Katalog

B İ L İ M KÜLTÜR Kanatsız kuş, ayaksız koşucu Jet uçakları fikrinin doğruluğu için verilen mücadelenin öyküsü.. Vehbı Belgil lmanya'nın Avrupa'da üc büyuk duşmanı vardı Fransa, ıngıltere, Rusya Ikinci Dunya Savaşının başlamasından (3 Eylül 1939) 10 5 ay sonra Fransa tam 10 gunde çökmuş, Almanya ile bırakışma (mütareke) ımzalamıştı Sıra, Ingıltere'nın defterinın dürulmesine gelmiştı Hitler, bunun ıçın buyuk çalışmalara başlamıştı Fransa, Belçlka, Hollanda kıyılarında, limanlarında hummalı bir çalışma dünyanın gözleri önünde başlatılmıştı Her boyda, her hızda deniz araçları adayı ıstılaya hazırlanıyordu Işçiler 24 saat dınlencesiz çalışıyor, askerı birlıkler "çıkarma" talimleri yapıyorlardı Ama Ingillızler'de boş durmuyordu Böyle bır güne onlar da hazırlanıyordu Topraklarında güneşin hiç batmayan bu ülke 1066'da ilk kez Norman istılasına uğramış bunun kalıcı etkısını tatmıştı ıkıncı bır istıla gırışımını Ispanyollar başlattı, fakat 1588'de unlu donanmaları (Yenılmez Armada) perlşan oldu Ingıltere Adaları bır ara Napolyonun da ağzını sulandırdı, fakat iklncı blr Trafalgar yenilgisinl göze alamayan Imparator, ulkenin beyaz kıyılarını uzaktan seyretmekle yetındı Şımdı başka bır "Napolyon" ortaya çıkmıştı Kendı$ * ~ t«ı sını "butun zamanların en v^^J r\ buyuk Almanı" ve "savaş" tarıhının en buyuk dehası" dıye tanımlayan bu Napolyon Bırıncı Dunya Savaşından kalma bır "çavuş"tu Fakat bu buyuk "dahı" de, istıla tadını tadamadı, çıkarma tarıhını 56 kez erteledı Sonunda, Inglltere uzerıne surekll hava akınlan duzenlemekten llerl blr başarı gösteremedi Akınlar 7 Eylül 1940'da başladı 320 bomba uçağı 600 avcı uçağının desteğinde Londra uzerıne tahrıp ve yangın bombaları attı Bunları 200'luk, 250'lık akınlar ızledı Almanya Rusya'ya saldırıncaya kadar "22 Hazıran 1941" Hitler, butun uçaklarını Rus cephesıne surmuştü Bu yuzden, Londra, tâ Vl ve V2'lere kadar bombalı gun hemen hıç yaşamadı A bitmesınden tam 52 gün önce durum blrden değıştı O gun, muttefık uçakları, hıç beklemedıklerı bır olayla karşılaştılar 37 Alman savaş uçağı ansızın saldırıya geçip 18 muttefık uçağını duşurdu Uçaklar hem çok yuksekten uçuyor, hem de o zamana kadar gorulmemiş bir hızla gidiyorlardı O kadar ki, muttefık uçakları bunları hemen hedefleyıp vuramıyorlardı Olay, pllotlar arasında tam bır dehşet yarattı İşin dahası vardı Bu uçaklar pervanesızdı de Pervanesiz uçak, kanatsız kuş gibı, aklın alacağı bır şey değıldı Ama gerçekti Hâmıd'ın dedığı gıbı "Ruya değıl bu, aynıyle vâkı" (Duş değıl gerçeğın ta kendısi) Dahanın da dahası, bu yenl tıp uçakların Inanılmaz bır hız yapabılmeleri idı Bu te havanın yoğunluğu azdır! Uçak, alandakı pıstte otomobıl gibı yol alırken pervanenin delığinden bol hava ve benzın karışımı gırer Bu kanşım, ıçerde sıkışır Sıkışan hava ısınır ve benzinin kolayca yanmasına olanak sağlar Ve bir kıvılcım, karışımı