Katalog

E L E K T R O N İ K VE H A B E R L E Ş M E Mobl Telefon Kıdamcılanna Önerler • Cihazınızı kafanızdan olabıldığınce uzak tutun Bırkaç santımetre bıle beyın ve gozunuzdekı yuklenmeyı çok azaltır • Konuşmalannızı mumkün olduğu kadar kısa tutun Arka arkaya yapacağınız konuşmalann arastna bekleme surelerı sokun • Mobıl telefon ıle kablolu teiefon arasında seçme şansınız varsa, kablolu telefonu seçın • Mobıl telefonun vencı şebekesını öğrenebılırsenız, kısa mesafeler ve dırekt goruş daha az vencı gucüyle haberleşebılmenızı sağlayacaktır • Otomobıl antenlennde, antenın dıp noktasının (alan şıddetının en yüksek olduğu yer) ıçerdekılerden uzak olmasına özen gostenn En lyı anten . yen tavanın ortasıdır mektedır Kafanın dışında (densınde) olçulebılen beyın ışaretlerı (EEG) mıkrovoltlar mertebesındedır ve frekansları da 1 30 Hz cıvarındadır Frekans ne kadar yüksekse, ınsan da o kadar uyarılmış demektır Bu frekansı dışarıdan etkılemek ve değıştırmek mumkundür Dr L.v. Kitzling (Lübeck Tıp Fakültesı) genlık modulasyonlu alanların bu etklyı yarattığını göstermıştır 8 10 Hz lık frekansla darbelenen bır alan beyınde bu frekanslarda tıtreşımlere yol açmakta ve tıtreşımler alan ortadan kalktıktan sonra bırkaç dakıka daha sürmektedır Burada taşıyıcının çok zayıf olan ısıl etkesınden söz edılemez Bu olayda alanın magnetık bıleşenının etkın olduğu ve olayın 10 nanotesla'lık akım yoğunluklarında ortaya çıktığı belırtılmektedır Televızyon yayınlarında raslanan 50 Hz lık modülasyon frekanslarıyla da deneyler yapılmış, fakat bır etkı saptanamamıştır Ancak ömeğın 217 Hz de (tek kanal çalışmada GSM telefonlannın danbe frekansı) etkı tekrar ortaya çıkmıştır Anlaşılan bıyolojik sıstemler bellı frekans bandlarmda bır tepkı göstermektedır Ancak kesın sonulara varabılmek ıçın daha çok araştırma yapılması gerekıyor Kesın olan, elektromagnetik alanlann organızma üzennde etkılı olduğudur Bu etkınin yüksek frekanslarda ve modulasyonlu alanlarda daha yüksek olduğu da bilınmektedır Alanın sadece ısıl etkısinı gozonune alan normlann da yenı bılgiler ışığında değıştırılmesı gerekecektır Ancak, dıkkatı elden bırakmamak koşuluyla, panığe kapılmanın da gereğı yok. Bu sayfa. Alan şiddetleri için verilen sınır değerler sık sık aşılıyor. Uzmanlara göre, verilen sınır değerler de zaten yüksek tutulmuş. Munıp Onız* obıl telefonlarla konuşma zevkı elımızden alınıyor mu? Yoksa yakında, sıgaralarda olduğu gıbı, telefonların üzerinde "Telefon konuşması sağlığa zaralıdır" mı yazacak? Konunun panığe kapılmadan araştırılması gerekıyor Mobıl telefonların sağlık üzerındekı etkılenni araştırmak uzere çeşıtlı çalışmalar yapılıyor ve sonuçlar açıklanıyor Araştırmacıların elde ettıklerı konusunda henuz bır bıriık yok soğumayı sağlar Ancak mobil telefonlann antenlennın oluşturduğu elektomagnetık alan, vu cudun her tarafını aynı şekılde etkılemez