Katalog

Düşündürücü bir eğitim deneyimi nıversıternız Tıp Fakultesı Doncm G (son sınıf) ogrpncılerınden bır qrupla, yurutulon bır semıner çalışnidsı sıidsındd, aşagıdakı tumcede yanlış(lar) olup olnıadıgı, yanlış(lar) var ıse ne(ler) oldugu ve yeıek çesı, bılmıyorsa dogrusu soruldu Ad ıstenmeksızm 27 oğrencıdcn yazılı olarak alınan yarutlaı aşağıya çıkarümış tır (her yanıt 1 kışınındır) U Ahmet Saltık* •• Hepatit B'den 1 günde ölenlerin sayısı, AIDS'ten bir yılda ölenlerin sayısı kadardır. (1) Venlen ycuntlaı 1)' Hepatit vııusunden bır gunde olenler" denmeb Zaman kavramı kargaşası, 1 gun ıle 1 yıl karşılaştı nlması 2) Yanlış oldugunu sdrırnıyorum 3) Dogrusu 1 gunde Hepatit B'den ölenlerin sayısı 1 yılda A1DS ten ölenlerin sayısı kadardır 4) Hepatit B çok kısa surede ınsanları olduruyormuş gıbı bıı yanılgıya yol açmış, bır hastalık olarak da bahseciılrnemış 5) Bence doğru olabüır Çunku kışüer AIDS konu sunda yeterınce bümçlı Herkes bu konuda çok şey bılı yor Ancak yalnız saglık ocagımızda gozledıgıme gore ın sanlann HBV bulaşımı hakkında hâlâ yaklaşık hıçbır bılgıst yok ve anlatılmak ıstenenlerı de dınlemıyor Dınlemek ıstemıyor Dolayısıyla korunamıyor 6) Cumle Hepatit B'den 1 gunde ölenlerin sayısıyla AIDS ten 1 yılda ölenlerin sayısı eşıttır, olabılrıdı Kıyaslar ken de aynı zaman bırımı kullanılmış olsaydı anlamak da ha kolay olurdu 2) Hepatit B hastalığmdan olenler şeklınde yazılmalıydı 8) Hepatit B kronık bır hastalıktır Bu oranın bu ka daj net hesaplanması mumkun degıl Bence olaya dıkkat çekmek açısından rnubalaga yapılmış Saptanan olgular uzerınden degerlendırme dogru olacaktır 9) Hepatit B vırus AIDS HIV vırusu sonucu ortaya çıkan semptomlaıla seyreden hastalıgı tanımlıyor Hepatit B yerıne bu vırusun yolaçtığı semptom ve hastalıkldrddn ortaya çıkan olumler denmelıydı 10) Hepatit B şu anda rutın aşılama yapüdıgında olum orara gıttıkçe azalmaya başlayacaktır Bence AIDS ı kuçumsuyor Bu yaryı yanlış AIDS daha tehlıkelı bır hastalık 11) Hepatit B bırçok karacıger hastalıgına sebep olur Yanı Hepatıt B bır olum sebebı olamaz Olum sebep lerının neden olabüır Bu açıklamayla AIDS'ın onemsızhgı vurgulanmış gıbı ve toplum boyle anlayabılır Bu açıklama sonucunda mıllet bümçlı veya bılmçsız olarak Hepatit aşı larına hucum ederek gereksız maddı kayıplara nedenı olabılır 12) Hepatit B'den olenler yerme Hepatit B vırusunun neden oldugu hastalıktan olpnler demlmelı AIDS HIV vı rusunun neden oldugu bır hastalık 13) Hepatit B vııusune baglı hastalıktan olumdenmelıydı Bırı vıtusunadı (Hepatit B) dığen hastalık adıdır (AIDS) 14) Yanlış yok İS) Belııgın bır sayı verümemış Bu sayı mıktar ola ıak büdırılmelı O zaman olayın onpmlılık boyutu daha da belırgırüeşır 16) Hepatıt B daha yaygın Ama akut olumler fazla degıl Dogru degıl 17) Bılımsellıkten