Katalog

LERİ dülleri verildi OBEL EKONOMİ ÖDÜLÜ Oyun Kuramı" [armaşık sorunları :ozuyop •• •• Soldan sağaReinhard Selten, John F. Nash ve John C. Harsanyi. kez bir Alman bilimci, ekonomi ödülünü paylaştı. Ekonomi dalındaki ödülü ise, satıç ya da poker gibi oyunlarda gerli olan insanların davranışlarını "önden kestirme" ve başkalarının hamsrine göre bir strateji saptama kuralını karmaşık ekonomik sorunların zümünde kullanan (matematiğin rdımıyla) ortaya atan ve geliştiren i,ı Amerikalı biri Alman üç bilim adana verildi. Amerikalı John C. Harsanyi ve hn F. Nash ile Alman Reinhard Iten'ın "isim babalığını" yaptığı on kuramı" tüketici, firma ve yatırımarın gündelik davranışlarını belirlemede en çok kullanılan mikroekonomi yöntemlerinden biri. Farklı ama rasyonel davranan gruplar arasındaki etkileşim ve çıkar dengeleri daha ileri aşamalarda makroekonomik bir nıtelik kazanarak ulusdevlet düzeyinde bir araca dönüşebilir. Piyasada rol oynayanlar, bırbirlerinin muhtemel davranışlarını kestirebiliyor ve uygun davranıyorlar. Oyun kuramı, aynı zamanda, üç veya dört sahanın bulunduğu dar bir pazarda tüketicınin davranışını da çözümlüyor. Selten'e göre, işbırliğinden yoksun oyun kuramı, "Çelişki ve iş birliğinin rol aldığı bir dünyada matematiksel çözümler bulmamıza olanak tanır." Kuram, bir pıyasadaki kısıtlayıcı uygulamalar ya da hükümetin vergi politikası gibi her tür karmaşık ekonomi sorununa uygulanabiliyor. 1969 yılında verilmeye başlanan ekonomi ödülü Nobel ödüller dıziszi içinde en yeni olanı. O tarihten bu yana, 23 Amerikalı, 6 Ingiliz, 2 Isveçli, 2 Norveçli ile Fransa, Hollanda ve Sovyetler Birliği'nden birer bilim adamı bu ödüle hak kazandı. Bu yılki ekonomi ödülünün sahiplerinden olan Selten aynı zamanda Nobel Ekonomi ö dülü'ne sahip ilk Alman bilim adamı. Fransa ABD Isveç Ingıllere Almanya, Ispanya. Italya SSCB Danımarka. Norveç. Polonya Şılı, Irlanda, Yunanıstan, Japonya. Isviçre Guney Afnka, Avustralya, Kolombıya. Mısır, Fınlandıya, Gualemala, Hındıstan, Izlanda. Meksıka. Ni)erya. Saınl Lucıa. Çekoslovakya. Yugoslavya Ödülü kazananların ülkelere göre dağılımı (Ödülün verılmeye başlandığı 1968den berı) AFPflrtflfc ngiltere Odülü kazananların ülkelere göre dağılımı ortaya koydu. Hücrelerın dışarıdan gelen son derece değışık sinyallere (ışık, koku, hormonlar, büyüme faktörü, muskarınık uyarı, adrenerjik uyarı vb.) G proteini aracıhğıyla cevap verdıklerını bugün artık bılmekteyız. Iki Amerikalı bilim adamının gerçekleştırdiğı çalışma iyice daliana(Ödülün verılmeye başlandığı rak hastalığın be1901 yılmdan berı) denı nasıl ele gekonusuna Italya, çırdığı Hollanda, açıklık getırdı. AKanada, raştırmaya göre, Avustralya, Macarislan, birçok hastalık beArjantin, lırtisı Gproteininın eski SSCB ışlevınde meydana ve Çarlık gelen değışimden Rusyası kaynaklanıyor. Bunun en belırgın ör neğı kolera, dıfterı, boğmaca ve an sokmalarında görülüyor. Kolera bakterısınin zehırli toksını Gproteinine bağlandığında, proteinin GTP'yi kırmasını engelleyerek, devamlı aktıf durumda kalmasına neden oluyor. Trafık lambası yeşilde takılıp kaldığından bağırsaklar tuz ve suyu çekemiyor. Bu da su yitimıne, dolaylı olarak da ölüme neden olabılıyor. Boğmacada ıse pertussis toxin Gproteınının aktivasyonunu engellıyor. Aktif duruma geçemeyen G proteinleri, adenılat sıklaz'ı aktive edemedıklerinden dolayı hastalık ortaya çıkıyor. An sokmasında ıse, yıne Gproteınlerınin devamlı aktıvasyonları söz konusu. Aktıf konuma geçen Gproteınlerının mast hücrelerınden degranulasyon sonucu aşırı hıstamın salgılanmasına neden oldukları saptanmış. Aşın hıstamın salgısı gıderek profilaktık şoka ve bunun sonucu olarak ölume neden olabılıyor. Alfred Gılmann ve Martın Rodbell'ın buluşu bu bağlamda çok buyuk bir önem taşımakta, bu alanda daha ayrıntılı bılgilere ışık tutmaktadır * JeanPaul Sartre odulu reddetmtşlt. Bons Pasiemak'tn ıse Odulu atlmastna tzm venlmedı AFPgraflk Japonya, Ispanya, Güney Afrlka, Porteklz >'.. Nobel Edebiyat Ödülü Japon Yazara: 1994 yıi Nobel Edebıyat Ödulu, Japon yazar Kenzaburo Oeye'şıırsel bir guçle, ıçınde yaşamın ve mıtın bırleşerek ınsanın gunumuzdekı durumunu çarpıcı bir şekılde goruntuleyen bir dunya yaratmasından"oturu venldi. 3949