Katalog

HAYVANLAR DÜNYASI Ağzıyla beraber yakası da açılıyor Bu ilginç kertenkele yakasını silah olarak kullanıyor otoğrafta, Kuzey Avustralya ormanlarında yaşayan bir Chlamydosaurus Kingii 'yi, tıslayarak yakalarını sergilerken görüyorsunuz. Jurassic Park fılmindeki "zehir tüküren" dilophosaurus ıle olan benzerliğine rağmen, yaklaşık 90 santimetre boyundaki bu kertenkele, insan için herhangi bır tehlıke oluşturmuyor. Yaka boyunlu diye de adlandırılan bu kertenkele, karıncalar, tırtıllar ve örümceklerle besleniyor. Hayvanın yakası normal olarak boynuna katlanmış olarak duruyor, fakat eğer ağazını çok açarsa bu yaka açılıyeriyor. Yakanın açılma mekanizması bir şemsiyenınkini andırıyor; alt çenenin arkasındaki yay şeklindeki bir kemiğin kıkırdak yapılı uzantıları yakayı gergin tutuyorlar. Kertenkele, yakası açıkken gerçek boyutlannın yaklaşık iki katına çıkmış izlenimi uyandırıyor ve daha vahşi bir görünum kazanıyor, bu da duşmanlarından (örneğin atmacalardan) korunmasını sağlıyor. Kertenkele daha da korkunç görünmek için arka ayaklarının üzerinde duruyor, tıslıyor ve bır kamçıyı andıran kuyruğunu tehdit edıcı şekılde sallıyor. Tabii bazan bu numaralar sökmüyor ve düşmanı ona doğru ılerlemeye devam edıyor, kertenkele böyle durumlarda arka ayaklarını kullanarak kaçıyor, ınanılması güç hızlara ulaşabiliyor. Sydney Üniversitesi'nden bir sürüngen bilimci olan Richard Shine, yakanın en önemli işîevlerinden birinın şımdiye kadar pek araştırılmadığını söylüyor. Shine, kertenkelelerin üreme zamanı olan kasım ve aralık ayları boyunca yaptığı gözlemlerde yetişkın erkeklerın sık sık ağaç dallarına tüneyerek yakalarını sergıledıklerını tespit ettı bu, hayvanın belirlediği bölgeyı dığerlerıne duyurmak için kullandığı bır hareket. Ağaçlara tüneyen erkekler önce kuyruklarını ağaç kabuklarına vurmaya başlıyorlar daha sonra da vucutlarını doğrultarak yakalarını defalarca açıp kapıyorlar. Biraz dınlendıkten sonra bu hareketler zıncirini tekrar ediyorlar. Bır kertenkelenin kendi bölgesınde bir dığerine rastlamasıyla başlayan savaşta da yakalar hep sonuna kadar açık oluyor. Kaynak: Natural History F Sinan Özeren Istanbul'da deniz kabuklari sergîsi Murat Recevik, Hakan Gürüney, Kemal Geyran, Erkan Tankaya ve Ali Suat Urgüplü'nün 20 yıla varan çalışmaları sonucu topladıkları 800 deniz kabuğu 8 28 Şubat tarihleri arasında Istanbul'da Atatürk Kitaplığında sergileniyor. Deniz kabuklari Türkiye denizlerinden toplanmışlar ve çoğunun da ilinç öyküleri var. Sözgelımi kimi kabuklar Türkiye sahillerine ikinci dünya savaşı sırasında petrol taşımak için Karadenız'e gelen bir wapon tankerinin dibıne yapışmış ve Türkiye sularında yaşam ortamı bularak çoğalmış. kimi kabuklar Hint Okyanusu ve Kızıldeniz'den gelmişler ve Iskenderun bölgesinde yaşayarak tropek canlı olma özelliğini yitirmişler. .'î.'î.Ptfi Sergilenen kabuklar arasında sadece Ege bölgesinde ender kabuklar bulunuyor. Bu serginin başka bir özelliği ise yaklaşık on yıl aradan sonra ıstanbul'da bir deniz kabuğu sergisi olması. sergi Atatürk Kitaplığı'nda 828 şubat tarihleri arasında. açık kalacaktır.