Katalog

ELEKTRONİK DÜNYASINDAN HAFTANIN GÜNDEMİ Elektronik haberler Nezihe Buhar Bell Laboratuvarları'ndakı bılım adamları televızyon programlarının metın ve vıdeo göruntulerını Internet üzerınde saklayan bır teknolojı gelıştırdıler. Çeşıtlı televızyon yayıncılarının Bell Labs ıle ortaklık yapacakları belırtıldı. Bu teknolojı bır televızyon programından hareketsız goruntulerı saptayıp programın bır metın açıklamasıyla saklayabılen bır yazılıma dayanıyor. Metın TV programının yayınındakı yalnızca ozel alıcılarla alınabılen manşetlerden (gormeyenler ıçın yapılan yayınlarda gorulen yazılar gıbı) yakalanıyor Bu metın Internet uzerındekı belgelerde kullanılan HTML formatına çevrılıyor ve uzerınde aramalar yapılabılmesı ıçın bağlantı noktaları oluşturuluyor Bılgısa yarda uzerındekı bağlantı noktalarında fare ıle tıklama yapılınca yenı bılgı ve goruntulerın qeldıgı bır dokuman olu şuyor. Yazılım, goruntulerı alırken ıçerığın degıştıgını kesıntıler, renk solması ve kamera açısında kaymalar gıbı durumlardan anlıyor Vıdeo ve metın bıleşımı programın bıtışınden bırkaç dakıka sonra Internet uzerındekı bır Web alanında saklanmış oluyor Boylece, dıyelım kı akşam haberlerını kaçırdınız ve Kuveyt konusunda onemlı bır haber olduğunu bılıyorsunuz, hemen Internet'te bu Web merkezıne bağlanıyorsunuz ve "Kuveyt" sozcuğunu kullanarak arama yapıp konuyla ılgılı goruntulerı alt yazılarıyla bırlıkte alıyorsunuz * INTERNET'TE TV : ABD duğunda ortaya çıkıyor Çunku programın olası her durumu ele alması ge rekıyor Örneğın bır stadyumdakı kalabalıgın hareketlerının modellenrnesı durumunda bılgısayara her olası durumu belırtmenız gerekır Olasılıklar sayısı çok buyuk olunca, çozüm ıçın soz cuğün gerçek anlamında sonsuza kadar beklemenız gerekebılır Bır Iskoç matematıkçı olan ve kalabalık dınamığını ınceleyen G. Keith Still bu problemı ele alacak bazı guçlu programlama teknıklerı gelıştırdı. Stıll her bır elemanın davranışı yerıne, sıstemın nasıl çalışacağı konusundakı kuralları verıyor. Stıll "Legıon" adlı bır prosedürler kutuphanesı gelıştırmış. "Bız basıt kuralları programlıyoruz, sonra sıstemın kendısını yınelemesıni, gelışmesını beklıyoruz" dıyor "Varlık merkezlı programlama" denen bu yon temde olasılıklar yerıne, karmaşık davranışlara yol açan kurallar belırlenıyor Legıon malı marketlerı modellemede 'de başarılı olmuş. Bu teknık bına gırış ve çıkışlarındakı kalabalıgın yonetımi, stadyumlarda darboğazları mınımuma ındırme gıbı ışer ıçın kullanılıyor Türkiye'de araştırmalar yararsız mı? 2 Türkiye'de sayılan zaten çok az olan önemli araştırmacının, beyin güçlerini fazla işe yaramayan bilimsel araştırmalarda boş yere harcayıp durdukları görüşünü tartışmıştık geçen hafta. Yıldız Ünıversıtesı'nden Sayın Nihat Kınıkoğlu'nun bu görüşü bize ne kadar yanlış geliyorsa, "beyin güçleri bazı projeler üzerinde yoğunlaşmalı" görüşü de o kadar dogru geliyor. Ülkenin bilim güçlerinin her bakımdan yetersizliğini hepımiz biliyoruz. Bu durumda, eldeki güçleri bir yandan geliştirirken öte yandan da belirli alanlarda yoğunlaştırmak, aklın yoludur. Bugünkü uygulamalara baktığımızda, aslında öncelikli bilim ve araştırma sektorlerinın saptanmış olduğunu görüyoruz. Bu alanlar, geleceğın toplumlarını yönlendırecek, ekonomilerini biçimlendırecek olan elektronik/'enformatık, malzeme, bıyo teknoloji, nükleer, havacılık ve uzay teknolojileri gibi yüksek teknolojilerden oluşuyor. Tabii, bu seçilen alanların hepsi de, gelişmiş sanayi ülkelerinin at koşturdukları ve büyük araştırma paralarının harcandığı alanlar. Bugünden yarına orada önemli bir güç bıriktırmenin zorlukları da ortada. Ancak, sanayıye ve araştırmalara yön