Katalog

İNSAN VE DAVRANIŞI Zaman yönetimi? Yaşam yönetimi! Kişi zamanı daha verimli kullandıkça daha üretken olmakta, daha üretken olunca daha faal bir kişi haline gelmekte ve daha faal olunca daha çok zamana gereksinim duymakta. Dogan Cüceloğlu aman ve faalıyet beraber gıden ıkı kavram önemlı mevkılerde bulu nan, onemlı sorumluluklar ıçınde faalıyetlerını surduren ınsanların zaman kullanım bılıncı keskınleşmekte Gunumuzde zaman kullanımı ıle ılgılı yontemler, teknıkler, araçlar ve bılgıler gıttıkçe yaygınlaşmakta Zaman yonetı mı uzerıne odaklaşan ve bu uzmanlık dalında eğıtım veren tıcarı kurumların ve danışmanların sayısı artmakta Çok sa yıda faal ınsan faalıyetlerını daha duzenlı yapabılmek ıçın zaman yonetımıne ılgı duymakta Zaman yonetımını oğrendıklerı zaman bu ınsanların çoğu şu du rumla karşı karşıya kalmaktalar Zamanı daha verımlı kullandıkça daha üretken olmaktalar, daha üretken olunca daha faal bır kışı haline gelmekteler ve daha faal olunca daha çok zamana gereksı nım duymaktalar Bırçok zaman kullanım yontemlerının altındakı temel varsayım şudur Yap makta olduğunuz ışı daha verımlı yaparak, yanı daha kısa zamanda daha çok ureterek, yaşamınızı gıttıkçe denetım altına alabılırsınız Yaşamınızı denetım al tına aldıkça ıstedıklerınızı daha hızla gerçekleştırebılırsınız, ısteklerınızı ger çekleştırınce de yaşamınıza huzur ve doyumluluk grer Fullerton şehrındekı Kalıfornıya Eyalet Unıversıtesı, Iş Yonetım Bolumu profe sorlerınden bırı bırkaç yıl once zaman yonetımı uzerıne bır semıner verıyordu Başka ınsanların beklenmedık zaman larda ofısıne gelıp kendısıyle konuşarak zamanını nasıl ısraf ettıklerını ornek gos terıyordu Daha verımlı olmak ıçın ızledığı yontemı anlattı O sıralarda yazmakta olduğu kıtap uzerınde (dorduncu kıtabı olacakmış) nasıl çalıştığını anlattı "Kıtap 14 ay sonra bıtmış olarak yayı nevıne teslım edılecek Yayınevıne ver meden once kıtabın ıkı ay meslektaşlarım tarafından gozden geçırılmesı gerekıyor Bu demektır kı, 12 ay sonra kıta bın son musveddesını meslektaşlanma gondermelıyım Kendı meslektaşlanma gondermeden once benım tum musveddeyı ıkı kere gozden geçırmem gere kıyor Ikı defa kıtabı gozden geçırme ve duzeltmelerı yapma benım ıkı ayımı alır Demek oluyor kı, kıtabın ılk musvedde sını 10 ay ıçınde bıtırmem gerekıyor Kıtapta 16 Bolum olacak Bu demektır kı, her ay 1 6 bolum yazmam gerekıyor, bu da topam 90 sayfa kadar tutuyor Ayda Z 90 sayfa yazabılmem ıçın gunde 3 sayfa yazmak zorundayım Ben bır oğretım uyesı olarak ders verıyorum, oğrencıle rın odevlerını okuyorum, sınavlarını değerlendırıyorum, toplantılara katılıyorum butun bunlara ek olarak kıtap yazıyorum Başkasıyla sohbet edecek zama nım yok O nedenle unıversıtede bırı benımle konuşmaya başladığı zaman, "Ko nuşmak ıçın ne kadar zamanın var?" dıye ona sorarım Kışı 10 dakıka derse, ben, "Benım ancak 3 dakıkam var öz konuş ben çalışmaya başlayacağım," derım " Semınerıne katıldığım bu profesor zamanını boyle bır tutum ıçınde denetleye bıleceğıne ve zamanını denetleyerek da ha üretken olacağına ınanıyordu Neden daha çok üretken olmak ıstıyor acaba, dıye duşunebılırsınız Daha üretken ol mak enınde sonunda, sanırım, daha çok para kazanmaya, daha yuksek mevkılere erışmeye, daha şohretlı, daha kudretlı olmaya yonelık olsa gerek Butun bu saydıklarımın amacı, yıne sanırım, bek ledıklerını elde edınce kışının daha mut lu, daha doyumlu bır yaşam oluşturacağı beklentısınden kaynaklanıyor Acaba mutluluğumuz zamanımızı ıstedığımız gıbı kullanarak yaşamımızı denetleyıp daha verımlı olmamıza dayanıyor m u ' Modern ınsanın gıttıkçe artan faalıyetlerıne bakarak, bu soruya hıç kuşkusuz "Evet" dedığını duşunebılırız Benım çevremde o kadar çok meşgul ınsan var kı Kendılerı ıçın zaman bulamamaktan şıkayet ederler yeterı kadar kıtap