Katalog

YARATICIUGİN DOGDUGU AN SAĞLIK ARAŞTIRMALARI Insanoğlu, dünyanın, kendısıne en uygun duşecek bır bıçımde, basıtleştırılmı^. ve anlaşılabılır bır resmını çızmeye çalışıyor, sonra da, deneyım ler dunyasının yerıne, bu ken dıne ozgu dun yayı koymak ve boylece ona egemon olmak ıçın bellı bır çaba harcıyor Ressamı, ozanı, duşunuru ve dogabılımcısı hep kendıne ozgu bır bıçımde bunu yapıyor Her bırı bu evrenı ve onun oluşumunu, kışısel yaşamının gırdabında bır turlu yaka layamadığı huzur ve guvenceyı bulmak amacıyla duygusal yaşamın temelı sayı yor Fızık Derneğı uyelerıne yaptığı bır konuşmadan, 1918 Albert Einstein , ^ 3 milyon kişi gereksiz yere öldü 40 yıl süren araştırma sonunda, sigaranın akciğer kanseri yaptığını ilk gösteren bilim adamı Sir Richard Doll ile sigara, diğer maddeler ve kanser üzerine konuştuk. Roporkıj: Sucıdet Uslıı zmanların verdlgı bılgıye gore, Turkıye'de her gun 3 bın çocuk ve genç sıgaraya başlıyor Istatıstık bılgıler ıncelendıgınde bu çocukların uçte bırı sigaranın sebep oldugu hastalıklar dan olecek Yanı her gun bın çocuk ve genç olume mahkum edılıyor U Akşamları, tıpkı tavuklar gıbı, saat altı ya da yedıde yatağa gırenm; sabahın bırınde uyanır, sekıze dek çalışır son ra yenıden bırbuçuk saatlık bır uykuya dalarım; bır fıncan sade kahveyle bır şeyler atıştırır saat dorde dek yıne çalışırım, konuklarımı agırlar, yıkanır, dışarı çıkarım ve akşam yemeğınden sonra yatarım Borçlarımın altında ezılmemek ıçın bu yaşamı bırkaç ay boyunca surdurmek zorundayım Mart 1833 tarıhlı bır mektubundan Honore de Balzac 'Insan ömrü uzadıkça kanser bize ceza olacak' Sıgara ve akciğer kanseri arasındakı ılışkıyı bulan ve Ingılız hekımlerı arasında yaptığı 40 yıllık çalışması nedenıyle Nobel'e aday gosterılen Sır Richard Doll, 1995 yılı ıçınde 3 milyon ınsanın sıgaraya bağlı nedenlerden olduğunu söyledı. "Bu ınsanlar gereksiz yere oldu" dıyen Doll, şu anda Imperıal Kanser Araştırma Fonu'nda çalışmalarına devam edıyor Toraks Dernegı Genel Sekreterı Elıf Daglı'nın ozel davetlısı olarak Turkıye'ye gelen Sır Doll, sigaranın zararları, kanserın nedenlerı uzerınde sorduğumuz soruları şoyle cevapladı. Geçtiğimiz günlerde Meclis'te kabul edilen bir yasayla sigaranın sağlık, eğitim ve kamu kuruluşlarında içimi yasaklandı. Sizce bu yasa sigara kullanılmasında ne derece etkıli olacak? Yardımcı olur ama çozum olamaz Bunun yanındâ halk da sigaranın zararları konusunda egıtılmelı lyı bır fıyat ayarlaması yapılmalı Yanı fıyatı arttırılmalı Bellı yerlerde degıl, butun umumı yerlerde ıçı mı yasaklanmalı Sigara tekellerının satışlarını 3. dünya ülkelerine kaydırması konusunElif Dağlı ve Sir Richard Doll lanma rıskı yuzde 50 ABD'de 1 milyon kışı uzerınde yapılan bır araştırmada, sigara ıçenlerın 196'sının, ıçmeyenlerın 8'ının akciğer kanserıne yakalandığı tespıt edılmış Peki doktorlar hastalarının sigarayı bırakması konusunda yeterince etkili olabiliyor mu? Bızde doktorlar arasındaki içim yüzde 5060 civarında, sizdeki durum nasıl? Doktorların da sigara ıçıyor olması çok onemlı Ingıltere'de doktorlar arasındakı ıçım yuzde 10'un altına duştu Çunku sigara ıçtığını gorunce doktorun sozune ınanmaz Onun ıçın doktorlar bu konu ya çok önem verıyor. Insanlar sigarayı