Katalog

BİLGİSAYAR DÜNYASINDAN HAFTANIN GÜNDEMİ Bilgisayar ve İnternet Nezihe Bahar * E N I A C : Eniac tüm modern bilgisayar araçlarının atasıdır. Küçük bir ev büyüklüğünde olan bu ılk bilgisayar bugünkülerden çok daha az miktarda bilgiyi işlemden geçirebiliyordu. Ama o güne kadar hiç yapılmamış şeyleri yapabiliyordu. Eniac'ın programlanması kolay ve çabuk olmuyordu. Bugün küçük bir mikro yonga tarafından yapılabilen hesaplama işleri için 18000 vakum tübü kullanan Enıac, çok sayıda anahtar ve fişlerin uygun konuma getirilmesiyle çalışıyordu. Eniac daha sonra Philadelphia'ya taşındı ve son olarak 1955 yılında kapatıldı. Yaratıcıları yeni, daha hızlı bir bilgisayar olan UNIVAC'ı yarattılar. Şimdi Pennsylvania Üniversitesi öğrencileri Eniac'ı yeniden yaşama döndürüyorlar. Bu işi yaparken de bugünün teknolojısıni kullanıyorlar. Bir son sınıf öğrencisi tüm ENİAC fonksıyonlarını bugünün bilgisayarlarında çalıştıran bir program hazırladı. Bugünün bilgisayar uzmanları Eniac'ın tasarımının, tasarımcılarının düşündüğünden de ileri olduğunu keşfettiler. Gerçek bir belleği olmayan makine bugünün PC'lerinin yaptığı işlemlerin çoğunu yapıyordu. Enformasyon Altyapısı Danışma Konseyi Beyaz Saray'ı ziyaret ederek ABD Devlet Başkanı Clinton'a herkese Internet'e erişim olanağı sağlanması konusundaki isteğini bildirdi. Clinton bu isteğı cıddiye aldığını, konseyin bu konudaki çalışmasını tamamladığını, ulusça çalışmanın ise yeni başladığını söyledi. Tüm Amerikan okullarının Internet'e bağlanmasını sağlamak çok pahalı bir iş olabilir. Ama bazı şehirler sorunu kendileri çözümlüyor, gerekli fonları buluyorlar. Missisipi, Aberdeen'de lise öğrencileri ödevlerıni hazırlarken Internet'deki bilgilerden yararlanıyor lar, kütüphanelerde 70 yaşın üstündekı insanların bıle EMaıl (elektronık posta) kullanmayı öğrendikleri görülüyor. Aberdeen'de İnternet projesi 3 yıl kadar önce başlamış. Lise yönetımı bilgisayar laboratuvarındaki bilgisayarları yenilemek istedığinde Missisipi Devlet Üniversitesine başvurmuş. Bu konudaki görüşmelerden sonra okul ile Missisipi Devlet Üniversitesi arasında elektronık bağlantı kurulmuş ve şehir serbest İnternet erişımi sağlanan ilk şehir haline gelmiş. Servis tutulunca Aberdeen halkı kendilerine bir merkez bilgisayar satın almış. Donanımın bedeli 18000 $ kadar tutmuş. Şimdi bu şehrin bir Web sayfası var. öğrencilerin düzenlediği Web sayfalarının sayısı da artıyor. Yaygın İnternet erişimi şehir sosyal yaşamını etkilemiş, şimdi insanların bir araya gelip yeni fikirleri tartıştıkları belirtiliyor. Kuyrukluyıldız gözlemleyeceğiz... Son yılların en parlak kuyrukluyıldızı Hyâkutake'yi Türkiye'den çıplak gözle gözlemlemeye hazırlanırken, bizim gökyüzüyle ve astronomiyle ilişkimizin ne olduğu sorusu akla gelmektedir. Geçmişimiz, bu açıdan "karanlık"tır. Günümüz gökyüzü bilimcilerimizin ise bu karanlığı yırtmaya ve yüzümüzü güldüren çalışmalar yapmaya başladıklannı görüyoruz ve seviniyoruz. *** Büyük Türk Milletinin tarihinde gökyüzüyle ilişkisi, dinsel olmaktan öte geçememiştir: Tanrı gerçi her yerdedir ama en çok yukanlarda bir yerdedir. Belki cennet/cehenem de oradadır! Bu yüzden gökyüzüne, bütün bu bilinmezliklerden ve uçsuz bucaksızlığından ötürü dinsel