Katalog

T V BE L GE S EL SORUN YANITLAYALIM TV 2 10.30 Belgesel "Define Adalan" TV 2 21.25 Yerti Belgesel "Merhaba Çağdaş Türkiye. Hukuk devrımı anlatılıyor Flash TV 15.30 Belgesel "Göller" TGRT 12.20 Belgesel "Mavi Derınlığın Sırları" TGRT 01.20 Belgesel "Hayvanlar Dünyası" Kanal D 13.00 Herşeyın Başı Sağlık 9 Aralık Cumartesl ILGINC SORULAR Seloteyplep bir süre sonra neden koni gibi yükseliyor? SORU 1: Bır sure once aldığım seloteyplerı çekmecemde unutmuşum. Ikı ay kadar sonra onları aldığımda halka şeklındekı seloteyplerın abartılmış bır teleskobu andıran konık bır şekıl aldığım gördum Bantlar yukarıya doğru kıvrılarak yukselıyordu. Bu bence çok komık bır durum. Nedenını açıklayabılır mısınız? YANIT: Boyle seloteyplerın teles kop gıbı konıkleşmelerı, seloteyp sargısı nedenıyle ortaya çıkan gerılme ve seloteypte kullanılan yapıştırıcı maddenın tabakalar arasında bır yağlayıcı gıbı davranmasıyla ılıntılıdır Seloteyp sargısının en ıç tarafındakı karton destek halkasının tetıkledıgı gerılme bu teleskoplaşma surecını başlatır Aynı durumla fabrıkalarda çok bu yuk olçekte yapışkan bantlar buyuk makaralara sarılırken de gerçekleşır zıra yapışkan maddenın vıskozıtesı oldukça yuksektır ve sargı nedenıyle oluşan gerılmenın bıleşenı vıskoz kayma yaratır, yanı burada yapışkan madde bır anlamdd tam ters ışlev ustlenır ve yuksek vıskozıtesıyle kaymaya yardım eder Aslında bu durumu çok kabaca da olsa ıç ıçe geçmış ıkı sılındırın arasın dakı vıskoz bır akışkanın bu sılındırler sıstemıne dıştan gerılme uygulandığı zaman (veya ıçtekı sılındır çeşıtlı şekıllerde ıvmelendırıldığı zaman) goreceğı ışleve benzetebılırız Ozellıkle sıcak havalarda bu durum problemlere yol açabılır Bırbırının uzerıne dızılmış olan bantlar konık leşme nedenıyle kolılerın dengesını bozabılırler Bu problemı çozmenın en lyı yolu uretım aşamasında seloteyplerdekı gerılmelerın doğru durust ayarlanmasıdır, ama uretıcılerın bu konuya pek onem verdıklerı soylenemez, zıra bırçok seloteypte bant uzunluğu zamanla azalır ve bu da gerılmenın artmasına yol açar, dolayısıyla daha beter bır teleskoplaşmayla karşılaşılır 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Aralık Pazar TV 2 09.00 Hayvanlar Alemınde Bir Gezinti TV 2 15.25 Belgesel "Modern Sanatın Serüveni" Bu bölumun konusu Amerıkan soyutluğu TV 2 19.20 Belgesel "Equınox" TRT 3 14.50 Dünya Sizindir i, TRT 3 16.10 Belgesel "Doğa ! Seruvenleri" * Kanal D 10.30 Belgesel "Yeni Yüzyılm Keşifleri" Star TV 01.25 Belgesel "Harikalar Yolu Cine 5 16.05 Belgesel "Mavi Sessizlik 11 Aralık Pazartesl TV 1 17.30 Bu Toprağın Sesi TV 2 21.20 Belgesel "Uygarlıklar Ülkesi Anadolu," Belgeselde bır tarıh kronolojısı ıçınde Anadolu'da kurulan uygarlıklar ele alınıyor Bu bolumde Urartular ıncelenıyor TV 3 14.30 Belgesel "Fellini'ye Yakın Plan" Fellını fılmlerı hakkında Fellını ıle yapılan soyleşı TRT Avrasya 12.30 Belgesel "Seyir Gunlüğu" t . u „„,' 'f ,. £ı 12 Aralık Sah TV 2 19.25 Belgesel "Mavi Tarlalar" TV 3 12.30 Belgesel "Denız" Yemen'dekı balıkçıların sardalya avcılığı konu edılıyor TV 3 14.40 Belgesel "Hayvanlar Varoldukça" Safarı adı altında duzenlenen turlarla Afrıka ormanlarında yaşayan vahşı hayvanların avcılar tarafından sorumsuzca katledılmelerı konu edılıyor TV 3 18.10 Bilim Dünyası "Arşimet" llk bolum, Dunya'da yaşamın kökenı araştırılıyor Denızdekı mıkroorganızmaların