göstermek, salt yön gösterıcıliğin ötesinde bu alanlara yatırıma yönelmek de bilim kurumlarının ve devletin görevi. Uygulamada, bu yönde adımlar atılmaya çalışıldığını görüyoruz. Varolan güçlerın bır kısmı, sanayi ile ılışkılendırılerek etkınliğı arttırılmaya ve sanayıden alacağı güçle geliştirilmeye çalışılırken, sanayi de özgün araştırma yapmaya zorlanıyor... Saptanan yüksek teknoloji alanlarında projelere öncelik tanınıyor... Ve bilimsel düzeyi genel olarak arttıracak teşvıkler uygulanıyor. Ancak, bunlar yeterli mi? Kınıkoğlu'nun belirttiği gibi, bazı büyük projeleri gerçekleştirme hedefine de yönelmek doğru olmazmı? Burada, Kınıkoğlu'nun verdiği örneklerden, kastettiği "büyük projeler" in, akıllı cruise füzeleri yapmak gibi askeri nitelikli olduğunu görüyoruz. Kınıkoğlu'nun bu tercihlerınde, sayın Erbakan'ın tank üretme saplantısının bir etkisinin ve oralardan kaynaklanacak bir beklentının olmadığını umarız. Tabıı, büyük askeri projeler de gündeme gelebilir. Savunmayı ülke ıçı temellere dayandıracak projeler önemlidir. Ayrıca, bugün hiçbir sivil alanda mali kaynak bulunmasa da, askeri kaynak her zaman vardır. Savunmanın parasının kesildiği hiç görülmemiştir. Bu açıdan, ordu, önemli projelere kaynak ayırabilecek durumdadır. Ayrıca ısteklidır de. Ülkemızde bırçok alanda yürütülen önemli büyük araştırmaların hemen hepsi da zaten askeri kaynaklıdır. Ancak, askeri projelere yatınmın ekonomıye geri dönüşü, katma değer yaratması zordur. Sivil amaçlı, önemli teşviklerle desteklenen büyük proje var mıdır bilmiyoruz. Belkı, Antalya'da Bakırlıtepe'de kurulan Gözlemevi'ni bu önemli sivil projeler arasında saymak gerekir. Bu projenin ülkemiz bilim hayatına, özellikle uzay araştırmalarında önemli katkıları olacagı söylenebilir. Ancak burada ekonomıye kısa ve orta vadede katkıları olabilecek projelerden söz edilmektedir. Acaba, eldeki araştırma fonlarının önemli bir kısmını, örneğin en hızlı gelişen sektörlerden biri olan elektronik/enformatik alanında veya başka alanlarda bazı projelere yönlendirmek, bu alanlarda bazı sıçramalar ve önemli ekonomik değerler yaratmaz mı? Türkiye'yi ön plana çıkarmazmı? *** Tabii, ekonomik değeri olan büyük ve önemli projelerin ne olduğu da ayrı bir sorudur. Araştırma fonlarını yönetenlerin "Bu projeler var da desteklenmiyor mu?" diye sorduklarını duyar gibıyım... *** Gelecek cumartesı yenıden birlikte olmak umuduyla, sağlıklı bir hafta geçirmeniz dileklerimizle... AaJU, e posta: bursali@planet.com.tr Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 496 21 Eylul 1996» Basan ve Yayan Yenı Gun Haber A|ansı A Ş • Genel Yayın Yonetmenr Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetınkaya • Yazı Işlerı Mudııru Ibrahım Yıldız (sorumlu), Dinç Tayanç • Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Grafık Yonetmenı Tüles Hasdemir • Reklam Medya C. rınde dolaşırken geçırılen zaman, para demek Değerını belırtmek uzere genel olarak da "zaman paradır" denır, burada bu ozellık daha belırgın. Bağlantıda geçırdıgınız her an ıçın bellı bır ucret odenıyor. Bu nedenle Internet'te ya da elektronik haberleşme servıslerınde bılgı ararken akıllıca ılerlemek gerekıyor. Şımıd bu ışı kolaylaştıran yazılımlar gelıştırılıyor Dvorak Development Corp. ağ uzerındekı bılgılere erışırken harcadıgınız zamanı azaltacak 3 yar dımcı program hazırladı Dvorak'ın yazılımları Internet ve tıcarı elektronik ha berleşme servıslerınde kullanılıyor Dvorak'ın NavCIS PRO versıyon 1.76 CompuServe/den mesa) alımını otomatıkleştırıyor. Navstar for Prodıgy de PRODIGY haberleşme servısı abonelerı ıçın aynı ışı yapıyor. OUI versıyon 1.3 ıse Internet uzerındekı Usenet haberleşme