bırakmak için neler yapabilir? fcrkeklerde ıçım 1950'lerde yuzde 80'lere varıyordu Şımdı yuzde 30'lara ınmış durumda. Sigara ıçenlerın bırçoğu ısterlerse bırakabılırler Ancak yuzde 10'luk gıbı kuçuk bır kısmı tedavı gerektırecek derecede bağımlıdır Sizin şu anki çalışmanız olan elektromanyetık alanın insan sağlığına olumsuz etkileri konusunda kanıtlanmış bir şey var mı? Elektromanyetıklerın kanser oluşturup oluşturmadığı konusu hâlâ açık degıl. Çalışmalar suruyor Tam olarak kanser ya par dıyemıyoruz Radon gazının tehlikeleri neler? Butun kanserlerın yuzde 12'sınden fazlasını oluşturduğunu duşunmuyoruz Ama radon radyoaktıf ve havada her yer de var Radonun çevrede bulunmasının azaltılmasına çalışıyoruz Radonun sigara ıçmeyenlerdekı akciğer kanserlerının yuzde 15'ınden sorumlu olduğunu duşunuyoruz 1955 yılında yaptığmız bir başka araştırmada da asbestin kanser üzerindeki etkilerini araştırmıştınız. Asbest kanserde ne kadar etkıli? İlk araştırmama başladıgımda, sıgaradan başka nelerın kansere neden olabıle ceğını bulmak ıstedım Asbest yıllardır tartışılıyor 150 fabrıka ışçısı uzerınde yaptığımız araştırmada, asbestin kanserle ılışkısı bulundu Bız kuçuk bır sayı uzerınde araştırma yaptık çunku 20 yıl aynı fab rıkada asbeste maruz kalmış ınsanların nasıl etkılendıklerını gormek ıstedık Araştırmamızı daha sonra 5 bın kışı uzerınde ama kısa surelı olarak tekrarladık Burda da aynı ılışkı bulundu Diğer çalışmalarınız hakında da bilgi verebilir misiniz? 1954 yılında Ingıltere'de hıdrojen bombasının deneme atışlarının yapılmasına karar verıldı. Ancak Ingıltere'de tered dutler vardı Tıp Konseyı'nın ısteğı uzerıne değışık oranlarda radyosyona maruz kalmış ınsanları ınceledık. Sonuçta ne kadar fazla radyasyon alınırsa rıskının o kadar çok kanser olduğunu gorduk Yanı ne kadar alınırsa alınsan radyasyon kansere neden oluyor Bu arada lonıze kanserın losemıye de neden olduğunu tespıt ettık lonıze rad yasyon kanser rıskını yuzde 500 arttınyor. da ne duşunuyorsunuz? Bizler bu konuda ne yapmalıyız? Şımdı ne yapıyorsanız onu yapmaya devam edın Tutunu destekleyen reklamların yayımlanrnasını, çocuklara ve gençlere lyı bır urunmuş gıbı sunulmasını engelleyın Akciğer kanseri ve sigara arasındaki ilişkiyi bulan ilk kişisiniz. Bu çalışmadan biraz bahsedebilir misiniz? 1950 yılında daha once hıç gorulmemesıne karşın akciğer kanserının gıderek arttıgını gorduk Bunun nedenının egsoz gazları ve sigara olabıleceğını duşunduk. Bunların etkısını araştırmaya başladık Çalışmalarımız sırasında sigaranın akcıger kanseri kadar, kalp ve damar hastalıklarına da yol açtıgını farkettık İlk çalışmaya başladığımızda sureyı 10 yıl olarak duşunmuştuk Ancak sigaranın tahmın ettığımızden çok hastalığa neden oldugunu gorunce çalışmd 40 yıl surdu Aslındn sıgaranın bu kadar çok hastalığa neden olmasına şaşmamak gerekır Çunku sigara ıçınde bınierce zaralı madde var Ve herhangı bır maddenın vucuda verılmesının en etkıli yolu solunum sıstemıdır Bu arada kanser uzerınde dıyetınde etkısı var Ancak ıspatı zor 34 bin Ingiliz hekimi üzerinde 40 yıl suren çalışmanızın sonucunda ne buldunuz? Bu çalışmamızın sonucunda sigara ıçen bır ınsanın ıçmeyene gore akciğer kanserıne yakalanma rıskının 15 kez arttıgını gorduk