Katalog

Olay bilimciyi, kişi tarıhçiyi ilgilendirir A. M. C. Şengör S ayın Yaman Oıs'un 640 sayüı Cumhurlyet Bilim Teknik'te "Zumrutten Akısler" koşemde çıkmış olan ve YOK Başkanı Sayın Prof. Dr. Kemâl Gürttz hdkkındakı yazıma gonderdıgı eleştınye cevap vermek tatsız bır gorev Sebep, Sayın Ors'un tartışmasırun buram buram polltika ve blrey kokması Halbukı benim yazınun amacı, polıtıkacılara "Elınızı yakamızddn çekın" demekten ıbarettı Benı Cumhuryet Bilim Teknik'te yazı yazmaya davet ettıgı zaman, Orhan Bunalı ük yazımı yazmadan bana çok sıkı bır dustur çekmışu Bu dusturun en onemlı maddesı, yazüanmda polıtıkadan uzak durmamdı Orhan bana Turkıye'dekı polıtık dunya üe büım dunyasının, poktık dnşunce ıle bılımsel duşuncenın farklannı anlattı "Sakın o bataklığa gırme" dedı "Boğulursun, senı ben de kurtaramam Bak Faad Köprülü'ye ne oldu Bır büım devı once kendısınden çok de gersız polıtıkacüarın mdskarası oldu, sonra halk ıçmde rezıl oldu" Ben bu ogudu tutmaya hep ozen gosterdım Onun ıçın, ornegın 12 Eylul hakkındakı soruya, Sayın Ors'un affına sıgınarak, hıç degınmeyecegım 5 NOKTA BEŞ YANIT Gürtiz'le HasanAli Yücel'i kişi olarak karsılastırmak! Buna herhalde once Guruz'un kendısı guler Guruz, HasanÂlı Yucel'e duydugu saygıyı en açık ortaya koymuş egıumcımızdır son otuz kırk yıl ıçınde herhalde Once bana O'nun hakkında kıtap yazdırdı, sonra bu kıtabı bedava olarak egıüm fakultelerıne dagıttı Ardından Istanbul Unıversıtesı'nde bır HaıanÂli Yücel Egitim Fakültesi oluşturulması ıçın faahyete geçtı Gürüz'ün kapasitesi HasanAli'yle kıyaslanırsa ne kadardır? Sayın Ors'un bu sorusuna venlecek tek cevap HasanÂlı'nın cumhurıyet tarıhımızde Ataturk'ten sonrakı en buyuk dehâ oldugu hakkındakı sarsılmaz kanaatımdır Gürüz'ün kendi kapasitesi hakkında ise ulkemızın doga büımcüerının duayenı olan Prol. Dr. Erdogan Şuhubi'nın bır sozunu buraya almakta belkı ya rar vardır Guruz TUBITAK Başkanlıgı'na atandığı zaman, o an Turkıye'de bulunabılecek en guçlu büım adamı takımını etrafina toplamıştı Bu nedenle de sık sık "Sızlerın yanında ben büım adamı falan degüım, etraümdakılerın de en aptalıyım" dıyerek kendınce bızlere ütıfat ederdı Erdoğan Bey'ın bu sozlerın dogru olmadıgını duşundu gunu ve bu nedenle de Kemâl'e kızdıgını büıyordum Bır gun, kendı odasında ben ve Guruz üe baş başayken Ke mâl gene buna benzer bır laf edınce, Erdogan Bey patladı "Bana bak1 Bu lâfı soyleyıp durma, çunku dogru degü Sen etrafında buyuk bılım adamı sandıgın bır suru adamdan çok daha kalıtelı büım adamısın, zekâya gelın ce, eh etrafındakı belkı bırüa kışı harıç, hepsının de en zekısısm Büım ıdaresınde hıçbırımız senın elıne su do kemeyız Senın şu TUBITAK başkanlığm Turkıye ıçın çok buyuk bır firsatür" Bu