Katalog

Yeni küreselleşme stratejisi bilç Dünyada ülkeler arası yeni ayırım, teknolojiye göre oluşuyor. Teknoloji üreten ülkeler aynı zamanda kalkman ülkeler. Türkiye teknolojiden uzak yaşayan ülkeler arası nda... leffrey Sachs (1) S hıç bır üışkısı yok, ne evınde teknolojı gehşürebılıyor ne de dışanda uretılen teknolojı lerı geürtebüıyor oguk savaşın sona ermesıyle dunya Teknolojıyle üışkısı olmayan bolgeleuzenndekı esh ıdeolojık sınırlar da rın sınırlan her zaman ulusal smırlarla orsona erdı Gorunuıde tum uluslar kutuşmuyor Bu bolgeler arasında Guney resel pazara açüdüar Ancak uluslar arasınMeksıka Orta Amerıka'nın tropık bolgeleda bu kez de teknolojıye dayanan bır aynm nne yakın olan bazı bolgeler And'lardakı oluşmaya başladı Dunyanın yalnızca kuçuk ülkeler Brezılya nın tropık bolgelennm bubır kesum dunya nufusunun yuzde 15 ıyuk bır kesımı Afrıka'da Sahra altındakı ul neredeyse tum dunyadakı teknolojık yenıkeler dagılan Sovyetler Bırhgı'nm Avrupa Uklen saglıyor Dunya nufusunun yarısı bu ve Asya pazarlanndan uzakta olan alanlan teknolojılerı ureüm ve tuketım ıçın kullanaHındıstan ın Ganj Vadısı'ndekı eyaletlen gıbılıyor Dunya nufusunun uçte bırını oluştubı Asya Kıtası nın ıçıne hapsolmuş bolgeler ran gerıye kalan kesımının ıse teknolojıyle Laos ve Kamboçya üe Çın ın çok PATENT HAKSIZUĞI ıç kesımlerınde kalan eyaletler yer alıyor Mudt olmayanlar % Mucltler % MHCfl Teknolojıyle üışkısı olmayan | And bölgesl En üst 5 (ozellıkle de tropık) bolgeler | Eskl Sovyetler Blr sonrakl 5 yoksulluk kapanına yakalanmış Dlğer mucltler Sahra'nın gUneyl durumda Tropık bolgelerde [Zj Diğerierl rastlanan bulaşıcı hastalıklar duşuk tarım uretkerüıgı ve çevresel yetersızlıkler bu bolgelerın en buyuk problemlerınden yalnızca bır bolumunu oluşturuyor Bu problemlen çozmek ıçın tekno lojık çozumlere gereksınım var Kımı zaman gereklı teknolojüer yurtdışında bulunabüıyor ama yoksul ülkeler teknolojıyı satın alacak ya da bunun hsansını ala cak kadar para bulamıyor Zaten genellıkle dışarıdakı bu teknolojüer de yoksul ulkelere uygun bıçımde bulunmuyor Yoksul ulke pazarlan araştırma ve gelışürme ıçın yetersız teşvıkler sunuyor Arük zengın ulkelerın bu gerçe gı anlamasının ve buna bır tepka vermesının zamanı geldı Dunyanın yeni sınırlannın sabıt kalmadıgına dıkkat edın teknolojıyte üışkısı olmayan bırçok ulke pek yakında teknolojıyı saün alan ulkeler halıne gelecek Bırkaç ulke ıse (Tayvan Guney Kore üe Isra ü) dunyanın bır numaralı teknolo jı ureten ulkelerı arasma gırdı bı le Ancak bu geçışler otomatik olarak gerçekleşmıyor Teknolojıyle üışkısı olmayan ulkelerde yaşayan 2 müyardan fazla ınsanın da kureselleşmeye katkıda bulu nabümesı ıçın uç tane şeyın ger çekleşmesı gerekhdır Oncelüde teknolojı gudumlu yeni kuresel ekonomıde teknolojü< degışım ve ekonomık buyume analızlenne cografya kamu saglıgı ve ekolojı de kaülmalıdır Hancısı hukumetler başka ulkelere yaptıkları yardımlar konu sunda daha dıkkatlı olmalıdır, daha mantık ü yardımlar yapmalıdır Uçuncu olarak uluslararası yardımlar arünlmalı ve yardım yontemlerı yeni bır bıçıme sokulmalıdır Çokuluslu şırketler bınncı dunya unıversıtelen üe büım kuruluşlan bır araya gelmelıdır Aynca kuresel kalkınmaya parasal destek saglayan resmı kuruluşlarda (IMF Dunya Bankası Je bazı BM daırelerınde) re formlar yapümalıdır Küreselleşmeyi yeniden gözden geçirmek Kalkınma geleneksel anlamda fizıksel sermaye üe emegın bırüamı şekhnde ele alınır Iyı ıdare edüen yoksul ülkeler bu baglamda avantajıdır Sermaye sınırlı