grubunda mesaj alımını otomatıkleştırıyor. * INTERNET'TE ZAMANI İYİ KULLANMAK: mtemet uze cudunu bır makıneye benzeten tanımlamalar yaygındır. Pekı vucudumuz bır elektrik sistemine benzetılebılır mı? Bu sorunun yanıtının da "Evet" olduğu ortaya çıktı Yenı ayrıntılı bılgısayar grafık programları ınsan vucudunun elektrik sistemine ılışkın sırları açığa çıkarıyor Teknolojı ınsan vucudunun nasıl çalıştığı sırrını çozmeye çalışıyor Bılgısayarda ınsan vucudunun elektrik yuku gorselleştırıldı Bunu saglayan yazıhmı yaratan Unıversıty of Utah bılgısayar bılımcılerınden Chrıs Johnson, vucudumuzun elektrıksel guç sıstemının sırlarına ulaşmaya çalışıyor Insan vucudunun tumundekı elektrik dalgalarını olçmek hıçbır zaman mumkun olmadı, çunku bu ış ıçın ınsan vu cudunun her bır parçasına bınlerce alıcı ıgne yerleştırmek gerekıyor Bu tur bır deney olanaksız olduğundan gerçek ınsan olçumlerınden alınmış bılgı lerı kullanan bır bılgısayar modelı yapıldı. Hassas ve gerçekçı bır model gelıştırılıyor Bu model ınsanlar uzerınde yapılamayan deneylerın bılgısayarda yapılmasına olanak verecek Sıstem doktorların kalp ve benzerı hastalıkları teşhıs etmelerıne yardım edecek bılgı ler sağlıyor Internet üzerınde arabalarını tanıtıyor http.//www.eclıpse mıtsucars com/ adresındekı Web sayfasında nraba modellerı vıdeo goruntulerle tanıtılıyor, ozellıklerı anlatılıyor Ekrandakı duğmelerle arabaların ıçınde veya dışında gormek ıstedığınız kısımlarının ekrana gelmesını sağlıyorsunuz Web sayfasında ayrıca arabalar test edılıyor. yaklaşık fıyatları oğrenılıyor Bu sayfada başka arabalar da tanıtılıyor. Kullanılmış arabalar konusunda bır şeyler okumak ıstersenız http //www.cartalk com adresıne başvurabılırsınız VÜCUDUMUZUN ELEKTRİK YÜKÜ : Insan vu * ARABA SATIŞI: Mıtsubıshı * INTERNET ÜZERİNDE YAZILIM SATILIŞI: om.ne mte ractıve adlı yazılım dagıtıcısı şırket evı nızdeyken alışverış yapabıleceğınız bır bılgısayar magazası ozellığı taşıyor. Şımdı Mıcrosoft yazılımlarının satışı konusunda Mıcrosoft ıle de anlaşan dağıtımcı Internet uzerındekı satışlarını oldukça pratık bır şekılde gerçekleştırıyor Onlıne Interactıve'ın Internet merkezı AtOnce sayfasına gıdıyor ve ıstedığınız yazıhmı seçıyorsunuz Bu yazı lım şıtrelı bır formatta hemen sızın makınanıza transfer edılıyor Daha sonra kredı kartı bılgılerınızı gırıyorsunuz Bu bılgılerın dogrulanması ozel bır ağdan ücretsız aranan bır numaradan yapılıyor. Yetkı kontrolu sonrasında yazılımınızın şıfresını çozen bır anahtar sıze gonderılıyor. * HESAPLAMALARDA FAKTÖR SAYISINI KONTR O L : Bılgısayarlar yınelenen ışlerı ışık hızıyla gerçekleştırıyorlar Bu yuzden mılyonlarca defa yınelenecek ış lemlerın bılgısayarlara yaptırılması doğal bır çozum. Ancak araştırmacı bılım adamları bazı problemlerın bılgısayar ne kadar buyuk, ne kadar hızlı olursa olsun geleneksel teknıklerle çozuleme dıgını saptadılar Boyle bır sorun, analız edılecek eleman sayısı çok fazla ol work Connectıon adlı bır şırket uçak yolcularına yonelık etkıleşımlı kışısel bır eğlence sıstemı olan Aır Vıew sıstemını gelıştırdı. Sayısal yapılı sıstem Fılm Izleme, Muzık Dınleme, Oyun Oynama, Alışverış, Yer Ayırtmalar gıbı seçeneklerı olan bır monuyle açılıyor. Gelecekte Internet erışımı sagla'nacagı da belırtılıyor Eposta ve faks olanağı şımdılık yok, ama yuksek hızlı bağlantılar saglandıgında bunlar da olacak Koltuk araları veya arkalarına monte edılebılen sıstemın bır koltuğa montajı 6000 $ Kanada havayollarında çok sayıda uçakta benzer bır sıstemle ın teraktıf vıdeo sunuluyor Her koltuğa monte edılen ekranlı kutulardan fılm ızlenebılıyor, oyun oynanabılıyor * UÇAKTA ETKİLEŞİMLİ EĞLENCE SİSTEMİ: u,t 4963