Katalog

TV BELGESEL İLGİNC SORULAR TV 2 20.05 Belgesel "Gökkubbede Gezintfler" Anadolu'da 12 13 Yuzyılda Selçuklu dönemınde astronomı merakı ve gözlemevi olarak kullanılan Gökmedrese mımarı tarzı anlatılıyor TV 3 14.00 Belgesel "Dünya Coğrafyası" TV 3 17.40 Bebeğin Dünyası Çocukların vucut gelışımlerınde olumlu etkılerı olan kreş oyunları, olumsuz çocukların butunleşmesı konusunda önerıler yer alıyor Kanal E 17.35 Belgesel "Vahşi Yaşam" 22 Ka8im Cumartesi SOPU: Mikrodalga fırına kenarları yaldızlı tabaklar koyduğumda ortalığı kıvılcımlar kaplıyor. Neden ? YANIT: Elektromanyetık radyasyonun hükum surdüğu ortamlarda, metaller an ten gıbı davranırlar Mıkrodalgalar ıçın de durum farklı değıldır Metalın ıçınde elektrık akımı oluşur, bu da metal tanecıklerı arasında voltaj farklılaşmalarına neden olur Tabakların kenarındakı altın kaplamalar, tabağın şu veya bu şekılde dış etkılere maruz kalmasıyla zaman ıçınde mınık hasarlar alır ve sonuç olarak Mikrodalga fının ve yaldıdı tabaklap aralarında minik sureksızlıkler olan ayrı ayrı metal obeklerı halıne gelırler Sonuç olarak, mikrodalgaların yayıldığı ortamda bu metal obeklerı arasında voltaj farklılaşmaları oluşur ve obeklerın arasında kıvılcımlar atlamaya başlar YANIT Mikrodalga fırına koyduğunuz yaldızlı tabakların kıvılcımlara yol açmasının nedenı keskın metalik sınırların elektrlk yüklerını çekmesldır, tıpkı paratonerlerın yıldırımı çekmelerı gıbı Mıkrodalgalar tabağın kendısını hıssetmezler, oysa altın kaplamalar çok ıncedır, dolayısıyla çok keskın sınırları vardır Elektrık yukleri Işte bu keskın sınırlarda yoğunlaşırlar ve fırınınızın ıçınde yıldırımlar oluşur Keskın kısımlar ıçermeyen metaller böyle şeylere neden olmazlar örneğın fırının ıçıne yuvarlak hatları olan bır metal kaşık koyarsanız kıvılcım gözleyemezsınız, çunku bu durumda metalın ıçınde kuçuk elektrık çevrılerı oluşur ve voltaj dengelenır YANIT: Metaller çok lyı radyasyon çekerler, çunku çok sayıda serbest elektron ıçerirler Sızın gözledığınız kıvılcımlar kaplamadan kopan kuçuk metal tanecık lerıdır Mikrodalgaların yemek ısıtmakta bu derece kullanışlı olmalarının nedenı, bunların dalgaboyunun besınlerdekı su molekullerının dalgaboyuyla neredeyse aynı olmasıdır Bu sayede su molekullerı arasında tyı bır surtunme oluşturulur ve ısı açığa çıkar 23 Kasıııı Pazar TV 2 15.30 Dünya Coğrafyası TV 2 19.30 Belgesel "Blllm Teknolojı ve Bız" TV 3 16.25 Bilim ve TeknoloJI TV 3 17.25 Belgesel "Idealimdeki Yaşam" Çocuklara çeşıtlı mesleklerı tanıtmak ve sevdırmek amacıyla yapılmış belgeselde sirklerdekı hayvan terbıyecısı ve sıhırbazlık mesleklerı tanıtılıyor. TGRT 09.45 Sağlık Hattı ÇEVRE Küçükçekmece Gölü'nde tüm canlılar yaşamsal savaş sürecine girdiler... Sayhan Topçuoğlu (*) Küçükçekmece Gölü'nü öldüren ne? bır kışının sadece kozmık ışınlardan aldığı doza eşdeğer olduğu yayınımızdan alıntı yapılarak Scıence News (2) tarafından yayımlanmıştır Kömur yakımı ıle bır gıgavvatt elektrık eldesınde, uçuşan kullerle ve gaz olarak çevreye yılda 109 1011 Bekerel doğal radon radyoaktıvıtesı ve 108 1010 Bekerel'de her yıl Polonyum210, Kurşun210, Radyum225, 228, Toryum232 ve Uranyum238 radyoaktif kırletıcılerı salınmaktadır Bu serıden sucul ortama gıren doğal Polonyum, kışllerln denız urunu tuketımı ıle aldıkları doğal radyasyon dozu ıçeriğınde çok anlamlıdır Ulkemızde aşırı yapay gubre ve bocek ölduruculerını de ıçeren pestısıt