patlatır Patlayan ve görevını yenne getirmış olan hava ve benzin karışımı, uçağın arkasından çıkar Büyuk bir tepkı ıle (ağzı açılan blr balonun hava venrken öne doğru gıtmesı gibı) Işte uçağı ılerı ıtecek olan bu tepkidir" VVhittle'nın fikirleıi bundan ıbaretti Ama, bunlan bir turiü kimseye kabul ettiremiyordu Ingiliz Hava Bakanlığı'nın motor danışmanına bıle Hans Ohaın de tıpkı VVhıttle gıbi düşünuyordu Ama, o da derdıni kimseye anlatamıyordu Hıtler'e bıle Tabıı, ıki bılım adamı bırbırlerinı tanımıyordu Her bıri kendi imkânları ile savaşım venyordu Sonunda, Ohain, fıkrını anlayacak bırısıni buldu ve ilk jet uçağı (tepkıli uçak) böyle dogdu Ama, artık savaşın sonuna 52 gün kalmıştı Fikır, savaş uçaklannda kullanılamayacaktı yaratıcı fıkır sağlam bır temel uzerıne oturmuştu Uzayda hava yoğunluğunun azlığı temelı Bu fıkır, Alman V2'lerınde ışe yaradı V1'ler Almanya kıyılarından Ingıltere'ye yatay olarak atılıyor, fakat, havanın karşı koyması yuzünden fazla başanlı olamıyorlardı Derken, bunlan havanın az yoğun bölgelenne fırlatıp oradan duşurme yöntemı akla geldı, ve tuttu Çok yukseklerden duşen V2'ler sesten hızlı bır hızla duştuklerı ıçin bırden yere saplanıp patlıyorlardı Halk, bombanın duştuğunün farkına neden sonra varıyordu Kullamlabilir hurdalar Ingıltere'ye bir zamanlar "topraklarında güneş batmayan ulke" denırdı Ingiliz sömurgelerınden bırınde guneş batarken başka bırınde doğuyordu Fakat ülkenın Avrupa'dakı yuzolçumu 244 199 km kare 3 Ingıltere bir Turkıye bıle etmıyor Işte bu ulkenin can duşmanı Hitler, Ikincı Dunya Savaşı'nda denızden ve havadan tam bir kuşatma başlatmıştı Ingıltere'nın gücu sanayıinden gelıyordu Ama, sanayı ıçın hammadde gerekli idı her türlü madenler, yıyecek, gıyecek Maden gereksınmesıne az da olsa katkıda bulunması için çöplüklerdeki hurda madenler toplanmaya başlanmıştı Gucü yeten herkes bunları topluyor ilgilılere teslim ediyordu Kampanyaya Kralıçe Mary de katılmıştı Nerede bir teneke parçası, bir motor dökuntusü görse hemen maıyetindekilere aldırtıyordu Mary bır gün arkasında buyuk bır paslı demir yığını ıle toplama deposuna geldı Memurlar çok sevındi tabıı Fakat aradan yarım saat geçmemıştl kl çevre köylulerden bıri elınde bir mektupla çıkageldi Şunlar yazılı ıdı mektupta "Kraliçemlzin toplama kampanyamıza katılması bizı çok sevindirdı Ancak, biraz önce getırdığı paslı demir yığını köyumüzden bır çiftçınindi Komşumuz bununla tarlasını süruyordu Kendisı şimdi biraz rahatsız hurdayı istemem için bana ricada bulundu Sayın kralıçemız henüz kullamlabilir bu sabanı gerı vermek lütfunda bulunuriarsa ulke tanmına da katkıda bulunmuş olacaklardır Hurda saban hemen lade edıldı tabıı Bir Alman uzman Başarının tacı da, insana, "ayaksız koşu yanşçısı" çağrışımı yapıyordu Evet, pervanesiz uçaklar, Avrupa'da savaşın bitmesınden 52 gun önce ortaya çıkmıştı Fakat fıkır olarak ortaya