Katalog

ANTROPOLOJl K I S A K I S A Mozart'ın olumu uzerindekî esrar perdesi aralamyor Kafatası üzerinde yapılan araştırmaların sonuçlarına göre Salieri yıllar sonra katil damgasından kurtuyor. Çünkü dahi müzisyenin düşme sonucu beyin travması geçirdiği anlaşıldı. olfrang Amadeus Mozart'ın Aralık 1791'de 35 yaşında yaşama veda etmesinden bu yana, ölüm nedeni üzerindeki tartışmalar hâlâ devam ediyor. Bestecinin ateşli bir hastalıktan öldüğünü öne süren o dönemin doktorlarının bilgislne ve ilgisine pek güven duyulmadığından, bugüne dek ölümüne ilişkin pek çok varsayım üretildi. Mozart'ın en yakın rakibi Antonio Salieri tarafından zehirlendiği, ölümüne böbrek yetmezliği, eklem romatizması veya bulaşıcı bir hastalığın neden olduğu iddiaları, kanıt yokluğundan kesinlik kazanamıyor. Bazı kaynaklar sanatçının Masonların düzenlediği bir suikaste kurban gittiğini bile öne sürüyor. Uzmanlar bu kadar çok iddianın arasından hangisinin gerçeği yansıttığını saptamakta zorlanıyor. 18. yüzyıl tıp bilgislyle donanan doktorlann koyduğu tanıya güven duyulmaması, gerçeği araştıranların işini iyice güçleştirlyor. Genetik domatese izin Beş yıldır açık havada yetlştirllerek deneyleri yapılan genetik değişikliğe uğratılmış ilk domatesin piyasada satılmasına Izin veriliyor.Natur dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, domates daha dayanıklı kılındı. ABD'de besin maddelerinden sorumlu kurum FDA, domates ile llgili kuşkuların hemen hemen ortadan kalktığını belirtiyor. Biyoteknoloji şirketleri bu tututumun, genetik değişikliğe uğratılmış yiyeceklere duyulan şüpheyi ortadan kaldırabileceğini belirtiyorlar. Amerika'da genetik yiyeceklere büyük tepki var. Nitekim genetik yiyeceklere karşı çıkan FET adlı kuruluş, domatese karşı büyük bir boykot kampanyası örgütleyecegini açıkladı. Kuruluş, boykota gerekçe olarak, domatesin bazı antibiyotiklerle güçlendirdildiğinl ve bunun da alerji gibi yan etkilere yol açabileceğini ileri sürüyor. W Son günlerde ortaya atılan bir görüşe göre Mozart aşırı içkili olduğu bir günde, dengesini kaybedip kafasının üzerine düşüyor ve kafatası ile beyni arasındaki bölüme kan doluyor. Bu travmanın ölümcül bir nltelik taşımaması, sanatçıyı kaçınılmaz sondan kurtarmıyor, çünkü tedavi amacıyla aldığı ilaçlar ölümüne yol açıyor. Mozart'ın kafatasını Inceleyen Ohio Devlet Üniversite Hastanesi nörologlarından Dr. Miles Drake, bu savı destekleyecek çok sağlam bulgulara sahip olduğunu söylüyor. Mozart'a ait olduğu iddla edilen kafa Dengesini mi kaybetti? tası, kendisini gömen mezarcı tarafından on yıl sonra mezarından çıkanlıyor. Dolayısıyla kafatası pek çok sahip değiştirerek bugüne kadar geliyor. Yüzyılın başında Salzburg'daki Mozarteum'a yerleştirilen kafatasının gerçek olup olmadığı hâlâ tartışma konusu. Birkaç yıl önce Mozart'ın kafatası Fransız antropologlar tarafından incelenmeye alındı. Antropologlar dişlerin durumuna bakıp kafatasının 24 ile 40 yaşlarında bir erkeğe ait olduğunu ileri sürdüler. Ayrıca Mozart'ın portresiyle kafatasının fotoğrafı üst üste konularak aradaki uyum incelendi. Sonuç son derece olumluydu. Kafatasını inceleyen Dr. Drake özellikle sol