Katalog

PAN EL Cumhuriyet Bilim Teknik 10 yaşında Cumhuriyet BHnı Teknfk'le 10 yfl Orhan Bursah Popüler bilim yayıncılığı, bilim m^m^ w kısaca anlatacağım. Tabii biraz da Şenlik hakkında sizlere bilgi vereceğim. Insanoğlu her zaman evrendeki her şeyi tanımak, tanımlamak ve olaylara açıklamalar bulmak istemiştir. Aynı anda gördüklerini, bulgularını, yorumlarını sözle ve yazıyla diğer ınsanlara iletmiştır. Bu basit tanımıyla insan başlıbaşına Komınicatördür veya Türkçe söylersek başlıbaşına "iletim aracı" veya mükemmel "haber taşıyıcı"dır. İnsan hayatının amacı: Neslinı geliştirerek devam ettirmek ve yaşamını mutlu sürdürmektir. Mutluluk sorunsuz yaşam değil, sorunlarla başa çıkabilme durumudur. Her iki gaye için de "bilgl"ye ihtiyaç vardır. Bilgı önce "haber" olarak doğar. "Haber" işlenmemiş bir bılgıdır, olgudur. Olgu "hiç değiştirilmeden, apaçık, yalın, olduğu veya görüldüğü, duyulduğu gibi" anlatılırsa bu bilgiye "haber" denir. lletenin bir katkısı yoktur. Haberlerın toplanıp yayıldığı ortama bugün "medya" diyoruz. VVashington Posf'un sahibi. Gazetenin Kurucusu olan babası Eugen Mayer'in hayatına ait bir kıtap hazırladı ve yayımladı. Bu kitapta babasımn gazetesi için anayasa anlamında uyguladığı prensipleri açıklıyordu. Bu prensipleri Eugen Mayer şöyle sıralamış: Gerçek olduğuna ınanılanlar olduğu gibi haber yapılır. * Gazete yalnız lokal değil, global haber verir. * Gazete olayları izler, ucunu bırakmaz. * Haber her seviyedeki okuyucu içindir. Gazeteci haberı anlaşılır kılar. * Gazete halk içindir. * Gazete bu nedenle hiçbir çıkara alet olamaz, halk ve kamu yararını gözetir. Haber, haberi ileten veya alan tarafından "iştenlr", "değeriendirilir" ise "bllgi"ye dönüşür. "Bilgi", "kavrama" dediğimiz beyinsel bir proses ıle yaşama geçirilir. Kavrama insan beyni tarafından gerçekleştirilir ve beyinde depo edilir. Bilginın daha önce yaşamış insanlar tarafından "genler" yolu ile hücrelerinde depolanması ve kuşaklara iletilmesı mümkündür. Insanoğlunun bu yolla depolanmış bilgiye müdahalesi olamaz. Bu bilgıyı reddedemez. Ama kendi yaşamında oluşan "bilgiyi" reddetme hürriyeti vardır. Insanın; * Evreni, dünyası, toplumu, kendisi ve iç dünyası ile etkileşimi sonucunda "bilgi"ler doğar. Bu etkileşim arttıkça bilgi de "artar". * Her yeni, nükleer enerji reaksiyonu gibi hızla yeni bilgiler "üretir". * Insanın hareketliliği arttıkça "bilgi genişler". * Zihinsel faaliyet yoğunlaştıkça, dürtüler kesinleştikçe bilgınin "üreme hızı" artar. * öğreildikçe diğer insanlara aktarıldıkça bilgi "çogalır". Bilgi ile bilim arasında ne fark vardır? Bilgiler kayranır, algılanır ve gözlenir ve aşağıdaki prosesten geçirilerek bılime dönüştürülür. " Şıraya dizilerek düzenli ve ilintili hale getirilir. * Sebepsonuç ilişkileri kurulur, yargılanır. * Sonuçlar çıkarılır, genelleme ve yargıya varılır. * Sonuçlar denenır, sınanır. * Düzeltilir