Katalog

Resimli Haber Röntgen öyküleri Eleştirel Düşünme 45 Üniversitede bir eleştirel düşünme yöntemi Zümrüt'ten Akisler 20. Yüzyıl Tıbbı Dergimizde, sağhk veya tıp konusunda yeni önemli gelişmeleri duyurmaya özen gösteriyoruz. Tıp alanı, herhalde dünyada araştırmaya en çokpara harcanan sektör. Sadece araştırmaya mı? Tedaviye, bakıma vb. tnsanhk, sağhk açısmdan 20. yüzyıla çok şey borçlu. Bu yüzyıl, sağhkta ve tıp bilimlerinde de insanlık tarihinin sanki en büyük gelişmelerinin kaydedildiği ara kesiti. Tabii, gelecekte sağhkta çok daha büyük buluşlann olması ve insanhğm hayatmda daha büyük olumlu dönüşümlerin gerçekleşmesi kaçınümaz gibi. Ama, gelecekte tıp konusunda bütün beklentilenn ipuçlan bu yüzyılda ortaya çıktı. Bu beklentiler, en uç noktaya kadar uzuyor: lnsanlann organlanmn yenilenmesinden tutun, genetik manipülasyonlarla insan yaşamını olabildiğince uzatmanm olanaklanna kavuşmak; bütün genetik özelliklehyle canlüarı yeniden yaratabilmek... 21. 22. veya 23. yüzyılda bu düşler gerçekleştiğinde, bu düşlerin asıl referanslan ve kökleri, günümüzde tıp alanmda kaydedilen büyük atıhmlarda aranacak. 20. yüzyıl tıp tarihini şöyle karıştırırsak: 19. yüzyıhn sonlarına doğru çeşitli salgm hastahklarm etkenleri tanınmaya başhyor ve 1909 yılında Paul Ehrlich, tıp tarihinde enfeksiyonlara karşı mücadelede ilk ilacı keşfediyor. 1928'de Alexander Fleming Penisilini buluyor. Tüberküloza karşı ilaç geliştiriliyor: 1943. Yüzyıhn ortalarında antibiyotiklerin seri üretimine başlanıyor. Çocuk felci aşısı geliştiriliyor. Çiçeğin kökü kurutuluyor. Özetle kitlesel ölümlerin önüne geçiliyor. *** Ancak, sanırım, insanhğm virüslerle, bakterilerle mücadelesi hiçbir zaman sona ermeyecek. Nasıl insan doğal çevreye müthiş uyumluysa, bakteri ve virüsler uyum konusunda insanoğlundan daha çok başarıhlar. 1960'larda, Nobel ödüllü bilim insanlarının bu yüzyıl bitmeden bütün salgm hastahklarm kökünün kurutulacağını müjdelemeleri doğru çıkmadı. Bakteriler ilaçlara karşı direnç, bağışıkhk kazandılar. Virüsler, kıhk değiştiriyor ve yeni versiyonlarmı üretip duruyorlar. Bunun sonucu, eldeki ilaçlar yetersiz kahyor. Ayrıca durmadan yeni virüsler, bakteriler ortaya çıkıyor ve bunlar önemli salgmlara yol açıyor. Örneğin AIDS virüsü. Ancak başka tip antibiyotikler ve ilaçlar denenecek ve bunlarm da üstesinden gelinecek... *** Halk sağhğmda kaydedilen gelişmeler sonucu yaşam kalitesi ve yaşam süresi arttı. Bu yüzyıl, bu açıdan önemli bir dönüm noktasıdır. Gelecekyüzyıl ve sonrası için beklentüerimizin bütün temelleri de atıldı. Canhlarm genetik kodları bulundu. Genetik şifreler çözüldü ve yapjları saptandı. Bu yapılarm nasıl yaşadıkları, kimyasal ve biyolojik özellikleri anlaşıldı. Canh biyolojik fabrikanın nasıl çalıştığı ortaya çıktıkça, çeşitli patolojik durumlara karşı istenilen ilaçları gelişürmek, işleyişe müdahale etmek, parça değiştirmek vb. olanak dahiline girdi. Gelecek yüzyıl veya öbür yüzyıl, eğer yerküre hâlâ yerinde duruyorsa, yerküre veya üzerindeki yaşam insan eliyle veya doğal süreçlerle yok olmamışsa, bugün mucize gibi gelen tıp olayları uyguîanır hale gelecekler... *** Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla. Londra Anıları Bilim Dünyasmdan Kısa Haberler 67 Bilim Dünyası O~9 Bilim adamları/bilim kadınları Dizin Dizin 10 11 Teknoloji Cündemi Yeni ürünler / Teknohaber Kapak/Biyoloji 1213 Yaşlanmanın öyküsü: Yaşlanma geri döndürülemez mi? Oof off line MP3 çağı / Internet notları Dizin Kare bulmaca T? 1516 Büyük Düşünürler 1 71O19 Edvin Hubble: Evrenin bütünlüğünü gören adam Cinsiyet Arası Savaş KitapYayın 2021 Kadın ve erkek arasındaki savaş Atatürk'ün liderlik sırları Bilim Çocuk Bilim Ütopya, Türk Psikiyatri Dergisi Arkeoloji Filmleri Mısır'ın Ölüler Şehri'nden Buzdan Mumyalar'a Tartışma /editöre mektup 22 Denkel'e haksızlık yapmayın! Dörtköşe obursalı@pnzma net tr CBT Internet adresı www cumhurıyet com tr ilginç sorular Düşün BulDuyurular Gökyüzü 23 24 Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No: 632, 1 Mayıs 1999 Basan ve Yayan: Yeni Gün Haber Ajansı A.Ş. • Genel Yayın Yonetmenı: Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya • Yazı tşlerı Muduru: tbrahim Yıldız • Sorumlu Yazı Işlerı Muduru: Fikret tlkiz • Yayın Yonetmenı. Orhan Bunalı • Grafık Yonetmenı: Tflles Hasdemir • Reklam: Medya C. ., 632/3 Mayıs ayında gökyüzü