Katalog

2008 yılından sonra bilgisayar dünyasında ne olacak? Zümrütten akisler A. M. C. Şengör Trafik sorunu ve üniversitelerin amacı Trafik sorunu hiç kuşkusuz ulkemizin en önemli sorunlanndn biridir. Her yıl bir savaşın yapabileceği kadar yurttaşımızın canına kıyar, daha pek çoğunun bedenen veya aklen sakatlanmasına neden olur. Sorunun kaynağı, insan becerisinin çok ustune çıkan becerilere sahıp motorlu veya bisiklet gibi motorsuz araçlara hakimıyetin ve bu araçları onların hareketı ıçin planlanmış bır yol şebekesi içinde kullanabılmek amaayla oluşturulmuş kuralların gerektırdığı bılgı, gorgu ve alışkanlıklann bu araçları kullananlara gerektiği kadar verilememesidir. Motorlu veya motorsuz taşıt araçlarıyla ilgili bilgiler iki turdur: 1) Aracın aksamı ile ilgili bilgiler: Orneğin, aracın motoru, frenlerinin çalışma yontemi, aynasının fiziksel ozellikleri, radyosu vs. 2) Aracın bir bütün olarak çevresiyle tepklleşmesini Ilgilendlren bilgiler: Orneğin, belirli bir ağırlıktaki bır araç, belirli bir hızda gıderken hangi mesafede durabılır? Bu kuru zemınde ne kadardır, ıslak zeminde ne kadardır? Araçta yuksek sesle çalınan radyo surucunun dikkatini ne denli etkileyebilir? Aracın içinde hareket ettiği yol şebekesi ve bunun kullanımını düzenleyen kurallarla ilgili bilgiler de iki turdur: 1) Yol şebekesi ve kuralların betimlenmeleri: Orneğin, haritaların, yol atlaslannın, trafik kuralları kitapçıklarının içenkleri. 2) Yol şebekesi ve kuralların yaratılışlannın arkasındaki , . , T ,., . . . . . . .. nedenler. Bu ikincilerin çok karmasık doğal, KUrUIOCOK iraTIK ÖOIlimU, sosyal ve psikolojik temelleri vardır. Bir diğer ÜİkCIVİZİn trof'lk ifade ile, trafik konusu disiplinlerarası bir . . . „ . , ,x,au;r,r M n konudur. Halbuki bu geniş ve karmasık konu SOrununil ÇOZeDUir ttlU ülke nüfusunun çok buyuk bir kesimine oğretilmek zorundadır. ABD gibi ülkelerde artık surucu belgesi nufus kâğıdı yerine kullanılmaktadır, zira bunun herkeste bulunacağı doğal gorulmektedir. Bu kadar geniş bir kutlenin, yukarıda anlatıldığı kadar kapsamlı ve zor bir konuda eğitilmesi başlıbaşına bir ihtisas konusudur. 24 Ekim 2000 tarihli Cumhurlyet gazetesinde bir haber okudum: TBMM Trafik Güvenliğini Araştırma Komisyonunun sayın üyeleri üniversitelerde tra~ fık bölümü açılmasını teklif etmişler; sayın YOK Baskanı dahaklı olarakItiraz etmif. Sayın Komisyon üyelerinin trafik sorununa eğitim yoluyla çozum aramaları son derece doğrudur ve pek sevindiricidir. Ancak onerdikleri yontem de o derece yanlış ve ulkemizin bu en yüce yönetim kurumunun çatısı altında yukseköğretim kavramının ne denli az bilindiği ve ne kadar yanlış anlaşıldığını sergilemesi bakımından da o derece düşündürucüdür. Universitede lisans düzeyinde, yani liseden sonraki dort yıllık eğitimde, doğa bilimleri ve sosyal bilimler hakkında temel bilgiler veren bolumler bulunur. Bu, Ortaçağdaki quadrivium (yani "dörtlü": Aritmetik, geometri, astronomi, müzik teorisi) ve trivium'don (yani "uçlü": gramer, mantık, hitabet) beri günümüzdeki fakülte ve bölümlere kadar dilimlenerek böylece gelmiştir. Bu temel bilgiler üstünde, disiplinlerarası bilgi ve beceri edinmek isteyenler ise yükseklisans ve doktora düzeyinde, kendileri gibi bir temel bilimden gelen değişik kökenli öğrencilerle birlikte öğrenim görüp araştırma yaparak bunu gerçekleştirirler. Yükseklisansta araştırma şartının mutlak olması, bu düzeyde eğitimin büytik ölçüde sorun çözme