kullanımı ıle deterjanlarımız % 30'lara varan tnpolıfosfat kapsamları sucul ortamlarımızda doğal radyoaktıvlte düzeyını sureklı artırmaktadır. Bazı zamanlarda özellıkle NısanEylul devresınde gölde önce yeşıllenme, köpukleşme ve kokuşma durumu bıle analız yapmadan da bu göldekı ötrofıkasyonu belgelemektedır Çevrede kullanılan yapay gubrelerın yanında, fosfat konsantrasyonunun bu göldeki artışının en buyuk kaynağı, deterjanlarımızın fosfat ıçermesıdır Gol çevresınde hıziı nufus artışı da göldekı fosfat mıktarını sureklı artırmak tadır Kırlenmemış bır suda çözunmuş oksıjen mıktarı 6 mg/lıtrenın ustunde olması gerekırken, bu gölde 1 mg/lıtre'nın altında değerler saptanmıştır Öksıjensızlıkten kıtlesel balık ölumlerı olmuştur Son yıllarda ölen balık sayısında azalma vardır, bunun nedenı olecek balığın kalmamasıdır Uzun yıllardır basına konu olan balık ölumlerı, Çekmece Atom Santralı balıkları öldurdu, şeklındekı başlıklı haberlere konu olmuştur Deterjan, yapay gübre ve pestısıt ıçerığınde bulunan fosfat nedenıyle, gunumuzde bırçok sucul ortamlarımızda görülmeye başlanan ötrofıkasyonun önlenmesınde, fosfatsız deterjan uretımıne derhal geçmek ılk yapılacak olan etkılı bır olgudur Deterjan aktıf maddesının suda yaşayan canlılar uzerındekı öldurücu etkısi ıse ayn bır sorundur 1977 yılında yaptığımız bır araştırmada, Küçükçekmece Gölu'ne bırakılan deterjanın kanal ağızlarındakı konsantrasyonunun mılyonda uç olması (3 ppm) durumunda, bu gölde yaşayan balık yumurta ve larvalannın yarısının 60 gun sonra Öleceğı saptanmıştır 1992 yılında yaptığımız olçumlerde, deterjan konsantrasyonu mılyonda 5 5'e yukselmiştır (3) Bu bulgu bıze, bu gölde yaşayan balık ve dığer canlılar dakı azalmanın dığer anlamlı bır nedenını gostermektedır Küçükçekmece Golu'nu endustrı, evsel atık, bır ıkı sene önce kapatılan hemen yanındakı çöp çukuru, Istanbul'un kırlı havası, dığer organık bırçok kirletıcı (denız canlıları ıçın çok toksık olan, organık kalay bıleşıklerı gıbı) etkılemekte ve kimyasal kırlılık duzeyı bu golu hızla ölume goturmektedır Çekmece Nukleer Araştırma Merkezı'nı ve onun Araştırma Reaktörunu ocu gıbı gostererek arkasına saklanmak, ya nukleer enerji karşıtlarının ya da ulkemızdekı kimyasal kırlılık sorunlarını algılayan çevrecılerın oluşturduğu bır olgudur 1 Health Physıcs, 48, 94 99, 1995 2 Scıence News, 147 2 1995 3 VIII Klmya ve Kimya Muh Sem 711 Sept 1992 s 183187, Ist * Dr., Radyoekolog, Çekmece Nukleer Arş. ve Eğt. Mrkz. 24 Kasım Pazartesl TV 314.40 Belgesel "Blllm ve Teknolojlde Bu Hafta" TV 3 18.00 Bilim Teknoloji ve Biz TRT INT 15.05 Belgesel "Her kıyı Ayrı Bır yaşam" 1 25KasımSaJı TV 2 22.55 Belgesel "Olağanüstü Olaylar" TV 3 13.35 Belgesel "Alo Dünya" Bu bölumde Leonardo'nun eskı defterlerıne çızdığı makıneler ve meşhur tablolarının eskızlerı konu edılıyor TRT INT 15.05 Belgesel "Anadolu Medeniyetleri" 5 22 km 2 yuzey alanı ve yaklaşık 20 metre derınlığe erlşebılen Küçükçekmece Golu acı suludur (denız ve tatlı su karışımı) Yeraltı suyu ve ufak bırkaç dere ıle beslenen bu göl, dar bır kanalla denıze bağlantılıdır Lodos olduğunda denızden buyuk oranda su gole gırmektedır Dığer zamanlarda golden su bellı bır hızda denıze akar Bu gölun eko nomık açıdan değerlı olan balık turleri arasında ılk sıraları turna, kızılkanat, kefal, yılanbalığı, pısı ve levrek turleri almaktadır 1959 yılında bu gölde yakalanan balık mıktarı yılda 15 