Katalog

sağlık GEÇMİŞ İLE BUGUNUN KARŞILAŞTIRILMASI: 10 OLUM NEDENİ 2.000 Zatürree ve grip Tüberküloz İshal ve bağınak lltihabı Kalp hastalıklan Beyin kanaması Böbrek hastalıklan Kazalar Kanser İhtlyariık Difteri 500 190010 "20 '30 *40 '50 •«> '70 '80 t90'96 L5O0 Her 100.000 Amerikalı başına yıllık ölümler H Kalp hastalıklan Kanser f4 , ishal ve bağınak lltihabı ^ Akciğer hastalıklan & Çocuk sahibi olmak veya olmamak "Birinci Ulusal Aile Planlaması Kongresi" Ankara'da yabana uzmanlarm katılımı ile yapıldı. Turrı dunya ulkelennde aynı konudah ıh larklı çozum arayışla n surup gıtmekte Evet bır yanda çocuk sahıbı olabıhrıe ça baları var, dığer yandan lazla çocuk yapma sorunlanmn sınırlandınlması konusunda yunıtulen çahşmalar Ankara'da She raton salonlannda duzenlenen Bırmcı Ulusal Aile Planlama Kongresi 'nde dunyanm ve Turhye nın jmekologlan bır araya gelerek aile planlamasmda hormonal. cerrahı ve mekamk do ğum kontrol uygulamalannı tarüşüldr 'larıhde doğum kontro lu hakhndat en eskı kaynak MO 1850 yılında kalan bırpapı ruse yazılımş bır belge Üzermde ıse gebe kalmayı onlemek ıçm kullanılan ve tımsah dışhsı ıle mayalı hamur kanşımmdan oluşan bır ütılden soz edılıyor Hıpokrat ıse yapıtlannda bır tur ydbanı hanıcun gebehğı onleyıcı ettsmden soz edıyor Çağlar boyunca soğutten ardıca, çamdan hurmaya çeşıtlı ağaçla ra, lahanadan nar kobuğuna, soğandan ve dkdsya sakumddiı yaptıklan kanşımlan yutmuşlar aılelennı planlayabılmek dun yaya ıstemedıklen çocuklar geurmemek ıçm 100,000 0 Kazalar 1.000 O Zatürree ve grip O Şeker hastalığı O AIDS İntlharKronlk karaclğer hastalıklan ddomı ulusdi bır kahrdman olarak Londidda Azız Paul Katedralı'run altındakı gomutluge gomuldu Flemıng'ın bılımsel çalışmalan genelde çok onem ü sayılmasa da, tek bır buluşu tipta yepyenı bır çığır aç tığından bellı bır saygınlıgı hak etmektedır Dahası, Fle mıng'ın deyımıyle "Fleming Söylencesi" adı verılen şeyın gerçekte çok sayıda antıbıyotık devının katkılanyla gerçekleştıgını unutmamak gerekır Fleming yalnızca Horey, Ciıaın, Dornayk, Selrnan VVaskman ve Rene Dubos gıbı çogunurı adı, ne yazık kı, golgede kalmış olan bırçok bdım adamını temsıl etmektedır Bu bılım adamlannın katküanyla dunyamız çok da ha ıyı ve saglıklı bır ortama donuşmuştur Flemıng'ı anarken adları unurulmuş bu bılım adamlannın tumunu de saygıyla arayoruz Rita Urgan, Kaynak Tıme İşte araştırma sonuçları Kongrcdc Turhycdch araştırma sonuçlan şoyle açıklandı Evh kadınlann yuzde 7O'ı çocuk ıstemıyor, ancak tum kddmla nn sadece 34 S'ı moriern doğum kontrol yontemlennı kullanı yor Kadınlann yuzde 12'sı çocuk ıstemedjğı halde hıçbır yon tem kullanmıyor Yılda 1 müyon 400 bın bebek doğuyor Her yıl 200 bm kadm gebelık, doğum, lohusalık nedenı ıle oluyoı Nufus artış oranı yuzde 1 6, 202S yılında nufus 110 müyon hşı olacak Dunyada 400 bm hşı doğum kontrol yontemlerını kullanıyor Tum gebchklerm yuzde 64 'u ıstenmeyen gebelık ler Yılda SO mılyon kadın kurtaj oluyor Bunlann 25 mılyonu le gal olmayan ve tehhkch koşullarda gerçekleştınhyor Her yıl Dunyada 100 bm kadm kurtaj yuzunden oluyor Yılda 133 müyon, ayda 11 müyon, gunde 364 bm, saatte 15 bm, dabkada 253 adet, sanjede ıse 4 bebek doğuyor . „, ,\ ,> . AIDS'e karşı savaş Penisilin bakterilere karşı sihirli bır silahtı, acaba HIV virüsünde o denli etkili olabilecek bır silah var mı? Ellı yıl once AIDS dıye bır şey yoktu On beş yıl once bırkaç doktor ve saglık gorevlısı bunun ılk belırülerıne tanık oldu Birkaç yıl ıçınde salgm nıtelıgı açık ça ortaya çıkan hastalık bugun'dek 14 mıl yon kışının olumune neden oldu Dort yıl once uzmanlar gıderek tırmanan olumlerın onune geçılebümesı amacıyla yenı bır yontem gelıştırdüer Gunumuzde bu yontem kımı hastalarda olumlu bır etkı yaratsa da, bunun ne kadaı bır sure etkılı olacagı bılınmı yor Gerçekolanşukı, hastalı ga henuz kesın bır çozum ge tııılmıs degü Gunumuzde HIV vırusunu taşıyan yaklaşık 35 mılyon kışı ıçın belkı de asla