istikametine dönmüş olmasındandır. Öğrenci, kalıplanmış bilgi değil, bu tür bilgileri kullanıp geliştirerek, çözülmemiş problemleri halletmekle karşı karşıya bırakılır. Bu nedenle yükseklisans ve doktora düzeyinde üniversite, sanayi, ordu, toplumsal diğer bazı kuruluşlar gibi kurumlarla çok daha iç içe çalışır. Sayın YOK başkanı teklifin uygunsuzluğunu gösterebilmek için pek güzel bir örnek seçmiş: Çevre gibi disiplinlerarası bir dal, lisans düzeyinde ele alınmamalıdır; alınırsa pek çok şeyi pek az bilen bir işe yaramazlar ordusu oluşur. Bir diğer örnek jeoloji ve fıziğin bileşiminden oluşan jeofıziktir. Türkiye'de modern jeofiziğin kurucusu olan hocam ve dostum Prof. Dr. Kâzım Ergln yirmi yıl önce, jeofiziğin lisans düzeyinde bir bölüm olmamasını, jeofizîk lisansüstü ve doktora eğitimine fizik, matematik ve jeoloji lisansiyelerinin alınması gerektiğini soylerdi; hâlâ da aynı fikri tekrarlamaktadır. Tavsiyesine kulak asılmadığı için ulkemizde bır kuramsal jeofizik oluşamadığı gibi, gozlemini yorumlayabilen jeofizikçi sayısı da bir elin parmaklarından azdır. Trafik sorunu da son derece geniş ve karmasık, disiplinlerarası bir sorundur. Cumhuriyet'teki habere göre YÖK böşkanının itirazına milletvekilleri tepki göstermişler. Haksızdırlar. Yukseköğretim, ulkemizin güvenliğini ve geleceğini ilgilendiren en onemli sorundur. Bu konudaaralannda akademik unvanlıların az olmadığıkanun yapıalarımızın, hele hraştırma komisyonlarını oluşturanların, kendılerıni en güvenilir bilgilerle teçhiz etmelerinı ve eğitim ve araştırmayı asla ve asla kuçuk politık hesap konusu yapmamalarını beklemek en doğal yurttaşlık hakkımızdır. Her yerde yalnızca iyi niyet yeterli olmaz. 711/5 1 Moore kurallarıran gunluk yaşantımıza olan etküendır Mıkrochıp uretımmdekı gelışmelerın daha ılerıye goturulmesı tamamen yan ıletken 965 yüında elektronık alanmda ılen gelen ler teknolojısındekı ışlevlerın gelışımıne bağlı bır dergıde (LHectronıcs Magazme) Faırcdır Aşagıdakı tabloda Intel firmasının yülara hüd yarıüetken ureüm firmasınm araştiı gore kullandığı mıkroıslemcı ısmı, çalışma hızı ma grubu soruırüusu Gordon Moore ıle yapııhtıva ettıgı transıstor sayısı ve mıkrochıp uze lan bır soyleşıde, kendısınden nukrochıp en rmdekı hat genışlıgını (lıne wıdth) kullandıgı dustrısının gelecegı hakkında beklentüerının teknolojı ıle kabaca sunmuştur neler olduğu hakkında goruşlen sorulmuştu Bu venlerden Moore kurdllannı 2008 lı Bu soyleşmın yapüdıgı yıllarda nukrochıp enyıllara taşıyacak olursak, mıkroıslemcı ıçensm dustrısının yenı yapüanmaktd olduğunu vuı deta transıstor sayısının yaklaşık olarak 204 gulamakta fayda var Daha da ılen gıderek şu mılyon dolaylannda, mıkroıslemcı uzerındekı an dunyanın en buyuk nukrochıp uretıcüerınbır hat genışlıgı ıse 30 nano metre olması bekden olan Intel'ın bu soyleşıden uç yü sonra ku lenmektedır Mıkrochıp ıçerısıne çok sayıda ruldugunu (kurucularından bırı G Moore dur) transıstor süaştırmanın anlamı gelecekte boanımsatmakta yarar vardır Bu soyleşıde Moore yutlan gıtKullaıulan Teknoloji ve hat Zaman Mikroişlemci Çalışma Hızı MHz Eleman sayısı tıkçe kuçugenifliği (nano metre) (x 1000) len mıkroc1971 4004 0 108 23 hıp uretme 1978 8086 4^8 2 000 31 anlamı ıle 1982 HMOS 80286 816 110 1985 80386 1632 800 CMOS 280 ortuşmek1989 80486 3266 1200 tedır Uz1993 Porılıum(P5) 800 bıCMOS 66 133 3100 manlar ya1995 600 Pentıum Pro(P6) 133200 5500 rııletken 1998 Merced(P7) 166 200 250 14000 teknolojısı