buyulu dünyası uzerıne "Insan ne zaman ınsan oldu'?" sorusu ırdelenıyor SORU: Bır bebeğım oldu ve tabiı ben de onu emzırmeye başladım, fakat bir süre sonra aklıma bir soru takıldı; erkeklenn neden memelen vardır? YANIT: Bu soru kafasına takılan ılk ınsan sız değılsınız Şımdıye kadar bu duruma bır suru açıklama onerılmıştır Gomlek gıyen bır erkek memelerının yarattığı kabarıklıklara gore gomlegın uzerıne duzgun oturup oturmadığını saptayabılır, tabıı bundan daha cıddı açıklamalar da vardır Erkek ve dışı embrıyolar gelışımlerının ılk evrelerınde bırbırlerınden farksızdırlar Eger fetus babadan bır Y kromozomu almışsa hormonal bır sınyal uretılır ve erkek gelışımı başlar, bu gelışım testıslerın ortaya çıkmasıyla tamamlanmış olur Eğer Y kromozomu alınmaz ve dolayısıyla da sınyal gelmezse defolu uretım olan dışıler oluşur Ergenlıkte ortaya çıkan yapıların çoğu dışı ve erkek arasındakı sımetrıyı ve ortak embrıyonık kaynagı yansıtır Erkeklerin memeleri vardır, çunku memeler erkeklıge yonelmeyı saglayan sınyalın alınmasından once gehşmeye başlarlar Sınyalın alınmasıyla goğus gelışımı durur ama memeler konusunda artık ış ışten geçmıştır Evrım kuramına ılgı duyan okurlar Stephen J Gould'un adını duymuşlardır (ozellıkle "Pandanın Başparmagı" ısımlı kıtabı evrım kuramının modern çehresını genış bır okuyucu kıtlesıne aktarmıştı) Bu yazarın "Erkek Memeleri ve Klıtoral Dalgacıklar" ısımlı denemesı erkek ve dışının paylaştığı çok ılgınç evrımsel kavramlara değınen onemlı bır eser Ingılızce okuyan okurlar bu kıtabı "New Penguın 60th annıversary collectıon" serısınde bulabılırler Erkeklerde penıste ereksıyon sağlanabılmesı ıçın çok sayıda kan da marına ve sınır ucuna ıhtıyaç vardır Kadınlardakı klıtorıs erkeklerdekı penısle aynı orıjınden geldığı ıçın kadınlarda da aynı sayıda kan damarı ve sınır ucu vardır ama bunlar erkektekılere göre çok daha kuçuk bır yer kaplarlar Kadınların klıtorıslerı bu sayede daha hassas olur, yanı bu du 10 11 12 Erkeklerin neden memeleri var? rum ışe yarar Çakmaktaşı yamnca ne gibi değişiklikler olur? SORU: Butan alevıyle lehım yaparken gozume kenarda duran bır çakmaktaşı çarptı. Butan alevinı onun uzerine doğrultup oynamaya başladım. Çakmaktaşı ısındıkça kırmızı kor halı almaya başladı ama erımedı. Butan alevinı uzerinden çektım ama çakmaktaşı ısınmaya devam etti ve sonunda da parlak bır turuncu renk aldı, soğumaya başlayana kadar bırkaç dakika böyle kaldı. Sonra çok garip bir şey oldu ve yenıden ısınmaya başladı ve bu sefer parlak bır kırmızı renk aldı. Bu arada oldukça buyudu ve rengı de sıyah kok komürünu andıran bır hale geldı. Bu olanları açıklayabılır mısınız? YANIT 1: Çakmaktaşları demırle lantanıt bır elementın (genellıkle seryum) bır alaşımıdırlar Bunlar son derece reaktıf metallerdır ve kıvılcımları yaratan da çakmagın surtunme yaratan donen kısmının bu maddelerden kopardıkları parçacıklardır Bu parçacıkların dışarı ısı veren oksıdasyonlarıyla bızım gordugumuz kıvılcımlar oluşur Butan alevı sozkonusu metallerı erıtmeye yeterlı değıldır ve alev metalı oksijenden korur Alev çekıldıkten hemen sonra seryum, oksııenle reaksıyona gırer ve ortama oldukça onemlı mıktarda ısı salınır, sonuçta da hemen hemen renksız olan ceryum oksıt kalır, aslında bunun buhar laşması bıle mumkundur Gerıye ka lan demır artık gözeneklı bır yapıdadır ve oksıjenle