Katalog

AŞTIRMALARI İKLİMBİLİM ıın tarihsel kavgası jz şoven erkekleri tarafından derin bir lyla anılryor. Gerek Philo Judaeus gei Weininger iki cins arasında asla bir ;ma olamayacağını ileri sürüyor. oluyor. Erkek, nasıl başediyor? Erkeklerin belli sınıflara ayirdıklan kadınlarla başetme yollarını da dört grupta ele alabiliriz. Buna göre Sayın, iyi bir koca ve babadan beklenen biçimde davranmaya çalışarak kadınları yaşamlannda küçük bölmelere oturtuyor. Günümüzdeki Yeni Erkek örneği ne gariptir ki Viktorya dönemi ataerkilliği ile özdeş. Savaşçı, yalnızca kadınlardan değil kadınsılıktan da ürküyor. Tepkisi ise ya kaçma ya da savaşma olarak ortaya çıkıyor. Savaşçı erkek tipi için kadınlar anlaşılmaz ve uzak durulması gereken variıklar. Siyasetçiler ise, akıl, teknoloji ve kandırmaca ile tüm sorunlara çözüm getirebileceğine inanıyor. Fiziksel çevrelerini denetleme ve yönlendirmenin gücüne güvenen bu tür erkek, kadının işlevini iki alcnda topluyor: Zekasına saygı gösteren anne ve oyun arkadaşı. Ancak kadın duygusal karmaşayı en azına indirmek amacıyla kurallara bağlı kalmak zorunda. Oyun arkadaşı, siyasetçi yaşlandıkça gençleşme eğilimi gösterıyor. Boylece siyasetçi, yaşamının sonuna dek 15 yaşında olduğuna inanıyor. Sihirbaz, adının da çağnştırdığı gibi, kurnaz ve kıvrak. Kendi duygulanyla olduğu denli başkalarının duygulanyla da başa çıkabiliyor. Cinsellikten hiç korkmuyor. Sonuç olarak da, akılcılığının, gücü altında ezilmesinden çekinmiyor. Bu türün tek sakıncası kendisini bir guru gibi görmesi. Ancak bir Cadı ile, onu başka birşeye dönüştürmeden başa çıkabilmeyi beceren tek erkek türü de bu sınıfın üyeleri. Bu sınıfların her biri gerek olumlu gerek olumsuz nitelikler taşıyabilir. Olumlu yönleri ağırlıkta olan Savaşçılara gereksinim duyuyoruz. Ancak bunlar eşlerini dövmeseler ve yoldan çıkmasalar daha iyi olur. Tezgahçı ve siyasetçi erkek kimi zaman duvar kimi zaman yosun olabiliyor. Ansızın kavgacı olup çıktığı da görülüyor. Saygınlar bir bakıyorsunuz dert küpü oluvermişler. Sihirbazlar ise adlarına yaraşır bir biçimde kötü huylarını ortaya dökebiliyor. ınılacak özellik ünümüz kültürel söylencesi kadını farklı sınıfta ele alıyor. Bunlardan üçü eş, korunmasız çocuk ve kaltak, erarafından denetim altına alınabilir giırünüyor. Bu sınıfa giren kadınlar erır için tehlikeli görülmüyor. Ama sonslan Cadı'dan sakınılması gerekiyor. ktorya döneminin odak kişiliğini oluşeş, özerk bir cinselliği olmadığından sız. Tümüyle erkeğin denetimi altında e işlevini yerine getiriyor. Erdemli, alönüllü ve tatlı oluşuyla "iyi" olan ertamamlıyor. jrunmasız çocuk, cinsel bir varlık ola birlikte, cinselliği yalnızca bir tanrı si. Kolayca zedelenebiien bu yaratığa (tarafından biçim veriliyor. /engall, Pygmalion ve Drakula bile ir kadını, baştan çıkartıcı bir yaratığa ştürebiliyor. Ama cinselliğinin ipleri srkeğin elinde olmak koşuluyla. Güçğü ve kınlganlığı onun erkeğin korukanatlan altına sığınmasını gerektiriDinsel çekiciliği yanında çocuksu gönüyle Marilyn Monroe bu sınıfın tanırından birini oluşturuyor. altak, adının da çağnştırdığı gibi cinir varlık. Ama özerk bir cinselliği olğından kadın yalnızca erkeğin istek îklentilerine ayak uydurmak zorunda sr. Erkek isterse mahn karşıhğını ödeen vazgeçebilıyor. Sürekli aşağılanan >r görulen bu sınıfın kadını, tiyatro yaında da görüldüğü gibi, sonunda j yolu seçerek "eş" sınıfının bir üyesi >r. Erkeğin kadına düşkünüğü dolaylı k cezalandırılmakla birlikte, fanteziler aman güncelliğini koruyor. srçek sorunu yaratan ise Cadılar. öırin tam tersine, özerk bir cinselliğe ı olan bu sınıfın kadınları denetim altutulamadıklan gibi erkekleri cinsel mları için kullanıyor. Bu tür kadınlar > oldukları gücü nasıl kullanacaklarını )k iyi biliyor. >plumumuzun cadılara bakış acısı derece ilginç. Bunlar başka bir şeye ştürülerek evcilleştiriliyor. örneğin, mizin gelmiş geçmiş en büyük Cadılan Kleopatra hem cinsel hem siyaçıdan olağanüstü güce sahipti. Bir* Hollyvvood yapıtında bu kadın bir faalarak