gözlemlere daha uygun hale getirilir. * Faydalı kılınır. • Ve nihayet yazıya geçirilir. Bu uzun proses sonucunda oluşturulan "birbiri ile ilintili daha doğru bilgiler topluluğuna" bilim diyoruz. Belkı kısaca; insan beyni tarafından "düşünce prosesine tabi tutulmuş benzer bilgiler topluluğu" bilim veya bilim disiplini Cumhuriyet Bilim Teknik'in 10. yayın yılını geride bırakması nedeniyle düzenlenen panelde konuşmacılar popüler bilim yayıncılığının önemini vurguladılar. İTÜ Rektörü Prof. Dr. Gülsün Sağlamer'in Başkanlık yaptığı panelde yapılan konuşmaları yayımlıyoruz... Yaşamı mutlu sürdürmek Sayın Başkan, Sevgilı Rektörüm, Sevgili Konuşmacı Dostlarımız, Yazarlarımız Okurlarımız... Cumhuriyet Bilim Teknik'in 10. yılını geride bırakması nedeniyle düzenlediğimiz panele katılarak ve bu panelin gerçekleşmesıne katkıda bulunarak hepimize onur verdiniz. önce teşekkürlerımı sunarım. Cumhuriyet Bilim Teknik'in llk sayısı 21 Şubat 1987 tarihini taşıyor. 10 yılı biraz aştık. Dergimizin ilk sayısının hazırlanışını ve rotatifte dönüşünü anımsıyorum. Reşit Canbeyli o zamanlar bilim danışmanımdı. Hâlâ da öyledır. O dönemler danışmanlık ücreti olarak üç kuruş alırdı, şimdi bedava yapıyor... Onunla birlikte üç kez değişen bir ilk sayı hazırlamıştık. Bilim Teknik'in ilk sayısını elimize aldığımızda, Tüles ve Reşit ile duyduğumuz heyecanı unutmuyorum. Tüles Hasdemir, dergimizin 10 yıldır grafik ve teknik sekreteri. Yani diğer demirbaşı. Şimdi o da aramızda, Tüles, el sallar mısın! Dergimizde bu geçen süre içinde bilim dünyasından 10 binlerce haber, araştırma, derleme, makale, mektup, fo Cumhuriyet Bilim Teknik 10 yaşında mak. * Bilimle safsatayı birbirinden ayırmak. Kamuoyunu doğru bilgilendirmek. ' Ülkemizde blllm gazetecillgi anlayışını da yerleştirmeye çalışmak. * Devletin bir bilim politikası oluşturmasına, tartışma açarak yardımcı olmak; * Günümüz dünyasında ekonomik refahın temelinde, bilim ve teknoloji güçlerinin gelişmesinın yattığı gerçeğini vurgulamak; * Dergimizi, bütün bu amaçlar için bir tartışma platformu haline getirmek. * Ozetle, Bilim dünyası ile kamuoyu arasında bir köprü oluşturmak, bu iki ayrı dünyanın birbirini anlamasına yardımcı olmak; bilimi halk dilinde anlaşılır kılmak... *** Burada başka bir gerçeğe daha dokunmak gerekiyor. Diğer gazetelerin böyle bir yayına hem de 10 yıl sürecek bir yatınm yapabileceğini düşünebilir misiniz? Onların verdiklerı eklerin ne kadar kısa ömürlü, değişken, piyasa ürünü, yanar söner olduklarını hepımiz bıliyoruz. Işte burada Cumhuriyet'in özelliği ortaya çıkıyor. CBT, Gazetemizin kısıtlı olanaklarıyla yayımlanmaktadır.. Gazetemiz Cumhuriyet, ülkemizde aydınlanmanın önemini hep ön planda tuttu ve Cumhuriyetin kuruluş ilkelerine bağlı bir fikir gazetesi olarak kalmaya özen gösterdi. Türkiye aydınlanma hareketinin, aydınlanma düşüncesinin bir ayağı da bilimdir. Bilimsel