Katalog

Güneş, Ay gezegenler ve göktaşı yağmuru Kasım ayında gökyüzü olayları ve gök atlası üzerine özet bilgiler... Hasan H. Esenoğlu(') Güneş 31 Ekım ıle 22 Kasım 2000 tanhlen arasmda 23 gun boyunca Terazı (Labra) takım yüdızında kalan Gnneş, gokyuzunde gunluk yaklaşık 1 derecehk bılınen harekeüyle ılerleyerek 2329 Kasım arasında sadece 7 gun boyunca Akrep (Scorpıus) takım yüdızında ve 30 Kasım ıle 17 Aralık arasında 18 gun boyunca da Yılancı (Ophıuchus) takım yıldızında yer alacak Guneş, 2000 yılı ıçınde Yer'e 147 mılyon km ıle en yakın konumu na 3 Şubat'ta ve 152 mılyon km ıle de en uzak konumuna 4 Temmuz'da ulaşü Yer, Guneş etraündaJa dolanımındd Sonbahar ekmoksunu 22 Eylulde geçmışü, Kış gündönttmüne ıse 21 Aralık'ta ulaşacaktır I ve 30 Kasım'da Guneş sırasıyla yaklaşık 06 35 ve 07 09'da doguyor ve 17 00 ve 16.37'de baüyor Buna gore, Guneş sabahlan ay boyunca toplam 34 dakıka kadar geç doğarken akşamlan toplam 23 dakıka kadar erken batıyor Dolayısıyla Kasım ayı boyunca gunduzlerın kısalması toplam 57 dakıkayı bulmaktadır 1 ve 30 Kasım'da gunduz uzunluklan sırasıyla 10 4 ve 9 5 saat ıken gece uzunlugu ıse sırasıyla 13 6 ve 14 5 saatür Buna gore, 1 Kasım'da gece suresı gunduz suresınden 3 saat 12 dakıka kadar uzun olurken, 30 Kasım'da gece suresı gunduz suresınden 5 saat daha uzun olmaktadır dar yuksekte akşam saatlermden ıtıbaren gece ya nsı oncesme kadar gorulme suresı azalarak goreceklerdır Her ıkı gezegen yıl boyunca Oglak (Caprıcornus) takım yıldızmda kahyor 3 Kasım saat 16 00'da Neptun Ay'm 1 6 derece Kuzey'mde ve 4 Kasım saat 18 00'de de Uranus Ay'm 1 8 derece Kuzey'mde yer alacak Uranus ve Neptun ıle bırlıkte dıger gezegenlerm Guneş'e gore doguşbatış saatlerı çızelgede venlmışür Kasım aymda çıplak gozle kolay gorulebılecek parlak gezegenlerın konumları aşagıda verılmıştır Merkür, bıhndıgı gıbı sadece ufka yakm olarak ya Gu neş dogmadan once Dogu'da ya da Guneş battıktan sonra Baü'da gorulebılır Gezegen, Kasım ayının ılk beş gunu ufka çok yakm ve yenı ay evresıne yakın olmasmdan sabah lan gorolemıyor Sonrdkı gunlerden ıtıbaren ay sonuna kadar Guneş dogmadan hemen once Dogu tarafmda ufuktan yaklaşık 9 derece yuksekhkte gorulebılecektır Kasım'm ortaldrmdd 17 deıece yukseklığe kadar ulaşaca gından Merkur ıçın Kuzey enlemlerde en ıyı gorulme şartlan kasımm ortasmda meydand gelmış olmdktadır Gorulme suresı de ılk gunlerdp 20 dakıka ıken ay sonunda 1 saate kadaı çıkmaktadu Parlaklıgı aym başlannda +3 4 kadır ıken ılerleyen gunlerde 0 7 kadır pdrldklığma kadaı artacakür Merkur 17 Kasım'a kaddr Bdşak (Vırgo) sonrakı gunlerde