ve gizemli bir saygı duyulur. Padişahlann gökyüzüyle ilişkisini de müneccimbaşları kurmuştur. Gerçi 1575 yılında, Takiyüddin'in, Murad lll'ün desteğiyle Tophane'de bir gözlemevi kurduğu bilinir. Ancak kurulduktan 5 yıl sonra, o zaman ki Büyük Türk Şeyhülislamı Kadızade Ahmed Şemseddin Efendi'nin "Rasat yapmak şeamet getirir" fetvası üzerine rasathane topa tutularak yıkılacaktır! Tabii, bina ile birlikte, astronomiye bilimsel merak duymak da 300 yıl boyunca top gülleleri altında ezilecektir. Bir şeyhülislamın yaptığı soytanlığın bedelini, bir millet, bir ülke belki de bugüne kadar ödeyegelmiştir. Çünkü, o tarihler Avrupa'da astronominin büyük sıçramalar yaptığı dönemdir. Büyük gök bilgini Tycho Brahe de Takiyüddin ile birlikte hemen hemen aynı yıllarda Ortaçağ Avrupası'nın ilk rasathanesini kurmaktadır. Takiyüddin de parlak bir bilgindir ve Tyhco Brahe'nin ilk kullandığı gözlem aletlerine benzer aletler llyakııtakc nin ilk /olograflurımlan hıri ve o dönemlerde en doğru Gü Avustaryalı amatör astronom GorJun Cnırraıid neş parametrelerinin hesabını tarafından, I Şubat I9V6 da 25 < m lık hır leleskop yapmıştır... Belki de Takiyüddin \T ( CI) ktımeru ile ekle edilmlftir. Avrupa aydınlanmasına büyük katkılarda bulunacaktı ve bugün dünya astronomi tarihinde adı altın harflerle yazılacaktı.... *** Şeyhülislamın toplannın etkisini bilim adamlarımız belki bugün ancak kırmaya başlamışlardır. TÜBlTAK'ın desteğiyle Antalya Bakırlıtepe'de ilk Ulusal Gözlemevi kurulmaktadır ve yakında gözlemlere başlanacaktır. Bilim adamlarımız uzaya fırlatılacak bir araştırma uydusunun yapımında çalışmaktadırlar. Birçok üniversitemizde uzay fotoğraflarının maden, tanm, çevre, yerleşim gibi amaçlar için uzaktan algılama çalışmaları yapılmaktadır. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Uzay Teknolojileri Bölümü'nde, yıldızlararası ortamın fizik ve kimya özelliklerini araştıracak ülkemizin tek bilimsel amaçlı Radyo teleskopu kurulmuştur... *** BAĞLANTISI: ABD'de Ulusal ce'de (Siberuzay) dolaşmak ölüm kalım meselesı olabilir. İnternet üzerinde oynanan bir satranç maçına katılan bir kişi oyun sırasında kalp krizı geçirdi. Yardım isteği 3000 mil ötedeki insanlara anında ulaştı. Insanlar sistem operatörlerinden yardımcı olmasını istediler. Kısa bir süre sonra bir eposta mesajıyla kalp krizi geçiren kişınin iyileştığı haberi geldi. * CYBERSPACE'DE KALP KRİZİ: Cyberspa * INTERNET'DE BİLGİ ARAMA YAZILIMLARI: Bir süredır ınsanlar bir bılgı yükü ıçınde yaşıyorlar. Bir zamanlar kıtaplar, gazeteler ve dergilerdeki bilgileri seçerek okumak zorunda olduğumuzu düşünürdük. Ne demişler: "Dünyadakı tüm güzel yazıları okumaya on insanın ömrü yetmez". Şimdi bu kaynaklara bir de İnternet eklendi. Internet'deki engin bilgi denizinden uygun şekilde yararlanmamızı sağlayan yazılımlar var: YAHOO: Yahoo telefon rehberlerınin sarı sayfaları gibi konuya göre arama yapmanıza olanak veriyor; basıt ve kullanışlı bir arama aracı. AT&T INTERCHANGE Bu yazıhm iş müşterılerı ıçın bir adım ileri gidiyor, İnternet üzerındeki sayısız veritabanına konuya göre ve endüstri dalına göre erişim sağlıyor. Veritabanlarını arama araçlarının gittikçe daha hünerli hale geldiği bu yazılımın özelliklerinde görülüyor. Bu