Katalog

çapında beş büim adamı daha aynı ödüle layık goruldü. Soz konusu odul, biüme ve bu yolla Avustralya'nın ekonomık, sosyal ve çevresel kalkınmasına onemli ölçüde katkıda bulunan kişilere verüiyor Dr. Akçelik'in yaklaşık 20 yüdan berı çalıştıgı şırket olan ARRB TYansport Research Ltd., yol ve ulaşım sanayii için yüksek teknolojık donarum ve bügisayar programlan sağlıyor. Şırketın uzmanlık alanlanndan bırı olan trafîk mühendısligı ve yonetimi konusunda, Dr. Akçelik onemli bir araştırmacısı. Dr. Akçelik'in araştırmalarının en büyük sonucu SIDRA program paketi oldu. Bu program trafık mühendıslerine yol kesişme noktalannın tasarımında onemli çapta yardım sağlı yor. SIDRA bugün 60 ulkede binin üzerınde kurum taralindan kullanılıyor Dr. Akçelik'e Avustralya'nm en saygın bilim ödullerınden birinı kazandıran araştırmaları, dünyarun pek çok ulkesindeki suruculere yolculuk suresinin kısaltüması ve çevre kirlüiginin azaltüması gıbı konularda yararlar saglıyor. Dr. Rahmi Akçelik kimdir? Dr. Rahmı Akçelik 1944'de Istanbul'da dogdu. Istanbul' Teknik Üniversitesi'nden 1968'de Inşaat Muhendisi olarak mezun oldu. Ingiltere'deki Leeds Universitesi'nde Ulaşım Muhendisligi alanında doktora yaptı. Daha sonra Karadeniz Teknık Universitesi'nde bir sure hocahk görevinde bulundu. 1975 yılında ailesi ile birlikte Avustralya'ya geldi. ETİKETLERDEKİ ÜRÜN HİLELERİ Tüketiciler tarafından düzenli olarak satın alınan ürünlere, bilimsel adlar veriliyor. Rafları süsleyen "LC\" probiyotik yoğurtlar, "Q10" bakım kremleri ecza ürünlerini çağnştırmakta. Eskiden berı kullanılagelen sıradan unınler, yeniden isimlendirüerek, ruketıcüere daha cazip hale getirümeye çalışılmakta. Urun markalannda kullarulan bu hile, "Scientifıc Trend" olarak adlandırüıyor. Son zamanlarda, vitamin jolesi "energyPlasma, Nike ve Puma tarafından urettiklen spor ayakkabüarı da "Air Zoom Sterlıng" ve "Cell Endurado" gibı ısımlerle satışa sunulmakta. Juvena, yülardan beri sattıgı bir bakım kreminı "Rejuven O10" olarak degiştirirken, Azuro firması da, parfümlerin üzerınde de "Chrome" etiketi iiliştirmiş. Bu konu uzerinde araştırma yapan Andreas Steinle, urunlenn asbnda eskilennden farklı olmadüdarını, sadece isımlerinin degiştigını one surmekte. Steinle bu olayı rasyonaliteye yoneliş olarak degerlendiriyor. Çünkü teknik, akılda kalıcı ve telkin edicidir. Aynca tuketiciye urun hakkında kesin bılgı verır. Yülardır süregelen çevreci duşünce akımının yerine, farklı bir ideoloji kaçınümaz hale gelmışti. Degişim ük olarak sofralara yansıdı. Geleneksel kaymaklı yogurdun yerini, lac tobasü kulturuyle hazırlanmış probiyotik yogurt "LC1" aldı. Artık onemli olan urunün tadı degil, mıdede iyi hazmedüip edüemeyecegi. Steinle, ıyi adlandırümış bir markanın . tüketıcüer uzerinde dahı iyı bir etkı yarattıgına inanıyor. Araşurmacüara göre, tüketıcüer zaten daha çok duygulannı okşayan urunleri tercih edıyorlar. Givenchy fırmasının pazarlama uzmanlan da bunu fark etukleri için, son olarak urettüderı erkek parfümüne "Pi" adını vermiş,ler. 3,1415 sayısının formul ışaretı olarak bilinen "Pi", tuketiciye ükbakışta "Sonsuz erkekügi" çagnştınyor. TranspiranzAspırant gıbi üave isimler, ıse, adeta "Buluşçunun rolunu" ıfade etmekte diyor, pazarlama muduru Stephane Prevıdi.. Marka isımlerı, dogrudan dogruya rakıp urunler arasındaki farh yansıtmak için de kullanılmakta. "HydraDetox" adlı bakım kremiyle tuketiciye verümek istenen mesaj ise şoyle: Krem cüdi zararlı maddelerden arındırır ve gereken nemi saglar. Teknik isim, ürünlerın yararlan ve etküeri hakkında