En buyük yuk baj bolgesıne gelmektedır Burada da kan dolaşımının çok az olduğu organlar, orneğın gozler, teh lıke altındadır Hayvanlar uzenn de yapılan deneylerde, 2 45 GHz frekansında, 60 mW/cm2 lık bır güç yoğunluğundan ıtıbaren goz merceklerinın bulanıklaştığı gozlenmıştır DIN/VDE0848 normunda saptanan alan şıddetı sınır değerler ı, gun boyunca 0,08 W/kg veya gunde 6 saate kadar 0,4 W/kg lık SAR değerlerı aşılmayacak şekılde hesaplanmıştır Bu değerler vucudun genel ısıl bılançosuna gore (sukunette 1 W/kg, aktıf durumda 10 W/kg) yeteıiı bır güvenllk payı ıçermektedır Insanlar uzerınde deneyler yapmadan once, olaylan bılgısayarda sımule etmek mantıklıdır örneğın Prof Dr F. Landstorfer (Stuttgart Unıversıtesı, Yüksek Frekans Enstıtüsü) yüksek frekans alanı Içındekı duşük ıletkenlıklı kurelerdekı SAR ı hesaplamıştır Kemık ve dığer yumuşak dokulann dıelektrık ozellıklen bılınmektedır ve bu hesaplarda temel olarak alınmıştır Boyle bır kürenın önundekı 500 MHz frekansında 7 W lık bır güçle (bır otomobıl telefonunun tıpık gücü) ışıyan bır dıpol anten 5 8 W/kg değennde bır SAR oluşturabılmektedır Bu da DIN/VDE sınır değerının 14 5 katıdır Bılgısayar sımulasyonu on bılgılerın elde edılmesı ıçın lyı bır yol ama son sözu söylemek ıçın yeterlı değıl ETH Zünch ten Prof Dr Niels Kuster, bır antenın yakınındakı alan şıddetlennı ve dagılımlannı pratık olarak ölçmuştür Bu ölçmelerde ıçı dokuyu simüle eden bır sıvıyla doldurulmuş fantom kafalar kullanılmış ve bır robot yardımıyla bu kafa ıçihde ortaya çıkan absorbsıyon dağılımlan saptanmıştır Deneylerde, pıyasada satılan yedı farklı GSMtelefonu kullanılmıştır ve vencı çıkış gücü 1 W ı aşmamıştır Deneyler sonucunda, kafa ıçınde oluşan SAR ın anten yapısına ve cıhaz ıle kafa arasındaki uzaklığa bağlı olduğu ortaya çıkmıştır Bu deneylerde de DIN/VDE sınır değerlen, cihaz kafanın hemen yanındayken açık bır bıçımde aşılmıştır Ancak uzaklık arttınlınca SAR değerlen de hemen düşmektedir Oto telefonu kullananlar da yüksek Mobil telefonlar ne kadar tehlikeli? Elektromagnetik kirlilik: Alçak frekanslı alanların canlılar üzerındekı etkısı hakkında çok araştırmalar yapıldı Ancak zararlı bır etkının kanıtlanabılmesını sağlayacak sağlam sonuçlar elde edılmedı Ayrıca bu frekanslarda, bıyolojık etkılerın ortaya çıkmasını sağlayacak bır mekanızma da bılınmıyor Yüksek frekanslar alanında durum tamamen farklıdır Bu alanda etkıler kanıtlanmıştır ve etkı mekanızmaları da anlaşılabılmektedır Elektromagnetik dalgaların canlı vartıklar üzerındekı en kolay gozlenebılen etkısı, ısı oluşumudur Mıkrodalga fırını ıçındekı tavuk (pek canlı olmasa da) boyle pışer Bu etkıden tıpta ıç d<"1 .ların lokal olarak ısıtılması amacıyla yararlanılır Etkının sayısal olarak ıfade edılebılmesı ıçın "ozgül absorbsıyon oranı (spesıfic absorptıons rate SAR) büyuklüğu ortaya atılmıştır ve alınan gucun