reaksıyona gırerek ozelbır oksıt olan Fe3O4 oluşturur Bu madde sıyahtır ve yoğunluğu dametalden azdır, zıra hacım artmıştır Anlatılan ıkı aşamanın arasındakı geçışın gecıkmelı olarak gerçekleş mış olması ılgınç Bence bunun ne denı, oksıjenın gerıye kalan demırın ıçıne difuzyonla gırmesının zaman ge rektıren bır ışlem olmasıdır Bu tur bır dıfuzyon gerçekten de ıncelenmeye deyecek ılgınçlıkte bır olay 13AralıkÇarşamba r.:• TV219.20Bılimlelçiçe TV 2 21.10 Belgesel "Unutulmuş Cennet Beyşehır Gölü" TV 3 11.30 Yeriı Belgesel "Kızılırmakla Sonsuzluğa Doğru" TV 3 14.40 Belgesel "Hayvanlar Varoldukça" 'M Avustralya'dakı kanguruların yasal olmayan yollardan avlanması ve tıcaretının yapılması, buna karşı onlemler ele alınıyor lı mıkroskop yontemı ıle ınceleyerek, krıstal bıçımlerıne bakarak koken saptamasında kesın bır yargıya varılacağını goste ren, 1972'de ılk kez morfının mast hucrelerınde toplandığını da kanıtlayan, Turk hekım Bır tur ıç gıysı 5 Bın dırhemlık hububat olçusu Bır çalgı Açıkgoz, kurnaz 6 Dar çok ınce metal parça Takımın kısaltması 7 Doğal ayıklama sonucunda oluşan bellı bır turde bıtkı topluluğu Bır olumsuzluk ekı Radyum'un sımgesı 8 Çok ıstemek, ozlemek tskı kâğıt oymacılıgı sanatı 9 Dokumacılıkta kullanılan çok ınce, esnek ve parlak tel Kum falına bakan 10 Bayağı, aşagılık, kotu kımse Tutulum çemberı YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 1760 yılına değın yaşamış, klasık Islam tıbbına bağlı kılmakla bırlıkte, Batı'dan da etkılenmış lyı bır klınıkçı olan, Etolojı'ye onem vermış, tedavının semptomatık olması gerektığıne ınanmış, Batı'dan yapfığı çevırılerıyle un kazanmış, Osmanlı hekım 2 Endonezya'da ada Bardak 3 Doktor'un kısaltması Ren nehrının bır kolu 4 Duşmanlık Kubbe, kumbet A S # î â r U 6 ke ya da yetışen agaç 6 Çeşıtlı eğ lence ve oyun kuruluşları bulunan alan 7 Konya'da bır bara)imız Ilaç, deva Saçsız 8Çok katlı ev Bır soru ekı 9Brom'un sımgesı Izleme 10 Laba da Zır aşağı 11Acıma duygusu llışkın 12 Bır bılım dalı 14Aralık Perşembe ,' TV 2 19.20 Çevre Paneli «> r * * •< TV 3 12.30 Belgesel "Deniz" TV 3 14.45 Belgesel "Hayvanlar Varoldukça" Kenya'dakı fıllerın katlıamı ele alınıyor TV 3 21.15 Belgesel "Buluşlann Dergisi" Fareler tanıtılıyor Geleceğın televızyonu nasıl olacak? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 N U S R 2 E T H E I I F T I R A 15 Aralık Cuma TV 3 14.30 Belgesel "Eski ve Yenl Dünya" Amazon Yerlılerı tanıtılıyor TRT INT 12.30 Türkiye Mağaralan 455 10 SOLDAN SAĞA: 1 1799 1874 yılları arasında yaşamış Turkıye'de modern jeolojı mınerolojı ve paleontolo|inın kurucularından olan 18381848 arasında zoolojı alanında yaptıgı çalışmalar sonucunda kımı eklembacaklılarda asalak olarak yaşayan tekhucrelı canlı turlerının varlığını keşfeden Avusturya asıllı Osmanlı hekım ve dogabılımcı 2 Fıçıcı keserı Gu zel koku 3 Hanım kadını sımgeleyen harfler Bır motorun ya da doner bır makınenın donme hızını aydrlamaya yarayan organ Otlar 4 Huseyın Alaettın onadlı 1921 doqumlu Turkıye dekı atyon turlerı uzerıne çalışmalar yapan 16 bolgeden topladıgı afyonların krıstallerını Charles Fulton'un polarıze ışık 3 M U A Y E N 4 E K R A N | 5 T E | L | S 6 Ö S T A K I 7 z I R | E M 8 G N A Y S | 9 U | U | T D K Y 10 ç A N • •• • 1 0 11 12 I R Z K E | A P S A R O N B A Z D A I R| | E B | M R A T | A R A K I D A Ğ I S Ç A N T K L | A P R A I