Katalog

18 Haziran'da üç gezegen Saat 21.00'de Mars, Venüs, Merkür ve Ay ile birlikte... Hasan H. Esenoğlu* Mjzey H azıran ayında meydana gelebılecek gokyuzu olaylanna aıt astronomı bügılerı ve Hazıran ayının gok atlası ozetie aşagıdakı gıbıdır Güneş 22 Mayıs 1999 tarıhınde Boga (Taurus) takım yıldı zından ayrılan Guneş gokyuzunde gunluk yaklaşık 1 de recehkbılmen harekptıyle 22 Hdzıran 1999 tarıhıne kadar Dazler (Gemuu) tdkım yüdızındd kalıyor Guneş 1999 yılı ıçm dunyamızd 147 müyon km ıle en yakm konumuna 4 Ocak'ta ulaşmıştı 152 müyon km üe de en uzak konumu na 7 Temmuz'dd ulaşacak 15 Hazıran da Guneş yaklasık 05 35'de doguyor vo 20 30'da batıyoı Ay boyunca Gu neş'ın doguş zamanı degışmezken dkşamlan her gun or tdlama 24 sanıye daha geç batıyor (yaz saatı uygulamasından dolayı 1 saat eklenmıştır) 1 Ocak'ta Guneş yaklaşık 07 35 de dogmuş ve 16 40'ta da batmıştı (yaz saatı uygulaması yok) Buna gore, 15 Haziran'da (sureklı çızgı olan egrı) Guneş'ın doguşta tam ogle vaktınde (saat 12'de) ve batıştakı konumlarını yüın ılk ayına (1 Ocak ıçm ve kesık çızgı olan egrı) gore karşüaştırması resmedılnuştır ıle aynı olmaktddır 11 Agustos'takı Tam Guneş Tutulmasını ızlemek ıçm en ıyı gozlem yerlermden bırı Turkıye'dır (Tutulmanm hdttı Ortd Karadenız'den başlıyor Guney Anadoludan çüayor Bartın, Kastamonu, Çorum Tokat, Sıvas, Elazıg, Batman, Cızre) 20 yyın bu son Tam Guneş Tutulmasınd yaklaşık 1 2 ay kalmıştir Meraklı okuyucu A Vulpecula lar bu tutulma ıle ılgılı genış bıl Iphımıs gı ıçm "http//wwwıstan bul edu tı/fen/astıonomy" ve http //www boun edu tr/koeıı/eclıpce 99/" mternet adreslerınde gezıntı yapabılırler Caısıapeıa ' Aurıga İH7 4 ' LedMmor Gezegenler nerede? Durbun vpya teleskobu olan okuyucular Uıanus'u (parlaklıgı +5 8 kadır) Dogu'da Oğlak (Caprıcornus) takım yıldızmda Neptun'u ıse (parlaklıgı +7 9 kadır) Dogu'da aynı takım yıldızda gece yarısından ıtıbaren sabah Guneş doguncayrf kadar gorebılırler Ay sonuna dogru her ıkı gezegen de Guneş ten uzakldşacagın dan gıttıkçe ufuktan yukselecek ve sabah gorulme sure lerı artacaktır 3 Hazıran'da Neptun 0 7 derece Ay'ın Guney'ınde ve 4 Hazıran'da Uranus 0 5 derece Ay'ın Guney'mde yer alıyor Yırgo\r: ^ msrs y Ay Ay'ın evrelerı ve bu evrelere karşılık gelen uzaklıgı şoyledır 7 Hazıran'da son dordun evresınde, 13 Haziran'da yenı Ay evresınde olacak ve gorule meyecek, 13 Haziran'da Ay Dunya'ya 358 190 km ıle en yakın noktasında, 20 Haziran'da ük dordun evresınde, 25 Haziran'da Ay Dunya'ya 405 800 km ıle en uzak noktasında, 28 Haziran'da dolunay evresınde olacaktır arası Yengeç takım yüdızınd a ve sonrakı gunlerde Aslan (Leo) takım yıldızmda yer alıyoı Ayın ük gunlerınde ufuktan yaklaşık 36 d e r e c e yukseklıkte ıken ayın sonlanna d o g r u yukseklık yaklaşık 29 d e r e c e y e ınıyor Venus 4,3 kadır parlaklıgı ıle gokyuzunun e n parlak cısmı olacak Durbunu olan okuyucular Venus'u çeyrek Ay evresınde gorebılırler 17 Hazıran'da Venus Ay'm 2 d e r e c e Kuzey'mde yer alıyor M a r s , ay boyunca Başak (Vırgo) takım yıldızmda olmak uzere, G u n e ş battıktan sonra akşamları Dogu'da ortalama 0 8 kadır parlaklığı ıle gokyuzunde g e c e boyunca ufuktan oldukça yuksekte gorulmeye d e v a m e d e cek Ay boyunca parlaklıgı