Katalog

SAĞLIK ARAŞTIRMA En çok sigara içenler gazeteciler! Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı'nın yaptığı bir araştırmaya göre ülkemizde sigara içme yetişkinler ve lise öğrencileri arasında çok yaygın. T ütün ve sigaranın başta akciğer kanseri olmak üzere, çeşitli sağlık sorunlarına neden olduğu uzun yıllardan beri bilinmektedir. Bunun yanı sıra, içindekı nikotin nedeni ile güçlü bir bağımlılık yapma özelliği de vardır. Gelişmiş ülkelerde tütün tüketimi 192060 yılları arasında artış göstermiş, bir süre ulaştığı üst noktada plato çizmiş, daha sonra ise azalma eğilimine girmiştir. Gelişmekte olan ülkelerde ise tütün tüketimi artmaktadır. Artışın en önemli nedeni, gelişmiş ülkelerdeki kısıtlamalar yüzünden tütün şirketlerinin üçüncü dünya ülkelerine yönelik yoğun reklam kampanyalarıdır. Türkiye, kişi başına sigara tüketimi yönünden Avrupa ülkeleri arasında Yunanistan'dan sonra ikincl sırada yer almaktadır. Ülkemizde sigara içme çok yaygın bir alışkanlıktır ve gelişmiş ülkelerdeki genel eğilimin aksine, sigara içenlerin sayısı artmaktadır. Türkiye'de başta gelen ölüm nedenleri sigara ıle ilişkilı olan hastalıklardır. Türkiye'de sigara ile ilgili olarak bugüne dek yapılmış olan çalışmalarda sigara alışkanlığının sıklığı ortaya konmakla birlikte, ınsanların sigara içilmesi konusundaki bazı tutum ve davranışları yeterince incelenmemiştir. 6u çalışmada değişik toplum kesimlerinden olan kişilerin sigara içme alışkanlıklarının yanı sıra, insanların sigara içilmesi İle ilgili bazı tutumları ve davranış özelllkleri değerlendirilmiştir. Araştırmaya dokuz değişik gruptan (öğretmen, anne, sporcu, sanatçı, gazeteci, doktor, milletveklll, ortaokul ve lise T«bto 1. Amştırma kaptamına alınan gruplann ılgara İçme durumuna gOr» yOzd* daOıhmı (Ankarı, 1996) 9Hun Içm» dufumu Toptam Oıuolar UnOomnoU Ortaokul OOran Ann* HlclonMffllt 87.5 H.8 8S.1 M.İ Sporau aaralçı IcnKt. bmrivntt 4.2 4.7 •T 107 181 8.2 28.3 3.5 30.2 50.8 43.» 34.t 48.2 r 581 511 100.0 100.0 100.0 100.0 lOC.O 100.0 100.0 100.0 100 0 w 252 237 148 130 108 IS M.a 29.8 42,4 148 6.5 90,8 ese 77.1 Hastanelerde sigara içllmeslnln yasaklanmasını Isteyenler (yüzde) •0 m n m •0 40 10 K 10 0 1 • 11 1 I m I i I I I I 1J 1 11 • • 1 • 1 11 1 i • m 1 I I 1 I 11I 1 I 1 IL 1 1 I i } 1 11 i 1 öğrencileri) toplam 2503 kişi katılmıştır. Araştırma sonucunda sigara İçme alışkanlığı ortaokul öğrencllerinde en az (%3.5), gazetecilerde en çok (%63.9) olarak bulunmuştur. Gazetecileri öğretmenler (%50.8), sanatçılar (%46.2) ve doktorlar (%43.9) izlemektedir (Tablo 1). Davranışları yönünden gençlere model olabilecek kişilerde sigara içme sıkhğının yüksek olması dikkat çekicidir. Lise öğrencilerinin de yaklaşık üçte biri sigara içmektedir. Sigara içen ortaokul öğrencileri ortalama 12.2, lise öğrencileri ise 14.2 yaşında sigara içmeye başlamışlardır. Yaş itibarı ile lise