bır ço zum getırılemeyecek HIV vırusu huc relere bır kez bulaştı mı onlardan kurtulmak son derecp guç belkı de olanaksız Bu nedenle hastalıgın onune geçılmesı ıçın oncelıkle vırusun hucleye bulaşrnasını engellemek gerekıyor Bunun da tek çozumu aşı Ne yazık kı HTV en degışken vıruslerden bırı ol ma ozellıgını taşıyor On yılı aşkın bır suredır bılım adamlan etkılı bır aşmın uretılebılmesı amacıyla vırusun gosterdıgı tunı degışımlerı ızleyıp ortak ozellıklerı saptamaya çalısıyorlar Vırusun dış yuzeyınde sapta nan proteınlerderı bugune dek yaklaşık yırmı farklı aşı uretıldı Ancak bu aşılar antıkorların devınım geçırıl mesı açısından guvenlı ve etkılı olmakla bırlıkte, bunla rın şımdı devrede olan vırus dızılerını yok etmede ne denlı başarılı olacaklan konusunda pek bır şey bılınmıyor Soz gelımı, aşüann buyuk bır bolumu HIV vırusu bulaşan hucrelerın yok edılmesı ıçın gereklı olan T hucrelerının devınıme geçırümesınde etkılı olamıyor Gelgelelım henuz etkılı bır aşı ureülmemış olsa bıle tum umutlar tukenmış degıl Son yülarda hastaügın sağaltımı yonunde çeşıtlı yontemler gelıştırüdı Hamüe kadınlaıa uygulanan antıvıraller vırusun bebege geçmesının engellenmesı yonunde olumlu sonuçlar verıyor Bunun dışında daha kısa surelı bır sagaltım yontemmın de gehşmekıp olan ulkeler açısından umıt verıcı oldugu behrtılıyor 1995 yılından beı ı pıyasada bulunan ve antıvırallerle bırlıkte kullanılan kımı üaçlar daha yaşlı hastalarda HIV vırusunun duzeyınde buyuk duşuşler kaydedıyor Ne var kı, yenı üaçlar bırtakım sorunları da berabermde getırıyor Hastalar bu ılaçları belkı de yaşdmlannm sonunda getırıyor Hastalar bu ılaçları belkı de yaşamlannın sonurıa dek almak ve bunun maddı yukune katlanmak zorundalar Yıne de, AIDS hastalığına bır çozum getırmek amacıyla son yırmı yıldır harcanan onca çaba boşa gıtmış defipl Bı lım adamlan vırusle ılgilı gıderek daha çok bılgı elde ettıkçe yalnızca ılacın yeterlı olmayacagının ayırdma varıyorlar Etkılı bır çozum ıçın ılaçla sagaltım ıle bagışıklık sıstetnını guçlendırecek yontemleıın dengelı bır bıçımde kulldnılmdsı yerektıgı belırtılıyor Ne var kı, kesın çozum getırecek bu aşı bulununcaya dek dunya yı kasıp kavuran bu ılletın yalnızca denetlenebılecegı ne, ama yok edüemeyecegıne dıkkat çekılıyor Doğum kontrol haplarına güvence Kongrede yenıd oğum kontrol haplan konusunda konuşan ABD San Francısco Cakforma Umversıtesı Jmekolojı Bolumu Oğretım uycsı vc aynı uruversıtenm Jmekoloji Hasta nesı Araştırma Sorumlusu Prof Dr P. Darneye yenı çücan doğum kontrol haplan konusunda sorular sorduk P üarney, yenı doğum kontrol hapiannm guvenırlıhğme ışaret ederek 30 yıl onceh doğum hapı ve yontemlerınm bugune gore bır değer taşımadığmı, çunku yuksek dozda ıçerdığı hormonlann yan ethlermm kadınlarda çeşıtlı sorunlar yarattığmı soyledı Şımdı yenı haplann ostrojen dozlannm duşuk tutulduğunu behrten P Darney, "Bu üaçlar organlann hastalüdannı da koruyor ve gelıştırüen rahım ıçı araçlannm, derıaltı ımplantla nnın yan ethsı çok duşuk ama koruyucu ozellıklermm ustunhı ğu bugun tartışılmazdır" Doğum kontrol haplan kanseıe ne den olur mu? Sorumuzu Dr Darney şoyle yanılladı Bu gıhı kaygılar kadmlar taratından taşınır Kapsamh araştırmalar hap lonn aslmda kanser rıskme karşı koruyuculuğunu ortaya koy muştur Doğum haplan yumurtalık hınserlerını kesın korumaktadır Bu arada rahım ıçyuzu kanserleıuıdekı koruyu cu rolu tartışmaya yer vermeyecek kaddr kdiutlanmıştır dedı Bır de doğum kontrol hapiannm kalp hastahklanna yol dçıp dçuiddığmı sorduk Darney "Çdkbindldrdd hap kullanaıı ve sıgara ıçmeyen bırkadmm hap kullanmayan henzerı bır kadm dan ddha lazla kalp hastalığı nskınc sdlup olmadığı sonucuıid vanlmıştır Aynı çalışmalarda gunumuzae hap kullananldr 1960 yülanna gore uçte bır oranmda daha az olumle sonlandiı kalp krızı geçırmektedırler Yenı kuşak horrnonldrm kolesterol duzeylerı uzermde olumsuzluklar oluşturmadıklan gozlendı' dedı Vural Ahı 633/1»