tuketiciyi "ciddi" bir biçimde aydınlatmakta. Yanı urun isimleri tuketiciye eglendirmek için degü, bügüendırmek için düşünülmüş. Bakım kremınden çok bir ecza urununü çagnştıran kremler, sanki büimsel araştırma yoluyla geliştirüdıgı ızlenimi bırakmakta. Dogrudan dogruya laboraruvardan çüonış güoı sunulan bu ürünlere, aynca onceden test edilmiş görunümü de verilmekte. Reklam sektöru, ortaya çücan "büım vırusu" nedeniyle yeni atüımlar peşinde. Düsseldorf'taki Grey reklam ajansının muduru Bernd Michael "Rekabet gitgide zorlaşmakta, tuketicüer artüc daha çok gerçek bügüerle ügüeniyorlar ve urunleri daha dıkkatli inceliyorlar" dıye yakııuyor. Reklamcı bu yuzden yeni çıkan bir diş macununu "Odol Med 3" olarak adlandırmış ve renkli resımlenn yerıne "3 etküi profüaksı"nın (koruma) ne oldugunu açüdamayı uygun bulmuş ve bu kampanyadan sonra, Odol diş macunlan en çok satüan urunler arasında ük sıraya yukselmiştı, Sayfa haberleri: Feza Akça Nilgün Özbaşoran Dede T 637/7 Altı milyon yıllık bozunma Kesin olmamakla birlikte, insan toplumunu etkileyen çogu hastalıgın, gelişen yaşam koşulları nedeniyle dogal seçimdeki gevşemeden kaynaklanması söz konusu. Bu da, altı milyon yıllık yavaş bir genetik bozulma mirası haünd karşımıza çıkıyor. Yaşamlannı sürduren en yakın akrabalarımız olan şempanze ve gorülerde oldugu gibi, insan genomunda da gözlenen alışümadık oranda yuksek genetik mutasyon hızına ilişkin kanıtı, Edınbuıgh Üniversitesı'nden Peter D. Keightley ve Sussex Üniversitesi'nden Adam EyxeWalker, Nature dergisinde yer alan araştırmalarında açıklıyorlar. Genlerin seçıminde, mutasyonlann birıkme hızını inceleyen araştırmacüara gore, mutasyonlann pek azı avantajlı olurken, çogunlugu, işlevleri bozmaları açısından olumsuz olmakta. Bu tur zarar verici mutasyonlar altında hareket eden organizmalar, bu mutasyonlan taşımayanlara göre daha çok daha az sayıda üremekte ve sonunda, zarar verici mutasyonlar, toplum içinde yitip gıtmekte iken, avantaj saglayan mutasyonlar yaygın hale gelmekte. Nitekım, dogal seçimin temelinı de bu oluşturuyor. Bu arada, pek çok mutasyon da, farklüıga yol açmıyor. 'Notr' mutasyonlar adı verüen bu tur mutasyonlar, zarar verici olmadıkları için, dogal seçim tarafından fark edümezler ve genom içinde birıkırler. EyreWalker ve Keıghtley 143 adet belırgın mutasyon saptadılar. Bu mıktar, yaklaşık alü milyon yü once, insanın şempanzeden aynldıgı andan bu yana soz konusu olan bir degişim mırasını betimlemektedır. Ancak, araştırmacüar, elde ettıklerınden daha fazla, yani 231 adet mutasyon beklerken, daha az sayı ıle karşılaştılar. Bu 88'lik fark, altı milyon yü içinde yok olan zarar verici mutasyonlan betımler. İnsan genomunda 60 bin gen oldugu ve insanın ortalama 25 yaşında uredigi var sayılırsa, her nesil için insan başına 1.6 oranında yeni zararlı mutasyon soz konusu olmaktadır. Degerler, şempanze ve goriller için de benzerdir. Ancak, bu degerlerin düşük tahmin edilmiş olma olasüıgı da bulunuyor. Eger, ornegin, insan genomunda 60 bınden fazla gen bulunuyorsa, zararlı mutasyon oranı artar ve kolaylıkla, ikı katına ulaşabüir. Sonuçlar, aynca, dogal seçimin zararlı mutasyonlara karşı tepkısinin, altı yü boyunca oldukça zayıf kaldıgını da göstermektedir. Bu da, ınsan nufusunun ya bir ya da daha çok sayıda ciddı elenmeden geçtigini, ya da, belli bir nesü içinde, yalnızca kuçuk bir oranın genlerını bir sonraki seçimin hesabma artar. Sonuçta, insan nufusunda, hafıfçe zararlı mutasyonlar sabıtlenmış olabüir Ancak, bunun insan saglıgına olan etküerinı, henuz bilinememekte. (nns. FA)