Katalog

YAŞAM Güney Kutbu çöpten arındırılıyor 42 milyon dolar harcanarak, dışkılar bile derdest edilip ABD'ye postalanıyor. u donmuş kıtanın en büyük araş' tırma Istasyonunun müdürü Al Martln, gözü tırmalayan ama özenle istif edilmiş, sıkıştırılmış ve sandıklanrnış hırdavat yığınlanndan gurur duyuyor. Buradan taşınıp atılmayı bekleyen çöpler, geçen yıilardan kalan 3 milyon kg.'lık bir birikimi de içeriyor. Bunların önumüzdeki 34 yıl içinde yok edilmesi bekleniyor. McMurdo'ya gelen herkes çöp konusunda bir brıfinge katılmak zorunda. Binaların içinden tutun yan erimiş karia ortülü sokaklara kadar her yanda, çöpleri akla gelebilecek her türiü şekilde ayırmaya yarayan bıdonlar var. Kutup yazının tam ortasında buranın nüfusu 1200 kişiye çıkar. Işçilerden bilim adamlanna kadar hiç durmadan aynı çağn yapılır: Çevreyi temiz tutun. Ulusal Bilim Vakfına bağlı buzlar üstune kurulmuş, Batıdakı eski bir maden kasabasını andıran McMurdo, Amerikan Antarktik araştırmalarının can damandır. Bugüne değin ilk kez, McMurdo ve Amerikan AmudsenScott güney kutbu istasyonundaki bütün atıklar toplam 2 milyon kg.'dan fazla Yeşil Dalga adlı yük gemlsine doldurulup Amerika'ya yollanacak. Dökülen dizel yakıtlarının kirlettiği toprak ve buz bile yerden iyice sıyrılıp fıçılara dolduruluyor ve Birleşik Devletler'e yollanıyor. Bilimsel araştırmaların sürdü McMurdo Dry Vattvys bölgeslnde Fryxell gölündeki bu araştırma kampı gibi açık arazlde kamplannda çalışan amerikah bilim adamlannın birincil amacı buralarda elden geldlğlnce az Iz bırakmak. rüldüğü açık arazl kamplarında sınıriamalar daha da ciddi tutuluyor. Insan dışkılan bile kutulara doldurulup, sımsıkı kapatılıyor. Son 5 yıldır, biraz da çevreci örgütlerden gelen baskı sonucu McMurdo'yu temizlemek ıçın yaklaşık 42 milyon dolar harcanmış. Vakfın Kutup Programlan Bölüm Müdürü, okyanus bilimci C.W. Sullivan "Bu olay, toplumumuzda hem ulusal hem de uluslararası çapta, su götürmez bir tavır değişikliğini yansıtıyor. Artık dünyanın fatihleri degil yalnızca gözlemcileriyiz," dlyor. Son birkaç yıl öncesıne kadar, kuruluşu 1956'ya dayanan McMurdo için için kanayan bir yaraydı. Çöpler ve atıklar üstü açık bir çukurda yakılıyordu. Atıkla dolu çelik kutular toprağa gömülüyorlardı. Yıpranan makineler yakındaki VVınter Ouarters koyundaki buzlann arasına surukleniyordu. Buzlar eriyince bu atıklar dibe çöküyordu. Günümüzde çukur yok edilmiş olmasına rağmen toprakta hâlâ zehirli madde atıklanna rastlanıyor. Bazılan da koya sızmaya devam ediyor. Bir zamanlar deniz yaşamının zengin bir sığınağı iken bu minicik koy 1970'lerden bu yana ölü bir gölcük haline gelmiş. Buradaki bir buz limanına gelen gemılerin bıraktığı dizel yakrtlan da kirlenmeye katkıda bulunmaktadır. McMurdo'ya 1991 yılında bir çöp yakıcı getirildi. Ancak geçen haziranda Bilim Vakfı bunu en azından geçici olarak kapatmaya zorlandı. Çevreyi Koruma Fonu'nun kazandığı bir dava sonucu, bu çöp yakıcının yüksek miktarda zehir saldıgı ortaya çıktı. Kanalizasyon artıklan da McMurdo'daki yöneticilerln hâlâ basını agrıtmakta. Arıtılmamış, donmuş kanalizasyon atıklan parçalanıp ılık deniz suyuyla karıştırılarak 49 metre uzunluğundaki bir boruyla su altına gönderilıyor. Katı artıklar okyanus dibine yığılıyor. "Büyük Sifon Operasyonu" kasım sonunda dalgıçların bu yığınları dağıtmak amacıyla hortumlarla basınçlı su sıkmasıyla gerçekleştirildi. 1991 yılında Antarktika'da bilimsel araştırma yürüten 26 ulus çevre korumayı guçlendirmek için bir protokol ımzaladı. Birleşik Devletler Senatosu anlaşmayı 1992'de onayladı. Dmlz biyologlan Antarktlka McMurdo latasyonunda buz attına dalış hazıriıklan içindeler. Bu bilim adamlan KalHomiya'da kurulmuş bir araştırma grubundan ve insanlann okyanus dlbinde yaşayan hayvanlar üstündeki etkllerini Inceliyorlar. 36816