zügıt uzerıne Kemâl gıttı hayatında belkı de ük defa kendı atıf endeksı kayıtlarına baklı, onu bazüarıyla karşüaştırdı Gerçekten Erdogan Bey'ın haklı oldugunu buyuk bır hayretle ve kendı ıfadesıyle "uzuntuyle" gor du Gelelim Gürüz'ün TÜBÎTAK başkanlığından önceki faaliyetine. Tek bır gun bunu merak edıp mcelemedım Guruz'u TUBITAK Başkanlığı'nda tanıdıgım ıçın, daha oncekı uygulamalannın kokten değışık olabı 648/16 lecegıne TUBITAK başkanlıgına atanır atanmaz kafasına bır şey duşmuş oldugunu sanmadıgım ıçın hıç ıhtaıal vermedım Bana Guruz'u şımdüa TUBITAK Başkanı Prof. Dr. Namık Kemâl Pak tanıştırmıştı Pak bır gun telefon edıp TUBlTAK'ın duzelecegını soyledı "Kemâl Guruz başkanlıga atandı" dedı "Kımdır bu adam9" Adını hıç duymamıştım "Çok ıyı çocuktur" dedı sadece Pak Eh, bu durumda ne yapüır? ITU'nun en saglam bügı bulunduran kaynagına gıdüır Ben de oyle yaptım, sevgüı Hocam Prof. Dr. Dr. M. Cengiz Dökmeci'ye gıdıp sordum "Hocam kunın nesıdır bu Guruz 7 ' "Vallahı, Efendım ben kendısını tanımam" dıye soze başladı Cengız Bey 'Yalnız bak sana şu kadannı soyleyeyım Bu Bey Trabzon'da rektorken en çok gencı yurt dışına doktoraya, mastere gonderen rektordu Bır ıkıncı tarafı da, profesor olma aşamasında en çok adamı da çaküran rektordur" "Hocam bunlar çok ıyı referansa benzıyor" dedım, gulerek Cengiz Hoca odayı terk etmek uzere ayaga kalkmıştı, Sonra akbma Trabzon'da jeolojı bolumunun rektorle sureklı bır surtuşme halınde oldugu geldı Guruz oradayken Gozumun onune oradakı jeolojı bolumu gelınce, şarap kontrolu yapan Bektaşının o şaşmaz mantıgı ıle, Guruz'un cıdden ıyı bır rektor olmuş olması gerektıgını duşundum En son üniversitede demokrasi konusuna değinecegim. Bu konuda da gene bır omekle başlaya yım Guruz TUBITAK Başkanı olur olmaz ITU Rektoru Prof tlhan Kayan'ı arayarak uraversılenın desteğını ısternış Tecrubelı tlhan Bey de kendısıne ıcraaünın akücılıgı derecesınde iTU'nun destek olacagıru vaat etmış Arkasından o zamana kadar hıç tanışmadıgım Guruz, ITU'nun elıt büım adamlanyla tanışmak ıstedıgını soyledı Once Erdogan Bey'e gıttık Erdogan Hoca, uzerınde Ihsan Dogramacı golgesı duran Guruz'u pek soguk karşüadıydı Ama Guruz anlatukça, Hoca heyecanlandı, once karşı odadakı Prof Dr Hümı Demırdy çagnldı ve sonunda ıstenen destegın verüecegı sozu telâffuz edüdı Ertesı gunku genış toplantı gene aynı havada geçtı, ra hatsız olan Prof Dr Mehmetçık Bayazıt harıç herkes faal katüımlı destek vaat ettı ve bu vaadını tuttu. Guruz, ıkı gun ıçınde ITU'den ıstedıgı tum destegı almış ve kendı fıkırlennı en ehlı yetlı kışüerle yapüan tar nşmalardd test etmış ola rak Ankara'ya dondu Guruz'un demokrasi anlayışını bundan daha guzel bır ornek gostere mez Guruz tum TUB1 TAK