gıderek azalacaktır Mars 22 Hazıran'da Ay'm 6 d e r e c e Guney'ınde yer alıyor Jüpiter, ay boyunca s a b a h a karşı yaklaşık saat 04'den ıtıbaren G u n e ş doguncaya kadar erken saatlerde 2 2 kadır parlaklıgı ıle Dogu'da Balıklar (Pısces) takım yıldızmda gorulecek G e z e g e n , ayın b a ş l a n n d a yukseklı gı yaklaşık 20 d e r e c e ıken ay sonuna dogru yaklaşık 40 d e r e c e yukseklıge kadar ulaşıyor Jupıter 10 Hazıran'da Ay'm 4 d e r e c e Kuzey'mde yer alıyor Satürn, ay boyunca s a b a h a karşı yaklaşık saat 04 30'dan ıtıbaren G u n e ş doguncaya kadar erken saat lerde + 0 4 kadır parlaklıgı ıle Dogu'da Koç (Arıes) takım yıldızmda gorulecek G e z e g e n Jupıter'den bıraz alçakta, aym başlarmdd yukseklıgı yaklaşık 14 d e r e c e ıken ay sonuna d o g r u yaklaşık 3 3 d e r e c e yukseklıge kaciar ulaşı yor Jupıter 11 Hazıran'da Ay'm 3 d e r e c e kuzeyınde y e r alıyor Hazııan ayının gok atlasını ıçeren ve 15 Hazıran ak şamı saat 22 00 ıtıbarıyle gorulebılecek gezegenler (resımde kesıklı daıre ıle gosterümış olan Guneş hattı uzerıne veya hemen yakınma bakınız) ve takım yüdızlar şeküde verılmıştır Ayrıca, Hazıran aymda en fazla gezegenın gorulebılecegı 18 Hazıran akşamı saat 21 00 ıtıbarıyle gezegenlerm konumlan da resmedümıştır Açık bır gokyuzu dılegıyle * Astronom Dr, Istanbul Unıversıtesı Fen Pîkultesı Astronomı ve Uzay Büımlen Bolumu esenoglu@astronomyscı ege edutr GUne y Hazıran aymda çıplak gozle kolay gorulebılecek parlak gezegenlerm konumları aşagıda verılmıştır Merkiir: Hazıran ayı boyunca akşamları Guneş battıktan hemen sonra çok kısa bır sure ıçm (1 saatten az) Batı'da gorulebılecektır Ayın başlannda ufuktan yaklaşık 7 derece yukseklıkte ıken ayın sonuna dogru yukseklık yaklaşık 27 dereceye yukselıyor Bununla birlikte ufka çok yakm olmasından dolayı Merkur'u ayın ılk haftaldrm da gormek zor olacak Yaklaşık 2 kadırlık bır parlaklık degışımı de parlaklıgı 1 6 kadırden +0 4 kadue sonukle Büındıgı gıbı Dolunay evresınde Ay'ın parlaklıgı şecek Gezegen ay boyunca Guneş'ten uzaklaşacagın 12 6 kadır cıvarındadır Bu parlaklık aynı zamanda tam dan auresı de artacaktır Gezegen ay boyunca olan seruGuneş tutulmasındakı Guneş koronasının (taç) parlaklıgı venı de şoyle 17 Utfam Gece Sabah arası Boga takım yıll)Merkur(l 30Hazırani) 1) Mars (1 30 Hazıran) 1) Uranus (1 30 Hazıran) dızmda, 823 arası 2) Venus(l 30 Hazıran') 2) Uranus (130 Hazıran) 2) Neptun (1 30 Hazıran) Ikızler takım yıldıA) Mars (131 Hazıran') 3) Mars (1 30Hazıran) 3) Nepturı (1 30 Hazıran) 4)]upıter(l 30 Hazıran) zmda ve 24 30 arası 5) Satum (1 30 Hazıran) da Yengeç (Cancer) Hangi gezegen ne zaman görülUyor? Haziran ayında akfam, gece ve sabaha doğnı güıülebile takım yıldızmda yer alıyor 15 Hazıran'da cek gezegenler afağıdahi çlzelgede özetlenmlftir. Merkur Ay'm 4 derece Kuzey'mtıttne» ın 1 Oıak' a g&K I % 1 la/ıran' da IX H U I M I I , saat 21 00 de yer alıyoı duğu>, laıu öjtlc vc hatış konumları Venüs, Hazıran ayı boyunca akşamları Guneş battıktan hemen sonra ayın başında yaklaşık uç sa at ve ay sonuna dogru da yaklaşık Venuı 2 saat boyunca Batı'da gorulecek • M.rkür Gezegen, ayın ılk gunu tkızler takım 1 T 1 1 I yıldızmda 324 K KD D GD G B KB GB Utuk KD GD G Uluk GB KB 637/4