uzak bır dılle soylenmış Oranlama yanlış Kaynak gostenlmemış Korkutucu bır dılle ya zılmış Hastalık surecı dogru anlaşıldmamış ve anlatılma mış Olumler dırekt bu vıruslere baglı degıldır Yanlış bır tablo oluşturulmuş hastalık hakkında 18) Hepatıt B vırus adı, AIDS hastalıgın adı 19) Oran yanlış 20) Yanlış goremedım 21) Eger kaynak belırtmedıyse egıtımın şartlanndan olan ınandıncüıgı yok Egıttığı taşüerı mandırması lazım 22) Bu sayısal kıyaslama Turkıye ıçın dogru olabüır ken dunya ıçın yanlıştır 23) AIDS'ten olunmez Yanlış şudur kı, AIDS bır mfeksıyon hastalıgı degü, dırencı azaltıcı ve yokedıcıdır Bu durumda hasta, grıpten ya da ust solunum yolu hastalıklarından ya da Hepaüt B'den olebılır Fıkrımce bu kıyas bı ze kesın bır sonuç veremez Çunku AIDS ten olumun ne denı yıne Hepatıt B olabılır 24) Hepatıt B'den olum, sankı bır (1) gunde oluyormuş gıbı sunulmuş Bu da AIDS'ten 1 yülrk hastalıgı sonucunda olmuş kışılerle karşüaştırma yapılmış 25) Somut verüere dayanarak soylenmesı gereken bır cumle Eger karşüaştırma yapacaksa her ıkısının de sayılarını soylemesı gerekıyordu 26) Yanlış bır cumle Bu cumlede Hepatıt B mıkrobunun neden oldugu hastalıktan ölenlerin sayısının HIV mıkrobunun neden oldugu AIDS'ten olenlerle kıyaslaması yapümalıydı HBV Sıroz, Kc ca, HIVAIDS 22) Hepatıt B fulmınan seyrettıgınde oldurucu olan, akut olarak seyrettıgı ve Kc e çok zarar verdıgınde oldu rucu olabılır AIDS akut olarak degıl de ımmun supresyonlu kışıde dırennn duşrnesıyle uzun surede olume goturen hastalık Ikısının karşüaştırüması (bulaşma yolldrı harıç) şu konumda yanlış Eldekı bügüere gore HIV/AIDS olurnlen 1997 so nundd DSO ce 2 7 müyon olarak kestırümektedır Her gun bu sayıda ınsan Hepatıtıs B yuzunden olur se, 365 x 2 7 müyon = 985 5 müyon yapmaktadır Yme DSO verılenne qoıe dunyamız ıçın kaba olum hızı bınde 7'dır Burıa gore nufusun yaklaşık 6 mılyar dolayınddkı dunyadal997'de yaklaşık 42 müyon msanın olumu yaşddığı hesaplanabılır Oysa verılen ve ırdelenmesı ıste nen tumcede bunun 23 katını aşarı bn lakam so? konusu duı Bunun matematıksel okrak olanaksızlıgı ortadadn Bu noktaya dıkkat çeken hıçbıı ırdeleme olamamış tır Çıkartılacak deısleı ortadadu Intorn doktorlarımızın yazdıklan ıçındekı tumce bo7ukluklan arüam duşukluklerı de dıkkatı çekerek duzeydedıı (Yanıtlar ayncnyazılmıştır) Okuduklanmızı bellı bır kuşkuculuk suzgecınden geçırme zorunlulugu ortadadır Ne yazık kı belkı de aynı kaynaktan yararlanan basında bu makaleden alırıtı yapılan çok sayıda yazı çıkmış ve "Sız hâlâ Hepatıt B aşısı yapürmadınız m ı r tunındprı acımasız ve unmoral, etüc dışı bır bıçımde beyin yıkaması yapümıştır Medyanın sorumsuz davranışı ıle kısa zamanda ulkemızde, dunyada başka bır ulkede zor goıulecek bır "Hepatit B aşısı yaptırma EPİDEMİSİ" yaşanmıştır Doktorlarımız