Katalog

>kluğu da... fohn D. Rockefeller 1870 yılında Standard 011 Company' yl kurarak petrol pazannı ele geçlrdl. Ve o gün lerin Blll Catesl hallne geldi. lıyctlcrınde sıklıkla karşüaşüan bır dururnur Açüan kuyuların yanya yakın bır kısmıın boş çıkmasını normal karşüayan petrol ırketlerı, derın denızlerde geıçekleştırılen etrol arama çalışmalarıru ıyı bır yatvrım olaîk degerlendırıyor Teknolojik gelışmeler en elverışsız 'Oİgelerde büe petrol aranmasma ızın verıor 10 yü once Newfoundland kıyüanndakı ondaj çalışmalannda ancak 60 metre de ınlıge kadar ınüebılıyordu, çunku aysberg n daha derinlere ınmeyı engellıyordu »erken petrol şırketlerının gorevlendırdıgı ıuhendısler 4 mılyar dolara Hıbernıa adı erılen bır platform ınşa ettıleı Platformun ıbındekı 650,000 tonluk beton ve çelıkten apüan 16 uçlu yüdız platforma yaklaşan ysberglen uzaklaşünyor Hıbernıa'nm 150 yü ıçmde 615 mılyon varıllık bır uretırn jğlayacagı duşunuluyor Bu, petrol rezerv*rı 200 rnılyar varıle ulaşan Suudu Arabıs ın ıle karşüaştırüdıgında onemsız bır mıkır gıbı gorulse de, petrol şırketlerının en elerışsız koşullarda büe petrol çıkartabüdık;rını gostermesı batamındarı onem kazanıor "Insanlar hâlâ petrol sanayunı, 19 Yuzıl'ın gerı çalışrna koşullarında ışçüerın oraa burada gelışıguzel delıkler açtıgı bır en ustrı olarak duşunur" dıye konuşan Yergın, Oysa petrol endustrısı, bügısayar teknolosını savunma sanayıınden sonra en fazla ullanan faalıyet aldnıdır" dıyor Petrol yer abugunun çatlakları ve boşlukları arasında er aldıgı içın, tıpık bır kuyudan elde edılen etrolun yuzde 70'ı yeraltında sıkışıp kaluştır Boylece bır kuyunun venrnını arttıran n ufak bır teknolojü< gelışme, uıetımde buuk patlamalara yol açar Buyuk petrol şır etlen, bugun, 3D sısrruk gomntuleme ve 'ügısayar kontrollu sensor'lardan yararlanaîk kuyunun ıçındekı petrol ceplerının yerıı tespıt edebüıyor Tuketıcının kullanımına sunulan petrol ııktarını arttırmamn bır yolu da dogal gazı ıenzın ve motorıne çevırmektır Dogal gaz, ülardan berı elektrık uretımmde ve evlerde îitma kazanlannda kullanüıyor Alaska pet3İ havzasında ıse kuyulardakı basıncı arttırıak ıçın dogal gaz gerısıngeıı topraga lompalanıyor Nıjerya ve Ortadogu'da ıse teşe verüıp yakılıyoı Ancak kısa bır sure onra bu uygulamaların tarıhe karışacagı duşunuluyor Kımya muhendıslen yülardan ben dogal gazı nasıl akaryakıt halıne getıreceklerı nı hesaplıyor Ancak bu ışlernm çok pahalı olması yatırımcıları duşunduruyor Nazı'le rın 2 Dunya Savaşı'nın sonlanna dogru dogal gazı benzme çevırme çalışmaları başanyla sonuçlanmıştı Irk ayınmcüıgı donemınde yabancı ulkelerın uyguladıgı boykot nedenıyle akaryakıt süantısı çeken Guney Afrıka hukumetı bu ışleme başvurmak zo runda kalmıştı Dogal gazı akaryakıt halıne getıren bu tesıs (gunde 100,000 varü akaryakıt kapasıtelı) bundan 20 yıl once 100 mılyar dolara kurulurken, bugun bu rakam 10 müyar dolara ındı Tahmınlere gore dunyadakı dogal gaz rezervlerı 1 6 tıüyon vaıü akaryakıt uretebılecek Bu gazın buyuk bır kısmı buyuk bır olasüıkla akaryahta çevrılmeyecek Ancak bu mıktar, dunyanın uzun yıllar akaryakıtsız kalmayacagını gosterıyor Dunyadakı dogal gaz rezervlerı bununla da sınırlı degıl Shell'ın eskı jeologlarından John Edvvard, sualtındakı dogal gaz rezervlerınm 5 trüyon varülık akaryakıta eşıt oldugunu ılerı suruyor Albay Edwln Drake Uk modern kuyuyu Tltusvllle'de açtı ve petrol ilk kez burada yerkabuğu difina çıktı.