olmakla bırlıkte yeni yatınmlardan elde edılen kârlar yuksekür Dolayısıyla bu kârlar tasarrufu teşvüc eder ve dışandan yabancı sermaye gırışıne zemın hazırlar Boylece zengın/yoksul arasındakı uçurum kapanır Bu surece yakınlaşma adı verüır Ancak teknolojının sermayede oldugu gıbı yakınlaşması kolay degüdır Teknolojık yenüıgın yol açügı kârlüık ekonomık olçek üe baglantüı oldugu ıçın üerı teknolojüere sahıp olan bolgeler teknolojık yenüıkler gelıştır mek konusunda daha avantajlı bır konuma sahıptır Yeni duşunceler genellıkle daha once var olan duşuncelerın yeniden farklı şekülerde bır araya geürümesıyle uretüır Dolayısıyla duşunce açısından zengın olan çevreler teknolojık yenüüderı bır tur zıncırle me tepkımeyle gehştırırler Ancak tipkı nukleer tepkımelerde oldugu gıbı once kntık kutlede1 duşunceye ve teknolojıye gereksınım vardır Aynca yenüüder gelışürmek ıçın olan teşvüc pazann boyutuna bağlıdır Yeni teknolojüer gelışürmek ıçın sabıt harcamalar yapmak (ARGE gıbı) gereklı dır Daha buyuk bır pazar bunu çok daha ıyı karşüayabüır Yenüüderın kamu yaran açısından ele alınması (başka bır deyışle yeni duşuncelerın butunlugunu bozmadan tekrar tekrar kullanüması) başka sorunlara yol açar Serbest pazarlar yeni teknolojüer gelışürmek ıçın yeterh degüdır Yeni buluşlann yapüabümesı ıçın destekleyıcı kuruluşlara da gereksınım vardır Tıcaret alarandakı yenüüder bugun genellüde hem temel büımsel goruşlenn hem de uygulamalı muhendıslıgın urunudur Temel büımsel goruşler uruversıtelerde ya da kamu laboratuvarlarında uretüır Uygulamalı muhendıshk kâr amaçlı ozel şırketlerın elındedır Yeni buluşlann yapüabümesı ıçın akademının hukumetın ve sanayının bır arada çalışması gerekhdır Bu bırhktelıge verüebüecek en guzel omek Internet'ür Gelışmekte olan ulkelerde oldukça verımh olabüecek bu ışbırlıgı gorulmez 3 Bunlann ıçınde yalnızca bırkaç hukumf büım danışmanı vardır Eübette bunun nuçlan oldukça can süacıdır 1995 yüı rakamlarına gore her bırının nufusu r yondan fazla olan 48 tane ulke var ve bu sanlann en az yansı tropüc bolgelerde yt yor Ancak toplam 750 müyon ınsanın ya dıgı bu ülkeler patentlerı 1997 yümda bancı mucıtierce aknmış 51 000 Amerıl patenünden yalnızca 47 tanesını satın al< Elbette ekonomının teknolojık ka] sıtesı yalnızca teknolojık yenüüdere de bu teknolojüen dışandan alabüme kapc tesıne de bağlıdır Bu ancak uç ana yı temle saglanabüır Ülkeler sermaye ve tı nolojıyı ya da tuketıcı eşyalannı (cep te fonlan faks makınalan kışısel bügısayaı gıbı) ıthal edebüırler Teknolojının paten alabüırler Ya da dogrudan dış yannma nelebüırler boylece kendı teknolojısı patenünı ehnde bulunduran çokuluslu g şımcüer ulke sınırlan ıçınde ureüm yapa lır Her uç durumda da ülkeler teknolo ıthal edecek parayı karşüayabümek ıçın racat konusunda başarüı olmalıdır Bırçok ekonomıst gelışmekte o ulkelerın teknolojıyı dış ulkelerden alab cek durumda oldugunu varsayar Ancak çok ıyımser bır duşuncedır Teknolojı h. gı yontemle geürüırse getırüsın, her zarr cograü koşıülar buyuk onem taşır Teknc jıyı başanyla ıthal edebüecek ülkeler 1 yuk pazarlara ya da temel denız rotalar (ya da bunlann her üasıne de) yakın oln lıdır Teknolojı Meksıka'ya ya da Avrt Bırlıgı ulkelennın komşulan olan Poloı ve Macanstan a ya da Çın ın sahü kesım rıne Sıngapur a Hong Kong a Guneydc Asya nın lıman şehırlerıne ve Guney H dıstan ın kıyı eyaletlerıne ulaşabüıyor 1 cak bu teknolojı, çok uzaktakı daghk 1 sımlere (And'lardakı ulkelere) karanın ıç de hapsolmuş gelışmekte olan ulkeU 711/12