öğrencilerine en yakın olan sporcularda sıgaraya başlama yaşı 16.8'dir. Oiğer gruplarda sigaraya başlama yaşı 18.7 ile 23.3 arasında değişmektedir. Görüldügü gibi sigaraya başlama yaşı giderek düşmektedir. Mllletvekllleri ve doktorlar ortalama 21 tane ile günde en çok sigara İçen gruplardır. Bütün gruplarda erkekler daha fazla sigara ıçmektedirler. Yabancı sigara ithaline izin yerildjkten sonraki beş yıllık dönemde sigara içenlerin %10'u yerli sigaralardan yabancı markalara geçiş olmuştur. Halen lise öğrencileri, sporcular, sanatçılar, gazeteciler ve milletvekilleri %59.0 ile %72.9 arasında değişen oranlarda yabancı sigara ıçmektedirler. Çalışma sırasında kişilerin araştırmatarihınden öncekı son hafta içinde çeşitli yerlerdeki sigara içme davranışları da öğrenılmıştir. Buna göre araştırma gruplarındaki kişilerin buyük çoğunluğu son hafta içinde evde ve veya çocuklarının yanında sigara içtiklerini belirtmişlerdir. Oğretmenlerin %68.0'ı öğrencilerin görebileceği yerde sigara içmişlerdir. Halka açık ve/veya kapalı ortamlarda sigara içilmesine ilişkin görüşler gruplardakl kişilerin sigara içme durumlarına göre bazı farklılıklar göstermekle birlikte, okul ve hastane sigara içen ve içmeyen herkesin sigara içilmesini onaylamadıkları yerlerdir. Araştırmada, bazı durumlarda sigara iÇİImesinin hoş karşılanıp karşılanmadığı da incelenmiştir. Tüm gruplardakı kişilerin hemen tamamı "bir doktorun hastasını muayene ederken" veya "öğretmenin öğrencilerinin önünde" sigara içmesini onaylamamaktadır. "Taksi şoförünün yolcu taşırken sigara içmesi" ise özellikle sigara içmeyenler tarafından doğru bulunmamaktadır. Sigara içenlerin önemli bir bölümü sigara içmekten dolayı plşman olduklarını ve dünyaya yenıden gelseler sigara içmeyeceklerinl belirtmektedirler. Araştırmaya katılan kişilerin büyük çoğunluğu sigara reklamlarını onaylamamaktadır. Sigara paketleri üzerindeki uyarı yazıları ise tüm gruplarca gerekli bulunmaktadır. Sonuç olarak ülkemizde sigara İçme yetişkinler ve lise öğrencileri arasında yaygın bir davranıştır. Sigaraya başlama yaşı giderek düşmektedir. Bu buigular sigara salgını ile kararlı ve etkili olarak mücadele edilmesi gerekliliğını ortaya koymaktadır. Tütünde bulunan nikotin, morfln ve kokain ölçüsünde bağımlılık yapan bir maddedir. Bu nedenle sigaranın bırakılmasına yönelik çalışmaların yanı sıra, belki de daha önemli olarak, gençlerin sigaraya başlamalarının önlenmesıne yönelik girişimlere ağırlık verllmesi daha doğru olacaktır. Erkek davranışı Hemen hemen tüm gruplarda sokakta sigara içme bir "erkek davranışı" olarak görülmektedir. j 1 , 1. • , l.M , 1 • 1 • , 1 î i •0 w n m m I L L b L k L ıl • I Okullarda sigara Içllmesinin yasaklanmasını isteyenler (yüzde) Şehlrierarası otobüslerde sigara İçllmeslnln yasaklanmasını Isteyenler (yüzde » 10 10 0 5574 • il m M • m JL m • 11 •• • •[ J Î 1 i 1 1 j î i 1llll 1 1 llll II 1