(Yanda) ABD'De 1920li yıllarda pek çok benzln Istasyonu açıldı. kısıtlanmasına baglı olarak azalabüıı Insanların alternatıf enerjı kaynaklarına yonelmesı ıçm petrol fıyatiarırun artması gerektıgıne manarı uzmanlar, bugun petrol fıyatlannda yaşanarı duşuşun bu olasüıgı da şımdüüc ortadan kaldırdıgmı ılerı suruyor Bunurı yanısıra şırketlerm, bugunku koşullarda alternatıf yakıt teknolojısıne yatırım yapmayacagma kesın gozuyle baküıyor Petrolun bu kadar bol bulundugu bır ortamda şırketlerm buyuk paralarla teknolojüerını ve en onemlısı altyapüarını degıştırmeyeceginı duşunen Edwards, "Dunyada bu kadar çok benzın ıstasyonu varken, ınsanların gonullu olaıak petrol tuketımmden vazgeçecegıru sanmıyorum" dıyor Amerücan Enerjı Bakanlıgı uzmarüarından Arthur T. Andersen ıse bu konudakı goıiişlerını şoyle düe getırıyor "Petrol tuketımınm hergurı arttıgı bır ortamda petıolun ne zaman bıtecegı üe degü, sera etkısını nasü azaltacagımız üe ügüenmelıyız" Reyhan Oksay Dıscover Hazıran 1999 DÜNYADAKİ PETROL HAVZALARI Farklı görüşler Bazı uzmanlar bu yıdışle dunyada uzun sure bır petrol krızı yaşanmayacagını ıddıa ederken bazüarı bu goruşu paylaşmıyoı "Ufuktaki Petrol Krizi" adlı küabın yazarı jeolog Colin Campell, dunyadakı petrol rezervlerınm sın;rsız olmadıgını, pet rol arama faalıyetlerınden elde edılen petrol mıktarının 4 yıl ıçınde zırveye çıkacagını ve daha sonra mışe geçecegını soyluyor Campell'e gore zırve noktasmda Ortadogu'dakı zengın petrol yataklarma sahıp ulkelerın gu cu artacak ve sonuçta ortaya yıne bır petrol ambargosu sorunu çücacak Bu ulkelerın uretırn üe oynayarak fıyatlan ıstedüderı duzeye cekebüeceklerıne ışaret eden Campell, "bırkaç yü ıçmde dunyada petrol fıyatı şoku yaşanacagını duşunuyorum" dıyor Campell'ın karamsar goruşlerı yalnız ca petrol fıyatlan ve akaryakıt süontısı üe ügüı Oysa dıgeı karamsarlar çevre konusunda geleceğe ılışkın pek de ıç açıcı bır tablo çızmıyorlar Petrolu buyuk bır açgozlulukle tuketen dunyamız bundan olumsuz yonde etkılenıyor Başhca su buhaıı ve karbon dıoksıtten oluşan sera gazları atmosferde bır dızı olumsuzluğa yol açıyor Bunlann başmda kuresel ısınma, denız sevıyesınm yukselmesı ve ıklımlerın degışmesı gıbı olumsuz etküeşımler gelıyor 1850'h yülarda sanayüeşmenın hız kazanmasıyla havadakı karbon dıoksıt duzeyı sureklı yukselen bır trend ızledı O yülarda 280 ppm'de (parts per mülıon) seyreden karbon dıoksıt duzeyı bugun 365 ppm'e çıkmış durumda Çevrecüer petrol sıkmtısının karbon dıoksıt emısyonunu azaltacagı umuduna kapümışlardı Ancak bugun anlaşüıyor kı, emısyon ancak alternatıf enerjı kaynaklannm kullanımına ve fosü yakıt tuketımmın • ABD'de zengln petrol yataklan • Dlğer zengln havzalar Potanslyel zengln petrol bölgelerl Petrol nasıl oluşuyor? Petrolün aranması ve çıkartılması, dunyanın dört bir yanına dağılmış olarak bulunan kömüre oranla daha zordur. Eski batakhk yataklarında gömülu bitkiler zamanla kömüre dönüşür. Ancak petrolun oluşması için bazı ozel koşulların varolması gerekmektedir. Bu koşullardan ilki, sığ denızlerde denız yosunu ve diğer mikroorganizmalann birikmesidir. Bu da milyonlarca yıl süren bir süreçte, kıtalann birbirlehnden aynlıp, tekrar birbirleriyle birleşmesi sonucu gerçekleşmiştir. Ikincisi, bu mikroorganizmaların suyun getirip biriktirdiği kum veya çamur ıçınde hapsolmasıdır. "Burada yeterli oksijen bulunmaz. Bu nedenle mikroorganizmalar çürümez" dıye konuşan LamontDoherty Dünya Gozlemevi'nden Roger Anderson, ölü mikroorganizma havuzlarının uygun koşullar altında bulunmasının petrolün oluşması için gerekli oldugunu söylüyor. Uygun koşulların başmda, sıcaklığın 150 derecenin altına düşmemesi ve basınan birkaç milyon yıl sürmesi gelmektedir. Sıcaklığın 200 dereceye ulaşması durumunda doğal gaz oluşur. Bir bölgede petrolün bulunması, o bölgenin bir zamanlar durgun bir denizin dibinde yer aldığını göstermektedir. Utah'taki Tuz gölü ve Karadeniz'de bugün petrol oluşumunu sürdürmektedir. California Körfezi'nde, Colorado nehir deltası yakınlarından bir çamur örneği alan bilim adamları, çamurun içinde petrol izine rastladılar. Bu da, körfezin dibinde bir yerlerde petrolün oluşmakta oldugunu göstermektedir. Ancak Anderson1a gore, petrol şirketlerinin buraya hücum etmeleri için 70 milyon yıl beklemeleri gerekmektedir. 637/13