okuyamamaktan, tatıl yapama maktan vb şıkayetler surer gıder Su reklı meşgul olmak ve ışten başka hıçbır şeye zaman bulamamak "onemlı ın san"ın sureklı şıkayetlerınden bırı olarak gozukuyor Işın ılgınç yanı, ıkı sene once oldukça meşgul olan ve zamanını daha lyı kul lanmak ıçın yontem arayan kışılerı ıkı sene sonra yenıden gorduğumde, onların daha meşgul, daha gergın olduklarını fark edıyorum Benım gozlemlerıme göre verımlı ol mak, üretken olmak huzurlu ve mutlu olmanın yolu gozukmuyor leyerek gununu yaşayan bırı karşılaştırıl dığında lıste yapanın gun, hafta, ay sonunda daha verımlı oldugunu göruruz (Lıstenın mutlaka yazılı olması zorunlu değıldır, kışı kafasındakı bır lısteyı ızlıyor olabılır) Gunluk yaşamda çevrenın değışık dınamıklerı ıçınde neyı yapacağımızı hatırlamayabılırız Gun bıtınce, "Keşke şunu yapmayı, satın almayı, kışıyle konuşmayı hatırlasaydım," derız Lıstesı olan değışık çevrelerın etkısı ıçınde ıken bıle, lıstesıne bakarak yapacaklarını hatırlayabılır Istanbul Unıversıtesı'nde yanında asıstanlık yaptığım rahmetlı bır hocam Harman sıgarası ıçerdı ve sıgara paketı nın arkasına unutmaması gereken yapılacakları telefon numaralarını yazardı Ajanda: Kalıfornıya'ya gıttığım zaman unıversıtede çalışanlar arasında aıanda sız kışı göremedım Herkes ellerındekı ajandalarla toplantılara katılmaktaydı Aklına estığı zaman kışı bır başka kışının ofısıne gıdemıyor, çay kahve ıçemıyor du Ajanda daha karmaşık bır zaman kullanma yöntemını ınsanların yaşamına getırıyordu Bu yontem kışılerın yaşam larından daha sorumlu olmalarına, kendı yaşam değerlerını gunluk hayatlarına uygulamalarına yol açıyordu Bu sıstemı kullananlann bırçoğu kısa ve uzun vadelı hedeflerden soz edıyor ve bu hedeflerı gerçekleştırmek ıçın zamanlarını bılınçlı olarak kullanıyorlardı "öncelıkler verme" kavramını sık sık duymaya başladım "Yapılacak bırçok şey olduğu halde, bunlardan ancak bazılarını yapacak zamanın olduğunda ne yaparsın?" sorusunun, Kalıfornıya'da tanıdıklarım ara sında gerçekçı ve yaygın bır sorun olduğunu gormeye başladım Tanıdığım bu kışıler gerçekten üretken kışılerdı, yaşamları duzenlı ıdı, takvım ve saat yaşamlarının en onemlı duzenleyıcısı olmuştu Sıgara paketını attığı zaman lıste de atılmış olurdu ve bu nedenle sık sık, "Sıgara paketını atmadan keşke arkasına baksaydım " dedığını hatırlıyorum Yapılacaklar lıstesı yapmaya başladı ğım zaman kendımı oldukça verımlı ve profesyonel hıssettım Bır ışı yaptıktan sonra onun uzerını çızmek, yaşamımı anlamlandıran, benı gudulendıren onemlı faalıyetlerden bırı haline geldı Takvımleme: Daha gelışmış bır zaman yontemıne takvım kullanmaya başladığım zaman kavuştum Yapılacaklar lıstesını şımdı takvıme koymaya başlamıştım Takvım ışın ıçıne gırınce lıstedekı ışı hangı gun, ne zaman yapacağımı bıltyordum Verdığım sozlerı, doğum gunlerını bu takvıme aktarmaya başladım Boş zamanlarımda takvımımı açıyor, ne zaman kımınle buluşacağımı görebılıyordum Eğer takvımde yer alan ışı o gun ve o satte yapamazsam, kendımı gergın hıssedıyor ışı yapmamı engelleyen olaya ya da kışıye ıçten ıçe bozuluyordum dır? Bu konu doktorlar ıçın ılgınç gelmış ve bır serı araştırma yapmak zorunda kalmışlar ölen hastanın akcığerınde 'Q fever" hastalığının amılı olan Coxıella Burnettıı (CB) ısımlı mık rop bulunmuştur Geriye kalan 11 kışıde once baş ağrısı, ateş, tıtreme, ter leme, oksuruk gıbı grıp tablosu gelışmış Akcığer fılmlerınde zaturree ıle uyumlu gorunumler dıkkatı çekmış Bunlar terramısın ısımlı ılaçla duzelmışler Hepsının kanında CB ıçın tanısal değerı olan bağışıklık urunlerı bulunmuş Q fever hastalığı hay vancılıkla uğraşan ınsanlarda, ınek, koyun, at gıbı buyukbaş hayvanların doğum yaptıkları dönemlerde göruluyordu Acaba hastalıktan evde bulunan kedı sorumlu olabılır mıydı? Araştırıcılar kedının kanına