Katalog

hava ve toprak kurhlığı Dunyamızda en az 10 mılyon tur var ve uzmanların tahmınıne gore her yü 30 000 ını yok edıyoruz Bazı senaryolar 50 yıl ıçınde varolan turlerın % 50 smın yok olacagını ongoruyor Fılsız orangutansız dev pandasız gergedansız yunussuz kurbagasız bır dunya duşunun Wılson bu penyodu Yalnızhk Çağı olarak adlan dınyor Yaşam alanldrının kaybedümesı en buyuk problem Hawaıı de orıjınal orman alanının 2/3 u yok edümış ve 140 yerel kuş turunun ymsı yok olmuş Guneydogu ABDde yaşayan Fildişi Gagalı Ağaçkakan dd buyuk ıhtımalle yaşam alanının tahrıbı sonucu yok oldu BirdLife Izıternational m çalışmdsına gore dunya çapında varolan kuş turleıının % 12 sı yok olma tehlıkesı altında Botanıc Car dens Conservatıon Internatıonaldan Peter Wyse JackBon bıtkı turlerırun ıse 1/4 unun rısk altında oldugunu soyluyor Prımat kuzenlerımız ıse gıderek azalan tropık or manlar ve tehlıke altındakı ekolojık sıstemlere bagımlı ol duklanndan çok hassas bır konumdalar Prımatlann °( 20 sı onumuzdekı 20 yü ıçınde yok olma rıskı taşıyor Yok olma her zaman uzak bır olay değıl World Conservatıon Unıons Plant Conservatıon Commıteeden David Given, turlerın aslında burnumuzun dıbınde yok oldugunu soyluyor Tam olarak nelerı kaybettıgımızı bılemıyoruz çun ku yok olan turlerın % 901 tropık yagmur ormanlarında yaşayan bılınmeyen omurgasız hayvanlar (çogunlukla bo cek turlerı) Dunyamızın bıldığımız gıbı ışlemesını sagla yan şey boceklerm varlıgı Ingılız ekolog Norman Myers eğer tum bocek turlerırun yarısını kaybedecek olsak taıım sıstemımızın bır yıl ıçınde buyuk pıoblem yd Bazı senaıyolar, 50 yıl Içinde varolan türlerln % S0'%lnln yok olacagını öngörüyor Flblz, orangutansız, dev panda sız, gergedansız, yunussuz, kurbagasız blr dünya düsunün. şayacagını soyluyor Bızım hayatta kalmamız dığer turlerın hayatta kalmasıyla dogru orantılı Çalışmalar bır bolgede bıyoçeşıtlılık ne kadar fazlaysa o kadar çok değışık tur oldugunu ve çevresel degışımlere de o derece esnek olduklannı gosterıyor Ekologlar bır turu kaybetmenın sonuçlarının ne kadar buyuk olabüeceğını gormuşler Internatıonal Mycologıcal Instıtute un eskı yonetıcısı David Hawksworth herbır bıtkı turu yok oldugunda en az 15 başka organızmanın da kayboldugunu soyluyor Ekolojık sıstemlerm nasd saglıklı kalabıldıgını anla yabılmek ıçın bıyologlar bır ekosıstemın behrgın ozellıklerıne davranışlanyla şekıl veren küıttaşı tuılerı ıncelıyorlar Ornegın fil su çukurlan açarak ormandakı yolları belırgınleştırerek topragı yenıden doldurarak ve bır filın sın dırım sıstemınden geçmedıkçe çımlenemeyen tohumları sındırerek ekosıstemın dengesını koruyor Ancak maalesef bır turu kaybetmeden onun ekosıstemın anahtar bır parçası oldugunu anlayamıyoruz Pekçok olayda tehlıke altındakı bır tur az sayıda varolmaya devam ederken kuraklık gıbı beklenmedık kuçuk bır olay turun yok olmasına sebep olabılıyor Ancak ture bağlı olarak ornegın Amenkan trmsahında olduğu gıbı kampanyalarla tehlıke altındakı turlerı kurtarmak da mumkun Bazı organızmalar ıse dogal ortamlannda artık ureyemedıklen ıçın kurtanlamayacak durumdalar Ne yapmalı? Conservatıon Internatıonal ın başkanı Russell Mlttermeier, Eğer bırı Louvre Sarayı nı yaksa bu herkesı kızdıracaktır ancak aynı şey doganın Louvre una yapüdı gında kımsenın dıkkaunı bıle çekmıyor dıyor Bır turu hayvanat bahçesınde hayatta tutabılmek o turun yok ol masını onledıgımız anlamına gelmıyor Saglıklı bır gen havuzuna sahıp olabılmek ıçın bır turden yuzlerce hayvana ıhtıyaç var Ve tabıı kı dogal yaşam alanı da gereklı Bu yuzden hayvanat bahçesı bır rehabılıtasyon merkezın den çok darulaceze olabılıyor Tehlıke altındakı tum turlerı kurtarmak ımkansız ol dugundan Norman Myers seçıme dayalı bıı çozunı onerıyor Bıtkı turlerırun ° r 44 unu ve onemlı omurgalıların % 40 ını barındıran 25 bıyoçeşıthlık noktası (Dunya kara alanının % 2 sını kaplıyor) saptadı Bu noktalar Akdeniz, Yeni Zelanda, Güney Afrika run guney ucu Brezilya run buyuk bır bolumu ABD nm Pasifik sahilinı kapsıyor Myers sırurlı butçenın bu alanlarda harcanması haünde dolar başına en fazla turu koruyabılecegrmızı soyluyor On yıllık harcamalann ıse 500 mılyon dolar tutacagı tahmın edılıyor Olası kayıplan aklımıza kazıyabılmek ıçın E O Wıl son 100 den az bıreyı kalan turlerden oluşan Hundred Heartbeat Club ı kurdu Insanlar dışuıda hıçbrr dogal duşmanı olmayan Dag Gorılı bu lısteye eklenebüecek turlerden bırı Klubun dıger uyelerı Hawau kargası Çın ne hır yunusu ve Füıpuı kartalı Bu turleruı gelecegı duşunu ledursun aslında yuzlerce bureye sahıp turlerın gelecegı bıle beursız Sevil Duvarcı Dıscover Ekım 2000 711/19