bolca aşı yazmış, endıkasyon alanlarını daha çok fîrmaların prospektus bügüerıne ve roprezantların nazık ncalanna dayandınp onlan kırmayarak genış tutmuşlar, eczanelerımız bolca satmış, Turkıye ye ıçalımcı fıyatıyla 72 bın TL'ye gıren aşı, 3 54 müyon TL'ye dek alıcı bulmuştur Basında çıkan korkunç ydnlışları (belh de kasıtlı 'nn) hıç kımse yalarılamamıştır Hepatit B'den ko1 runmanuı en etkin yolunun sağhk eğitimi olduğu DSO kaynaklarında açıkça vurgulanırken, bu etkın fakat ne yazık kı kımseye kazanç sağlamayan yol tumuyle gormezden gelınmıştır Boylece, Turk ulusu olarak kısa zamanda aşı karaborsası yaratmış, karaborsacı yurttaş lanmızı da ışsız bırakmadan, PasteurMenoux başta olmak uzere ügüı uretıcüen, buyuk Louıse Pasteur'un azız ruhunu şadetmek amacıyla ozverıyle kalkmdırmışızdır Saglık Bakanlığı da kervana katılarak aşı bedellerını odemede esnek davranmış genelgelerle saglık personelıne aşı yapılmasını sağolsun teşvık etmıştır Intorn doktorlarımızın hıçbırının verüen tumcenın ardındakı temel yanlışı yakalayamadıgı bır ulkede, ortalama ınsanımızdan daha fazlası beklenebüır mı kr 19 Işte ezbercı egıtım, ışte duşun(e)meyen, kuşku duyma sorurnlulugunu unutmuş, beynı yıkanmaya "amade", çok rahat yonetüebüecek bır toplum * Prof Dr , Trakya Unıversıtesı Tıp Fakultesı Halk Saghgı Anabüım Dalı Başkanı, Edırne (1) bdlık 1 Hopatıl B Onpmı Boyutları Guncel Dururrı TEB Haberler Sdyfd 30 33 Maıt Nısan 1997 21 Maı 11998 sayılı Cumhurıyet Bılım Teknık dergısınde ' Zumruttpn Akısler' adh koşede yayımla ridiı Bılım Adcimlaıı ve Pıofesorler' adlı yazıdakı goruşlerın bazılaıına katılmadığımı belırtmek ıs terım, bununld ılgılı eleştıı ılerım aşagıdadır Yazının son paragrafındd 'Bılgı uretmeyen kışı, unıversıte hocalıgına kyık degıldır' denmektedır Yazının yazan AMC Sengor'e şu soruyu sormak ısterım tyı bır bılım adarru aynı zanidnda ıyı bır hoca (oC(retmen) mıdır' Eınsteın'm çok ıyı bu bılım addmı olmasınd ragmen ıyı bır hoca olmadı <r büınmektedır Iyı bu ardştırmacı olmakla, ıyı bır hoca olmdk bırbuınden çok farklı ıkı nıtelıkür Sı Kendı deneyım ve gozlemlerme dayanarak soyleyebılınm kı Brıtanyd dakı uruversıtelerde ıyı araştırmacüarın ders yuku dZdltılmışür, çunku araştırma yapmak ıçın zamana ıhtıydçları vardır, bunun dışında araşürma yapmayan hocalarrn ders yuku ıse fazlalaştınlmıştır Bu oldukça mantıklı çunku herkesuı hem ıyı araştırmacı hem de ıyı hocd olmaaı ımkânsız bu ıkı nıtelık bırbırınden çok fark h AMC Sengoı'un bügı uıetmeyenlerın unıversıte hocalıgmdd yeıı yok' onerüenne uyulursa yalni7ra Turkıye deCfil butun dunya unıversıtelerınde de ogTetım aksayacdktır Oğuz Yılmaz fTU Gemı tnşddtı ve Denız Bılımlen Fakultpsı Masldk 8Ü626 Istdnbul Tel (212) 285 64 07 Fax (212) 285 64 54 E Maü oyılmaz6hıdıvcr ıtu pdutr Üniversite hocası 583/15