şakaktaki çatlak üzerinde duruyor. Drake ve ekibi, kısmi bir şekilde kaynayan çatlağın 1790 ve 1791'inbaşlarında, Mozart'ın ölümüne yakın bir tarihte oluştuğunu öne sürüyor. Bestecinin içkiye olan aşırı düşkünlüğüne bağlı olarak, dengesini kaybedip düşmüş olması olasılığı üzerinde duruluyor. Düşme sonucu kafatası İle beyin zarı arasına kan birlktiği, sonradan kanın pıhtılaşıp, beynin sol yarısına basınç yaptığı sanılıyor. Pıhtının Mozart'ın yaşamının son yıllarında içlne düştüğü bunalıma neden olduğu ve beynin sol yarısının denetimindeki hareketleri de olumsuz yönde etkilediği belirtiliyor. Ancak, Mozart'ın yaşamının son dönemlerinde mesleki yaratıcılığını ve üretkenliğini yitirdiğlne llişkin iddialann doğru Araştırmalara göre Mozart beyin travmasından dolayı hayata veda etmlş... olmadığı kesinlikle biliniyor. Bu iddialann tersine, Mozart'ın son günlerinde en sevilen operalarından biri olan Sihirli Flüt'ü bestelemiş olması, sanatını ölünceye dek kesintisiz sürdürdüğünü kanıtlayan en büyük göstergedir. Yumuşak depo Yoksulluk ve son yıllar Diğer taraftan Dr. Drake görüşlerini inatla savunarak, şöyle konuşuyor: "Mozart'ın yakınları, sanatçının son günlerinde kendi kendine giyinemediğini, sağ kolunu kullanamadığını söylüyorlardı." Kronik depresyon belırtilerinin bestecinin 1790'da Michael Puchberg'e yazdığı mektuplar da görüleceğini de ifade ediyor. Mozart, yaşamının son yıllarında içlne düştüğü yoksulluktan kurtulmak için onurunu ayaklar altına alarak, Michael Puchberg adındaki zengin tüccardan sürekli borç para dilenlyordu. Dönemin doktorlannın koydukları tanıyı inceleyen Dr.Drake, o dönemdeki tıp bilgisine güvenmemekle birlikte, doktortarın beyin tümöründen şüphelenmelerini kendi savını destekler nitelikte buluyor. Dr. Drake, kanama ve pıhtılaşmadan sonra Mozart'ın sağlık durumunda ciddi bir değişiklik olmadığına dikkat çekiyor. Bu arada sanatçı ateşli bir hastalığa yakalanıyor ve tedavi için doktora başvuruyor. Doktorun verdiği kan dolaşımını hızlandıran ilaç, sanatçıda tansiyon yükselmesine ve felç geçirmesine yol açıyor. Dr.Drake'in savı kanıtlandığı takdirde, Salieri yıllar sonra katil damgasından kurtulacak ve 18. yüzyıl doktorlannın bllglsizliği yüzünden müzik dünyasının bu en büyük dâhlsinin zamanından önce sustuğu ortaya çıkacak. Bir Alman şirketi tehllkeli olmayan bütün sıvı maddelerin transportunu çok ucuzlatan yeni bir taşıma sistemi geliştirdl. PVC'den yapılan bu yumuşak taşıyıcı ile, şaraptan tutun meyve sulanna, matbaa mürekkeplerine kadar sıvı ürünlerin nakliyesi basitleştirildi. 23 metre uzunluğundaki PVC tanklarına 17 bin litreye kadar ürün konabiliyor. Kanser tedavisi Amerikalı ünlü kanser tedavi uzmanı Dr. Steven Rosenberg, 1985 yılından beri gen teknik yöntemlerle elde edilen Interleukin2 ilacı ile 300 hasta tedavi etti. JAMA'da yayımlanan ilk ara rapora göre deri kanseri malin melanomlu 134 hastadan 9'unda hastalık metastas yaptı ve geri döndü. 14 hastada ise derl kanseri kısmen nüksetti. İleri derecede böbrek kanseri 149 hastanın 10'unda hastalık yeniden ortaya çıktı.. Hastalann gözlem süreleri 7 ile 91 ay arasında değişiyor. Çeviri: Reyhan Oksay 3715