nm ılerıde bu gelışmelere cevap veremeyecegını bıldrrı 15 yıl ıçerısınde, yorlar Bır başka deyışle, Moore kuralının sonu•Bügısayarların daha guçlu, daha hızlı na mı gelmış bulunuyoruz7 Moore kuralı şup olacagını ve karmasık ışlevlenn hızlı bır şekü hesız bır doğa kuralı degıl fakat mıkrochıp urede çozumlenecegını, üm teknolojısınde tasanmcılann bır kabul ku• Bügısayarlarda bu gorevlen yerıne gerdlı olup onceden ılenkı yülarda mıkrochıp tıren mıkroışlemcüerın ıçerısınde bulunan tranıçerısındekı transıstor sayısınm belırlenmesıne sıstor sayısının gıderek aı tacagı ve her üa yılda ışık tutuyor Mıkrochıp uretırnınde gelışen tekbır, bır sonrakı mıkroışlemcının ıçerısındekı nolojı bırkaç santımetrekarelık bır alanın ıçıne transıstoı sayısının bır oncekı mıkroıslemcının mılyonldrca transıstorun sığdınlmasında şu ana ıçerısındekı transıstor sayısının yaklaşık ıkı katı kadar başardı olmuştuı Üerleyen yülarda bu olacagı, fakat fızıksel buyukluklerı hakkında gehşme, kudntum fızıgımn sınırlannddn çıkıp ıse şuphesı olduğunu büdırmıştı mesoscopıc fizıgı kapsamına gırecektu Basıtçe baktığımızda bır mıkroıslemcı, Mesoscopıc fizıgı, atom kadar kuçuk olınce bır sılıkon tabaka uzerınde çok kuçuk alumayan sıstemlenn fızıksel ozellıklerını ıncelemınyum yollarla bırbırıne bdğlanmış mılyonyen yenı bır alandır Mesoscopıc fizıkçüerı şu larca transıstorden oluşur Mıkroıslemcı ıçenan en kuçuk buyuklugu 10 nano metre (50 sındekı transıstorlerden hangılerının ne şekılde atom uzunlugu) olan elektronık devrelerın gerçakşacagı ılgüı yazüım taraundan anlayabüeceçekleşürüımlen üe ugraş vermektedır Bu kugı bır dılde mıkroışlemcıye soylenır ve boyleçuk nanometnk yapüann üerıde bügısayar ve ce programlanmız çalışmış olur elektronık teknolojısının yenı bır jenerasyonu olmalan beklenmektedır Alper Doğanalp , Doç. Dr. Hasan Amca 1 2 Moore Yasaları Moore un bu açıklamalan zaman ıçensınde kendısını dogrulamıs olup, bu soylevı Moore Kuralları olarak anılmıştır 1965 yüuıda Moore un araştırma grubunun lıden oldugu Faırchıld yan ıletken uıetım şırkeünde dunyanın en karmasık mıkrochıp ı 64 transıstor ıçermekteydı Şu an ıçın Intel ın Penüum III mıkroışlemcısı ıse 28 mılyon transıstorden oluşmaktadır Moore un bu kurdlları hıç şuphesız gunluk yaşamımızda etküer bırakmaktadır Omeğın pıyasa degerı 3000 $ olan bır bügısayar bır yıl sonra 1500 $'a, sonrasında da her geçen yıl degerı gıderek dusmektedır Bügısayarların oncelerı bıhmsel analız ler yapdırken gunlerce kendılerıne yuklenen programları sonuçlandnmak ıçın çalışmaları gerekmekteydı Fakat gunumuz teknolojısı bu zamanı hızlı bügısayorlaım gekşımı ıle kısalt maktadır Bu ve buna benzer bır çok ornek Bu nanometrık yapüann davranışlan şu an ıçın tam bır netlık kazanmamışür Dolayısı üe 2008 lı yülarda gelışmış mıkrochıplerın ureümını beklemek zordur 2008 lı yülardan sonra bügısayarların, bırçok gelışmıs mıkrochıplenn eş zamanlı ışlevlen (parallel processıng) üe oluşumu kaçınümaz olarak gorulmektedır Başka bır deyışle, daha hızlı bır bügısayar sahıbı olmak ıçın ıçerısınde çok sayıda mıkroıslemcının oldugu bır bügısayar satın almamız gere kecek Bu da fıyatların oldukça artması anlamına gelmektedır Dolayısı üe baş dondurucu bır hızda üerleyen bügısayar pazannda, 2008 lı yülardan sonıa bügısayaı fîyaüannda ınışlerın olacagını beklemek hayal olur 'DAIJ Bılqısayar VP TpknolojısıYuksek Okulu ügretıra Ooıevüsı 2 DAU Bdcpsaydr VB Tekııolo]isı Yuksek Okulu Murtuı i!