çıkışları fngiltere'de 1929'a, Almanya'da 1934'e dayanıyordu Ingılız Krallık Hava Kuvvetlerınden bir subay olan 22 yaşındakı Frank VVhıttle, şöyle dıyordu "Pervane uçak içın ayak bağıdır Belırlı bir yukseklıkten yukarıya çıkmayı önluyor Bu yolla da uçaksavar mermılerıne hedef halıne getiriyor onu " Sonra, pervane büyuk bir ağırlık yukluyor uçağa Yapılacak şey, pervaneyı kaldırmak Pervanenın yukunu sırtından atacak uçak, çok yukseklere çıkabılecek, ve buyuk bır hıza ulaşacak Hız uzerinde havanın karşı koymasının rolü de çok azalacak Çunku, 78 bın metre yukseklıkIngıltere Hukumetı 1948'de VVhıttle'nin göruşlerını 400 000 dolarla ödullendırdi Kral 6 George kendısini şövalye yaptı Ingıltere'nın yapması gereken, kendısine yardımcı olmaktı, çunku fıkırlerı doğru ıdı VVhıttle fıkırlerı ıçın 17 yıl savaşım verdı buyuk stresler geçırdi, ama sonunda layık olduğu şerefe kavuştu Kendısini sadece Ingıltere hukumetı değıl, başka ülkeler, şehirler, unıversıteler, meslek kuruluşları odül, madalya, şeref diploması yağmuruna tuttu VVhıttle 1976'da ABD'ye göç edıp yerieşti Annapolis'tekı Denız Akademısınde profesör oldu Halen Maryland'de yaşıyor Savaştan sonra "von Ohaın"de Amerika'ya gıttı Ohıo'nun Dayton kentindeki VVrıghtPatterson Hava Ussunde jet (tepkı) planları uzmanı olarak çalıştı, çalışıyor Sonra da Dayton Unıversitesınde profesör oldu Pekı, ıkı buluşçu bırbırlerinı hıç görmedıler mı? 1965'de New York Cıty de ilk kez tanıştılar ve dostlukları bugune kadar surdu Fikir neydi? Şımdl meydan muttefık uçaklarına kalmıştı Alman gökleri Uçan Kaleler (B17) ve Lıberator'lar (B24) ıçin dıkensiz gul bahçesı gıbıydı Bunlar binlerce tonluk tahrlp ve yangın bombaları ıle hemen hergun gıdıp Alman mevzılerıne ölum yağdırıyorlardı Fakat, 18 Mart 1945 gunu, savaşın 18Mart1945 Clark Gable (19011960) çok genç yaşta ölmuştü, ama ünü dünyayı tutmuştu Bir gun ikı arkadaşı ıle bırlikte New York'un en ünlü lokantalarından bırınde yemek yıyordu Yanlarındakı masa buyuklu kuçuklu Amerıkan bayrakları ıle donatılmıştı Burada çocuklarıyla bırlikte yemek yiyen bir genç yavaşça ayağa kalkıp artıstın onunde saygı ıle durdu "Sayın ustadım, son uçuşumdan dönelı bır hafta bıle geçmedi Bunu burada aılemle bırlikte kutluyorum Ama, sizi bu kadar yakınımda görunce, saygılarımı sunmak şerefınden kendımı alamadım Butun gençlik yıllarım fılmlerinizı hayranlıkla seyretmekle geçtı Hıçbırıni kaçırmadım Ellerınızi sıkmama musaade etmenızi rıca edıyorum" Gable ıstenılenı yaptı Fakat, karşısındakıne de şunu söylemeden edemedi "O son uçuşundan dönelı bır hafta olmuş Ben ıse hava iımanından dönelı bırkaç saat oldu Fakat bu yuzden masamı ne bayraklarla donattım, ne de başkalarını rahatsız ettım " Arkadaşının yanıtı şu oldu "Ustadım, sıze saygılarını sunan o genç hava alanından değıl, AY çevresındekı son uçuşundan dönen James Lovell ıdı" Saygılarımı kabul buyurun 368 13