baktıklarında aynı bağışıklık urunlerını tespıt ederler Kedının döl yatağını (Ute Değişik Zaman Kullanım Yöntemleri Yapılacakların Listesı: Yapılacaklar lıstesı sanırım ılk zaman kullanım yontemı olarak karşımıza çıkıyor Yapılacak lıstesı olmayan bırı ıle yapacakları lıste Bu kışılerden bazılarını oldukça yakından tanıma olanağı buldum Saat ve takvıme çok saygılı bu kışıler ger çekten üretken ıdıler, ama hıç de huzurlu ve mutlu gorunmuyorlardı Stres altında ıdıler yaşamlarındakı ınsanları kendı amaçları ıçın bır araç gıbı goruyorlardı Sureklı, bır pro)eden bır projeye, bır araştır madan dığerıne, bır makaleden dığer makaleye koş turuyorlardı Makalenın başında semınerınden soz ettığım Iş Yonetım Profesoru, şımdıye kadar uç kıtap yazmıştı, dorduncusu uzerınde çalışıyordu Her tavnndan gergın, huzursuz olduğu bellıydı Onunla ıl gılı şımdı aklımda kalan, "hırçın bır ın san" olduğu Onunla aynı bolumde çalışmak, aynı evde oturmak ıstemez dım O profesorun yaşamındakı bırçok kımse karısı, çocuğu, arkadaşları, anası, babası, aynı bolumde çalışan meslektaşları, oğrencılerı onu, "gergın", "huzursuz", "hırçın" goruyor ıse, profesor iç dünyasında yalnız olmalı dıye duşundum Dorduncu kıtabını yazmakta olan "gergın", "huzursuz", "hırçın" bır oğretım uyesı Ellerınde ajandalarıyla yaşamlarını duzenleyen ınsanların her bırının, bılınçlı ya da bılınçsız olarak, dayandığı temel aldığı bır yaşam paradıgması bulun malıydı Kendı yaşam paradıgması ıçınde kışı mutluluğun, huzurun, anlamın ve doyumluluğun peşındeydı Gelecek yazımda bu yaşam paradıgmalarından bazılarını gozden geçırmek ıstıyorum rus) çıkarıp ınceledıklerınde orada bol mıktarda CB mıkrobunu buldular Hastalık, kedının yavrularına da bulaşmıştır Pe kı kedı CB'yı nereden almıştır? Bunun ıçın de br serı deneysel araştırma yaparlar Kedının uterusundan aldıkla rı dokuları bır serı muameleden geçırdıkten sonra farelere zerk ettıklerınde onların da hastalandıkları ve CB mıkrobunu taşıdıkları gösterılır ve olay bu şekılde aydınlığa kavuşur Bellı kl evin kedısı, acıktığında evde bulunan ve CB taşıyan farelerle karnını doyurmuş fakat mıkrobu da almıştır Doğum sırasında, döl yatağından ha vaya yayılan ve ıçınde CB bulunan mık roskobık ıfrazat parçacıkları solunum yoluyla pokercılerın akciğerıne gırmış ve onların hepsının hastalanmasına neden olmuştur Q fever hastalığı, ılk kez Avustralya'nın Ouensland bölgesınde tarıf edılmış olup adı Ingılızce şuphelı ateş anlamındakı "uuery Fever"den gelmektedır Hastalık 1937 yılından ben bılınmekte olup ulkemızde de vardır Ancak, hastalığın farelerle ılışkısı ve ev hayvanlarıyla da bulaşabıleceğı yakın zamanda ortaya çıkarılmıştır Kaynak Langley JM el dl Poker players pneumonıa NEJM 1989 319,354 56 Cevap, zaman yönetim türünde mi? Toplumda salgın yapan hastalıklar Izzettın Barış * Poker oyuncularının zatiirreesi K anada'nın Halıfax kentınde 516 Mart 1987 tarıhlerı arasında, 12 kışıde Q fever denılen ve daha çok çıftçılerde gorulen bır zaturree (tıptakı adıyla pnomonı) salgını bıldırılıyor Salgın ılgınç bulunur Zıra hastalığa yakalanan ların tumu kâğıt oyunu ıçın aynı evde toplanan bır arkadaş grubudur Bunlar, 5 x 5 metre boyutunda bır odada toplana rak değışımlı olarak saatlerce poker oynamaktadır Odada, 14 Şubat 1987 tarıhınde, ıkısı canlı bırı olu olmak uzere uç doğum yapmış bır kedı de barınmaktadır Zaturree ılk once 5 mart tarıhınde ev sahı bınde gorulmuş, sırayla dığerlerı aynı has talığa tutulmuşlardır Hastaların bırısı zaturree ve kalp yetmezlığınden olmuş ve yapılan otopsı sonucunda onda "Q fever' denılen hastalık bulunmuştur Hastalananların tarım ve hayvancılıkla ılgısı yokmuş Hıçbırısı pastorıze olmayan sut ıçmemış avcılık yapmamış hayvan kesımınde veya kırpımında da bulunma mış lyı de bu hastalığı nereden almışlar * Prof. Dr. 4699