yazılım sizin arama ısteğinizi bildirmenizden sonra bılgisayarı kapatıp gitmenize de ızin veriyor. Bir hafta sonra bilgisayarınızı açsanız bıle aramanın sonucunu elektronik postanızda buluyorsunuz. KNOWBOT: Bu yazılım sizin ne istediğinizı, tercihlerinizi öğrenmeye ve sonra bulup getirmeye çalışan bir yazılım. Müzikseverlerin Web sayfası olan Firefly bu yazılımı kullanıyor. Yazılım arka planda çalışıyor. Önce sizden en çok sevdiginiz şarkıcıları belirtmeniz isteniyor. Daha sonra benzer özellıkler taşıyan bir şarkıcılar lıstesı geliyor. Bunlar arasında adını hiç duymamış olduklarınız da oluyor. S U R U : Çın hükümetı Uluslararası Bilgi Otobanı Internet'ın kullanımı için sürücü ehliyeti almaya benzer bir uygulama başlattı. Çın hükümetı İnternet kullanıcıları için çok sıkı kontroller getirdiğini açıkladı. Internet'i şimdi ve gelecekte kullanacak olanlar polise kaydolacak ve Internet'te ülkelerine karşı suç ışlemeyeceklerine söz verecekler. * P C N : Poınt Cast Network yeni etkileşımli haber servisi sunuyor. Kişisel tercihlerinize göre düzenlenen ha berleri PC'nize alabiliyorsunuz. NetScape, Prodigy ve başka iletişim servisleri PCN servisi sağlamayı vadediyorlar. de Web üzerinde Kids Universe çocuğunuzun siberuzayda bir yıldız olmasına olanak sağlıyor. Kids Universe kişisel ısteğe göre Web sayfalarının hazırlandığı yeni bir servis sunuyor. Çocuklar EasyPage yazılımını kullanarak Web sayfaları hazırlayabiliyorlar. Ayrıca bir "clipart" (hazır resimler) kütüphanesı kullanarak Web sayfaları süsienebiliyor. * ÇJN'DE İNTERNET SAN * KIDS UNIVERSE: Worid wı Ancak ülkemizde halkın yararlanacağı örneğin bir planetaryum yoktur. Ancak Tokyo gibi bir kentte ve çevresinde 30 'dan fazla planetaryumun olduğunu okuyoruz ve hayretlere düşüyoruz! Planetaryumlar, güneş sisteminin, uzayın, yıldızların vb canlandırıldığı yıldız evleridirler. Halkın uzay ve gökyüzü konusunda eğitilmesini sağlar, merak uyandınr ve genç bilginlerin yetişmesinde ateşleyici görev yapar. Belki de ülkemizde ilk planetaryumu kurma şerefi Bilim Merkezi Vakfı'nın olacaktır. Istanbul'da bir bilim merkezi kurmak amacıyla çalışmalannı ilerleten Bilim Merkezi Vakfı'nın projesinde, bilim merkezinin yanında bir planetaryum/ küresel sinema kurulması da yer almaktadır. Bütün bilimseverleri, Vakfa üye olmaya ve Vakfın çalışmalarına maddi ve manevi her türlü desteği vermeye çağınyorum. *** Yine kuyrukluyıldızımıza dönelim. Istanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünde çalışan arkadaşlanmız, Hyakutake kuyruklu yıldızını gözlemek için gerekli hazırlıklan yapmaktadır ve meraklı herkesi de bu program dahilinde gözlem yapmaya çağınyorlar. Anlaşılan ICl'de minik bir izdiham yaşayacağız!... *** Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla sağlıklı bir hafta diliyoruz. EMail: [email protected] Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No: 469 16 Mart 1996* Basan ve Yayan: Yeni Gün Haber Ajansı A.Ş. • Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç • Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkaya • Yazı İşleri Müdürü: Ibrahim Yıldız (sorumlu), Dinç Tayanç • Yayın Yönetmenı: Orhan Bursalı • Grafik Yönetmeni: Tüles Hasdemir • Reklam: Medya C. * HERKESE İNTERNET 4693