düşüncedir. Eleştirel akıldır. Bilimsel düşünme yöntemini benimsemek ve buna göre davranmaktır. Bilimsel düşünce ışığında halkın refaha ulaşmasını planlamak, programlamaktır. Ülkenin geleceğini bilimin verılerıne göre çizmektir. Dogmaları değil, aklı ön planda tutmaktır. Bilim Teknik ışte bu anlayışın ürünü olarak 10 yıldır yayımlanıyor. Dergimizin hataları da eksiklikleri de vardır. Ama bız önümüzdeki dönem, daha hatasız, daha kaliteli, daha doyurucu, daha atık bir Bilim Teknik yaratmak içın çalışmalara başladık. Dergimizi okuyarak, eleştırerek, hatalarımız karşısında kızgınlıklarını, arada sırada beğenilerini dile getırerek, yazı yazarak, çevirıler yaparak katkıda bulunan sızler sayesinde 10 yılı geride bırakOkurlarımızla, yazarlarımızla, bilim dünyasının güzide insanlarıyla daha uzun yıllar birlikte olacağız Hepinize en derin sevgi ve saygılarımızı sunuyorum. Haber, bflgi, bilim ve öğrenme üzerine Sayın Başkan, Değerli Konuklar, Türkiye'de ilk defa gerçekleştlrilen ve 15 gündür devam eden mutlu bir olayın içinde (Bilim Şenliği) Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi'nin 10. yayın yılını kutluyoruz. Türkiye'de bir benzeri olmayan ve bence çok önemli bir derginin 10 yıldır çizgisini geliştirerek yayında kalması önemli bir olay. Günlük bir gazete haftada bir 540 sayı "Billm Teknik" konularını okuyucusuna ulaştırıyor. Böyle güzel bir kutlama panelinde bana da konuşma fırsatı veren Cumhuriyet ve Bilim Teknik Ersin Anoğlu toğraf, çizim vb. yayımlandı. Bilim dünyasından yeni gelişmeleri, haberleri, araştırmaları ve tartışmaları duyurduk. Bilimin farklı dallarında en son gelinen noktaları sizlere iletmeye çalıştık. Bilim Teknik, salt haber vermekle, yorum yapmakla, derlemeler yayımlamakla kalmadı. Türkiye'nin bilim ve teknolojı, araştırma geliştırme alanlarındaki sorunları ve bu sorunlar üzerinde tartışmalar sayfala* nmızda yer aldı. Bunları hepiniz biliyorsunuz. Sözü de uzatmak ıstemiyorum. Burada dergimizin başından beri izlediği ana yayın ilkelerinı kısaca özetlemek istiyorum: * Bilim dünyasında olan bıtenlerden geniş kamuoyunu haberdar etmek; * Türkiye bıliminin uluslararası düzeye ulaşmasını istemek; Türkiye bıltmını buna teşvik etmek ve ülkemizin en ileri bilim insanlarıyla, kurumlanyla bırleşmek; * Bilimsel düşüncenın, eleştirel bakışın yaygınlaşmasını sağlamak; * Gençlerin bilimin verılerıyle tanışmasını, bilimsel bilgı ıle donanmalarını sağlamak; * Bilimin ulaşılmaz olmadığını vurgula Dergisi yöneticilerıne teşekkur ederim. Konuşmam iki bolümde olacak. Konuşmamın birinci bölümünde HaberBilgiBilımöğrenme ve Eğitim gibi terımlerin kısa tarifleri ile ilgili fikirleri sızlerle paylaşacak ve haber alma ve bilgi edinme bilim yapma haklarının demokratik sürece katkısı üzerinde duracağım. Konuşmamın ikıncı bölümünde, informal eğitim alanları olan Bilim Merkezlerinin genel felsefesını ve bizim projemizi 5238