Ayrıca, yemek borusu kanseri 7 5, pankreas 2 2, mesane kanseri 2 3 artıyor Bu olumler tum olumlerın yuzde 5 6'sını oluşturuyor Orta yaştan sonra sıgarayı bırakanların hepsı oluşacak rısklerden tamamen kuıiuluyor Sigara ıçenlerın yarısı yıne sıgaraya baglı bır nedenden dolayı oluyor 65 yaşında sıgarayı bırakan bırı 20 yıl kazanabılır Çalışmaya katılan doktorlardan hıçbırı 100 yaşına kadar yaşayamazken, sigara ıçmeyen 100 yaşını geçmış 20 doktor hâlâ yaşıyor Bilim şu anda kanserle başe1912 yılında doğdu 1937 yılında Londra debiliyor mu? Ünıversıtesı St. Thomas Tıp Fakultesı'nden Kanserın dunyadan tamamen mezun oldu Ikı yıl ıntern, altı yıl da Kralıyet kaldırıldıgını duşunemıyorum. Ancak Ordusu tıp kıtasında gorev yaptıktan sonra kanser araştırma alanında çalışmaya başladı 1948 sı ve lyıyapan maddelerın azaltılmatedavı yontemlerının gelıştı69 yıllan arasında Tıp Araştırma Konseyı Istatıstık Araştırma Unıtesı'nde unıte dırektoru rılmesıyle olumler azaltılabılır. Kanolarak çalıştı 1969'da Oxford Ünıversıtesı'ne ser, tamamen sıfıra ınmez Insan omru uzadıkça, kanser bır ceza olaprofesor olarak atanmış, 1979'da Oxford Green College'ın ılk muduru olmuştur 1983 caktır. Çunku ınsan omru uzadıkça yılında emeklı olduğundan berl Imperıal Kan kanser yapıcı maddelerle daha çok karşı karşıya kalınır ser Araştırma Fonu araştırmalar ünıtesınde Her insan sigaranın içindeki Prof Richard Peto ıle çalışmaktadır Doll, 1957 yılında Kralıyet Hekımler Kole/ı zararlı maddelerden etkilenmiyor. Mesela her sigara içen akciğer üyellğıne seçılmış, 1971'de şövalye nışanı, 1962'de Bırleşmış Mılletler Kanser Araştırma kanseri olmuyor ya da sigara içödülu, 1983'de Ingılız Tabıpler Bırlığı altın meyenler akciğer kanserine yakamadalyası, 198G'da Kralıyet Tıp Cemıyetı lanabıliyor. Bunun kıstası ne? Kralıyet madalyası almıştır Ayrıca, kendısıne Bır ılave faktor alıyorsanız bu Kanada, Fransa, Almanya, Italya, Tayland vesadece şanstır Çunku dunyada hıçAmerıka Bırleşık Devletlerı'nden ödüller veril bır kanser turu yoktur kı tek bır mış, 12 unıversıteden onursal unvan almıştır maddeyle ortaya çıksın. Sigara ıçenlerde akciğer kanserıne yaka FransıZ' bıyolog Buffon, "okelık" sabırlı olma yetenegmden başka bır şey degıl dır, dıyordu Bach bu kavrama kendı yorumunu getırıyor ve "Çok çalışmak zo rundaydım, bu denlı yoğun bır çalışmayı gerçekleştıren her kını olursa olsun bu noktaya ulaşacaktır," dıyor "Yaratıcılar" adlı yapıtından Daniel J.Boorstin Galilei ı nsa n bır şey ıle ılgılı gerçeğı su yu zune çıkarttı g ı nda, bunu da yoğun bır çaba sonucu gerçekleştırdığınde, buluşla r ı na d ah a bır ozenle goz attıgı zaman, çogunlukla, bunca emek vererek ortaya çıkarttığı şeyın hıç sıkıntı çekmeden de gerçekleştırı lebıleceğının ayırdına varır Zıra qerçek, oyle çoğumuzun sandığı gıbı, derın bır yerlerde gızlenmış degıldır Ama bızler genellıkle burnumuzun dıbındekını goremeyız Bunun açık bır or negı de karşımızda duruyor Yukarıda bınbır ıncelıkle gozler onune serılmeye çalışılan her şeyı Doğa oylesıne açık seçık bır bıçımdp ortaya koyuyor kı, bunu ddha yalın ve daha açık sergılemek olanaksız Stıllman Drake'ın "Galıle Iş Başında Onun Bılımsel Yaşamoykusu" adlı yapıtından B Sip Richard Doll kimdir? 5062