Terazı takım yıldızmda yer ahyor Ay Kasım ayı boyunca Ay'ın evreleri resımde gostenlmış 1 tır Ayrıcd, Ay'ın 'yem Ay ve ' dolunay" evrelenne tam ulaşma saatlerı de belırtılmıştır Resımden ay'm yaklaşık 913 Kasım tanhlerı arasında 5 gun sureyle dolunay ve dolunaya yakm evrelerde kaldıgı gomlmektedu Dolunay bu tarıhlerde yaklaşık 12 7 kddır parlaklıgı ıle tum gece boyunca Ay ifi$ı ıle Yer'ı ay dınlatmaktadır Ay'ın evrelere karşılık gelen uzaklıklan ıle doguşbatış zamaıüarı şoyledır 3 Kasım'da saat 05'de ay Yer'e 404 361 km ıle en uzak noktdsında, 4 Kasım'da ilk dördün evresmde (13 27'de doguyor ve 23 32'de batıyor, gece yansma kadar gorulur), II Kasım'da dolunay evresmde (16 56'da doguyor ve 07 03'de baüyoı, tum gece goruluı) 15 Kasım 'da saat 01 'de Ay Yer'e 366 047 km ıle en yakm noktasında, 18 Kasım'da son dördün evresmde (22 23'te dogar ve 13 01'de batar, gece yansmdan ıübaren goruluyor), 26 Kasım'da yeni Ay evresmde olacak ve gorulemeyecek ve 27 Kasım'da Ay Hilal evresmde (bu tanh ayru zamanda Venüs, akşamlan Guneş battıktan hemen sonra 2 saat kaddr (gorulme suresı gıderek aıtarak) bır sure ıçm Batı taraunda ufuktan yaklaşık 13 derece yuksekhkte (fakat gıderek ar tarak) gozlenebüecekür Gezegen ılk dokuz gun Yılancı, sonrakı gunler Sagıttanus (Yay) takım yıldızmda kalacakür Venus'un parlaklıgı degışmeden 4 1 kadır parlaklıgında kalmaya devam edecek Durbunu olan okuyucular gezegenı şışkınay evresmde gorebılecekler Mara ay boyunca sabahlan gokyuzunde ufuktdn yetennce yukselerek (yaklaşık 30 derece kadar) gorulecekür Dolunay evresmde bulunan Mars sabahlan Guneş doguncaya' kadar yaklaşık 3 saat boyunca Guneydogu tarafmda Başak takım yıldızmda +1 7 kadır degışmeyen parlaklıgı ıle gorulecekür Jfipiter, ay boyunca Boga Cföurus) takım yıldızında akKasım ayının gok atlasını ıçeren ve 27 Kasım akşamı saşamlan bıraz geç saatten ıübaren tum gece boyunca ve Guneş at 17 00 ıübanyle gorulebılecek gezegenler (resımde kesıkh Ramazan'ın baçlangıcı) gorulecek doguncaya kadar yaklaşık 2 8 kadır degışmeyen parlakhgı ıle daıre ıle gostenlmış olan Guneş hatünın hemen yakınma bakıDogu tarafından ıtıbaren ufuktan gıderek artacak şekılde ortaruz) ve takım yıldızlar şekılde verılmıştır Bu tanh Ramazan ayılama 65 derece yuksekte gorulecek 13 Kasım'da saat 05'de Junm başlangıa oldugundan, Ay oldukça ınce hüal evresmde Cezegenler nerede? pıter Ay'm 2 derece Kuzey'mde yer alacak Guneybaüda ufuktan yaklaşık 10 derece yuksekhkte Guneş Durbun veya teleskopu olan okuyucular Kasım ayı bo Sat&rn, Jupıter'e yakm konumundan dolayı benzer şebatüktan hemen sonra kısa bır