitesl doktorandlarından BayJeffParke kısmen kendisinin idaresinde ve onun katkısıyla oluşturulmuş olan İTÜMTACambridge Üniversitesi işbirliği sonucu toplanmış sismik verileri, McKenzie'nin daha önceki geniş tektonik tecrübesi dahilinde değerlendirmektedir. Dan McKenzie 1942 yılında Londra'da entelektüel bir ailenin çocuğu olarak doğmuş, Cambridge Üniversitesi'ndeki fizjk Hsans öğreniminden sonra merhum Drummond Matthem ve Sir Edward Bullard'ın etkisiyle jeofiziğe geçmiştir. Dünyanın yerçekimi alanı ve manto konveksiyonu üzerine Sir Edward Bullard idaresinde 1967'de bitirdiği tezinden sonra, Cambridge Üniversitesi jeofizik bolumu oğretim uyesi olmuştur. Dan McKenzie daha sonra jeoloji, mineraloji, petrografi ve jeofizik bolümlerinin birleştirilmesiyle olusan yerbilimleri bölümünde hâlen profesör olarak görev yapmaktadır. Royal Society, Avrupa Akademisi ve ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyesi olan McKenzie'nin pek çok ödulunden biri de Londra jeoloji Cemiyeti'nin verdiği Wollaston Madalyasıdır. Merhum Prof. Ketin'in yakın dostu olan Prof, McKenzie 1998'de İTÜ'de 2. Ketin Konferansını vermiştir. Nobel eşiti madalyası var