başkarüıgı esnasın da bu tur beyın ürtınala nyla, ışlerı oylatmadan laçkd etmeden en ıyı şe kılde goturmuş, batmış olarak devraldıgı TUBI TAK'ı bırkaç ayda tarı hınde gorulmedıgı şekü de ayaga kaldırmışür nusunda Gürüz'le tam anlaşamıyoruz, zıra benım ve büımdekı yerlerı urunlerıyle belgelı bazı dostlarımın kanısınca Gürüz her seye rağmen fazla demokrat ve yumuşak. Bız üniversitede oncehgın demokrasıye degü çağdaşhga, merıtokrasıye verümesı gerektıgını burada uretmeyen, duşunmeyen, hocalıgı akşam ezberle, sabah anlat veya pıyasada ış koşturmak ıçın bedava kartvızıt şeklınde gorenlere en küçük bir söz hakkı verilmemesini savunuyoruz Çagdaş ve merıtokratık bır unversıte dogası geregı demokrat da olacaktır Ama demokrat bır unıversıtenın çagdaş olacagı, YOK'den once de var olan demokraük unıversıte musveddelenmızın gosterdıgı gıbı, hıçbır şeküde garantı degüdır (Bu konu dakı daha genış füarlerım ıçın bkz Şnhnbi, E. S. ve Şengör, A. M. C , 1992, Çagdaş bır unıversıte nasü olmalıdır? Cumhurıyet, 69 Yü, no 24388, 15 Temmuz 1992, s 16) Guruz daha Amenkanvâri seçmene karşı dogrudan sorumlu ancak bu çerçevede "olabüdıgınce" elıtıst bır sıstemı savunuyor YOK'un şu anda taruştıgı doçentlık terfüerınde ktülanüacak knterlerlere bır ornek olarak bakalım Bunlar geçmışın akılsız laçkahgına karşı onerrüı bır adım olmasına ragmen benım kanımca komık Doçentlık jurısmde gorev alacak hocalardan 2 üâ 10 arasında atıf ıstenıyor Guruz "ben l'e büe razıyım" dıyor Bızler ıse bunun gulunç oldugunu, omru boyu ydlnızca konusuna gore üa veya on atıf alabümış bırısının degü doçent hakemlıgı yapacak profesor, yardımcı doçent bıle olamayacagını, olmaması gerekhgını, olmuşsa unıversıtenın zaten muflıs üân edümesı lâzım geldıgını anlatmaya çahşıyoruz tlerlemenin kaplumbaga adımlanyla degil, Atatürk'ün yaptıgı gibi büyük sıçrayıslarla olabileceğini söylüyoruz. Bunun ük adımı nm da gucu ıyüerın elınde toplamak ve kahtesızı sıstemın dışına atmak olması ıcab ettıgını ıddıa edıyoruz Fakat Guruz bu tur koktencı tedbırlere sıcak bakmıyor Guruz'u bu derece hoşgorulu olmaya ıten başka nedenler var mıdır' Belkı egıtım dunyamızın her büenı urkuten korkunç kalıtesızlıgı kendısını umıtsızlıge ıtelıyor Belh ulkedekı nufus hareketlennın polıtıkacüar uze rındekı oy baskısını duşunmek zorunda oldugunu hıssedıyor Iyı büdıgım tek şey varsa o da, arkadaşım Kemâl Gürü«'un Ankara'da çok bunaldıgı zamarüarda AnıtKabir'e donup orada yatan adaşı ve hemsehrisiyle sessız ama ıçten bır sohbete dcüıp gırugıdır En azından Mustafa Kemâl'e ve onun ideallerine olan bağlüıkta, Kemâl'in dâhi selefi HasanÂli Yücel'le bir toplulukta oldugundan hiç kimsenin kuçkusu olmamalıdır. Farklı görüşlerdeyiz Buna rağmen demokratik idare ko