sure ıçm gorulecekür yunca Uranüıu (parlaklıgı +5 9 kadır) ve Neptün u (parlakhkılde Saturn de ay boyunca Boga takım yıldızmda akşamlan erAçık bır gokyuzu dılegıyle gı +8 kadır) Guney tarahnda ve ufuktan yaklaşık 30 derece kaken saatten ıübaren tum gece boyunca ve Guneş doguncaya (*) Asüonom Dr, Istankadar yaklaşık 0 3 kadır parlaklıgı 1 Kasım 30Kasım Stlı ] CHM Puw bul Unrversıtesı Fen FaDo^uş Batış Dogus Baüş ıle Dogu taraftndan ıübaren ufuktan kultesı Asfronomı ve 06 3S17 00 07 0916 37 Guneş gıderek artacak şekılde ortalama 65 Uzay Bıhmlen Bolumu 06 12 (16 44) 05 57(15 54) Merkuı derece yuksekte gorulecek Bu ua (esenoglu@ıstan(09 47)18 49 (10 25) 19 29 Venus gezegenden, bıraz daha yuksekte bul edu tr) 03 07 (15 25) ' 02 4 2 ( 1 4 12) Mars (gece yansma kadar) ve sonuk olanı Geçici adreı: Padova 18 34(0914) • (16 23)06 57 Jupıter Satum'dur. ».13 Unrversıtesı, Asıago Ast 18 05(08 17) (15 59)06 08 11 14 Gökt a V ı Yağmnrlan, Boga takım yıldızmdan yagan Tauridler ısımk goktdşı yagmuru 5 Kasım'da ve Aslam tdkım yıldızmddn yaqan Leonidler goktaşı yagmuru da 17 Kasım da en yuksek sayıya ulaşır Sırasıyla saatte yaklaşık 5 ve 100 goktaşı gorulebılır Oysa yagmur lar dışında gece boyuncd ancak 67 kadaı goktaşı gorulebılmektedır Taurıdlenn ve Leonıdlerm hızlan sırasıyla sanıyede 27 ve 71 kılometreye kadar ulaşır Taurıdler goktaşı yagmurunu ızlemek ısteyen okuyucular, ozellıkle 5 Kasım'da akşam saatlermden ıübaren tum gece boyunca ve sabaha kadar Dogu yonune Saturn ve Jupıter'm bulundugu Boğa takım yıldızı bol gesme bakabılırler Bu takım yıldız Kasım ayının gok atlasmdan da gorulebılır Leonidler goktaşı yagmurunu ızlemek ıçın ıse ozellıkle 17 Kasım tarıhınde gece yansmdan ıübaren Dogu ya ufuktan yaklaşık 15 derece yukseklıkteta Aslam takım yıldızı bolgesme baküabüır Meraklı okuyucular ıçm, Saturn goktaşı yagmurlarından Peneidler (Agustos) ve Geminidler (Aralık) genellıkle çok etialeyıcı gorunumlerde meydana geldıgmı soyleyebılınz n m n o c li YınlA* 01:11 m m (3 K Hangi gezegen ne zaman görülüyor? Goıunuşlerı ıubanyla gezegenler çızelgede ozetlenmışür Aynca, kasım ayının başında ve sonunda Guneş ve gezegenlerın doguşbaüş saatlen çızelgede venlrruştır Satuın Uranus Neptun (13 34)23 40 (12 51)22 36 (11 42)21 49 (10 59)20 45 rofizık Gozlemevı Italya (esenoglu@asrras pd astroıt) Sabah 1) Merkur (5 30 Kasım) 2) Mars (130 Kdsım) 3) Jupıter (1 30 Kasım) 4) Saturn (1 30 Kasım) 10 Akşam 1) Uranus (1 30Kdsım) 2) Neptun (1 30 Kasım) 3) Venus (130 Kasım) 4)]upıter (1 30 Kasım) 5) Saturn (130 Kasım) Gece l)]upıtet (1 30 Kasım) 2) Saturn (130 Kasım) 711/4