izleyiciye yansıtılmıştır. adıların çok azı ayakta kalabiliyor. çekici hem başanlı olan Mae West ta kalabilenler içinde en çarpıcı örırden biri. Daha da ürkütücü boyutki bir kadın türü ise, Cadı ile Kaltağın ımı olan ve Madonna, Naomi Campi temsil ettiği sınıf. Burada iletilerin aşıklığı ve belirsizliğ korkuya neden Yerleşik görüşler değişiyor Bu tür bir sınıflandırma hoşça vakit geçirmenize yararlı olabileceği denli, insanın kafasını bulandıran bir ileti niteliği de taşıyabilir. Ama ben bunu, toplumumuzda kendimizi nasıl sınıflara ayırdıgımız ve böldüğümüzün ciddi bir göstergesi olarak sunuyorum. Ikilik ve kutuplaşma, cinsiyet ayınmı konusunda sahip olduğumuz yerleşik görüşlerin bir yana atılmasını daha da güçleştirerek çözümü olanaksız sorunlar yaratıyoruygun bir eş bulma sürecini de gereksiz Klmsesizlor ya da cadılar Ûstte manken yere yokuşa sürüyor. Naomi Cambell, yanında şarkıcı Sinaad Kaynak: New Scientist, 12 Şubat ÇeO'Connor, ortada Mae West, altta İse şarviri: Rıta Urgan kıcı Bellnde Carilsle ABD'deki bir jeofizikçiye göre, Dünya'nın şeklindeki değlşiklikler geçen buzul çağlarının uzunluğunu ve zamanını değiştirmiş olabitir. Dünya'nın kutuplarında buz birikmeslnin sonuçlan olan bu deglşmeler Dünya'nın hareketini değiştirmiş, hatta 700.000 yıl önceki buzul çağlarının frekansında şaşırtıcı bir değişmeyi başlatmış olabilir. Buzul çağı güneş ışınlarının yeryüzü yüzeyine çarpma şeklindeki değişikliklerin sonucu olmuştur, bunlar da onun hareketindeki döngüsel ozelliklerin sonucudur. Böyle bir dongü her 41000 yılda bir salınım yapan dünyanın ekseninin eğikliğini etkiler. Halen 23.5 derece olan eğim, Güneşin ve Ay'ın kütlesel çekimlerinin yeryüzünü çekiş şekilleri nedeniyle bu döngü sırasında aşağı yukan 2 derece değişir. Dünya kusursuz bir küre değildir: Ekvatoral çapı kutupsal çapından 0.3 defa daha büyüktür. Bu simetrisizlik Ay ve Güneş'in kütlesel çekiminin derece derece eksensel eğikliği değiştirmesine Izin verir. Eğer Dünya mükemmel olarak küresel olsaydı bu etki tamamen yok olurdu. Bir buzul çağında buz Dünya'yı daha çok küresel yaparak kutupsal bölgelerde birikir. Şimdiye kadar, Dünya'nın iklimlerini modellendiren bilim adamları genellikle buzul çağlarının dünyanın şeklinde yol açtıkları değişmelere önem vermediler. Ama Maryland Greenbelt'deki NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezinden Bruce Bllls simulasyonlannda bunu dikkate aldı. Araştırmacılar eksensel eğiklikteki salınımın, iklimi etkilediğini uzun süredir bilmekteler: Eğilme ne kadar büyük olursa yazın güneş ışınlan o kadar güçlü, kışın da o kadar zayıf olur. Araştırmacılar geçmişte eksensel eğimde salınım olsa da, geçen milyonlarca yıl boyunca ortalama değerinin aynı kaldığını gösterdiler. Ama Bills, Dünya'nın değişen yuvariaklığını hesaba katınca ortalama değerin değiştiğini buldu. Bills haklı ise bir geri etki mekanizması vardır: Sadece eksensel eğim iklimi etkilemez, ama iklim Dünya'nın yuvariaklığını değiştirerek eksensel eğimi etkiler. Bu, bilim adamlarının geçmiş eksensel eğim ölçüsünü ve geçmişteki herhangi bir zamanda güneş ışığının Dünya'ya çarpma şeklini gerçekten ne kadar iyi bildikleri sorusuna yol açıyor.' Yine de, Bills'in çalışması, aşağı yukan 700.000 yıl önce, iklimin 41000 yıl süren bir döngüden 100.000 yıllık bir döngüye niçin geçtiğini açıklıyabiiir. Daha uzun döngü Dünya'nın Güneş çevresindeki yörüngesinin şeklindeki periyodik bir değişiklikten ileri gelir daıre şeklinden ovale ve tekrar geri. Bills milyonlarca yıl önce, Dünya'nın eksensel egiliminin, 2 derecelik salınımların iklimde buzul çağlaıia sonuçlanan büyük değişmelere neden olacak şekilde olduğunu düşünüyor. Ama eğim zamanla arttığında 2 derecelik sahnımlar aşağı yukan 700.000 yıl öncesine, artık bu salınımların buzul çağlanna yol açamadığı zamana kadar, iklim üzerinde daha az etkide bulunur oldular. Onun yerine ana gidiş, bugün egemen olan döngü, Dünya'nın yörüngesinin şeklinde 100.000 yıllık döngüler halini aldı. (ra/NB) Buzul çağı ve iklim 3759