ton olarak ra por edılmıştır 198O'lı yılların başında bu mıktar 5 ton olarak saptanmıştır Gunumuzde ıse, avlanan balık duzeylnı ortaya koyabllme denızden gıren balıkların dışında oldukça zordur Çunku tum canlılar yaşamsal savaş sureclne gırmıştır 28 Kasım Çarşamba TV 2 19.30 Belgesel "Olağanüstü Olaylar" Afrıka'nın Angola ulkesı tanıtılıyor Dığer konular ıse şöyle, Guneş enerjısı ıle çalışan uçak, Avustralya'nın Slmpson çölünde 1939 yılında Dr Madıgo'nun oluşturduğu yol uzerınde yapılan blr yolculuk, Afrıka'da Ruanda halkının yaşamı konu edılıyor TV 313.30 Belgesel "Beş Üzeri Beş" Kendılerıne zarar veren hayvanlar konusunda bırbırını uyaran ağaçlar, kostebeklerın ıletışım yöntemı, çevreye zarar vermeyen elektrıklı arabalar, saatte 180 km hızla gıdebılen ve elektrıkle çalışan polıs arabası, deney bolumunde çocuklar ıçın elektırıklı gemı, ses çıkaran bılgısayar TV 3 20.00 Belgesel "Vaha Dünyanın Geleceği" TV 3 22.25 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" Radyoaktif kirlilik Uluslararası Atom Enerjısı Ajansı'nın destekledığı projeler çerçevesınde, bu golun yaşayan tum canlılarında, sedımentınde ve suyunda radyoaktıvlte düzeyı kapsamlı olarak olçulmuş ve olçulmektedır Bu gölde radyoaktıvıte çalışmaları ıle ılgılı bulgularımız, rapor ve çok sayıda makale olarak yayımlanmıştır Bu gölun başta balıkları olmak uzere tum canlılarında, sedıment ve su orneklerınde saptadığımız yapay radyoaktıvıte duzeylerı dığer sucul ortamlarımızdan kesınlıkle farklı değıldır Bu golun kenarında genış bır alan uzerıne kurulmuş olan Turkıye Atom Enerjısı Kurumu'na bağlı Çekmece Nukleer Araştırma ve Eğıtım Merkezl laboratuvarlarmdan kaynaklanan radyoaktif blr atığın golu kırlettığıne ılışkın bılımsel bır bulgu yoktur Gunumuzde radyoaktif kırlılık açısından dunyada olduğu gıbı ul kemızde de en buyuk sorun, doğal radyoaktıvıte mıktarının çevremızde özellıkle sucul ortamlarda hızlı bır artış gosterme sıdır 196O'lı yıHarda doğal radyoaktif maddelerden kışılerın aldığı yıllık radyas yon dozunun 1993'te 28 defa artabıldığı saptanmıştır 1986 yılında Çernobıl'den en yuksek duzeyde kontamıne olmuş çayları (kılogramında 25 000 Bekerel) ıçeren kışılerde saptadığımız doz duzeyı (1), doğal kaynaklı radyasyonlara maruz kalmanın yanında anlamsızdır Radyasyonlu çay ıçımı ıle alınan duzun, Amerıka'da Denver yukseklığınde 2 5 sene yaşayan Kimyasal kirlilik Sucul ortamlarda fosfat ve azotlu besleyıcılerın aşırılığı, ötrofikasyon olarak bı 27 ftlm Perşembe TV 2 19.30 Belgesel "Geleceğin Toplumu" TV 3 20.00 Belgesel "Niçin Savaşıyoruz?" 28 aim Cuma TV 3 18.00 Belgesel "Renkler" 15 yuzyıl ressamlarından Sassetta Borgo San Sepocro dönemın resım sanatına ışık tutuyor TV 3 20.00 Belgesel "Thalassa" Belgeselın bu bolumunde Fas'lı bır ruzgâr sörfçusu olan Rashıt'ın hayatından ılgınç kesıtler ekrana gelıyor lınır Bu olayda başta tek hucrell bıtkıler olmak uzere yosunlar anormal olarak çoğalır ve oksıjensızlığe neden olduklarından balıkların olmesı ve kokuşma görulur Kuçukçekmece'de kimyasal kırlılık boyutlarını ortaya koymak Içın çok sayıda olçum ve analız yapılmıştır Bulgularımızın bır kısmı yayımlanmış ve bır kısmı da uluslararası mecmualarda baskıdadır Bu göldekı fosfat konsantrasyonunun 0 736 60 mg/lıtre menzılı ıçınde bulunması, saydamlığın 30 cm'ye kadar duşmesı dığer bulgulara bakmaksızın bu göldekı ötrofikasyon un boyutunu ortaya koymaktadır. 55710