kutleye oranı (VVatt/kg) olarak tanımlanır Prof Dr Jin Sılny ın (TH Aachen, Helmholtz Enstıtüsü) araştırmalarına gore SAR, frekansın artmasıyla bır absorbsıyon maksımumuna kadar yükselır ve sonra yavaşça duşmeye başlar Alan şıddetlen vücudun çeşıtlı yerlennde bırbınnden farklıdır Ömeğı kafada absorbsıyon maksımumu yaklaşık 400 900 MHz arasındadır, yani tam da televızyon ve mobıl haberleşme frekansları bandında 3 GHz'de, 58 mW/cm2hk bır guç yoğunluğunda, deride bır sıcaklık oluşumu hissedıllr 500 mW/cm2de ağn hıssı başlar, 1 W/cm2 de ıse ilk derı hasarları başlar Ondan sonra da yanıklar ve doku buhartaşmalan görülür Insanda vücut sıcaklığı 41°C'yı aştığında tehllke başlar, gerı dönüşü olmayan hasarlar söz konusudur Onun ıçın yüksek frakanslı alanlar tarafından yaratılan ek sıcaklık artışı cıddıye alınmalıdır Lokal bır sıcaklık artışında, normal dokudakı kan dolaşımı, bırkaç dakıka ıçınde *ElkYMüh ElektronıkDergıu Genel Yayın Müduru Iki ayn dünya: Alçak ve yüksek frekanslar Aşın yüHenme alan şıddetlennın etkısı altındadır Antenden yayılan ışıma, otomobılın ıçlne de gırmektedlr Dr J. Hopf (Unı d Bundeswehr/Almanya) ozel sondalarla otomobtl ıçındekı alan dağılımını ölçmuştür Bu deneylerde de, anten şeklının ve montaj yerinin otomobıl ıçındekı alan dağılımı üzennde büyük etkısı olduğu gönllmüştür Termik olmayan etkiler Haberleşme pratığınde kullanılan genlık modulasyonlu yüksek frekans alanlannın modülasyonsuz alanlara gore daha başka etkılen olduğu da saptandı Tıpık bır omek darbelı alanlardır Mikrodalga bandında orneğın radar cıhazlan boyle alanlar oluşturur Buyük radar sıstemlennde Gıgawatt mertebesınde tepe güçlen ortaya çıkar, darbe guçlen ıse 1 kW kadardır Zaman ıçindekı ortalama güç çok fazla değıldır, ancak burada ortalama değerin yanısıra tepe değerler de onemlıdır Prof Silny, güç yoğunluğunun 80 mW/cm2nın üzenndekı tepe değerlerınde 30 mıkrojoule/cm2 cıvanndakı enerjı akılannda kafada akustık duyumlar oluştuğunu saptamıştır (termoelastık dalgalar duyma sınırlennı uyarmaktadır) Bu etkı enerjı akısına ve darbe genışlığıne bağlı olarak, en çok 300 MHz ıle 3 GHz arasında ortaya çıkmaktadır Aynca sıcaklık ve ağn da algılanabılmektedır, hatta 10 mW/cm2lık ortalama ğuç yoğunluğu ve 10 W'ı aşan tepe guçlennde goz hasarlan oluşmaktadır Hücre membranının akımgerilım karaktenstığı doğrusal değıldır Bu nedenle zayıf bır dogrultma etkısı görulmektedlr Modüle edılmemış alanlar söz konusu olduğunda membranda bir doğru genlım oluşmaktadır, ancak modüle edilmış alanlar varsa, modülasyon frekansında bır alternatıf gerilim dogmaktadır Bu etki ile ısıl temelli olmayan bazı olaylar açıklanabtlmektedır Çok sayıda ve zayıf elektrik akımlannın akmakta olduğu beyınde bılgi akışının bozulabıleceğı tahmın edıl Paniğe gerek yok, ama dikkat! dargıst tarafından hazırlanmtçtır. Tftl 0212 288 9350 Fax" 0212 288 9354 40611